VRIJDAG 14 MEI 1937 No. 8723 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 28ste Jaargang £eidóeh£(Soii/fc<mt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 Een katholiek kan niet socialist zijn, 't Zou een ramp zijn, indien er Katholie ken zouden worden gevonden, die door den strijd tegen de uitersten op politiek terrein, zouden verzwakken in hun be wustzijn, dat de strijd óók gaat tegen an dere partijen! Tegen andere partijen, o. m. tegen de S. D. A. P. Wij wezen daarop ook gisteren en be sloten onze korte beschouwing: „In de encycliek „Quadragesimo Anno" wordt met nadruk verklaard, dat, ook al zou het socialisme van de Marxistische grondslagen zijn afgeweken, het voor den Katholiek onaanvaardbaar blijft." Pauselijke encyclieken, vrucht van veel studie en kennis en overleg, vrucht van veel overweging en gebed, vrucht van veel wijsheid, genieten niet altijd die aandacht, waarop zij recht hebben èn welke de we reld tot zegen zou strekken! Een groot deel der niet-katholieke pers verzwijgt ze zelfs vaak! Vandaag willen wij ter staving van wat wij gisteren neerschreven, eenige citaten ontleenen aan „Quadragesimo Anno". De Paus wijst op matigingen en loute ringen in het socialisme: „Het heeft den schijn, alsof het socialisme, terugschrik kend voor zijn eigen beginselen en voor de consequenties, door het communisme er uit getrokken, een neiging, een zekere toenade ring vertoont tot die waarheden, die de christelijke traditie steeds gehuldigd heeft: het valt immers niet te ontkennen, dat hun wenschen de rechtmatige eischen der christelijke maatschappijhervormers som tijds sterk nabijkomen" aldus Paus Pius XI. En na dit verschijnsel te hebben gecon stateerd, vervolgt de' Paus: „Maar ook al ware het socialisme, ten opzichte van den klassenstrijd en den eigen dom, inderdaad zóó sematigd en gelouterd, dat er in dit opzicht niets meer in af te keuren was, heeft het dan daarmee in eens zijn anti-christelijken geest afgelegd? Deze vraag houdt velen in onzekerheid. En on telbare Katholieken, die er diep van over tuigd zijn, dat de christelijke beginselen nooit mogen prijsgegeven worden of ver vlakt, richten hun blikken naar dezen H. Stoel, en vragen dringend, dat Wij een be slissend antwoord zullen geven op de vraag, of dit socialisme zoodanig van zijn valsche leerstellingen is teruggekomen, dat het, zonder gevaar voor welk christelijk beginsel ook, kan aanvaard, en, om zoo te zeggen, gekerstend worden. Om aan deze Katholieken, overeenkomstig Onze vader lijke bezorgdheid, tegemoet te komen, ver klaren Wij: hetzij men het socialisme be schouwt als stelsel, of als historisch ver schijnsel, of als „beweging", zoolang het het echte socialisme blijft, is het, ook na dat het in genoemde opzichten tegemoet kwam aan de waarheid en de rechtvaardig heid, onvereenigbaar met de leer der ka tholieke Kerk, omdat de opvatting, die het heeft van de maatschappij, lijnrecht in strijd is met de christelijke waarheid. Volgens de leer van het christendom toch, is de mensch, met zijn socialen aan leg, op deze aarde geplaatst, om te leven in een maatschappij en onder een door God gesteld gezag, al zijn vermogens te ontwikkelen en te ontplooien tot eer en glorie van zijn Schepper, de plichten van zijn bedrijf of van zijn beroep getrouw te vervullen, en aldus zijn tijdelijk en eeuwig geluk te bewerken. Het socialisme daaren tegen kent deze verheven bestemming van den mensch en van de maatschappij niet, en bekommert er zich ook niet om, maar meent, dat de menschelijke samenleving enkel en alleen ingesteld is voor tijdelijke belangen." Men leze dit citaat uit „Quadragesimo Anno" nog 'ns over. Maar ook al ware al ware het socialis me nog zoo gematigd, „zoolang het het echter socialisme blijft", verschilt het he melsbreed van de christelijke waarheid, is het voor den Katholiek onaanvaardbaar. En het socialisme blijft „het echte socia lisme" zoolang