DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Narcissen en Hyacinthen bloeien.
STADS
NIEUWS
28ste Jaargang
WOENSDAG 14 APRIL 1937
No. 8898
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 1
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en ver koon: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
«sa= 3
De loonen in dezen tijd
De loon-kwestie is niet zoo eenvoudig.
Zij zou eenvoudiger zijn, als wij althans
de meesten onzer niet met een stuk lee-
lijk egoïsme in de ziel door het leven gin
gen. Wij bedoelen: onredelij k egoïsme!
In den tijd, dat loonsverlagingen aan de
orde van den dag waren, was de loon-
kwestie al heel moeilijk en onaangenaam.
Die tijd van algemeene loonsverlaging,
direct of indirect (door stopzetting van ge
wone verhoogingen) is nu wel voorbij. Ze
ker voor de laagste loonen.
Een typeerend voorbeeld, hoe algemeen
de overtuiging is, dat zulks nu niet meer
kan en mag plaats vinden, is gegeven door
een stemming in de laatste zitting van den
Leidschen gemeenteraad. Daar was aan de
orde gesteld een voorstel van B. en W. om
een contract met een Glazenwaskrherij aan
te gaan inzake het schoonhouden van gebou
wen tegen een lager loon voor de werksters,
dan het bestaande. Bedoelde Glazenwassche-
rü scheen daartegen niet het minste bezwaar
te hebben. Nu was *t opmerkelijk, dat dit
voorstel van B. en W. verworpen werd met
op twee na algemeene stemmen er stem
de zelfs geen wethouder meer voor! Ook
het niet weerlegde argument, dat el
ders de loonen niet hooger waren, dan deze
hier zouden bedragen na de voorgestelde
verlaging, maakte blijkbaar heelemaal geen
indruk op den gemeenteraad. N u moet
men bij loonen van een categorie arbeid
sters als de hier bedoelde eerder aan ver
hooging, dan aan verlaging denken. Op dit
standpunt stelde zich de Leidsche gemeen
teraad bijna unaniem. En dat is ook het
standpunt, dat o.L door de eischen van
rechtvaardigheid of billijkheid wordt voor
geschreven of voorgehouden. Wij wijzen op
deze plaats nog even op het hier bedoelde
Raadsbesluit, omdat het zoo typisch demon
streert, hoe er over alle politieke partijen
heen een eenheid was te vinden in den
Leidschen gemeenteraad op deze gedachte:
Nü is het geen tijd meer voor loonsverla
ging, zelfs al is een loon hier hooger, dan
wat voor gelijken arbeid elders wordt uit
gekeerd!
Verscheuren!
In Leiden wordt verspreid een oproep,
om te bezoeken een vergadering van den
Nieu w-Mal thusiaanschen Bond. Wij
achten het niet noodig, de Katholieken te
adviseeren, aan dezen oproep geen gevolg
te geven. Dat doen zij vanzelfsprekend niet!
Wij willen er alleen even de aandacht op
vestigen, dat men dien oproep zelf niet
mag laten slingeren in zijn woning; men
verscheure dezen onmiddellijk.
Het beginsel van genoemden Bond wordt
daarin bepleit in zulke schoon-schijnende
woorden er is ook zelfs een enkele be
wering onder, die ook wij zouden kunnen
bezigen! dat dit God-miskennende prin
ciep voor onnadenkenden nog eenige aan
trekkelijkheid zou kunnen verkrijgen.
Men vernietige daarom het pamflet.
OVERSTROOMINGEN IN MIDDEN
ZWEDEN.
STOCKHOLM, 14 April. (A.N.P.) Het
smelten der sneeuw heeft tot groote over
stroomingen in Midden-Zweden geleid. Het
spoorwegverkeer tusschen Vesteroe en
Stockholm is gestaakt en de verbinding
wordt onderhouden door autobussen, die
over de gedeeltelijk onder water staande
wegen rijden. Men vreest, dat Stockholm
evenals in 1924 gedeeltelijk zal worden
overstroomd.
DE MOOISTE ROUTES
DOOR DE BOLLENVELDEN
Als het weer gunstig blijft is de
verwachting gewettigd, dat Zon
dag a.s. tal van narcissen en hya-
cinthenvelden in vollen bloei zul
len staan.
