ZATERDAG 3 APRIL 1937 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN ZONDAGSBLAD 28ste Jaargang No. 8689 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededèelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoon: 0.50 *s* Een onaanvaardbare stelling Wij hebben vóór ons een circulaire van de N.S.B., Kring 13, waarbij een ieder de gelegenheid wordt geboden, den wensch uit te spreken, een praatavond in besloten kring bij te wonen of een onderhoud te hebben ten huize van een door hem te noe men nationaal-socialist.Ook wordt het denkbeeld gelanceerd van een openlijke gedachtenwisseling, maar danuitgaan de van de plaatselijke kiesvereenigingen. Gevraagd wordt, hoe „De Leidsche Cou rant" er over denkt. Dat is heel vriendelijk! Hoe wij over openbare debat-avonden denken, mag bekend worden veronder steld. In enkele, door de omstandigheden opgedrongen gevallen achten wij zulke avonden gewenscht; over het alge meen echter niet. Een praatavond als bedoeld zou goed kunnen zijn, als 't niet te doen was, om daar te krijgen lieden, die b e praat of o in gepraat moeten worden, hoe dan ook. Bo vendien, kunnen Katholieken toch moeie- lijk vinden meer gezaghebbende beoor deelaars over gevaren en feitelijke gevol gen van het nationaal-socialisme, dan hun eigen Bisschoppen en dan de Paus in zijn encycliek over de toestanden in Duitsch- land. Als zij wijs willen handelen, zullen zij naast deze voorlichting niet als evenwaardig stellen een voorlichting van een willekeurigen, al dan niet ontwik kelden, N.S.B.'er! En de Bisschoppen zoowel als de Paus hebben hun woord gesproken in de kerk! Dit laatste merken wij op, naar aanlei ding van een pas verschenen nummer van het „strijdblad" der N.S.B.: „Het Arbeiders front". Daarin lezen wij: Het nationaal-socialisme is van oor deel, dat de bedienaren des geloofs hun taak vinden uitsluitend in de kerk. Dat wil dus de N.S.B. in Nederland! Een winkelier mag buiten zijn winkel spreken en leiding geven in alles wat het maatschappelijke leven betreft. Een priester moet in het kerkgebouw blijven! Dat is een stelling, die voor de Katho lieken principieel onaanvaardbaar is! Principieel onaanvaardbaar, omdat de prediking van Christus niet omsloten mag zijn door de muren van het kerkgebouw! Oók buiten het kerkgebouw, in het maat schappelijke leven, moet de leer van Chris tus worden gepredikt. Dat is toch wel voor geen tegenspraak vatbaar! En van die prediking mogen de priesters niet wor den.... uitgesloten! Dat laatste te eischen, is een zoo grove misvatting van de taak van den priester, een zoo grievende onder schatting van de priesterlijk roeping, dat een Katholiek daarom alleen al principieel afwijzend moet staan tegenover de N.S.B. Dit zou ter overweging kunnen worden gegeven aan mr. Pont, burgemeester van Hillegom, die aan een „Handelsblad"-redac- teur heeft verklaard, dat zijn aansluiting bij de N.S.B. vereenigbaar is met zijn overtuiging als Roomsch-Katholiek. De voornaamste overweging is echter, of een Katholiek verantwoord is, als hij zich onttrekt aan de eenstemmige leiding, en aan de gegeven voorschriften van de Gezagsdragers in de Kerk.... Voor ons bestaat hier niet de minste twijfel! Wij wil len hierop nu niet dieper ingaan. Genoemde heer Pont gaf aan dien „Han- delsbl."