28ste Jaar ng
No. 8690
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
ZONDAGSBLAD
Doodelijk ongeluk
te Zoetermeer
in vogelvlucht
omEvim.
MAANDAG 5 APRIL 1937
S)e Sttodt/iïw&yuftwuX
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en ver koon: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Burgemeestersschap en lid
maatschap der N.S.B.
Dat de heer Pont door de Regeering is
ontslagen als burgemeester van Hillegom
kan niemand verwonderd hébben. Alleen
was de snelheid, waarmede dit besluit is
genomen, een verrassing.
Reeds het vorig jaar, bij de behandeling
van de begrooting in de Eerste Kamer, heeft
Minister de Wilde duidelijk openbaar ge
maakt het standpunt der regeering inzake
de onvereenigbaarheid van de burgemees
tersfunctie en het lidmaatschap der N.S.B.
De minister stelde daarbij op den voor
grond, dat dit niet een zaak van hem was,
maar een zaak van het Kabinet.
„De kwestie zoo zeide de minister
of een lid van de N.S.B. ambtenaar mag
zijn of dat een ambtenaar lid mag zijn van
de N.S.B. is een zaak van het Kabinet .in
'zijn geheel, waarmede ik mij apart niet heb
in te laten.
Nu spreekt het vanzelf, dat, wanneer
de regeering meent, dat er redenen zijn, om
niet toe te laten, dat ambtenaren lid zijn
van de N.S.B., a fortiori de minister van
Binnenlandsche Zaken aan de Kroon niet
kan adviseeren, om N.S.B.-ers te benoemen
tot burgemeester. Het bezwaar is niet, dat
daar geen brave menschen onder zouden
kunnen zijn, geen menschen b.v. met een
warm Oranjehart.
Het kan zich echter voordoen, dat zulk
een functionaris staat voor een collisio
officiorum (een botsing van plichten). Zal
hij het wettig gezag gehoorzamen, of den
leider, of iemand anders, die geen verant
woordelijkheid heeft tegenover de Staten-
Generaal? Dan staat het voor mij niet vast,
dat hij bij zulk een collisio officiorum (bot
sing van plichten) kiest voor de regeering
en tegen dien man, ik noem nu geen naam.
Men gevoelt vanzelf, dat zoo iemand geen
burgemeester zijn moet.
Wanneer ik, als anti-revolutionnair, bur
gemeester van een stad was en al mijn auti-
revolutionnaire vrienden zouden in opstand
tegen mij komen, dan zou ik gehoorzaam
blijven aan de Koningin. Ik als burgemees
ter zou trouw blijven aan de regeering. Zoo
moet het zijn.
Al zou een dorp geheel uit N.S.B.-ers be
staan, de burgemeester moet staan achter
de regeering. Als ik als burgemeester een
sociaal-democraat of een N.S.B.-er als mi
nister van Binnenlandsche Zaken had, dan
zou ik hem gehoorzaam zijn. Kon ik dit
niet, dan ging ik weg. Daarom moet de heer
De Marchant et d'Ansembourg er niet op
rekenen, dat onder mijn bewind, tenzij er
een radicale verandering in de houding der
N.S.B. komt, een N.S.B.-er geroepen zal
worden tot burgemeester".
Anders stond de minister, naar hij ver
klaarde, tegenover de sociaal-democraten.
Die hebben, naar zijn meening, deze „colli
sio officiorum" (botsing en plichten) alleen
maar in enkele opzichten.
Hier is meteen gegeven het antwoord op
de begrijpelijkerwijze gestelde vraag,
waarom de regeering niet of niet zulk een
overwegend bezwaar heeft tegen de
benoeming van een S.D.A.P.-er tot burge
meester als tegen de benoeming van een
N.S.B.-er in deze functie.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herinnerd,
dat dit vanaf heden ad 50 cent betaald
moet worden.
Prof. W. B. Kristensen
Eervol ontslag als hoogleeraar
te Leiden
Bij Kon. besluit van 2 April 1937, is aan
dr. W. B. Kristensen, hoogleeraar aan de
rijksuniversiteit te Leiden, op zijn verzoek
eervol ontslag als zoodanig verleend met
dankbetuiging voor de belangrijke in deze
betrekking bewezen diensten.
