De Spaansche
burgeroorlog
G.H. KLEINHANS
rara Opent
-BV* rekening-courant
WOENSDAG 12 MEI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
HEFTIGE STRIJD ROND
BILBAO EN TOLEDO
DE ROODEN VOOR TOLEDO.
De regeeringstroepen zijn Toledo in het
Zuiden tot op één kilometer genaderd. Ter
wijl de troepen, die ten Noorden der stad
opereerden, de troepen van Franco bezig
hielden, rukten de troepen in het Zuiden
langs den weg Arges—Tiledo op en de
rechtschen hebben zich reeds terug moeten
trekken tot de linies, welke den onmiddel-
lijken toegang tot de stad verdedigen.
Het grootste deel van de rechtschen is tot
in de stad zelf teruggetrokken.
De gebouwen, welke door de troepen van
Franco omgevormd waren in forten, zijn
door het geschutvuur van de regeerings
troepen deels vernield
OFFICIEEL COMMUNIQUE VAN
HET RECHTSCHE GROOTE
HOOFDKWARTIER.
Het rechtsche groote hoofdkwartier heeft
een communiqué gepubliceerd over den
toestand, zooals deze gisteravond om acht
uur was.
Front van Biscaye: De schitterende aan
val der rechtschen werd voortgezet in den
sector tusschen Guernica en Amorebieta.
De troepen hebben het geheele massief van
Bizkargi bezet/ na een manoeuvre, welke
beëindigd werd met een bestorming van de
bergtoppen, waar een vijandelijk bataljon
werd gedecimeerd. De verliezen van den
vijand aan het geheele front waren zeer
hoog.
Er zouden aan de zijde der linksche troe
pen duizend dooden en 2500 gewonden zijn.
Des middags werd een hevige tegenaan
val ontketend op het massief van Bizkargi.
Een vijandelijk bataljon heeft 125 dooden
achtergelaten.
DE BOMBARDEMENTEN VAN MADRID.
Generaal Miaja heeft gisteravond aan een
specialen correspondent van het Fransche
nieuwsagentschap Havas mededeeling ge
daan van officieele cijfers betreffende de
bombardementen van de hoofdstad, welke
uitsluitend gericht waren op de burgerbe
volking.
Van 1 April tot en met 9 Mei zijn er 217
dooden gevallen, d.w.z. 76 vrouwen en 141
mannen. Er vielen 693 gewonden, nJ. 240
vrouwen en 453 mannen.
Generaal Miaja voegde hieraan toe: „Deze
cijfers houden op bij 9 Mei. De lijst van
slachtoffers van het bombardement op gis
teren en vanmorgen beloopt ottgevëer 50
procent van de cijfers die ik gegeven heb".
Volgens een andere mededeeling zijn bij
het bombardement van Madrid gisteren
een veertigtal personen om het leven ge
komen en meer dan 150 gewond.
Het bombardement, dat de stad gisteren
heeft ondergaan, was een van de hevigste
sedert het begin van het beleg. Overal in
de stad vielen de projectielen neer. In den
middag waren alle straten verlaten.
FRANCO TEGEN DE FALANX.
Volgens uit Spanje ontvangen berichten
wordt de afzetting van alle bevelvoerende
kaders en van alle organisaties der Spaan
sche falanx actief voortgezet. De Falangis-
ten, die worden beschuldigd van verschil
lende delicten en in verband daarmede ge
vangen gezet zijn, vormen een totaal van
ruim 1000. De partijleider, Hedilla, zit nog
steeds gevangen. Het schijnt, dat men een
proces tegen hem voorbereidt, hetwelk met
veel gerucht zou worden gevoerd. Er zou
den daarbij documenten ter tafel worden
gebracht, welke zouden bewijzen, dat hij
betrekkingen heeft onderhouden met orga
nisaties, die vijandig staan tegenover de
zaak der nationalisten.
BUITENLAND
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882
Pieter de ia Courtstraai 22
TRANSPORT. - TELEFOON 1455
KERKNIEUWS
Pastoor W. A. J. Blaisse. t
In den afgeloopen nacht is te Doesburg
overleden de zeereerw. heer W. A. J. Blais
se, oud-pastoor van Drempt.