-redacteur tenslotte de verzekering, dat hij door zich aan te sluiten bij de N.S. B. zijn zelfstandig oordeel niet prijs geeft. Indien zijn opneming in de beweging dit zou blijken te moeten insluiten, zal hij niet aarzelen zijn zelfstandigheid te hernemen, aldus besloot hij. Als de heer Pont zich hieraan houdt, zal ongetwijfeld zijn lidmaatschap van de N.S.B. wel niet van heel langen duur zijn! Eendracht Woorden van den H. Vader Uit de prachtige Encycliek tegen het godlooze communisme citeeren we den vol genden oproep van Paus Pius XI: Ten slotte zouden Wij tot al onze dier bare kinderen van iedere sociale klasse, van alle nationaliteit, van elke religieuse of ieekengroepeering in de Kerk een nieu wen en nog dringender oproep tot een dracht willen richten. Meermalen werd ons Vaderhart bedroefd om de verdeeldheid, dikwijls futiel in haar oorzaken, maar al tijd tragisch in haar gevolgen, welke de kinderen van een en dezelfde moeder, de Kerk, met elkaar in conflict brengt. Men ziet dan, dat de revolutionnairen, die niet zoo erg talrijk zijn, van die tweedracht gebruik maken, ze toespitsen en er ten slotte in slagen deze Katholieken tegen el kaar op te zetten. Na de gebeurtenissen van de laatste maanden zou onze waar schuwing overbodig móeten schijnen. Maar wij herhalen haar nog eens voor hen, die haar r.iet hebben begrepen of misschien niet hebben willen begrijpen. Zij, die wer ken aan de vermeerdering van de twee dracht onder de Katholieken, laden een verschrikkelijke verantwoordelijkheid op zich tegenover God en tegenover de Kerk. Nederland en de non interventie in Spanje Ontleend is aan de Memorie van Ant woord aan de Eerste Kamer met betrek king to het wetsontwerp tot 't nemen van maatregelen met het oog op de vijandelijk heden in Spanje. De bezwaren tegen uitgebreidheid van de gevraagde algemeene machtiging zon der voorbehoud erkennende, geeft de re geering gaarne nogmaals de verzekering, dat de wet, indien het in behandeling zijnd ontwerp wordt aanvaard, met voorzichtig heid zal worden gehanteerd en dat de bij net ontwerp gevraagde machtiging inder daad niet anders beoogt, dan de regeering in staat te stellen op elk oogenblik met den vereischten spoed die maatregelen te nemen, die noodig zijn, om ons land in het belang van den vrede in Europa het zijne te doen bijdragen ter verwezenlijking van het met de non-interventie beoogde doel. Geen verdrag met vreemde mogendheden. De regeering kan niet toegeven, dat door deelneming aan de non-interventie-com missie een verdrag of overeenkomst met vreemde mogendheden werd aangegaan als bedoeld bij art. 58 der grondwet. Door deel te nemen aan de non-interventie-commis sie heeft de regeering blijk gegeven het beginsel van non-interventie te aanvaar den, doch geen andere verplichting op zich genomen dan die van overleg te plegen over de in de commissie ter sprake komen de onderwerpen. De internationale com missie bereidt maatregelen voor, doet aan bevelingen, néémt resoluties aan, die aan de goedkeuring der regeeringen worden onderworpen. De uitvoering der aanbeve lingen geschiedt voor zoover daarmede wordt ingestemd en voor zoover de in elk land geldende wetten daartoe de mogelijk heid bieden. De Nederlanders, die bij de internatio nale controle worden aangesteld, treden daarmede evenmin als b.v. Nederlanders, die een functie bij den Volkenbond aan vaarden, in vreemden staatsdienst. Nog daargelaten of de commandant van Hr. Ms. Hertog Hendrik" zich verdiept heeft in de vraag, welke technisch-juridi sche qualificatie, van ons stardpunt be schouwt, past op de ten aanzien van de „Triton" door een