het niet kent niet erkent en wil beleven in theorie en in practijk „de verheven bestemming van den mensch en van de maatschappij." En dan zegt de Paus verder: „Al bevat het socialisme, evenals alle dwalingen, een of ander element van waarheid (wat de Pausen nooit ontkend hebben), het is nochtans gebaseerd op een eigen maatschappij-leer, die met het Chris tendom niet te vereenigen is. Religieus socialisme, christelijk socialisme, zijn uit drukkingen, die een tegenspraak insluiten: het is onmogelijk degelijk Katholiek te zijn en tegelijk socialist in den waren zin van het woord." Een Katholiek, die dit alles overweegt en aanvaardt een denkend Katholiek, kén niet anders dan deze waarheden aan vaarden weet ook, dat hij bij de a.s. ver kiezing zijn stem niet kan, niet mag uit brengen op de S. D. A. P. Hij stemt, zon der eenige aarzeling, op LIJST 1. Een Katholiek stemt, zonder eenige aarzeling, op LIJST 1. Omdat hij stemmen wil op de R. K. Staatspartij. J a; maar wij kunnen het ook anders zeggen: Omdat hij tegenover de, voor Kerk en Maatschappij, allerge vaarlijkste stroomingen van den tijd, wil stellen den onverzettelijken wil van een één en eensgezind optreden aller Katho lieken! V De zelfmoord der kiezers Dezer dagen heeft de N. S. B. een bijeen komst gehouden in de Groote Vink te Vol schoten. De spreker, die hier namens de N. S. B. optrad, stelde zijn eigen partij, die „beweging" heet, natuurlijk, toren-hoog boven de andere partijen! Hij zeide: „De verschillende partijen, die de kiezers voorbereiden voor de verkiezing, maken het volk maar wat diets. Het eigen belang staat bij allen vooraan". Nu weten wij, in welk 'n poel des verderfs wij zijn aange land! In diepe en heilige ernst: Zou deze spre ker niet beter hebben gedaan met zijn oprechten afschuw uit te drukken voor een artikel als geschreven in het „Nationale Dagblad" van Maandagavond (door ons Dinsdag besproken) dat i e d e r e n Katho liek met walgende verontwaardiging moet vervullen. Of is bedoelde spreker het met onze meening hieromtrent niet eens? Dat hij ons dan 'ns zegge, hoe hij zijn opvatting rechtvaardigen kan! De N. S. B.-spreker zeide nog tot zijn gehoor: „Uw stem uit te brengen op een der partijen (zooals -men weet, beschouwt de N. S. B. zichzelf niet als een partij) is politieke zelfmoord" Deze uitlating is ons een mooie aanlei ding, om af te drukken het slot van Mar- chant's scherpzinnig geschrift over: de zelf moord der kiezers! Hij constateert daar, dat de N. S. B. komt tot het volk en zegt: „Rekenschap van mijn bestuur zal ik u nimmer geven. Een vertegenwoordiging waarvan ik in eenig opzicht afhankelijk zal zijn, zal niet gestaan. Zoo dikwijls ik het noodig zal vinden, zult gij gelegenheid hebben om te stemmen bij wijze van refe rendum met ja of neen over een vraag, die ik u zal voorleggen. Critiek zal ik niet dul den. De pers zal ik zetten naar mijn hand. Gij zult geen enkele gelegenheid krijgen om mij met een wettelijk middel te verwij deren. Ik vraag U: wilt gij mij dit ver trouwen geven?" En Marchant gaat dan verder: „Een beschaafd volk, dat is een volk, dat in al zijn lagen een elementaire kennis heeft en gewoon is zijn verstand te gebrui ken, een beschaafd volk, dat op deze vraag een toestemmend antwoord zou geven, zou ziek zijn, doodziek. Wie voor zijn welzijn hebben te waken, mogen geen middel ver zuimen om het voor het voortwoekeren der ziekte met alle middelen te bewaren. En de kiezers? Zij worden uitgenoodigd om te stemmen op hem, die zich presenteert als hun beul. Hebben zij hem hun ver trouwen gegeven, dan zal hij de bijl laten vallen." Twee dooden op den onbe waakten overweg bij Veenendaal Auto met twee inzittenden door een trein gegrepen. Uit Veenendaal wordt gemeld: Op den onbewaakten overweg tusschen Ede en de Klomp, is gisteravond om kwart voor ze ven een personenauto door den D-trein, die op dat tijdstip den overweg passeert, gegrepen. De