STADS NIEUWS DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Tentoonstelling van het Gravensteen 28ste Jaargang DINSDAG 13 APRIL 1937 No. 8697 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetalmg: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoon: 0.50 Een „sollicitatie-rondgang" Er zijn kantoren met name bank kantoren, maar ook andere waar het personeel heel veel overwerk moet ver richten. 't Is verklaarbaar, als werkgevers, die zoo langen tijd van malaise hebben moeten doorworstelen, eerst wat op adem willen komen financieel alvorens zij tot uit breiding van personeel overgaan, terwijl het bestaande personeel, blij dat het geen ontslag meer boven het hoofd hangt van wege de slechte zaken, er ook geen bezwaar tegen heeft, om wat harder te werken, zelfs al zou 't niet betaald worden. Maar het is nog meer verklaarbaar, als werkloozen bij dien toestand niet kalm en gelaten blijven toezien. De toestand voor de werkloozen is inzooverre verbeterd, dat voor velen hunner het perspectief, om weer aan 't werk te komen, wat lichtender is ge worden. Maar, zoolang zij nog zonder werk zijn, is him toestand van lederen dag erger dan voorheen, omdat de levensstandaard ook voor hen is gestegen en de ondersteu ning over het algemeen eer lager dan hoo- ger is geworden. Het is dan ook volkomen te begrijpen, dat verleden week een aantal werklooze kantoorbedienden in Amsterdam en in Rot terdam een sollicitatie-rondgang" hebben gemaakt langs verschillende groote bedrij ven in hun stad. Een aantal demonstranten uit Rotterdam was 's middags naar Schiedam gegaan om bij de werf Wilton-Feyenoord te gaan „sol- liciteeren". En zoo verhaalt de „Tijd": „Alles verliep rustig en de deputatie werd door den secretaris der directie vrien delijk ontvangen. Maar toen de commissa ris van politie van deze demonstratie de lucht kreeg, heeft hij terstond een overval wagen laten uitrukken, de demonstranten gesommeerd uiteen te gaan en toen hieraan niet snel genoeg voldaan werd, de politie met blanke sabel en gummistok tegen de menschen laten optreden. Het moet er vrij Spaansch zijn toegegaan. Kantoorbedien den er waren ook bejaarde mannen onder zijn in het algemeen niet bijster vlug ter been en wanneer de politie er na drie haastig gegeven sommaties op los gaat knuppelen, zijn er allicht nog heel wat rug gen binnen het bereik der gummiknuppels. Veel eer valt daar echter niet aan te be halen. Was het noodig, een rustige demonstra tie van ongelukkige werkloozen op deze manier uiteen te ranselen? Wij zouden deze vraag ernstig onderzocht willen zien. De Schiedamsche commissaris schijnt zich er op te beroepen, dat voor de demonstratie geen vergunning was gevraagd, dat zij vrij veel belangstelling van het publiek trok en dat de fabriek weldra zou uitgaan. En men vreesde voor ongeregeldheden wanneer de duizenden arbeiders met de werklooze kan toorbedienden in contact zouden komen. Maar of dit nu voldoende reden was om maar ineens met ongeregeldheden te be ginnen, wagen wy te betwijfelen. Wy hopen, dat een nader onderzoek op dit politioneel optreden het volle licht zal werpen". Tot zoover de „Tijd". Wij sluiten ons by den wensch, in de laat ste regels neergelegd, volkomen aan. Een politie-autoriteit, die zich kan inden ken in de tragische omstandigheden, waar in die werkloozen verkeerden, en die tra giek meevoelt en dat mag van ieder weldenkend mensch worden verwacht mag op zulke menschen niet dan in de al leruiterste noodzaak van algemeen belang of zelfverdediging de gummistok loslaten. Of die alleruiterste noodzaak aanwezig was? Voorzoover ons uit de pers de fei ten bekend zijn, meenen wij, deze vraag ontkennend te moeten beantwoorden. Wij kunnen ons echter vergissen; die mogelijk heid is niet uitgesloten. Een nader onder zoek achten