Spaansch oorlogsschip genomen maatregelen zou in ieder geval het onbeantwoord laten van de aan even genoemd Nederlandsch oorlogsschip door een schip van de strijdkrachten van Fran co betoonde eerbewijzen in de gegeven omstandigheden niet van tact van de zijde van den commandant van Hr. Mr. „Hertog Hendrik" hebben getuigd. Dat Nederland door mede te werken aan de non-interventie in Spanje de partij van generaal Franco als belligerent zou erken nen, kan geenszins worden toegegeven. Weekabonné's, die geabonneerd zijn op het Zondagsblad, worden er aan herinnerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent betaald moet worden. DE ONDERDRUKKING VAN DE KATHOLIEKE PERS IN DE „VRIJE" STAD DANZIG.. Ook in de vrije stad Danzig is de Ka tholieke Pers evenals in het Nationaal- Socialistische Duitschland een prooi ge worden van de volledige onderdrukking door de Nationaal-Socialistische machtheb bers. Nadat het vroegere Centrumsorgaan van Danzig, dat altijd zeer hoog stond aan geschreven, was gelijkgeschakeld, en de drukkerij, waar het blad werd uitgege ven, jyas gefailleerd, werd door de Katho lieken van Danzig een nieuw blad ge sticht: „De Danziger Volkszeitung" dat in het begin driemaal per week verscheen. Ook dit blad werd herhaaldelijk verbo den, in Augustus 1936 zelfs voor den duur van 6 maanden. Toen deze termijn ver streken was, verscheen de Danziger Volks zeitung opnieuw en thans zelfs als dag blad. Dit eenige onafhankelijke orgaan in Danzig vond weldra een buitengewoon groote lezerskring. Ofschoon het blad met een pijnlijke nauwgezetheid zich onthield van iedere politiek betreffende godsdien stige of politieke onderwerpen en meer op een algemeen dagblad dan wel op een katholieke krant geleek, moest ook dit katholiek orgaan van het tooneel ver dwijnen. Op 25 Maart j.l. werd het blad door de Commissaris van Politie wegens het „in gevaar brengen van de veiligheid en de belangen van den Staat" opnieuw voor den duur van 6 maanden verboden. Voor dit verbod kan geen enkele geldige reden of zakelijk motief worden aange haald. Het betreft hier zuiver een daad van willekeur. Ongeveer tegelijkertijd is ook een an der Katholiek orgaan onmogelijk gemaakt. Toen het Danziger Volkszeitung voor den duur van 6 maanden verboden was, werd door de Katholieken een eigen Katholiek weekblad uitgegeven „Das Kleine Blatt" teneinde de niet-Nationaal-Socialistische Katholieken van goede lectuur te voor zien. De politie zag daarin een poging om het verbod van de „Volkszeitung" te om zeilen en de uitgevers waaronder ook de geestelijke leidsman Dr. Stachnik werden voor de-rechtbank gedaagd. Dr. Stachnik werd tot zes maanden gevangenisstraf veroordeeld. In hooger beroep werd het vonnis bevestigd en werd slechts het voorarrest van de straf afgetrokken. Het vonnis van zes maanden gevange nisstraf voor dezen Katholieken priester dat thans in kracht van gewijsde is ge gaan, is op geen enkele rechtvaardige grondslag gebaseerd, doch steunt slechts op de onbewezen veronderstelling dat „das Kleine Blatt" een illegaal blad was, om de verboden Volkszeitung te vervan gen. JAROSLAWSKI TEGEN 's PAUSEN ENCYCLIEK. „Wij zullen slechts antwoorden, door het Katholicisme in Rusland met alle middelen, die ons ten dienst staan, te vernietigen". De Russische bladen hebben met geen enkel woord melding gemaakt van 's Pau sen Encycliek tegen het Communisme. Aan de bladen was een instructie verschaft om over deze Encycliek