Aan pastoor Blaisse was op 1 Febr. 1935
het emeritaat verleend. Hij woonde sinds
dien aan de Paardenmarkt te Doesburg.
De overledene werd geboren in I860 en
is dus 77 jaar oud geworden. Pastoor Blaisse
werd in 1884 priester gewijd en na op ver
schillende standplaatsen werkzaam te zijn
geweest, in 1910 benoemd tot pastoor te
Drempt.
12e Nationale Bedevaart naar Dokkum
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht,
Mgr. Dr. J. de Jong, heeft voor de 12e
Nationale Bedevaart, die op Zondag en
Maandag 18 en 19 Juli a.s. naar de martel
plaats van de H.H. Bonifatius en Gezel
len te Dokkum, gaat, als algemeene in
tentie aangegeven: het behoud van het
geloof in ons vaderland en Duitschland.
VAN HET VATICAAN
's PAUSEN NAAMDAG.
Gelukwenschen van het H. College.
Men seint uit Rome d.d. gisteren aan de
„Msb.":
In tegenwoordigheid van den H. Vader is
hedenmorgen in de consistoriezaal van de
pauselijke zomerresidentie een algemeene
vergadering van de H. Congregatie der
Riten gehouden, welke haar toestemming
verleende voor de canonisatie van den Pool-
schen martelaar, den gelukzaligen pater
Bobola S.J.
Bovendien beraadslaagde de vergadering
ever den heldhaftigen graad der deugden
van de eerbiedwaardige Dienaresse Gods,
Maria Javouchey, stichteres van de congre
gatie der zusters van den H. Joseph te
Cluny.
De plechtige bijeenkomst werd bijge
woond door H.H. H.H. Em. de kardinalen
Laurenti, Granito Pignatelli di Belmonte,
Gasparri, Dolci, Hlond, Rossi, Serafini, Sa-
lotti, Canali en Boetto, alle prelaten van de
H. Congregatie der Riten en tal van con
sultors.
Nadat de kardinalen mondeling en schrif
telijk hun stem hadden uitgebracht, hield
de H. Vader een korte toespraak over de
deugden van den gelukzaligen pater Bobola
en de eerbiedwaardige Maria Javouhey,
zich voorbehoudend te gelegenertijd een
beslissing te treffen.
In den loop van den dag heeft Zijne Hei
ligheid den deken van het H. College, kar
dinaal Gennaro Granito Pignatelli di Bel
monte in audiëntie ontvangen, die den H.
Vader nammens het H. College geluk-
wenschte met Zijn naamdag.
Later ontving Z. H. de Paus nog graaf
Ratti, die Zijn Heiligheid namens Zijn
bloedverwanten gelukwenschte.
De pauselijke sacrista, mgr. Zampini, is
ernstig ziek en voorzien van de H.H. Sacra
menten der Stervenden.
DUITSCHLAND
DUITSCHE AANVALLEN OP DE
ENGELSCHE PERS.
Een georganiseerde Engelsche pers-hetze?
Het Duitsche Nieuws Bureau publiceert
uitvoerig en met vermelding van de namen
der dagbladen een., verweer tegen de „En
gelsche pershetze" jegens Duitschland en
schrijft o.m. „dat deze Engelsche leugen
campagne onder één leiding tegen Duitsch
land gevoerd wordt". Het D.N.B. schrijft
verder, dat bevestigd is. dat het bij de pers
opruiing wegens een z.g.n. bombardement
van Guernica door Duitsche vliegtuigen
om een schandelijke manoeuvre gaat, waar
bij ook Engelsche propaganda-instanties be
trokken zijn geweest. Het gelijke wacht
woord voor deze leugénepruiing was geen
oogenblik te miskennen Voorts keert het
D.N.B. zich tegen de berichten in de En
gelsche bladen, volgens welke in de eerst
volgende dagen en weken een nog veel
erger bombardement dan dat van Guernica
door Duitsche luchteskaders ten uitvoer zal
worden gelegd en spreekt de overtuiging
uit, dat „deze leugens uit dezelfde bron af
komstig zijn". Ook de berichtgeving over
den ondergang van den rechtschen Spaan-
schen kruiser „Espana" acht het nieuws
bureau een klassiek voorbeeld voor de ge
wetenloosheid, waarmede gruwelverhalen
gepubliceerd worden. Volgens het D.N.B.
steekt hier de propaganda voor de Engel
sche herbewapening achtér.