ook wij in ieder geval zeer ge- wenscht. Werkloosheid blijft afnemen Lager dan in 1933 De directeur van den rijksdienst der werkloosheidsverzekering en arbeidsbemid deling deelt mede, dat in de week 22 t/m 27 Maart 1937 het aantal leden van inge volge het werkloosheidsbesluit 1917 gesub sidieerde vereenigingen bedroeg 533.800 (waarvan 74.500 landarbeiders). Van de verzekerden, niet behoorende tot de landarbeiders, waren de geheele week werkloos: in de week van 22 t/m 27 Maart 1937, 27,7 procent; in de vorige verslag- weèk (8 t/m 13 Maart 1937) 29,5 pet.; in de overeenkomstige week van 1936 31,2 pet.; in de overeenkomstige week van 1935 28,7 procent. Een vergelijking met vroegere jaren, van 1930 af, leert, dat de lichte verbetering in den algemeenen toestand, die van Augustus 1936 j.l. (toen de zomer werkloosheid een ongekende hoogte had bereikt) valt te con- stateeren, in het laatste gedeelte van 1936 tot gevolg had, dat de werkloosheid van October af minder was dan in het vooraf gegane jaar. In het eerste kwartaal 1937 was zij niet al leen minder dan in het eerste kwartaal van de twee voorafgegane jaren, doch ook klei ner dan in het eerste kwartaal 1933. Zij daalde evenwel nog niet beneden het peil van 1934, toen een tijdelijke geringe ople ving werd geconstateerd. Bij 1054 organen der openbare arbeids bemiddeling stonden op 27 Maart 1937 in totaal 424.970 werkzoekenden ingeschreven, onder wie 402.804 mannen. Van deze werk zoekenden waren er 409.098 werkloos, on der wie 392.037 mannen. Twee spoorweg- monteurs door trein gegrepen Een hunner gedood, de ander in overspannen toestand opgenomen Gisteravond om half zeven waren de monteurs van het seinwezen der Neder- landsche Spoorwegen, W. Reyntjes en Plan- tinga, beiden uit Utrecht, bezig met het verrichten van werkzaamheden op de spoor lijn UtrechtArnhem nabij het station Maarsbergen. Toen een Dieseltrein uit de richting Arnhem naderde begaven de man nen zich naar een spoor, waar zij dachten veilig te zijn, doch dit was niet het geval, want de trein kwam op dit spoor terecht, zoodat beiden werden gegrepen. Reyntjes werd onmiddellijk gedood. Zijn lijk was zwaar verminkt. Plantinga kon nog juist bijtijds wegspringen, doch kreeg door het gebeurde een shock. In ernstigen toestand is hij met den trein, welke dadelijk na het ongeluk stopte, naar Utrecht vervoerd, waar hij in de neurologische kliniek is op genomen. Reyntjes was ongeveer veertig jaar oud en gehuwd. Dokter Th. C. Lobel uit Maarn verleende de eerste hulp. Negen dooden bij een Vliegtuig-botsing Naar pas thans gemeld wordt, zijn Vrij dag jl. twee Italiaansche bombardements vliegtuigen van de vlieghaven Forli, tijdens een oefenvlucht met elkaar in botsing ge komen en neergestort. De negen inzitten den der beide toestellen, die niet tydig ge noeg van hun valscherm gebruik konden maken, zijn om het leven gekomen. De wereld in vogelvlucht De ontwikkeling van den burgeroorlog in Spanje heeft haar nawerking in het anders zoo rustige Britsche parlement. De Britsche regeering heeft n.l. een belang rijke beslissing genomen: er zal geen be scherming worden verleend aan koopvaar dijschepen, die zich naar Bilbao begeven en zich in de territoriale wateren dier zone bevinden. De Britsche regeering erkent daarmede practisch (niet theoretisch) Franco's blok- kaderecht en wenscht zich daartegen niet te verzetten. Schijnbaar moge deze beslissing thans ten gunste van Franco zijn. Maar het valt geenszins te zeggen of dit ook op den duur zoo zal blijven. In alle geval zal een uitbreiding van dit principe er toe bijdra gen den strijd op een zuiverder basis te stel- De Leidsche Hortus bestaat heden 350 jaar. De stichting heden door prof. Baas Becking herdacht. Grootsche herdenking in 1938. De Leidsche Hortus bestaat vandaag 350 