inzittenden, de 22-jarige van Oostenbruggen en de 23-jarige van Butse- laar, beiden afkomstig uit Veenendaal, werden uit den wagen geslingerd en op slag gedood. De auto werd 500 meter meegesleurd, waarna de trein tot stilstand kwam. De auto werd totaal vernield. Van Oostenbrug gen leerde nog slechts kort autorijden en werd door van Butselaar onderwezen, eerst genoemde zat achter het stuur en gaf in plaats van te remmen, vol gas. Het uitzicht ter plaatse is niet slecht. Na twintig minuten vertraging heeft de trein zijn reis voortgezet. De wereld in vogelvlucht Het werk van de controleering der Spaansche havens blijkt toch niet geheel en al zonder gevaar te zijn. Gisteren heeft zich nl. op den Britschen torpedojager „Hunter", welke kruiste buiten de Spaan sche territoriale wateren bij Almeria, een ontploffing voorgedaan, waarbij acht op varenden den dood vonaen en 24 werden gewond. De rechtsche kruiser Jaime Pri- mero" was in de buurt' en heeft het Brit- sche oorlogsschip, dat slagzij maakte, naar Almeria gesleept. De vraag is, wat de oorzaak is geweest van deze ontploffing. Was het een drijvende mijn of was het een torpedo? En als het een torpedo was, wie schoot het projectiel af? Het is te begrij pen, dat dergelijke incidenten gevaarlijk zijn en verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Er zal een onderzoek worden in gesteld. Het onderzoek naar de oorzaak van de „Hindenburg"-ramp is nog altijd aan den gang. De vraag is gisteren onder het oog gezien, of een schot uit een geweer soms de oorzaak kan zijn geweest. Het is wel eens meer gebeurd, dat er op vliegtuigen is geschoten. Eenige aanwijzing daarvoor heeft men hier echter niet. Dr. Eckener is inmiddels te New York aangekomen en zou vandaag met zijn onderzoek beginnen. Eén der leden van de commissie van on derzoek, benoemd door het Amerikaansche departement van handel, heeft verklaard, dat volgens zijn overtuiging een verkeerde landingsmanoeuvre de oorzaak moet zijn geweest. Dat zou voor de Duitschers geen aangename oplossing zijn! Te Londen wordt dezer dagen nog wat nagefuifd. Het koningspaar maakte gis teren een rondrit door de straten van het Noordelijk gedeelte van Londen en gister avond was er een banket in Buckingham Palace en een gecostumeerd bal, waar o.a. ook prinses Juliana en prins Bernhard tegenwoordig waren. DE BLOEMENTENTOONSTELLING TE BOSKOOP. Naar wij vernemen, loopt het nog steeds druk met de bloemententoonstelling te Boskoop. Heden werd de schooljeugd van Alphen in twee Dieseltreinen in de gele genheid gesteld de tentoonstelling te be zichtigen. Met Pinkstermaandag, wanneer groote drukte op de lijn GoudaAlphen en druk bezoek aan de tentoonstelling verwacht wordt, zullen de Nederlandsche Spoorwe gen dubbele motortreinen en Dieseltrei nen laten loopen en bovendien een twin tigtal extra-treinen inleggen, die naar be hoefte kunnen rijden. BURGEMEESTER MAX WIJKT. Vlaamsche betooging te Brussel toegestaan. BRUSSEL, 14 Mei. (A. N. P.). Op ver langen van minister-president van Zeeland en rekening houdende met de wenschen, door alle groepen in de Kamer geuit, heeft burgepeester Max van Brussel besloten, de betooging der Vlaamsche oud-strijders od 23 Mei toe te laten. PATER PETERS ANTWOORDT. In Rotterdam zeide Pater Peters, kenne lijk als antwoord op den aanval die „Onze Vaan" tegen hem had gedaan het volgende: Spreekt men over de Kerk, dan spreekt men over den Bisschop. We weten allen toch nog wel wat een Bisschop is? Een op volger der Apostelen, die door den H. Geest gesteld is om onder het oppergezag van den Paus van Rome de Kerk van Christus in een bepaald gebied te besturen. We zijn toch niet vergeten het woord van Christus: Wie u hoort, hoort Mij, wie U versmaadt, versmaadt Mij!? Men zou anders denken, dat dit punt uit onzen katechismus velen onzer Katholieken uit de gedachte is ge schoten. In het bijzonder in de kringen der K.D.P., waar