INGRIJPENDE MAATREGEL VAN
DARRé.
Functionarissen van boerenbond afgezet.
Op bevel van den rijksminister van land
bouw, Walter Darré, zijn alle funtionaris-
sen van den nationaal-socialistischen boe
renbond in Westphalen uit hun functies
gezet.
De reden voor deze ontslagen wordt ge
heim gehouden, doch het gerucht is in om
loop, dat malversaties zouden zijn gepleegd
ten bedrage van millioenen rijksmark.
De plaatselijke nationaal-socialistische
pers heeft tot nog toe niets omtrent deze
aangelegenheid gemeld, doch gisteren
schreef de „Rote Erde": „Het is thans over
bodig, dat het publiek thans het beuls
zwaard in handen neemt, wanneer het
meent, dat op een gegeven oogenblik iets
niet in orde is. Deze zaken moeten uitslui
tend worden geregeld door de verantwoor
delijke overheid. In meer dan één geval
heeft het nationaal-socialisme bewezen, dat
het de orde weet te verzekeren, wanneer
dat noodig is".
Het blad bevestigt vervolgens, dat het
ontslag van hooge functionarissen van den
boerenbond in Westphalen slechts voort
sproot uit meeningsverschillen over de
wijze, waarop de boerenbond moet worden
geleid.
Het blad voegt hier evenwel aan toe, dat
ingeval onbehoorlijke dingen gebeuren,
deze door het nationaal-socialisme op radi
cale wijze moeten worden onderdrukt.
De ouwinding, welke zich van de bevol
king van Westphalen heeft meester ge
maakt, is te grooter, daar nauwelijks twee
maanden geleden een aantal hooge func
tionarissen te Dusseldorp, met den burge
meester aan het hoofd, wegens ernstige mal
versaties werd ontslagen.
RUSLAND
TOECHATSJEFSKI IN ONGENADE.
De plaatsvervangende volkscommissaris
van Oorlog Toechatsjefski, is van zijn func
tie ontheven en benoemd tot generaal in het
militaire district van Wolga, een onbelang
rijke post, in vergelijking met den vroege-
ren. Jegroof, die tot nu.toe chef van den ge-
neralen staf was, is tot opvolger van Toe
chatsjefski benoemd, en zal als plaatsver
vanger van Worosjilof optreden.
PALESTINA
STRENGE MAATREGELEN TEGEN
TERRORISTEN.
Aangezien de onlusten weder grootere
vormen dreigen aan te nemen, hebben de
Britsche autoriteiten krachtige maatregelen
gepomen om de criminaliteit'en het terro
risme, vooral in de landbouwcentra, te be-
strijden. Er zullen belangrijke premies
worden gegeven aan hen, die bewaarders
van wapens en munitie aanbrengen.
De Arabische steden steken hun ontevre
denheid over deze strenge houding der
autoriteiten niet onder stoelen of banken.
De stad Toelkarem dreigt weder een pro
teststaking te ontketenen, en d:t zou tot
een solidariteitsstaking in. Djenin en
Nabloes kunnen leiden.
AMERIKA
DE BOYCOTT DER BIOSCOOP
THEATERS.
Charles Lessing, de president der fede
ratie van filmoperateurs heeft tegenover de
journalisten verklaard, dat een leger van
340.000 syndicalisten te zijner beschikking
is, die bij de ingangen van de bioscooptheo-
ters in de tien grootste steden der Ver-
eenigde Staten voor den aanvang der
avondvoorstellingen zullen posten om de
filmproducenten, die weigeren de eischen
der vakvereenigingen in te willigen, te boy
cotten.
Gisteren zou, volgens Lessing, de boycott
ingaan in de steden New York, Chicago,
Philadelphia, Detroit, Cleveland, Ville-
burgh, Boston, Cincinnati, Minneapolis en
St. Paul.
Stakers hebben reeds pósten betrokken te
Los Angeles en Hollywood.
VOORSTEL TOT EEN NIEUWE
INTERNATIONALE MONETAIRE
CONFERENTIE.