jaar. Een feit, dat ongetwijfeld een herdenking waard is, omdat de Botanische tuin van de Leidsche Alma Mater de eeuwen door zijn naam gedragen heeft gezien door tal van beroemde mannen, die daar hebben gewerkt en geëxperimen teerd op een wijze, welke bewondering afdwingt. Toch heeft de herdenking van dit 350- jarig bestaan een bescheiden karakter in den vorm van een herdenkingsrede, door den directeur, prof. L. G. M. Baas Bec king hedenmiddag in de collegezaal van het Botanisch Laboratorium gehouden en een tentoonstelling, op bescheiden schaal ingericht in het Academisch Historische Museum op de bovenverdieping van de Leidsche Universiteit. Tenslotte zal de Leidsche Biologenclub hedenavond in de Oranjerie van den Hor tus een avondfeest houden ofn dit 350- jarig bestaan op feestelijke wijze te her denken. Deze bescheiden herdenking vloeit al lerminst voort uit geringschatting voor den Leidschen Hortus. Zulks zou men van degenen, die hier dagelijks werken, ook niet verwachten. De eigenlijke herdenking zal eerst in 1938 plaats hebben, zulks in verband met de reorganisatie, welke op het oogenblik in wording is. De Leidsche Hortus werd op 13 April 1587 onder leiding van den beroemden Clusius ingericht. De stad Leiden stond in dat jaar een stuk grond van het voor malige Witte-Nonnenklooster nabij de Academie af, om hier een kruidtuin in te richten voor de studenten. Het duurde evenwel tot 1594 alvorens deze tuin be plant was. De Delftsche apotheker Kluyt werkte hier aan de hand van het Rruydt- boeck van Clusius. De tentoonstelling, die ter gelegenheid van deze herdenking is georganiseerd, be vat tal van boekwerken van beroemde kruidkundigen, in de eerste plaats van Clusius, registers van de aanwezige plan ten, plattegronden van den tuin, die in 17361737 voor het eerst, in 1818 opnieuw en in 1857 voor de derde maal vergroot werd. De laatste uitbreiding echter werd weer teniet gedaan, toen dit gedeelte be stemd werd voor de Leidsche Sterre- wacht. De tentoonstelling is voor belangheb benden zeker de moeite van een bezich tiging waard, doch ook de leek op dit ge bied kan door een bezoek zijn kennis om trent de geschiedenis van den tuin en velen, die er werkten verrijken. Voor zoover in bezit zijn mede tentoon gesteld de portretten van alle directeuren, hoogleeraren en hortulani. Een merkwaardigheid van den Hortus is wel de Gouden regen, die dateert uit 1601 en de eenige boom is uit den tijd van Clusius. Bij de herdenking, welke hedenmiddag werd gehouden, en waarop we morgen nader terugkomen, werd behalve door prof. Baas Becking het woord gevoerd door den rector magnificus, prof. dr. J. v. d. Hoe ven en prof. dr. J. H. Lam. len. Want wil men den strijd in Spanje isoleeren, dan is op den duur maar een op lossing mogelijk, de volledige blokkade van het geheele schiereiland. De Britsche Labourpartij wil zich echter bij deze beslissing der regeering niet neer leggen en heeft een motie van afkeuring ingediend. Voorts is in Amerika ook een belangrijke beslissing genomen en wel door het Hoog gerechtshof te Washington, dat de z.g. Wagner-act grondwettig heeft verklaard. Deze wet erkent n.l. het recht der ar beiders om zich te vereenigen in vakver- eenigingen, die bij eventueele conflicten de bevoegdheid hebben om voor de arbeiders te onderhandelen. Deze wet werd door de groote maatschappijen niet erkend en by de recente stakingen in de auto mobiel-industrie was dit vraagstuk een belangrijk geschilpunt. De arbeidspolitiek van de bondsregee- ring heeft met deze beslissing van het op perste bondsgerecht een groote overwin ning bevochten. DE NIEUWE AVONDRETOURKAARTEN. Zooals bekend gemaakt is, zullen de nieuwe avondretourkaarten, die in enkele gevallen ook overdag worden uitgegeven en daarom den naam zullen dragen van „Bizondere