STADS
NIEUWS
PALTHE!
Persen!
Piekfijn!
Encycliek-meeting op het R.K. Sportpark
PINKSTEREN?
Het geheim van onze kracht,
is Katholicisme van de daad.
MAANDAG 10 MEI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
flERDE BLAD - PAG. 16
MEI, DE MAAND VAN DE NIEUWE LENTE
Ordening volgens Christelijke beginselen
De kring Leiden van den Nederl. R.K.
Volksbond mag wederom terugzien op een
geslaagde Encycliekmeeting op het terrein
van bet R.K. Sportpark aan den Haagweg.
De lucht was 'gesluierd, maar het weer was
zacht, dank zij het zonnetje, dat telkens
wilde doorbreken. Slechts tegen het einde
werd het merkbaar koeler.
Tegen 3 uur gistermiddag stroomden hon
derden naar het zoo wel gelegen Sportpark,
waar reeds een geïmproviseerd altaar was
opgeslagen, aan beide kanten geflankeerd
door de oranje-zwarte vaandels van de St.
Joseph-Gezellen, die ditmaal met de man
nen van den R.K. Volksbond meededen, en
de vaandels van de deelnemende Volks
bondsorganisaties uit Leiden en omgeving.
Toen de heer Nijhuis, de voorzitter van
de afdeeling Leiden, de bijeenkomst open
de, kon hy een talrijke menigte welkom
heeten, waaronder verscheidene eerw. hee-
ren geestelijken uit stad en omgeving.
Later op den middag kwam ook de hoog-
eerw. heer Kanunnik L. A. A. H. Wester-
woudt van zijn belangstelling getuigen door
zijn aanwezigheid.
Voorzitter Nijhuis verwelkomde op de
eerste plaats rector A. A. Olierook, advi
seur van den Haarlemschen Volksbond, den
heer J. W. v. d. Akker, den centraal voor
zitter, kapelaan P. J. J. Hofstede van
Noordwijkerhout, den districtsbestuurder,
den heer A. J. M. Angenent, en voorts de
St. Joseph-Gezellen, die in zulk een groot
aantal waren opgekomen. Spr. deelde me
de, dat de geestel. adviseur van Leiden,
prof. Cleophas, verhinderd was en dankte
tenslotte pastoor I. Smeets, die welwillend
de benoodigdheden voor het Lof had afge
staan, alsmede de firma V. D. welke
voor de aankleeding van het altaar had ge
zorgd.
Daarna werd het woord gegeven aan den
heer J. W. v. d. Akker, die sprak over het
onderwerp: „Alleen herstel der orde zal
den vrede waarborgen".
Rede v. d. Akker.
De heer v. d. Akker herinnerde eraan,
dat de Encycliek „Rerum Novarum" in de
Meimaand is verschenen. De Meimaand, de
maand van het nieuwe leven, is de schoon
ste maand van het jaar, waarin wij bijzon
der vereeren de Moeder Gods, de Moeder
van den Verlosser, die ons heeft verlost uit
de banden van de slavernij van het oude
heidendom. Dat verlossingswerk is geweest
als een nieuwe lente; Christus' komst op
aarde heeft den mensch weer vrij gemaakt.
Op die Meimaand van het eerste Christen
dom is de bloei van den zomertijd gekomen
in de gouden Middeleeuwen.
Het groote kenmerk van den bloei in de
Middeleeuwen was de ordening. Als mid
delpunt van alles werd God erkend, en on
der Hem was alles geordend en gericht op
het eene doei.
Dat was het geheim van het welvarende
Middeleeuwsche leven. Helaas aan die bloei
tijd van Christelijk leven is een eind geko
men. De mensch heeft zich een ander doel
gezocht en zich afgewend van het hoogste
en zich gewend tot het aardsche. De ge
schiedenis is gebrandmerkt met het teeken
van armoede, ellende en onderdrukking van
de menschelijke persoonlijkheid. Leo XIH
schildert dat in zijn Encycliek,, Rerum No
varum".