De democratische afgevaardigde van
Texas Dies, heeft in het Huis van Afge
vaardigden een resolutie ingediend, welke
ten doel heeft president Roosevelt te vra
gen, zoo spoedig mogelijk een internationale
monetaire conferentie bijeen te roepen.
BUITENLANDSÖHE BERICHTEN
VEERBOOT OMGESLAGEN.
10 dooden.
Op een zijrivier van de Dwina is een
veerboot waaorp zich 17 personen bevon
den, tengevolge van het onstuimige water,
omgeslagen waardoor 10 personen om het
leven kwamen.
VERMISTE ONTDEKKINGSREIZIGERS
GEVONDEN.
De Britsche vice-consul te Nanking Gi-
lette, heeft medegedeeld, dat hij in Cho-
tan er in geslaagd is, in contact te tre
den met de vermiste Duitsche ontdekkings
reizigers Filchner en Haack. Naar omstan
digheden Ls de toestand van de beide rei
zigers redelijk wel, de zenuwen van Filch
ner hebben van de gevangenname geleden
en Haack is juist van een zware kou her
steld.
De autoriteiten van Chotan deelden mede
dat de beide ontdekkingsreizigers werden
gearresteerd, omdat hun passen niet in or
de waren.
De Duitsche ambassade heeft het Chi-
neesche ministerie van buitenlandsche za
ken verzocht, alles in het werk te stellen
bij de regeering van Hsinkiang en de auto
riteiten van Chotan, opdat beide reizigers
onmiddellijk worden vrijgelaten.
DE MOORDENAARS VAN INGRID
WIENGREEN VEROORDEELD.
De rechtbank te Weenen heeft gister
middag het vonnis geveld tegen de drie
moordenaars van de dochter van den ge
zant van Paraguay, Ingrid Wiengreen. De
beide oiidste moordenaars, Schloegel en
Fleck, werden tot den dood door den strop
veroordeeld, de derde moordenaar, die nog
niet oud genoeg is om ter dood te worden
veroordeeld (hij is nog geen twintig jaar)
werd veroordeeld tot" "zéstien jaar tucht
huis.
Nog gisteravond is aan de terdoodveroor-
deelden het vonnis voltrokken.
EEN MOORDPROCES.
Men schrijft uit Nice aan de „N. R. Crt."
d.d. 8 dezer:
Gisteren en heden stond alhier terecht
Robert Egender, een jonge misdadiger, be
schuldigd van moord op Marie Rivière-Ar-
chambaud, alias Renée Arbel, onder welken
laatsten naam zij bekend stond in de casi
no's en andere uitgaansgelegenheden van
de „Cöte d'Azur". Het slachtoffer is het
laatst gezien te Nice op 28 Sept. 1935, ver
gezeld van Egender. Twee dagen daarna
kocht deze een grooten koffer, dien hij op
1 Oct. uit de woning van Renée Arbel per
taxi naar het station vervoerde. In Nov.
begon de politie nasporingen te doen naar
de spoorloos verdwenen vrouw. Egender
had na de verdwijning van Renée Arbel
de aan deze toebehoord hebbende juweelen
en haar bont verkocht, en ook getracht
om met een van een valsche handteeke-
ning voorzienen brief geld los te krijgen
van Renée' Arbel's notaris. Hij werd op
grond daarvan aanvankelijk wegens dief
stal in hechtenis genomen. Een andere in
intieme relatie met hem levende vrouw,
Thérèse Buttafoghi, verklaarde kort daar
na, dat Egender haar bekend had Renée
Arbel gew.orgd en het lijk te Viviers (een
aan de Rhone, niet ver van Montélimar ge
legen stadje), in den tuin van zijn aldaar
wonende moeder begraven te hebben. Na
lang zoeken vond men daar weliswaar
niet het lijk, maar met bloed bevlekte bed-
delakens, die een lijklucht verspreidden en
waaraan vrouweharen kleefden, identiek
aan die, welke in de woning van de ver
dwenen vrouw waren aangetroffen; deze
lakens waren bovendien" gelijk aan die van
Renée Arbel. Eenigen tijd later werd uit
de Rhone, bij Viviers, een brok van een
mensohelijken romp opgevisoht, waarvan
evenwel de identiteit niet meer vast te
stellen viel. Het lijk is nooit ontdekt, en
Egender is steeds hardnekkig blijven ont
kennen de vrouw vermoord te hebben.