William Brede Kristensen werd den
21sten Juni 1867 te Kristiansand in Noor
wegen geboren, waar zijn vader dominee
was.
In 1884 werd de jeugdige domineeszoon
aan de universiteit van Oslo ingeschreven
als student in de theologie. Na verloop van
een paar jaar ging hij over naar de litterai
re faculteit en begon hij met de studie van
de Oostersche letteren met het oog op de
Godsdienstgeschiedenis.
In 1890 begaf hij zich naar Leiden om
bij prof. Tiele godsdienstgeschiedenis te
leeren. Daarbij bleek het hem, dat hij in
Leiden een uitstekende gelegenheid had om
met de studie der Oostersche talen door te
gaan, waartoe hij in het Museum van Oud
heden een uitstekende gelegenheid vond.
Het Egyptisch, meer in het bijzonder het
Sanskrit en de Avesta-taal hadden zijn aan
dacht en hierin bekwaamde hij zich onder
leiding van prof. Kern, den vader van ir.
Kern.
De heer Kristensen verbleef tot 1892 te
Leiden en vertrok toen naar Parijs, alwaar
hij een jaar onder leiding van Maspero
Egyptisch studeerde aan de Ecole des Hau-
tes Etudes, afdeeling van de Parijsche Sor-
bonne.
In 1893 keerde hij naar Oslo terug, ver
bleef daarna een half jaar te Londen en
schreef daar in het British Museum een dis
sertatie om ten slotte in 1896 aan de uni
versiteit te Oslo te promoveeren tot doctor
philosophiae op een proefschrift, getiteld:
„Aegypternes Forestillingen om Liver
efter Doden i Forbindese med Guderne Ra
og Osiris, Egyptische opvattingen van het
leven na den dood in verband met de goden
Ra en Osiris".
Na' zijn promotie werkte dr. Kristensen
nog een jaar te Parijs om zijn studie te vol
tooien en keerde in 1897 naar Oslo terug,
aldaar hij een benoeming kreeg tot lector
in de godsdienstgeschiedenis aan de uni
versiteit aldaar, welke functie hij vervulde
tot 1901.
Toen werd dr. Kristensen bij Koninklijk
besluit met ingang van 6 April 1901 als op
volger van zijn vroegeren leermeester, prof.
Tiele benoemd tot hoogleeraar in de ge
schiedenis der godsdiensten en in de wijs
begeerte van den godsdienst, welk laatste
deel van de hem gegeven opdracht in 1922
werd veranderd in phaenomenologie van
den godsdienst.
Hij aanvaardde zijn ambt op 25 Sept. 1901
met een inaugureele rede over: „Het ver
band tusschen godsdienst en de zucht tot
zelfbehoud".
In 1912 werd prof. Kristensen bij schrij
ven van 7 October door de Universiteit van
Oslo aangezocht voor een professoraat al
daar. Hoewel de belooning daarvoor veel
geringer was dan hier, werd hem eenzelfde
salaris voorgesteld.
Na diepgaande overwegingen meende
prof. Kristensen het verzoek van de hand
te moeten wijzen en zijn werkzaamheid hier
niet op te geven. Hij ging daarbij van de
stelling uit, dat hij het werk, dat hij zich
tot taak had gesteld, nergens beter kon
doen dan hier en dat hij het hier zoo goed
mogelijk ingericht had voor zichzelf zoo
wel als voor zijn studenten.
Zoo bleef prof. Kristensen voor de Leid-
Autotegen een kraan gereden
Een doode en een
zwaar gewonde
Op den nieuwen Rijksstraatweg onder
deze gemeente, welke nog niet voor het
verkeer is opengesteld, is hedennacht om
streeks 12 uur een auto, bestuurd door den
19-jarigen B. Brinkers Hzn. uit Wassenaar
met als passagiers zijn oom, de heer C. H.