In de Meimaand van 1891 heeft Paus Leo
XHI toen de mogelijkheid van een nieuwe
lente aangekondigd. Hij heeft ons de oorza
ken aangewezen van de onordening en de
middelen aangegeven tot herstel. Neen de
Paus heeft deze Encycliek niet geschreven
om dengenen, die niets bezaten wederom
een behoorlijk loon te geven; de Paus zag
de zielenellende van die allen en hij luid
de met krachtige hand de alarmbel, die te
vens een nieuwe lente inluidde.
Wij, Katholieken, zijn gelukkig, wanneer
wij het ontluiken van de nieuwe lente mo
gelijk kunnen maken. Er zijn er, die
met geweld de knoppen van die nieuwe len
te zouden willen openbreken. Doch de na
tuur laat ziéh niet dwingen, eerst moet de
winter voorbij zijn. Deze winter is nog niet
voorbij. De menschheid ziet de oorzaken
van de ellende nog niet voldoende; zij ziet
wel de gevolgen, maar wil niet doordrin
gen tot de diepste oorzaken. Spr. citeert
een gedicht van Henriptte Roland Holst,
die tastend zoekt naar de diepste onder
grond van het leven. Het hoogste doel van
het leven is niet het bereiken van mate
rieel gewin, of het behalen van roem of
macht. De socialistische dichteres kan we
ten wat de teleurstelling beteekent, wan
neer men zijn voldoening zoekt in het ma
terialistische. De geschiedenis van de laat
ste eeuwen heeft de menschen niet nader
gebracht tot hun natuurlijk doel: God en
de eeuwige glorie.
Met schade en schande zal de mensch
den terugweg moeten vinden. Op het eind
van haar leven heeft Henriëtte Roland
Holst den naam van God weer hervonden.
Dat is een les voor ons, die den eenig wa
ren weg kennen. Wij hebben in dezen tijd
een groote rol te vervullen. Wij hebben de
menschheid den juisten weg tot herstel aan
te geven aan de hand der groote Encyclie
ken Rerum Novarum en Quadragesimo An
no, waarin de Paus aangeeft, dat het groote
middel om den vrede te waarborgen is: de
ordening in het maatschappelijk leven.
Kan orde bereikt worden ook langs een
anderen weg? Zie bijv. maar eens naar
Duitse hl and en Rusland. Ja, daar is onge
twijfeld orde, maar daar is ook een Gestapo
en een Gepoe, zonder welke geheime poli
tie er geen orde zou zijn. Noch in Rusland
noch in Duitschland wil met weten van de
moreele kracht van den godsdienst.
En toch verklaart niemand minder dan
de president van de Ver. Staten, dat de
godsdienst alleen in staat is om de burgers
tot de goede orde te brengen. Het moge zijn,
dat de schijnorde in Duitschland en Rus
land eenigen tijd te handhaven is, doch
wanneer de innerlijke overtuiging ont
breekt zal deze schijnorde na korter of lan
ger tijd in elkander storten.
De Paus heeft het duidelijk gezegd in
Quedragesimo Anno hoe die orde ingericht
moet zijn. In die orde moet de vrijheid van
de menschelijke persoonlijkheid gewaar
borgd zijn. Als wij de bedrijfschappen in
gesteld hebben, moet de overheid weliswaar
helpen en stuwend optreden, doch het ini
tiatief moet van onder af worden ingezet.
Voor die nieuwe ordening zullen de or
ganisaties zich moeten voorbereiden.
Onze Sociale wetgeving is niet anders dan
een beschermingswetgeving, die zich niet
richt tegen de oorzaken, noch gericht is op
de positieve ontwikkeling. Het zal zóó moe
ten worden, dat de bedrijfsgenooten hun
eigen regelingen maken, waardoor de be
staande sociale wetgeving overbodig zal
zijn.
Spr. gaat nader in op de jongste wet van
de verbindend verklaring van de collectie
ve arbeidsovereenkomsten en zet uiteen
hoe deze wet van groot belang kan zijn voor
het verwezenlijken van de ordeningsge
dachte.
Alles gaat evenwel niet ineens.
Van ons, Katholieken, zal veel afhan
gen voor de toekomst. Wij leven thans in
een periode van overgang; zal de mensch
heid zich ontwikkelen in opwaartse he of
nederwaartsche richting?
