No. 8707 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN STADS NIEUWS ONZE EENDRACHT BLIJFT 'S LANDS KRACHT Mr. Goseling spreekt in de Gehoorzaal BOSKOOP 28ste Jaargang ZATERDAG 24 APRIL 1937 Geid&eh^Goii/ta/rit DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: vuor Leidec 19 cent pei week 2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 rent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 V „Doe af die blinddoek" Deze titel is geplaatst boven een artikel In het „Leids Arbeidersblad". En wij wil len de aansporing, die daarin is gelegen, overnemen met een wijziging in de bedoe ling. In het „Leids Arbeidersblad" is de waar schuwing gericht tot „de katholieken in het algemeen". De schrijver, die, naar 't ons voorkomt, op geen enkelen grond zich ge roepen kan achten, den katholieken de les te lezen, doet dat toch en zegt hun, dat zijgeblinddoekt loopen. Waarom ge blinddoekt? Natuurlijk omdat zij de een heid willen bewaren óók op politiek terrein in de R.K. Staatspartij! Daarom zijn zij ge blinddoekt! Te beginnen met den Paus, de Bisschoppen enz. zijn de katholieken ge blinddoekt. Jammer, dood-jammer dat zij niet een leider hebben, een verlichten leider als de schrijver van dat artikel! „Doe af die blinddoek". Wij zouden dit willen toeroepen aan degenen onder ons, die de K.D.P. aanhangen en volgen. „Doe af die blinddoek" en lees in een artikel als het hier bedoelde, hoe de K.D.P. door de S.D.A.P. wordt gevleid; hoe de K.D.P. door de S.D.A.P. wordt gebruikt, om „de katho lieken in het algemeen" te bestoken. Uw bedoeling, K.D.P.'er, kan toch niet zijn broederlijk met een partij, onder wier leden zijn anti-katholieken, ten strij de trekken tegen „de katholieken in bet algemeen"!! Schandelijk De Katholieke Studenten hebben on langs geprotesteerd tegen de verspreiding van een geschrift, waai in op de meest bru tale wijze, onder een schijn van weten schappelijkheid, wordt verdedigd het b e- d r ij v e n van kwaad van zonden, die tegen de natuur zijn. Het geschrift gaat uit van het „Nederl. Wetensch. Humanit. Komitee". is 16 blad zijden groot, en wordt aan tallooze adres sen ongevraagd toegezonden. Wat den inhoud en de bedoeling betreft is de brochure volstrekt niets beters waard, dan 'om onmiddellijk te worden vernietigd. Het kan niet anders, dan in het voordeel zijn van den gene, die het geschrift ontvangt, als hij aldus handelt, 't Kan daartegenover zeer onverantwoordelijk zijn, er méér res pect voor te toonen! Wy willen over het pamflet niets meer zeggen. Onze bedoeling is alléén: te waarschuwen; ernstig te waar schuwen; er ons diep leedwezen over te uiten, dat zulke geschriften zulke verderfe lijke geschriften vrij en straffeloos op grooten schaal onder het volk kunnen wor den verspreid! De wereld in vogelvlucht De besprekingen te Venetië zijn gisteren geëindigd en het resultaat dezer bespre kingen tusschen Mussolini en Schuschnigg althans voorzoover dat blijkt uit het communiqué, dat niét zooveel zegt, en uit de commentaren der ingelichte officieuze persorganen kan als volgt worden samengevat. Mussolini heeft aangedrongen op een toe nadering tusschen Wc en en en Berlijn, wat volgens de Giornale d'Italia binnenkort zou moeten blijken uit een toetreding der Oos- tenrijksche nation aai-socialisten tot het Vaderlandsche Front. Voorts stemt Italië in met een nauwer aanhalen der banden tusschen Oostenrijk en zijn nabuurstaten; wat Tsjecho-Slowakije betreft, echter al leen in economisch