retourkaarten", vanaf 18 April worden uitgegeven. De prijzen bedragen per retour-kilo- meter, voor de eerste klasse 4.7 cent, voor de tweede klasse 3.6 cent en voor de derde klasse 2.5 cent. Zij zijn ook geldig in D- treinen, doch tegen betaling der D-trein- toeslag. In de nachtposttreinen zijn ze on voorwaardelijk geldig. Teneinde een juist beeld te kunnen vormen van de reductie, volgen hieronder eenige voorbeelden. Kortheidshalve allen 2e en 3e klas. De tusschen geplaatste prijzen zijn die van de gewone retour. Van LeidenAmsterdam 2e kl. 2.60 (3.40), 3e kl. 1.80 (2.35). Van Leiden—Delft 2e kl. f 0.90 (1.15), 3e kl. 0.60 (0.80). Van LeidenDordrecht 2e kL 2.15 (2.80) 3e kl. 1.50 (1.95). Van Leiden—Gouda 2e kl. 1.30 (1.65), 3e kl. 0.90 (1.15). Van Leidenden Haag 2e kl. 0.60 (0.80) 3e kl. 0.45 (0.55). Van LeidenHaarlem 2e kl. 1.05 (1.40), 3e kl. 0.75 (0.95). Van LeidenSchiedam 2e kl. 1.30 (1.65) 3e kl. 0.90 (1.15). Van LeidenRotterdam 2e kl. 1.45 (1.85), 3e kl. 0.95 (1.30). Van LeidenUtrecht 2e kl. 1.90 (2.45), 3e kl. 1.30 (1.70). Dit nummer bestaat uit vier bladen. I =3 VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. In Spanje zijn wederom dertig paters Dominicanen vermoord door de roode mi litie. (2de blad). Engelands houding ln het Spaansche vraagstuk. (2de blad). Dr. Schacht te Brussel aangekomen. (2de blad). Een succes voor Roosevelt. Het hoogge rechtshof verklaart de z.g. Wagner-act voor grondwettig. (2de blad). Vliegtuigramp ln Italië; negen dooden. (lste blad). BINNENLAND. Dalende werkloosheid, (lste blad). Gisteravond werd een monteur van het seinwezen bij Maarsbergen door een Die seltrein gegrepen en gedood; een andere monteur kreeg een zenuwschok, (lste blad) In het Stedelijk Museum de Lakenhil wordt tot en met Zondag a.s. een tentoon stelling gehouden van platen en plattegron den van het oude gebouw Gravensteen. Den laatsten tijd is de belangstelling voor dit merkwaardige, oud Leidsche ge bouw veel grooter geworden dan zij in de laatste tientallen jaren was. Bij de begroo- tingsdebatten heeft de burgemeester te dien aanzien o.m. medegedeeld, dat het in de bedoeling lag het aanzien van Graven steen en de omgeving van het gebouw, vooral het Pieterskerkhof te verfraaien, indien daarvoor gelden beschikbaar zijn. De Leidsche architect, de heer ir. Hugo van Oerle, die zich zeer voor dit gebouw interesseert, de geschiedenis ervan heeft nagegaan en opmetingen ter plaatse heeft gedaan, houdt nu hedenavond op uitnoo- diging van de Vereeniging „Oud-Leiden" in de Lakenhal een lezing over dit on derwerp. In verband daarmede is in de tentoon stellingszalen een expositie gearrangeerd van alles wat op Gravensteen betrekking heeft en wat uit het Gem. Archief, de uni versiteitsbibliotheek en particuliere verza melingen ter beschikking stond. De vorige stadsarchivaris, mr. dr. Over- voorde, heeft alle oude platen en ontwerp- teekeningen van de oude stad, in de Laken hal aanwezig, gecatalogiseerd en in het ar chief ondergebracht. Aldus kon thans een uitgebreide tentoonstelling worden inge richt. Men ziet er o.m. een ontwerpteekening van het Gravensteen van Willem v. d. Helm, een teekening van den gevel van het Tuchthuis door Aart van 's Gravesande en in vitrinen zijn tentoongesteld de resulta ten van de opmetingen gedaan door den landmeter Dulmenhorst onder leiding van Jan v. Hout. Foto's van Rijksmonumentenzorg, platen van den heer Dee, directeur van Tem plum Salomonis, teekeningen en platen uit de collectie Bodel Nijenhuis enz. zijn hier thans aanwezig om de door den heer v. Oerle te houden voordracht op eenigszins aanschouwelijke wijze toe te lichten. De tentoonstelling is tot en met Zondag geopend tegen betaling van den gewonen museum entr eeprijs.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1