Wij, Katholieken, streven naar het vol
maakte geluk in den hemel, maar dat neemt
niet weg, dat wij ook mogen streven naar
het meest bereikbare eindige geluk op
aarde. Wij bezitten groote waarden en
daarvan moeten wij mededeelen aan de an
dere menschen. De menschen moeten aan
ons kunnen zien, dat wij Katholieken zijn
en in dat Katholieke Geloof gelukkig zijn;
dat wij leven volgens onze Katholieke prin
ciepen. De vlam, die in ons leeft, moeten
wij uit dragen in het openbare leven, opdat
ook in anderen een nieuwe lente aanbreekt
en zij met ons meewerken om te verwe
zenlijken wat de Paus ons voorhoudt: te
rugkeer tot de orde en het ware geluk.
Nadat de aanwezigen Schaepman's on
sterfelijke lied „Aan U o Koning der
eeuwen" hadden gezongen, kreeg kapelaan
Hofstede het woord, om te spreken over
zijn onderwerp „gereldwaanzinnige of we-
reldheilige".
Rede kapelaan Hofstede.
In geheel Europa aldus spr. leeft
bij iederen mensch, die deelneemt aan het
volle leven, een innig verlangen naar her
vorming en vernieuwing. Van onzen tijd
moet jammer genoeg zooveel slechts gezegd
worden, maar dit eene stemt ons toch tot
vreugde, n.L dat er een streven is naar
een nieuwe maatschappij. Onze tijd zal
daartoe den stoot moeten geven. Wie, die
ons volkskarakter kent, durft bewust te
kiezen voor een toekomststaat, waarin wij
slaven zullen zijn? Hij is of wel een illusio
nist of een egoïst en despoot.
In ons land zal waar moeten blijven:
„Mijn schild ende betrouwe zijt Gij, o God,
mijn Heer".
Men kan een serie automobielen bouwen,
maar men kan van ons volk geen serie sla
ven maken.
Men wil een nieuwe levensbeschouwing
In verschillende landen is die wereldbe
schouwing reeds aan het groeien, ook in
ons land. Er is slechts één alternatief: of
vóór God of tegen God; een derde is er met.
Op ieder van die twee standpunten groeit
een nieuwe wereldbeschouwing op. Tus-
schen deze twee zullen wij moeten kiezen.
Zij die tegen God kozen, hebben de vrij
heid verward met bandeloosheid. Maar te
midden van deze wereldwaanzin zal een
sterke man opstaan en hij zal zijn geboden
geven en de afgod worden, die zijn wil met
geweld zal doorzettfen.
Een wereld opbouwen zonder God is een
dwaasheid, zij die dat propageeren, zijn als
de wolven, die in schaapskieeren getooid
zijn. Aan niemand laten zij openlijk hun
wolfsklauwen zien, slechts toonen zij de
zachte vacht. Laat u niet bedriegen, waar
hun wereldbeschouwing reeds heerscht, is
verbanning en onderdrukking.
De andere wereldbeschouwing is geba
seerd op God. Daar is geen scheiding ge
maakt tusschen godsdienst en politiek,
daar geen scheiding tusschen het gods
dienstig leven thuis en op straat.
Al belooft men u een prachtige toekomst,
als er maar één punt is, dat niet strookt
met Gods bevelen, kunnen wij, Katholie
ken, onzen steun daaraan niet geven.
Velen zeggen vaak: Mijn geweten zegt.
Dat is een modern slagwoord, waarachter
men zich verschuilt. Wat wil dat slagwoord
zeggen? Niets anders, dan dat mijn ver
stand zegt, dat deze levensbeschouwing in
overeenstemming is met Gods woord en
wil. Maar dan volgt direct daarop de twee
de vraag: „Ben ik wel bevoegd om daar
over te oordeelen of word ik niet te veel be
ïnvloed door de zucht naar een goede po
sitie of ander materieel gewin, üf sta ik
niet teveel onder den invloed van een
brochure?"
Ieder Katholiek weet dat er een door God
gegeven gezag is, belichaamd in den Paus
en de Bisschoppen. Wanneer dat gezag
spreekt en die uitspraak niet in overeen
stemming is met mijn geweten, wie heeft
dan gelijk? Ik of de Katholieke Kerk?