Het kleurenspel van de bollenvelden,
dat ieder jaar weer duizenden onder zijn j
bekoring brengt, gaat weer beginnen, al
dus schrijft ons de K.NA.C.
De natuur heeft haar palet wederom met
kwistige hand voorzien van de fraaiste
kleuren. Betooverend zal de aanblik zijn.
De trek naar de bollenvelden neemt een
aanvang!
Neerlands bollencentrum, gelegen tus
schen Leiden en Haarlem, zal weer op
gastvrije wijze tal van bezoekers ontvan
gen, Wonderschoone velden zijn daar te
zien, langs den hoofdweg HaarlemHille-
gomLisse en Sassenheim, maar bovenal
".ok langs de wegen en weggetjes, die zich
tusschen den hoofdweg en de duinenrij
als het ware door de narcissen, hyacinthen
en tulpen heenslingeren.
Velden tusschen Hillegom,
Lisse en Sassenheim.
Tochtenmakers, die uit de richting Den
Haag komen, kunnen bij Den Deijl links
afslaan naar Wassenaar. Zij volgen dan
den z.g. Achterweg over Katwijk, Noord-
wijk-Binnen, Noordwijkerhout, Ruigen-
hoek en Vogelenzang, om bij Bennebroek
den hoofdweg weer te bereiken. Hier kun
nen zij rechts afslaan in de richting van
Hillegom. Vanzelfsprekend is men er op
een „bollentocht" naar uit om zooveel mo
gelijk velden te zien. Dit kan men berei
ken door van Hillegom uit de binnenwe
gen te berijden. Aan het Zuideinde van
het dorp, tegenover de kerk, vindt men
b.v. rechts de Veenenburgerlaan, de laan,
die door haar hooge ligging aan weerszij
den boven de bollenvelden uitkomt en al
dus een onvergelijkelijk uitzicht biedt
over het kleurrijke bloemtapijt. Men kan
vervolgens links of rechts afslaan en een
rcute kiezen, die zich tusschen de velden
door een weg baant. Maar welken weg
men ook kiest, overal zal men met volle
teugen kunnen genieten van de schoon
ste kleurschakeeringen. Mooi ook zijn de
wegen van Sassenheim naar Noordwijker
hout, de binnenweg van Lisse naar den
Ruigenhoek, de Zwarteweg, de Loosterweg
JI, de LoosterweglII en de Pastoorslaan,
in de omgeving van Hillegom. Op het net
van binnenwegen zal men hier en daar
een minder goed wegdek op den koop
moeten toenemen. Maar de pracht van de
velden zal een ieder dit ongerief spoedig
doen vergeten.
Velden bij Alkmaar.
Hoewel minder bekend en niet zoo
„grootsch van opzet", toch zijn de bollen
velden in de buurt van Alkmaar en Sant
poort het bezoeken zeker waard. Komen
de uit de richting Haarlem kan men in
Heilo (bij het witte kerkje met het roode
pannendak) scherp links afslaan en den
weg tot aan de spoorbaan volgen. Voor den
spoorwegovergang slaat men links af en
volgt den weg, die zich tusschen weliswaar
kleine, maar daarom niet minder mooie
bollenvelden heenslingert. Bij Limmen
bereikt men dan weer den grooten weg.
Ten Zuiden van Limmen vindt met aan
den zijweg die naar Heemskerk voert, den
ingang van het park Marquette, waar ge
durende den bollentijd een bloementen
toonstelling, in den vollen grond, is ge
organiseerd. Ook tusschen Castricum, Eg-
mond, Bergen "en Schoorl zijn velden te
vinden, die, gelegen tusschen het teere
groen der omringende hagen, een kleurrijk
aspect bieden.
Bollenvelden bij Breezand.
Minder bekend, maar een bezoek loo-
nend zijn de bollenvelden van Breezand.