opzicht, want in poli tiek opzicht heeft Duitschland bezwaren tegen een politieke aaneensluiting. En zon der Duitschland gaat het niet, zegt de Duce. Saint Brice schrijft in de „Journal": Italië, in volkomen overeenstemming met Duitschland, streeft ernaar, Midden-Europa rond den spil Rome-Be-lijn te stabiliseeren, en Oostenrijk, of het wil of niet, is genood zaakt in deze combinatie mede te loopen en zich bereid te verklaren, slechts verdragen te sluiten, die den Italianen en Duitschers welgevallig zijn". Indiër het waar is, dat de Oosten rij ksche nationaal-socialisten geroepen zullen wor den, de verantwoordelijkheid van de macht te deelen, aldus schrijft Givet in de „Ordre", wil dit zeggen, dat Schuschnigg in zijn eigen politieke doodvonnis neeft toegestemd, dat de Anschluss op het punt staat verwezen lijkt te worden en dat Italië afziet van het defensieve steunpunt, dat voor hem voor den Brenner is gevormd. Onze richtlijnen in de stroomingen van dezen tijd Wat wij waar zullen maken op 26 Mei Het was een goed bezette Stadsgehoor zaal, waarin gisteravond de voorzitter van de R.K. Staatspartij en fractieleider der Katholieken in de Tweede Kamer een ver- kiezingsrede hield, waarin hij doel en be- teekenis der R.K. Staatspartij klaar en hel der uiteenzette en onzen wil demonstreerde om door onze machtige eenheid mede te werken tot het waarachtig belang van het vaderland. Nadat alle aanwezigen de eerste strophen van het Wilhelmus hadden gezongen open de de voorzitter van de afd. Leiden mr. E. Bolsius de vergadering en verwelkomde hij den spreker, die thans voor de eerste maal te Leiden het woord kwam voeren. Hij gal voorts onmiddellijk het woord aan den heer Goseling. Kent uw plicht. Gij, Katholieke Nederlanders, aldus ving spr. zijn rede aan, hebt thans meer dan ooit een taak te vervullen ten opzichte van het vaderland. Gij kunt dat als gij uw taak kent en uw plicht vervullen wilt. Op dien eenen verkiezingsdag moeten wij gezamenlijk onze plicht als Nederlanders doen om het gemeenschappelijke vader land te dienen. Bij een verkiezing laaien de hartstochten op, is er strijd, zegt men. Hoe kan een strijd een samenbinding tot gevolg hebben? Het is evenwel een feit, dat er geen eenheid van denken is. Dat is niet weg te redenee ren, dat is hoogstens voor korteren of lan- geren tijd met geweld te onderdrukken. Dat zal in Nederland nooit gebeuren, om dat wij er zelf nog bij zijn. (Applaus). Wij moeten den strijd aanvaarden, maar dien grootsch zien in het kader van dezen tijd. Bij de vorige verkiezingen is de voor spelling gedaan, dat de komende parle mentaire periode een der moeilijkste en ge wichtigste zou zyn, die ooit in de geschie denis is voorgekomen. Dat is een voorspel ling, die ten volle is uitgekomen. De crisisperiode is voorbij, begint althans te luwen. Maar afgezien van de economi sche moeilijkheden teekent zich des te scherper af de strijd op geestelijk en op staatkundig gebied. Zoo mogelijk is de ko mende parlementaire periode nog gewichti ger dan de afgeloopen periode. Wat onze vergaderingen in dezen ver kiezingstijd betreft, geeft spr. aan hoe deze w e 1 en hoe deze niet moeten zijn. Het is thans geen tijd meer van scholing, daarop hebben wij ons toegelegd in de voorafgegane vierjarige periode. Daarmede hebben wij onze schare bewuste werkers versterkt. Daarmee gaan wij ook na de verkiezingen door. Als regel nu ook geen debatvergaderin gen meer. Die vormen volgens mijn smaak, aldus