Iedereen kent het antwoord.
Onze levensbeschouwing moet steunen
op Hem, die alles geschapen heeft, en er
moeten heerschen: orde, vrede, rechtvaar
digheid, liefde en heiligheid.
Hebt gij vertrouwen in de Katholieke
Kerk of gelooft gij meer een frontsoldaat
of een ingenieur? Zijt gij liever wereld-
waanzinnige of wereldheilige in de toe
komst?
Herstelt de maatschappij in Jezus Chris-
Het Comité van Katholieke Actie „Voor God" schrijft ons:
Het groote geneesmiddel voor het Communisme,
het grondige en afdoende middel, is de langzame,
diepgaande, zedelijke en bovennatuurlijke vorming
van uitgelezen model-katholieken, die krachtig zijn
door hun eenheid en die hun veroveringen zullen
vermenigvuldigendie ondanks hun groote
verscheidenheid van werken instinctmatief het
geheim vonden voor hun eensgezindheid in het
geloof, voor hun liefde tot God en den evenmensch,
en voor hun bovennatuurlijk en apostolisch streven.
P. L. MERKLEN,
Hoofdredacteur „La Croix".
tus onder leiding van onzen Paus Pius XI,
wiens zending van God is.
Wij willen oprecht erkennen, dat de pro
testen van den H. Vader ook tegen velen
van ons gericht zijn; vooral tegen de naam-
Katholieken. Wat Pius XI van ons vraagt
om de wereld te hervormen is: onthechting
aan het aardsche, liefde en sociale recht
vaardigheid.
Gelukkig zijn er velen onder de Katho
lieke rijken, die in stilte groote sommen be
schikbaar stellen, maar aan den anderen
kant staan er ook zoovelen, die een goed
inkomen genieten en toch nooit eens iets
over hebben voor een liefdadig doel.
Aan de liefde heeft de eerste Christen
kerk haar overwinning te danken. Zuivere
liefde voor den medemensch, geen egoïsme,
is het wat de Paus vraagt. Strikte en sociale
rechtvaardigheid, daarover moet nog heel
wat gesproken worden in onze afdeelingen.
Hiervoor moeten offers gebracht worden.
Laat over ons niet de schande komen, dat
wij niets hebben gedaan voor de rr-dding
van de maatschappij.
Wij moeten zwoegen voor het algemeen
welzijn, opdat heel het Nederlandsclie volk
deel hebbe aan ons werk.
Het Lof.
Nadat alle aanwezigen vervolgens het
lied „Knielt Christenschaar", begeleid door
de muziek van de R.K. Harmonie „Adolf
Kolping" van Lisse, hadden gezongen, werd
een kort Lof gecelebreerd, waarbij agens
was rector Olierook, met assistentie van ka
pelaan B. Dorbeck als diaken en pater J.
A. Zeij als subdiaken. Het parochiezangkoor
van Oegstgeest onder leiding van kapelaan
A. A. M. Sanders voerde de gezangen uit.
Een treffend moment was het défilé, dat
door deelnemende organisaties met hun
vaandels en banieren werd gehouden langs
het Allerheiligste. Vaandel na vaandel werd
gestreken ten groet en met gestrekten arm
marcheerden de leden der afdeelingen
voorbij.
Het „Tantum Ergo" werd daarop door
alle aanwezigen meegezongen, waarop de
zegen met het Allerheiligste volgde.
Door rector Olierook werd het Allerhei
ligste daarna gedragen door de vaandel-
rijen door naar de parochiekerk aan den
Haagweg.
Het slotwoord werd gesproken door den
heer A. J. H. Angenent, die de sprekers
dank bracht en o.a. den wensch uitsprak,
dat het contact tusschen de leden van den
R.K. Volksbond en de St. Joseph-Gezellen
moge leiden tot een nog nauwere samen
werking.
Spr. spoorde ten slotte allen aan, om als
wij Christenen willen zijn, dat ook in het
leven metterdaad te toonen.
Wij zijn no. 1 en willen dat blijven. Daar
om ook bij de a.s. stemming no. 1.
LEIDSCHE BUITENSCHOOL.
Geslaagde oudermiddag.