niets te schrijven en het Officieele Sovjet-Russische Agentschap Tass heeft geweigerd van de tekst van de Encycliek, die haar door buitenlandsche Persbureaux, waarmee het relaties onder houdt, werd verstrekt, kennis te nemen. Alleen Jaroslawski heeft over 's Pausen boodschap in de Partij-cel van het Volks commissariaat voor Buitenlandsche Zaken tijdens een zitting in de Worowski-club o.m. het volgende gezegd: „Het Vaticaan heeft tegen ons weer een dwaze aanval gedaan. Dat is niets nieuws. De Paus en zijn trawanten kunnen zich maar niet verzoenen met het bestaan der Sovjetmacht. Wij zouden het Vaticaan vol gens de oude Bolsjewistische methoden van antwoord kunnen dienen, maar wat voor nut heeft het om den Paus en zijn hand langers te overtuigen? Neen wij stellen be lang is de massa Katholieken, die tot vrij denkers moeten worden gemaakt. Vandaag richt de Paus zijn aanvallen tegen ons en morgen tegen de Vrijdenkers van Mexico. Wij zullen slechts antwoorden door het katholicisme in Rusland met alle middelen, die ons ten dienste staan te vernietigen. De nieuwe' grondwet is geen grondwet waar mee men propaganda kan maken voor den godsdienst. Zij is de beste waarborg voor het Atheïsme, zooals het door Staat en Partij gepredikt wordt. Wij zullen onzen strijd voortzetten om de massa der katho lieken te winnen. De wereld in vogelvlucht Wanneer wij het nieuws van den dag overzien, treft ons niets, dat van buiten gewoon groote beteekenis is. In Spanje wordt de strijd om het Bas kenland, welke dezer dagen is ingezet, nog steeds voortgezet maar sensationeel is het verloop van dit offensief der Franco-man nen niet. Er wordt toch wel flink gevoch ten, maar uit een bericht omtrent een bom bardement der rechtsche luchtstrijdkrach ten op de stad Durango blijkt, dat er niet minder dan 200 slachtoffers gevallen zijn. Ook Jean is gebombardeerd door de recht- schen met 80 dooden als resultaat. Dat wijst er op, dat de aanvallen der nationa listen wel raak zijn geweest. Overigens is er van de Spaansche fron ten weinig te melden, behalve misschien van het front bij Pozo Blanca, waar de re- geeringstroepen nog van eenige kleine suc cessen gewag maken. In Amerika voltrekt zich de opheffing van het volk uit de inzinking van de crisis met eenige verhooging van temperatuur, wat merkbaar is uit de stakingskoorts, wel ke nog steeds niet gezakt is. Thans is Ford aan de beurt, maar naar het schijnt heeft deze „zit-staking" niet de instemming van de vakvereeniging der Automobile Wor kers. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS Schipbreuk op de Britsche kust VERMOEDELIJK EEN NEDERLANDSCH SCHIP. Geen onmiddellijk gevaar. In den afgeloopen nacht is een schip in dichten mist op de rotsen nabij Danesdyke tusschen Flamborough en Bridlington ge- loopen. Volgens aan de kust opgevangen signalen zou het het Nederlandse he motor schip „Reja" zijn. De reddingboot van Flamborough is ter assistentie uitgevaren. Men zal trachten het schip, dat niet in onmiddellijk gevaar verkeerte vlot te slee pen. Indien de naam juist is, behoort het in moeilijkheden verkeerend schip thuis te Groningen. Het zou dan de vroegere „Rei- na 2" zijn, schipper-eigenaar J. Buining. Dagretourtje in Europa Als de zomerdienst van de K.L.M. is ingegaan, zal het mogelijk zijn van Schip hol uit naar onderstaande Europeesche sle den op één dag heen en weer te vliegen en daarbij nog het achter de namen vermelde aantal uren in de