Voor hen, die uit Friesland komen en den
Afsluitdijk volgen, is dit wel het meest
nabijgelegen bollencentrum. Men vindt de
velden ten Z.W. van Den Helder, en wel
voornamelijk in de vierhoek De Kooy,
Ewijcksluis, Voorburg, en Westeinde. Dit
jongste centrum onder de Nederlandsche
bollenvelden mag zich verheugen in een
ieder jaar stijgend bezoek. Wil men het
bezoek aan de bollenvelden vereenigen
met een tocht langs bosch en duinen, dan
kan men van De Kooy over Julianadorp,
Callantsoog, ePtten, Groet, Gatrijp, Schoorl
en Bergen naar Alkmaar rijden. Dit is
een tochtje, waarbij men zeer onder de
bekoring zal komen van het afwisselend
natuurschoon, dat de natuur in deze streek
kan bieden. z
Velden in het Westland.
Langzamerhand heeft de bollencultuur
ook in het Westland eenigen vasten grond
onder de voeten gekregen. Het gewas, dat
de velden te zien geven, is veelbelovend,
maar men vindt er niet die aaneengesloten
reeks van velden, die een wereldvermaard
heid hebben verworven. Voor hen, die
van Rotterdam komen, is het wel aardig
om, in plaats van den grooten weg te
volgen, over Maassluis te rijden, van hier
uit den Maasdijk te volgen naar 'sGraven-
zande. Vervolgens over Naaldwijk, Poel
dijk, Loosduinen en Den Haag. Men heeft
dan reeds een voorproefje gehad van de
bollenvelden, die wachten tusschen Sas
senheim en Bennebroek.
De bloeitijden.
Na de crocussen, die de overige bolge
wassen in bloeitijd steeds een eind vóór
zijn, komen de narcissen en hyacinthen.
Als het zachte weer aanhoudt kan men er
op rekenen, dat deze velden zich om
streeks 20 April in hun volle pracht ver-
toonen. Kort hierop volgen de vroege tul
pen en als het geluk den bezoeker gun
stig is, kan het gebeuren, dat hij naast
narcissen en hyacinthen ook reeds tal van
tulpenvelden in vollen bloei kan zien. De
late tulpen komen de naam zegt 't reeds
eerst na de andere bolgewassen.
Nuttige wenken.
Zij, die in de gelegenheid zijn op een
„door de weekschen" dag de bollenvelden
te bezoeken, doen verstandig niet tot de
Zondagen te wachten, tenzij het hun er
om te doen is aan den enormen trek naar
de velden, welke op die dagen is te ver
wachten ,nog de noodige kracht bij te zet-
fen. Want druk zal het zijn, zoo druk dat
er veelal bijzondere verkeersmaatregelen
worden gevonden, waarbij het verkeer in
één richting wordt geleid. Natuurlijk zal
een ieder de noodige verkeersvoorzichtig-
heid in acht dienen te nemen en zich
strikt moeten houden aan de verkeers
regels.
De wereld
in vogelvlucht
De Duitsche regeering heeft thans door
bemiddeling van haar ambassadeur bij het
Vaticaan een antwoord doen overhandigen
op de Pauselijke Encycliek over den toe
stand der Katholieke Kerk in Duitschland.
Van Duitsche zijde wordt niets bekend ge
maakt over den inhoud ervan, maar uit
Rome wordt een en ander meegedeeld uit
dit antwoord. Daaruit blijkt, dat de Duit
sche nota geen opzegging inhoudt van het
Concordaat. Voorts wordt de inhoud in
't kort weergegeven en deze blijkt, indien
ei althans niets meer in staat, dan wordt
aangegeven, uiterst mager te zijn. Berlijn
heeft waarachtig nog den moed gevonden
om bij gebrek aan andere argumenten, nog
weer eens aan te komen met de stelling,
dat het nationaal-socialisme de Kerk van
den ondergang gered heeft door Duitsch
land te bewaren voor het bolsjewisme. Dat
voortdurend herhalen van hetzelfde praat
je mag misschien indruk maken op hen,
die alles critiekloos slikken, maar dit pro
cédé deugt werkelijk niet voor buiten-
landsch gebruik. Voorts wordt wel het
wonderlijkste argument gebruikt, dat wij
nog ooit gehoord hebben. Berlijn wil nl.
beweren dat de Katholieke Kerk het
heusch nog zoo slecht niet heeft in Duitsch
land en ten bewijze daarvan wijst de Duit
sche regeering ophet concordaat, dat
zij ondanks alles handhaaft. Maar daar
gaat het nu juist om; dat Concordaat wordt
niet gehandhaafd. Het Concordaat is be
doeld als een burcht voor het katholieke
leven en men heeft er een graf van ge
maakt, waarin elk leven verstikt wordt.