De terechtzittingen van gisteren en van
daag trokken enorme belangstelling; hon
derden konden geen plaats krijgen op de
overvolle tribunes voor het publiek. Een
groot deel van de Fransche pers had zich
doen vertegenwoordigen door de bekendste
reporters. Een der hoofdgetuigen, Thérèse
Buttafoghi, \yas niet verschenen, niet on
waarschijnlijk uit vrees voor wraak van den
kant der misdadiger-clan, waar Egender
deel van uitmaakt. Vreemd genoeg werd
met dit wegblijven zonder meer genoegen
genomen. Zooals gewoonlijk bij zulke ge
legenheden hier te lande, ontbrak ook dit
maal geen dramatische scène, ditmaal tus
schen den verdachte en zijn oude moeder.
De procureur-generaal eischte de dood
straf De verdediging speelde natuurlijk de
omstandigheid uit, dat het lijk der verdwe
nen vrouw niet gevonden is en haar dood
dus niet vast staat. De jury achtte Egen
der schuldig doch meende verzachtende
omstandigheden te mogen aannemen. De
rechtbank veroordeelde den man tot 20 ja
ren dwangarbeid en evenzooveel jaren van
verblijf-ontzegging.
LUCHTVAART
DE RAMP VAN DE „HINDENBURG".
Uitvaartdienst te New-York.
In de gebouwen van de HamburgAme
rika lijn te New-York werden de rouw
diensten gehouden ter eere van de 26 Duit-
schers, den Zweed en den Amerikaan, die
bij de ramp van de „Hindenburg" om het
leven zijn gekomen. Vandaag zal het stof
felijk overschot der slachtoffers naar
Europa worden ingescheept.
Tijdens de ceremonie was een enorme
menigte belangstellenden op de been.
Voor elk der opgebaarde kisten stond
een lid der S. A. in uniform.
Er werden tal van bruinhemden opge
merkt.
De ambassadeur van Duitschland, Luther,
heeft in een toespraak de regeering en het
volk der Vereenigde Staten dank gezegd
voor de sympathie, welke zij bij de ramp
aan den dag hebben gelegd.
Zeven andere slachtoffers zullen in de
Vereenigde Staten worden ter aarde be
steld, met uitzondering van kapitein Leh-
mann, wiens weduwe Zaterdag zijn stof
felijke overblijfselen naar Duitschland zal
vergezellen.
GOED AFGELOOPEN.
Te Stubington in Engeland heeft zich
gisteren een merkwaardig ongeval voor
gedaan, dat nog goed is afgeloopen. Een
vliegofficier, die zich juist gereed maak
te om te landen, vloog in volle vaart op
zijn eigen huis in.
Het toestel drong door den muur en
„landde" in de kinderkamer, waar het kind
van den vlieger lag te slapen. Als door een
wonder werd bij dit ongeval niemand ge
wond.
BINNENLAND
eindutf Uur'
vxroViarui,!
'IVOORRANG 1S0MI
Waarjjzoo'n bord staat Is het
einde van een voorrangsweg In
zicht, verderop moet u zich dus
weer aan het normale voorschrift
houden:
RECHTS GAAT VOOR! Cm
De kwestie van het
Maaswater
HET BELGISCHE PLEIDOOI.
Voortzetting van het proces te Den Haag.
In de gisteren voortgezette zitting van ft
Internationale Hof merkte de Belgische
agent, de heer De Ruelle, verder op, dat
Nederland een recht van controle beweert
te hebben en dat in verband daarmee prof.
Telders gevraagd heeft dat aan Nederland
in de toekomst alle waarborgen van pre
ventieven aard zouden worden geschon
ken, om toe te zien op de hoeveelheden
water door België aan de Maas onttrokken,
waar zulks ook in België mocht geschieden,
opdat die hoeveelheden de in het verdrag
genoemde bedragen niet overschrijden.
Ging deze eisch op, dan zou België nergens
in zijn eigen land vrijelijk water uit de
Maas kunnen halen, maar pleiter meende,
dat het Hof Nederland te dien aanzien niet
ontvankelijk zou moeten verklaren, om
dat men hier te doen heeft met een niet-
geoorloofde uitbreiding van den eisdh tij
dens de pleidooien.