Brinkers, directeur van de Margarinefa-
brieken te Zoetermeer, tegen een groote
kraan opgereden, waardoor laatgenoemde
werd gedood en de bestuurder ernstig ver
wond naar St. Antonius Hove te Voorburg
moest worden vervoerd.
De mist schijnt den bestuurder parten
te hebben gespeeld, waardoor hij het ver
keersobstakel niet heeft gezien. Het was
niet verlicht, doch dit behoefde niet, aan
gezien de weg niet voor het verkeer ge
opend is, doch wel eens klandestien ge
bruikt wordt.
Kort na het ongeval was medische hulp
ter plaatse en werd den gewonde de eerste
hulp verleend door dokter Palthe uit Zoe
termeer en dokter Vrijland uit Voorburg
die overbrenging naar het ziekenhuis St.
Anthoniushoeve te Voorburg noodzakelijk
achtten. Het stoffelijk overschot is even
eens naar genoemd ziekenhuis vervoerd.
De wereld
Voor Nederland bestemd
vliegtuig verongelukt?
DOUGLAS-MACHINE IN AMERIKA
VERMIST
Er was geen Nederlandsche bemanning
aan boord
De N.V. Nederlandsche vliegtuigenfa-
briek, vertegenwoordigster voor Europa
van de Douglas Aircraft Company te San
ta Monica, Californië, bericht ons, dat eeni-
ge ongerustheid bestaat omtrent een Dou-
glas-vliegtuig, type D.S. 3, dat bestemd is
voor de K.L.M. Het betreft hier het vijfde
vliegtuig van de serie van elf D.C. 3-ma-
chines, welk vliegtuig van de Douglas-fa-
briek te Santa Monica zou worden overge
vlogen naar het vliegterrein North Beach
in de nabijheid van New-York.
Deze vijfde machine heeft Zaterdag j.l.
om tien uur v.m. het vliegterrein te Santa
Monica verlaten, en wordt sindsdien ver
mist. Het transport van dit vliegtuig werd
door de N.V. Nederlandsche vliegtuigenfa-
briek opgedragen aan de Douglas Aircraft
Company en geschiedt voor risico van
Douglas op dezelfde wijze als vroeger
plaats vond met de D.C. 2-vliegtuigen voor
de K.L.M. en andere Europeesche afnemers
en zooals ook thans met de eerste vier D.
C. 3-toestellen voor de K.L.M. heeft plaats
gevonden.
De bemann ing bestaat dan ook
niet uit Nederlanders. Nadere ge
gevens omtrent wie aan boord zijn en om
trent het lot van hen en van het vliegtuig,
zijn op het oogenblik nog niet bekend.
Nader vernemen wij, dat het hier
betreft de P.H.-A.L.P., de „Plu
vier". De eerste piloot van dit toe
stel is de heer Moser, de tweede
Wollfolk.
Er zijn voorts zes a zeven passa
giers aan boord, naar men aan
neemt Douglas-employé's, of fami
lieleden.
sche Universiteit behouden tot heden. In
verband met het bereiken van zijn zeven
tigste jaar werd hem thans op zijn verzoek
eervol ontslag verleend, doch niemand zou
het dezen krassen hoogleeraar aanzien, dat
hij de zeven kruisjes reeds achter den rug
neeft. Zijn Noorsche natuur, die hem heeft
gehard tegen alle weersinvloeden, heeft
hem een bijna jeugdig aanzien doen behou
den.
Vermelden we tenslotte nog, dat prof.
Kristensen rector magnificus was in de
jaren 19151916, terwijl hij eeredoctor in
de theologie van de universiteit van Gro
ningen is. In 1929 werd hij benoemd tot
ridder in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw.
Een prettige tijd was het voor prof. Kris
tensen toen Prinses Juliana gedurende .haar
studietijd drie jaar lang zijn colleges volg
de.
Naar wij vernemen ligt het in de bedoe
ling van prof. Kristensen hier te blijven
wonen.