spr., een soort publieke vermakelijk heid, welke niet onder de vermakelijk heidsbelasting valt. De meest geruchtmakende strooming in Nederland heeft ons dat al heel gemakke lijk gemaakt. De N.S.B. is n.L niet geko men aldus verklaart zij om met de andersdenkenden te overleggen, te rede- In een artikel, getiteld „Wijziging in de Italiaansche politiek" schrijft de corres pondent van de „Times" te Venetië, dat het duidelijk is, dat Italië alles heeft ge daan om zijn betrekkingen met Duitschland te verstevigen. Het is veelbeteekenend, dat het officieele communiqué niet de gebrui kelijke zinspelingen bevat op de noodza kelijkheid, de onafhankelijkheid van Oos tenrijk te handhaven, en dat het omtrent de kwestie der Habsbuigers zwijgt. Men is te Venetië algemeen van opinie, dat Italië geen vinger uit zou steken om Oostenrijk te helpen, wanneer de terugroeping der Habsburgers dit land in moeilijkheden zou brengen, en evenzeer is men overtuigd, dat de regeering te Rome lijdelijk zal toe zien wanneer de Anschluss een feit zou worden. neeren of te debatteeren, maar uitsluitend o-m hen te vernietigen. Men moet wel vol komen van zijn verstand beroofd zijn om met zulke lieden te debatteeren. Dat stand punt van de N.S.B. komt volkomen over een met hetgeen Hitier schrijft in zijn boek „Mein Kampf". Wij zijn gewaarschuwd. De heeren worden bedankt. Wij worden ge hoond als vrije Nederlanders. (Applaus). Er zijn Katholieken, die zich georgani seerd hebben in een splinterpartij. Ook met hen is een debat niet op z'n plaats, omdat hier het gevaar dreigt, dat de onderlinge liefde vergeten wordt an dan zouden wij mede schuldig staan aan vermeerdering van de tweedracht onder de Katholieken De uitslag van de verkiezingen zal de waan der versplintering verscheuren. Een tweede karaktertrek van onze ver gaderingen in dezen tijd moet zijn, dat wij geen personen bestrijden. Soms is het wel eens moeilijk om den naam van een per soon, wiens hemd zelfs een program betee- kent, te vermijden. Maar laten wij dan nog liever spreken van de beweging. Nolens zei- de het zoo juist: menigeen is in zijn daden beter dan men op grond van zijn beginse len meende te mogen verwachten; ande ren blijven in hun daden verre beneden hetgeen hun beginselen hen voorschrijven. Dat laatste hebben wij voortdurend te ge denken, niet het minst voor ons zelf. Spr. schetst dan het beeld van den strijd. Het zal gaan tegen vier groote stroomin gen. De eerste twee eischen de scherpste afweer, de andere twee sluiten gevaren in zich voor het herstel van de juiste orde in staat en maatschappij. Vier groote stroomingen. De eerste strooming is het goddeloo- ze communisme. Dat is de term, wel ke de Paus gebruikt heeft in zijn Encycliek „Divini Redemptoris", die het probleem in al zijn diepte heeft geteekend en het ge vaar allerscherpst heeft aangewezen. De Paus stelt den strijd in het teek en van de groote revolutie van onze dagen. In Ne derland zijn weliswaar geen barricades op gericht, maar het gevaar van het sluipende vergif is er niet minder om. Afweer en uiterste waakzaamheid is geboden. De tweede groote strooming vertegen woordigt de levensbeschouwing, welke zich in de staatkunde uit in het onbegrensde ver trouwen in den leider en welke voeren moet tot den totalitairen staat. De aanhangers van deze beweging verklaren zelf niet voor rede vatbaar te zijn. Daarom kunnen wij tegenover hen de volgende stel ling op zetten: wij moeten de baan vrijhou den voor onze hoogste geestelijke en staat kundige goederen, voor den opbouw van een betere orde op waarlijk christelijken grondslag. Daarom moet de waan van hen gebro ken worden, ook tot hun eigen heil. Nederland moet zich zelf blijven. Ook dat is de inzet van de verkiezingen. (Ap plaus). Kerk en Staat. Nergens komt die staatstotaliteit zóó sterk tot uitdrukking als in de verhouding tusschen Kerk en Staat. Wij zien hoe het gesteld is met die verhouding in Duitsch land. Slechts hij, die niets anders leest dan N.S.B.