Prof. Telders heeft zich voorts op een ze
kere jurisprudentie van het Hof beroepen,
waarvan intusschen in dit geval de toe
passing uitgesloten is. Het betreft n.l. de
vraag, in hoeverre men zich op precenden-
ten of voorbereidenden arbeid kan beroe
pen bij de uitlegging van verdragen. De
bedoelde jurisprudentie heeft echter alleen
betrekking op twijfelachtige teksten.
De tekst van dit verdrag is volkomen hel
der en levert geen moeilijkheden op.
In de middagzitting van Dinsdag heeft
de Belgische agent zijn pleidooi voortge
zet.
Pleiter ontzegt alle waarde aan een aan-
teekening op het ontwerp-tractaat van den
Nederlandschen minister van Buitenland
sche Zaken, waarvan prof. Telders een fo
tografische copy overgelegd had. Daaruit
kan volgens hem noti worden afgeleid
dat het verdrag eenzijdige verplichtingen
voor België schiep en alleen rechten voor
Nederland.
Toen er sprake was van de kanalisatie
van de grens-Maas voor gemeenschappelij
ke rekening, heeft België daartoe wel wil
len medewerken, maar op voorwaarde, dat
Nederland, hetwelk overwegend belang bij
die kanalisatie had, aan België compensa
tie zou schenken, door een kanaal, dat Ant
werpen met den Rijn verbond.
De diplomatieke onderhandelingen hier
over werden door den wereldoorlog on
derbroken. Later heeft Nederland echter
onverwacht en eenzijdig de wet van 1921
gemaakt, waarbij de aanleg van het Ju-
lianakanael werd gelast. De aanleg van
het Albertkanaal is een antwoord hierop
van België, waarvan de uitvoering ver
traagd was in de hoop op een regeling tus
schen beide landen; maar het verdrag van
1935, dat die regeling had moeten brengen,
is door Nederland verworpen. Men heeft
in België toen moeten overgaan tot maat
regelen, die de schade, welke de eenzijdige
handelingen van Nederland aan een Belgi
sche haven kon worden toegebracht, kon
den com penseeren.
De conclusies, door den Nederlandschen
agent geformuleerd, moeten volgens de
heer De Ruelle door het Hof niet ontvan
kelijk worden verklaard.
Op een vraag van den president, hoe
lang zijn pleidooi nog zou duren, deelde
pleiter mede, dat hij in de ochtendzitting
van Woensdag hoopte gereed te komen.
De zitting werd daarop verdaagd tot he
denochtend half elf.
Bezoek aan Maastricht
Naar ons ter oore komt, zou het in de
bedoeling van het Permanente Hof van
Internationale Justitie liggen, om nog in
den loop van deze week men spreekt'
van Donderdag en Vrijdag een bezoek
te brengen aan Maastricht en omgeving
ten einde de verschillende kunstwerken,
sluizen en kanalen in oogenschouw te ne
men, die van belang zijn voor de beoor
deeling van het tusschen Nederland en Bel
gië voor het Hof aanhangig geschil be
treffende het onttrekken van water aan de
Maas.
NEDERL BANK ONTVANGT WEER
GOUD.
Bedrag van 20 millioen overgenomen
van Egalisatiefonds.
De per 10 Mei opgemaakte weekstaat van
de Nederlandsche Bank toont een verdere
stijging van den goudvoorraad met 20 mil
lioen tot 1055 millioen, welke aanwas
wederom op rekening zal moeten worden
gesteld van een transactie met het Egalisa
tiefonds.
De rekening-eourant-saldi van anderen
stegen met 38.5 millioen tot 410.9 mil
lioen en die van het Rijk met 15.6 mil
lioen tot 57.4 millioen. „Tel."
TEWATERLATING VAN DE „TROMP".
H. M. de Koningin wenscht zelf de
plechtigheid te verrichten.
Naar wij vernemen, heeft H. M. de Ko
ningin den wensch te kennen gegeven, de
tewaterlating'van den bij de Nederlandsche
Scheepsbouw Maatschappij te Amsterdam
voor de Koninklijke Marine in aanbouw
zijnden flottieljeleider „Tromp" op 24 Me:
a.s. persoonlijk te verrichten.