Zaterdag 1.1. had de voorjaarsbijeenkomst
der ouders op de Leidsche Buitenschool
plaats. „Weer mogen we ons verheugen
over een goede opkomst", aldus de direc
trice in haar openingswoord. Dit verschijn
sel toch levert het beste bewijs van uw be
langstelling in het Buitenschoolwerk, dat
alleen dan goede en vlugge resultaten kan
hebben, indien de dagkuur in Katwijk thuis
wordt voortgezet. Het aantal kinderen, dat
het herstellingsoord bezoekt, blijkt door
verschillende oorzaken toe te nemen. Het
maximum-aantal plaatsen is steeds bezet
en nog velen moeten op plaatsing wachten.
Het is dus aller plicht te zorgen, dat de
kuur ook zoo snel mogelijk verloopt". In
dit verband werd gewezen op het feit, dat
de ouders te gemakkelijk geneigd zijn om
te denken, dat, zoo gauw het kind er beter
gaat uitzien, de genezing al een voldongen
feit is. Het proces der genezing gaat lang
zaam en zoodra deze tot stand is gebracht
verlaat het kind onze inrichting; tot dat
tijdstip is het patiënt.
Het aandeel dat het huis heeft in de kuur
van het kind werd uitvoerig behandeld: hy
giëne, kleeding, naar bed gaan, het aan-
kweeken van goede gewoonten enz.
Onder het genot van een kopje thee wer
den nog eenige vragen gedaan en beant
woord,, waarna men zich naar het terrein
voor de school begaf, waar de kinderen
van de derde en vierde klas onder leiding
van hun onderwijzer stonden opgesteld.
Heel frisch en vlot werden eenige zang en
gymnastieknummers ten beste gegeven.
Een kleine voordracht door de kleine ac
teurs met veel ernst en animo gespeeld
benevens een spreekkoortje vonden veel
bijval en een veelvuldig applaus beloonde
de kinderen voor him prestaties.
Hierna volgde nog een rondwandeling
op het terrein met zijn lighallen en werden
de tuintjes der kinderen bewonderd, welke
met hun bloeiende bollen een fleurigen en
goed verzorgden aanblik boden. De onder
wijzer, die in zijn vrijen tijd met de kinde
ren de bloem veldjes kweekte, ziet hiervan
een buitengewoon aardig resultaat.
Tenslotte begaf men zich naar de school
lokalen, waar het werk der kinderen ter in
zage lag. Vele ouders maakten gebruik van
de gelegenheid zich in verbinding te stel
len met de klasseonderwijzer (es).
Om kwart over 5 werd de bijeenkomst
gesloten en keerden ouders en kinderen per
tram en per fiets huiswaarts.
Eindexamen Gymnasium.
De eindexamens van het Stedelijk Gym
nasium zullen worden gehouden op 24, 25,
26, 28, 29, 30 Juni, 1 en 2 Juli.
Tot gecommitteerden zijn benoemd: prof.
dr. K. Sneyders de Vogel, te Groningen;
prof. dr. C. G. N. de Voys, te Utrecht; prof.
dr. A. M. A. A. Steger, te Delft; toege
voegd: prof. dr. F. J. J. Buytendijk, te Gro
ningen; prof. Th. Weevers, te Amsterdam
(naar gelang van datum).
Tot gecommitteerden elders zijn be
noemd: prof. dr. J. Droste, prof. dr. C. de
Boer, prof. dr. F. Muller Jzn., prof. dr. H.
J. Lam, prof. dr. G. J. Thierry, prof. dr. A.
D. Fokker, prof. dr. J. P. B. de Josseiin de
Jong, prof. dr. A. E. van Arkel, prof. dr.
B. A. van Groningen, dr. H. D. Klooster
man, prof. R. Casimir en prof. dr. W. H.
Keesom, allen alhier.
Zaterdagavond zijn door de politie aan
gehouden de 37-jarige mej. B. T. en de 21-
jarige mej. E. M.( verdacht van diefstal van
een japon ten nadeele van eèn firma hier
ter stede.
TIJDENS DE REDE VAN DEN CENTRAAL- VOORZITTER den heer J. W. v. d. AKKER.