-bladen, ziet in de berichten van over de grens laster. Spr. wijst echter op de Encycliek,, Mit brennender Sorge". Slechts zij, die alle redeneering bij voorbaat ver werpen, gaan voort met te zeggen: Es ist nicht wahr. Maar wie nog niet alle ver stand over boord geworpen heeft, verwerpt een dergelijke beweging met het verstand, maar veel meer nog met het hart. Het leidersbeginsel moet leiden tot een persoonsverheerlijking, waarvan iedere Ka tholiek gruwt. De Paus heeft ook deze ver heerlijking met felle woorden gestriemd en daarop de Schriftuurwoorden toegepast: Hij die in den Hemel woont, spotlacht over u. Daaruit blijkt wel hoe valsch de stel ling is, dat de eenige 'uitweg voor Moskou het nationaal-socialisme zou zijn. Het Ne- derlandsche volk zal alle twee overwin nen. (Applaus). De derde strooming is te onderkennen bij hen, die in de democratie de eeni ge absolute zedelijke norm zien. Dat is een BEZOEKT DE 21 APRIL—10 MEI b=™ LEIDSCH GLAS IN LOOD BEDRIJF Goed - Goedkoop en Vlug ALLEEN Hooigracht 42, Leiden, Tel. 3671 Ook levering van alle soorten Glas valsche stelling, want absolute zedelijke normen worden alleen in God gevonden. Als* reactie daarop zijn er onder ons, die de term democratie als een leelijk woord schu wen. In ons Alg. Staatk. Program wordt uitdrukkelijk de leer van de volkssouve- reiniteit verworpen, maar desondanks blij ven wij met hart en ziel verknocht aan den gezonden invloed van het volk naast een sterk staatsgezag. De Christen-democratie was de inzet van Schaepman's staatkundig streven. Voorstanders van dictatuur be schouwde Schaepman als eerzuchtige mid delmatige persoonlijkheden. Hoe zou Schaepman zijn banbliksems geslingerd hebben, wanneer hij het gebral meege maakt had van dezen tijd. Het hechtste bolwerk van een waarlijk gezonde democratie in Nederland is de R.K. Staatspartij. (Applaus). De vierde groote strooming is het libe ralisme, ofschoon men er aan twijfelen zou, zich baseerend op zijn uiterlijke ver schijningsvormen, of deze strooming nog wel iets te beteekenen heeft. Wat wij daar in echter bestrijden is de valsche individua listische geest, waartegenover wij moeten aankweeken de goede gemeenschapszin, die alleen te vinden is in het Christendom. De positie der Nederlandsche Katholieken. Na een korte pauze beschreef spr. de po sitie van de Katholieken in Nederland op Staatkundig gebied. Wij kunnen vaststel len, dat de Katholieken het sterkste cohort vormen in den politieken strijd. Dat is een feti en wij zullen er voor zorgen, dat dit zoo blijft ook na 26 Mei. Niet uit Roomsche machtswellust, niet om te grijpen, maar om te dienen. Onze beginselen kunnen niet zonder ernstige schade voor de gemeen schap worden verwaarloosd. Daarvoor moe ten wij vooreerst onze beginselen kennen en vervolgens de toepassing ervan. In het bijzonder in dezen verkiezingstijd moeten v/ij door woord en daad uiting geven aan ons fiere bewustzijn, dat wij bereid en in staat zijn het land te