In Duitschland is de geschiedenis van
het Christendom met 'n flinke duizend jaar
teruggezet. De oude strijd van het heiden
dom tegen het Christendom is er weer her
leefd; het blijkt dat de oeroude Germa-
nengeest, in de wouden en bosschen is
blijven sluimeren, duizend jaar lang en
thans te voorschijn komt. De'strijd zou van
geen beteekenis zijn geweest, als deze be
weging niet van staatswege werd gepro
tegeerd. Wij zien telkens weer, hoe de
beide Christelijke Kerken in hun bewe
gingen door de regeering worden gehin
derd, terwijl aan de predikers van het
nieuwe heidendom allerlei faciliteiten en
voorkomendheden worden verleend. Men
weet, dat Hitier zich onlangs met Luden
dorff,- een der felste apostelen op dit ge
bied, heeft verzoend, waardoor ook hij
voortaan de steun van den staat achter zich
heeft. Ludendorff „voelt" zich thans en hij
getuigt daarvan in het jongste nummer
van zijn tijdschrift „Heilige Quelle deut-
scher Kraft". Volgens hem is het „Duitsche
Godsbesef" hetzelfde als de gedachte aan
een totalen oorlog en den totalen op de
rassentheorie gebaseerden staat.
„De totale oorlog is, zegt hij, onbarm
hartig. Hij eischt de uiterste krachtsinspan
ningWij moeten een volk hebben, dat
in staat is zijn krachten gedurende maan
den en jaren tot het uiterste tegenover den
vijand in te spannen."
Ludendorff is van meening, dat de on
dervinding van den laatsten oorlog het
bewijs heeft geleverd, dat Duitschland om
in een toekomstigen totalen oorlog zege
vierend te zijn, het Christendom moet ver
nietigen.
„Dit christendom is een buitenlandsche
godsdienst, welke in strijd is met het
overgeëerfde."
Het tusschen de bisschoppen van Trier
en Spiers eenerzijds en de Duitsche regee
ring anderzijds uitgebroken conflict we
gens de afschaffing der confessioneele scho
len in het Saargebied en de invoering van
leekenscholen, neemt scherpere vormen
aan.
De beide bisschoppen hebben in een in
de kerken van het Saargebied voorgele
zen herderlijk schrijven doen uitkomen,
dat het z.g. referendum der ouders een lok
aas was, want dat de geheime stemming
vervangen is door het plaatsen van een
handteekening door de ouders op de lijs
ten. Thans heeft de Duitsche afgevaardigde
voor schoolzaken Wamsganns, in een
verklaring welke in alle bladen van het
Saargebied is gepubliceerd, een protest
geuit tegen de beweringen der bisschoppen.
Hij verzekert, dat de stemming zonder
dwanguitoefening is geschied. Daar het on
derwijzend personeel zich met de wijzi
ging accoord heeft verklaard, zal elke aan
val op de hervorming, welke op 1 April
is ingevoerd, als een aanval op het onder
wijzerscorps worden opgevat. Wamsganns
dreigt tenslotte de geestelijkheid, de kin
deren den toegang tot scholen, waar thans
het godsdienstonderwijs nog is toegelaten,
te zullen verbieden.
De strijd in Duitschland zal uitermate
zwaar zijn, maar liever een openlijke strijd
dan een langzame verstikking.
VOORNAAMSTE NIEUWS
STAKING IN GOUDSCHE
WASSCHERIJEN?
Patroons willen geen nieuwe
overeenkomst.
Na beëindiging verleden jaar van de col
lectieve arbeidsovereenkomst bij 7 Goud-
sche wasscherijen is een acte van compro
mis tot stand gekomen voor een half jaar.
Vorige maand liep dit compromis ten ein
de en sindsdien zijn tusschen de commis
sie voor arbeidsaangelegenheden uit de sa
menwerkende werkgeversorganisaties in
de waschindustrie, district Z.-H., en de be
sturen der drie werknemersorganisaties on
derhandelingen gevoerd.
De commissie van de werkgeversstaat
afwijzend tegenover elke nieuwe overeen
komst, regeling of toezegging, waarbij niet
het bvergroote deel der waschindustrie is
betrokken en wenscht geen collectieve of
partieele arbeidsovereenkomst met de ze
ven betrokken Goudsche wasscherijen.
Verschillende besprekingen en een uit
voerige correspondentie tusschen beide par
tijen hebben niet tot eenig resultaat geleid.