En aanmerking maken op een dergelijke
„uitvoering" van het Concordaat is ver
boden, want dat beteekent inmenging in
binnenlandsche aangelegenheden van
Duitschland.
Wij begrijpen thans, hoe Berlijn weken
noodig heeft gehad om zoo'n antwoord
op te stellen.
Nieuwe gegevens over
Leiden's bevolking
Gunstige ontwikkelingsgang
Dezer dagen heeft het Centraal Bureau
voor de Statistiek nieuwe gegevens ge
publiceerd betreffende den omvang en de
onderlinge verdeeling der vermogens in
de gemeenten met méér dan 20.000 zie
len. In deze publicatie, die betrekking
heeft op het laatst, verloopen belasting
jaar, worden de vermogens gerubriceerd
in zes groepen, n.L van 16 tot 30 duizend
gulden, van 30 tot 50 duizend, van 50 tot
100 duizend, van 100 tot 200 duizend, van
200 tot 500 duizend en van 500 duizend
guloen en hooger, terwijl wordt aangege
ven, welk percentage van alle in de be
trokken gemeente gevestigde vermogens
in elke rubriek valt.
Deze cijfers bieden, in den vorm waar
in zij zijn gepubliceerd, geen voldoende
gelegenheid tot vergelijking met voor
gaande jaren, omdat de invloed van het
bevolkings-accrès er niet afzonderlijk in
tot uitdrukking komt. Ook als vergelij
kingsmateriaal voor de positie onzer stad
ten opzichte van geheel Nederland zijn
deze gegevens zonder meer niet bruik
baar. Men verkrijgt echter een duidelijk
beeld van de wijziging in de vermogens
positie der Leidsche bevolking sedert het
intreden van de economische depressie
en van den aard en den omvang dezer
wijziging in verhouding tot de rijksge
middelden, door met gebruikmaking van
deze nieuwste gegevens te becijferen,
hoeveel vermogen van elke categorie,
waarin de statistiek is onderverdeeld, er
in Leiden, resp. in Nederland per 10.000
inwoners waren bij den aanvang der cri
sis en hoeveel er thans nog zijn.
Uit deze becijfering blijkt, dat
het verloop der ontwikkeling van
Leiden's positie aanmerkelijk gun
stiger is, dan die van het rijk als
geheel.
In geheel Nederland daalde het totale
aantal vermogens van 16.000.of méér,
per 10.000 inwoners van 249 tot 2,09, der
halve met 16 pet. In Leiden, waar veel
minder vermogenden gevestigd zijn dan
gemiddeld in Nederland het geval is,
daalde dit aantal van 186 tot 168. Hier
beperkte de daling zich dus tot slechts
9,6 pet, ten gevolge waarvan de verhou
ding tot het rijksgemiddelde veel gunsti
ger werd.
Gaan wij nu de verschillende categoriën
vermogenden na, dan blijkt het aantal
Nederlanders, die méér dan een half mil-
lioen bezitten, te zijn gedaald van 5 tot
2 per 10.000 inwoners, dus met 60 pet. De
overeenkomstige groep Leidenaars daalde
van 3 op 2, dus met slechts 33,3 pet. Huis
vestte onze stad aanvankelijk dus veel
minder van deze extréme vermogen dan
met het rijksgemiddelde overeen kwam,
thans in de verhouding geheel gelijk aan
die in het rijk. De vermogens van 2 tot 5
ton daalden in Nederland van 11 op 7 per
10.000 inwoners (36,3 pet.), in Leiden van
10 op 6, dus met 40 pet. In deze groep is
de afwijking van het Nederlandsch ge
middelde derhalve heel gering, doch ten
nadeele van onze stad. Anders staat het
weer met de volgende groep, die van de
vermogens tusschen één en twee ton. Wat
het geheele land betreft, daalde deze ca
tegorie van 22 op 15 per 10.000 inwoners
of met 31,8 pet., terwijl zij in Leiden te
rug liep van 16 op 13, dus met 18,7 pet.