men pleegt te schermen met allerhande verdraaide, uit hun verband ge rukte en van hier en daar opgediepte cita ten van Pauselijke brieven, enkel en alleen omde ooren te sluiten voor de zoo duidelijke taal onzer Bisschoppen, die, gelijk ieder kind begrijpen kan, in dezen toch niet handelen zonder voorkennis en goed vinden van Rome. Laat u dus niet aan praten, dat de Paus niet zou weten, wat hier in Nederland gebeurt. Zieker niet in zoo'n belangrijke kwestie als: één R.K. po litieke partij, óf: ga je gang maar! Laten de zulken denken aan het woord van onzen onvergetelijken Ariëns, voor wiens beatifi catie wij allen bidden: „Wie tegen zijn Bis schop ingaat, doet altijd verkeerd". In genoemde kringen der K. D. P. spreekt men ook over „eenheidsgedaas en -geloei". Daarop zal spr. echter niet ingaan. Moeten wij soms bewijzen, dat eenheid macht maakt? Laat de K. D. P. bewijzen, dat ver deeldheid onze kracht is! „Opmarsch". DE OORZAAK VAN DE „HINDENBURG"- RAMP. Een verkeerde landingsmanoeuvre? LAKEHURST, 14 Mei. (A. N. P.). Com mander Schroeder, een der drie leden der commissie van onderzoek, benoemd door het Amerikaansche departement van han del, naar de oorzaken der ramp van het luchtschip „Hindenburg" heeft verklaard, dat de catastrophe ongetwijfeld moet wor den toegeschreven aan een verkeerde lan dingsmanoeuvre. Deze verklaring is afge legd na een onderzoek van drie dagen, en nadat alle personen, die aan boord van het luchtschip waren of zich op het landings terrein bevonden, en die inlichtingen kon den verschaffen, gehoord waren. Comman der Schroeder heeft niet gezegd, of de bei de andere commissieleden zijn meening deelen. De toestand der gewonden. NEW YORK, 14 Mei. (A. N. P.). Volgens mededeeling der doctoren, die kapitein Pruss behandelen, is zijn toestand zoodanig, dat geen direct levensgevaar meer bestaat. De eerste officier van de „Hindenburg" Sammt, mocht gisteren reeds het bed ver laten en kon bezoekers ontvangen. Ook de andere 13 gewonden, die in het Lenox- Hill ziekenhuis verpleegd worden, zijn thans buiten levensgevaar. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Op den Britschen torpedojager „Hunter" heeft zich voor Almeria een ontploffing voorgedaan. Acht dooden. Een mijn of een aanval van een Spaansch oorlogsschip? CA2 blad). Het Engelsche koningspaar maakte gis teren een rijtoer door Noord-Londen. (2de blad). Verontwaardiging in Vlaanderen over het optreden van den Brusselschen burge meester Max. (2de blad). Een spreekverbod voor ds. Niemöller. (2de blad). Boecharin en Rykjof gevonnist. (2de blad). BINNENLAND. De briefport wordt verlaagd. (2de blad). Bezoek der Koninklijke Familie aan Am sterdam. (2de blad). Het Prinselijk Paar in Engeland. (2de blad). Mededeelingen over de televisie in ons land. (1ste blad). Werktijdenbesluit voor kantoren. (2de blad). Twee dooden op onbewaakten overweg bij Veenendaal. (1ste blad). LEIDEN. Het feestplan der 3 Octobervcreeniging. (lste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Het programma van den Olympischen Dag. (3de blad). KOLENSCHIP OP ROTSEN GELOOPEN. SYDNEY, 14 Mei. (A. N. P.). In den slechts eenige honderd meters breeden in gang tot de Botany-baai bij Sydney is het 1455 ton groote kolenschip „Mimi" des nachts tijdens hooge zee en mist op de rot sen van Kaap Banks geloopen en in twee deelen gebroken. Twee leden der 25 man sterke bemanning verloren het leven. De overigen konden met behulp van lijnen gered worden. DE ZWEMINRICHTING „DE ZIJL". Om het damesbassin van de zweminrichting „de Zijl" te Leiden te kunnen vergrooten, moest het heerenbassin 20 m. naar het Noord-Oosten worden verplaatst. Op de foto ziet men hoe de damwanden gestut moesten worden om gevaar voor instorting te voorkomen. Links op de foto kan men waarnemen hoe de kleedkamertjes plaats moesten maken voor het grastapijt voor zonnebaden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1