In verband waarmede de arbeidersorgani
saties een ultimatum hebben gesteld, dat
tegen a.s. Maandag beëindiging der werk
zaamheden door de personeelen aankondigt,
wanneer voordien geen overeenstemming
wordt bereikt.
BUITENLAND.
De eerste audiëntie van jonggehuwden
bij den Paus. (3de blad).
De strijd van het Christendom tegen het
heidendom in Duitschland. (3de blad).
Ernstige incidenten in Rusland naar aan
leiding van het Paaschfeest. (3de blad).
Douglas-toestel, bestemd voor de K.L.M.,
in Amerika vermist. (1ste blad).
BINNENLAND.
Bij een heidebrand te Fochteloo is een
jongen door het vuur verrast en omgeko
men. (Gem. Ber. 4de blad).
Ernstige vechtpartij te Vierhouten. (Gem.
Ber. 4de blad).
Algemeene vergadering van „Bloembol
lencultuur" (1ste blad)".
LEIDEN.
Aan prof. dr. W. B. Kristensen is op zijn
verzoek eervol ontslag verleend. (1ste
blad).
Auto-ongeluk onder Zoetermeer. (1ste
blad).
SNOEIT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: Het Ned. elftal verliest met
21 van België. D.O.S. kampioen van de
le klasse B, afd. Zuid D.H.V.B. (2de blad).
HOCKEY: Gelijk spel der Ned. heeren-
ploeg tegen Duitschland, 20 overwinning
der Ned. dames. (2de blad).
MOTORSPORT: Uitstekend geslaagde
Duymel-wedstrijden (2de blad).
ZWEMMENNieuw wereldrecord door
Ragnild Hveger aan Rie Mastenbroek ont
nomen (2de blad).
De installatie van Prins
Bernhard in Raad van State
Zal geschieden door
H. M. de Koningin
Naar reeds gemeld zal de Raad van State
op Donderdag 8 April a.s. een buitengewone
vergadering houden, waarin Prins Bern
hard, wien, zooals men zich zal herinneren,
in het college zitting is verleend, zal wor
den geïnstalleerd.
Voorzitster van den Raad van State is
H.M. de Koningin, terwijl Prinses Juliana
als vermoedelijke erfgenaam van de Kroon
sedert haar achttiende jaar van rechtswege
zitting in het college heeft. Aan de overige
leden van het Koningshuis kan zitting wor
den verleend.
De Raad van State is samengesteld als
volgt: vice-president jhr. mr. F. Beelaerts
van Blokland, leden C. J. Hasselman, jhr.
mr. L. van Bronkhorst Sandberg, J. J. Ram-
bonnet, mr. R. H. A. M. Romme, mr. J.
Limburg, mr. dr. D. A. P. N. Kooien, T. F.
J. Muller Massis, mr. J. B. Kan, mr. J.
Schokking en dr. A. A. L. Rutgers.
Naar wij vernemen zal ook de installa
tie van Prins Bernhard, wien zitting is ver
leend in den Raad van State, geschieden
door H.M. de Koningin, als presidente van
dien Raad, evenals zulks het geval is ge
weest bij de installatie van wijlen Prins
Hendrik en bij die van Prinses Juliana.
SPREEKVERBOD VOOR
PROF. DR. HERMAN MUCKERMANN
De Gestapo heeft den ook in ons land
zoozeer bekende priestergeleerde prof. dr.
Herman Muckermann (een broer van pater
dr. Friedrich Muckermann S.J.) een spreek
verbod opgelegd. Op Goede Vrijdag zou
prof. dr. H. Muckermann in de Sint Ma-
thiaskerk te Berlijn-Schoneberg de slot-
predicatie der lijdensmeditaties houden.
De kerk was tot in de uiterste hoeken ge-
vulld met geloovigen, die echter tevergeefs
op den kanselredenaar wachtten. De pastoor
der parochie deelde toen de geloovigeen
vanaf den kansel mede dat de Gestapo een
spreekverbod tegen prof. dr. Herman Muc
kermann had uitgevaardigd.