Vooral ook in deze belangrijke vermo-
gensgroep is de afstand tusschen onze
stad en het rijksgemiddelde aanzienlijk
kleiner geworden.
Weinig afwijking is er in het verloop
der vermogens van 50 tot 100 duizend
guldens, die in het land daalden van 45
tot 36 per 10.000 inwoners, of met 20 pet.
en in Leiden van 36 tot 29 of met 19,4
pet. In de daarbeneden liggende groep,
die van de vermogens tusschen 30 en 50
mille is de Leidsche teruggang weer aan
merkelijk geringer dan die van het ge
heele land. In Nederland trad voor deze
categorie n.l. een daling in van 59 tot 49
(16,9 pet.), in Leiden van 46 tot 41, het
geen neerkomt op een vermindering van
10,8 pet.
Zeer sterk van de rijksnorm afwijkend
gedroeg zich de groep vermogens tusschen
16 en 30 mille in Leiden. Terwijl deze
categorie per 10.000 inwoners in Neder
land daalde van 107 tot 100, dus met 6,5
pet. steeg ze in Leiden van 75 tot 77 (2.6
pet)! Deze stijging zal wel geen gevolg
zjjn van nieuw verworven rijkdom maar
eerder veroorzaakt zijn doordat aanvan
kelijk hoogere vermogens tot deze groep
afdaalden, maar dit verschijnsel heeft
zich uiteraard in het geheele land doen
gelden zoodat de stijging van het Leid
sche getal er even opmerkelijk door blijft.
Alles bijeen genomen huisvest Leiden
verhoudingsgewijze ook nu nog minder
vermogende ingezetenen, dan in ons land
regel is, maar in en door de crisis is het
aantal kapitaalkrachtigen elders zoovéél
méér gedaald, dat het verschil met het
rijksgemiddelde heel wat kleiner is ge
worden.
Het gemiddelde vermogen per aange
slagene, dat in Nederland terug liep van
79 tot 63 duizend gulden (20.2 pet.), daal
de in onze stad van 80 tot 65 mille (18,7
pet.). Ook van dit cijfer is de ontwikke
ling in Leiden dus gunstiger, of juis
ter .gezegd: minder ongunstig dan in
het land als geheel genomen. Gaan wij
tenslotte nog na, welke gevolgen dit alles
had op de hoofdsommen van de vermo
gensbelasting. Aanvankelijk betaalden
alle aangeslagenen in Nederland gemid
deld 75.thans f 58.belasting, een
vermindering alzoo van 22,6 pet. De Leid
sche aangeslagenen moesten dooréén ge
nomen oorspronkelijk 76.betalen,
thans 65.hetgeen een vermindering
beteekent van 19,7 pet. Ook hierin weer
spiegelt zich het bevredigend verloop van
de ontwikkeling van Leiden's vermogens
positie. De totale opbrengst der hoofdsom
van deze rijksbelasting, omgeslagen over
de geheele bevolking, daalde in Neder
land van 1,87 tot 1,22 per hoofd, dus
met 34,7 pet.: in Leiden van 1,42 tot
1,03, d.w.z. met 27,4 pet.
Het Leidsch Studententooneel heeft in
studie genomen de Fransche comedie in
drie bedrijven „Bluf' van Georges De-
lanées. De verzorging van de vertaling
en van de regie berust in handen van le
den van het Leidsch Studententooneel.
Van dit blijspel zal 14 Mei a.s. in den
Leidschen Schouwburg de Nederlandsche
première worden gegeven.
Het weekblad Handelsbelangen neemt
o.m. op de crediteurenlijst in het faillisse
ment van H. Meuleman te Leiden. Deze
lijst telt 19 crediteuren met een totaal
passief van f 23.372.09 waarvan preferent
14.793.91. De baten zijn nog niet volle
dig bekend.