dienen. Daarbij kun nen wij tot uitgangspunt nemen het woord van Schaepman: De Katholieken kunnen rustig zijn. Maar rust sluit niet uit: waak zaamheid. Waarom wij rustig kunnen zijn is, dat onze beginselen onveranderlijk zijn en on veranderlijk zijn gebleven. Waarom zijn Katholieke partijen noodig in ons land en in andere landen? Uit het geen* elders gebeurt kunnen wij leeren, dat alleen een gelijkgerichte samenwerking van alle Katholieken in staat is om een dam op te werpen tegen het roode en te gen het bruin-zwarte gevaar. De eene Ka tholieke Staatspartij is een landsbelang, juist nu. (Applaus). Nog altijd dezelfde objecties. Het is teekenend voor de traagheid in het denken van de menschen, dat er thans na 50 jaar nog dezelfde objecties tegen de R.K. Staatspartij opgeld doen als in de dagen van Schaepman. „Waarom een Katholieke partij, zeide men toen, het rechtsbestaan der Katholie ken is toch verzekerd". Dat zelfde zegt men nu weer. „Waarom dat dooreen gehaspel van poli tiek en godsdienst? Gij hebt aan een Con cordaat genoeg". Zonder hechte staatkundige organisatie Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Als gevolg van de besprekingen te Vene tië zullen de betrekkingen tusschen Ber lijn en Weenen verbeterd worden. (2de blad). Nationaal-socialisten in Weenen gear resteerd. (2de blad). Luxemburgs Kamer besluit tot ontbin ding der communistische partij. (2de blad). Rechtsche successen in Noord-Spanje. (2de blad). Voorloopig accoord tusschen Moskou en Tokio (2de blad). Bezorgdheid omtrent 's Pausen gezond heid. (2de blad). BINNENLAND. De Maatschappij „Nederland" bouwt een nieuw passagiersschip, dat de reisduur naar Indië met vier dagen zal bekorten. (1ste blad). Binnen enkele dagen is te wachten een K. B. tot verlaging van rente der door de rijksfondsen ten behoeve van woningbouw verstrekte leeningen. (2de blad). Commissie van advies ingesteld inzake den steun in natura. (2de blad). Het Nederlandsch duurrecord zweef vliegen gisteren door Hoekstra verbeterd. (Luchtv., 2e blad). WIJ SCHRIJVEN OVER: Wat er in de afgeloopen week in het bui tenland gebeurd is (4de blad). is onze geloofsvrijheid geen minuut langer zeker. Bij de afbraak is de volgorde altijd dezelfde. Eerst de politieke organisatie, dan de sociale organisaties en dan volgt de rest vanzelf. En wat betreft het Concordaat. Ach, wij antwoorden daarop slechts deze drie Duit- sche woorden: „Mit brennender Sorge". (Applaus). Het gaat op 26 Mei om de hoogste geeste lijke goederen. Niet het minst zijn deze geestelijke goederen veroverd door de R.K. Staatspartij. Dat is voor ons het erfdeel der vaderen. Maar voor ons geldt het, dit erfdeel te bewaren en te verdedigen. Het gaat om vrijheid van de school, de jeugd organisatie, de pers, de radio, de ziekenver pleging. Die kostbare vrijheden laat Nederland zich niet ontrooven. Daarvoor strijdt de R.K. Staatspartij in het voorste gelid. Bo ven al die vrijheden staat de ware vrijheid der kinderen Gods. Waar die vrijheid ont breekt, gaat het wringen, is de harmonie verdwenen. Dat is een van de ergste kwa len van onzen tijd. Die vrijheid kan de Staat niet rechtstreeks brengen; dat is niet zijn taak, maar hij kan wel bijdragen tot herstel van die vrijheid. Daarom hebben wij in ons program ook gekoppeld de gees telijke aan de lichamelijke gezondheid van ons volk. Onder meer is in ons program opgenomen de gezonde ontplooiing van het gezinsleven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1