betreffende steden te verblijven: Londen 10uur Berlijn 4 yx Parijs 9 Brussel 12 Praag 7 Hamburg 6Yi Frankfort 6 Weenen 4 Boedapest l'A Kopenhagen 3 H Malmö 2 DE INTERNATIONALE SUIKER CONFERENTIE TE LONDEN. Dr. Colijn en mr. dr. Deckers hedenochtend naar Londen vertrokken. Met den boottrein van hedenmorgen naar Vlissingen zijn minister-president dr. H. Colijn, die als minister van Koloniën leider is van de Nederlandsche delegatie, naar de internationale suikerconferentie te Lon den, en mr. dr. L. N. Deckers, minister van Landbouw en Visscherij, uit 's-Gravenhage vertrokken om zich via Vlissingen naar Londen te begeven. De conferentie wordt Maandag a.s. ge opend. BUITENLAND. De strijd in het Baskenland duurt voort (2de blad). Het gebrek aan ijzer in Duitschland leidt tot contingenteering der industrieën (2de blad). Textielconferentie te Washington (3de blad). Spoorwegramp te Londen heeft 8 dooden geëischt (Buiten!. Ber. 2e blad). INSTALLATIE VAN PRINS BERNHARD IN DEN RAAD VAN STATE. Naar wij vernemen, zal op Donderdag 8 dezer de Raad van State bijeenkomen in buitengewone vergadering, waarin Prins Bernhard, wien, zooals men zich zal her inneren, in het College zitting is verleend, als zoodanig zal worden geinstalleerd Volgens dit bericht zou dus Prins Bern- hard zou hij persoonlijk bij zijn installa tie aanwezig zijn op dien datum in het land moeten zijn teruggekeerd of daar voor zijn huwelijksreis moeten onderbre ken. Bij nadere informatie konden ons hierover geen mededeelingen worden ge daan. KERKNIEUWS Z.H.EXC. MGR. D. J. THEELEN, ZESTIG JAAR. Mgr. D. J. Theelen, de bekende Neder landsche Missiebisschop in Bulgarije, werd op 4 April 1877 te Beesel bij Roermond ge boren; morgen bereikt Z.H.Exc. dus zijn zestigsten verjaardag. Op jeugdigen leef tijd bij de Passionisten ingetreden, werd hij op 21 Mei 1915 tot Bisschop benoemd van Nicopolis in Noord-Bulgarije, waar de Passionisten al sedert 1782 werkzaam zijn. Reeds ongeveer 22 jaar werkt hij in deze Missie. Het zijn jaren geweest van veel zorgen en schaarschen troost. De Orthodoxe, niet-Katholieke Kerk in Bulgarijé is zooveel als een Staatsinstelling Wanneer de regeering het niet uit efgen beweging doet, weten de Orthodoxe Bis schoppen wel voldoenden druk op haar uit te oefenen, om door allerhande bestuurs maatregelen den invloed van het Katholie ke geloof tot een minimum te beperken. Het Katholicisme wordt gaarne geduld, als een godsdienst van buitenlanders, maar het mag zijn hand niet uitstrekken naar de eigen landskinderen: die behooren de Bul- gaarsche kerk toe. en moeten het Nationale geloof belijden, althans uiterlijk; om de in nerlijke beleving bekommert men zich min der. Vooral het katholiek onderwijs, voor alsnog het voornaamste middel wellicht, om vat te krijgen op de zielen, heeft het den laatsten tijd zwaar moeten ontgelden. Toch mag Mgr. Theelen met voldoening terugzien op wat gedurende zijn bestuur bereikt werd. En niet zonder ontroering zal hij op zijn 60sten verjaardag terugden ken aan de vrienden en weldoeners uit het Vaderland, die hem immer krachtdadig ge steund hebben. Zij mogen hem ook verder terzijde staan, niet het minst ook door hun vurig offergebed. KLOOSTER VAN PASSIONISTEN TE SITTARD. Z.H.Exc. Mgr. Dr. G. Lemmens, heeft zijn goedkeuring geschonken voor de stichting van een klooster van de Slotzusters-Passio- nistinnen te Sittard. Op 18 Maart 1.1. voor avond van het feest van Sint Joseph, is de grond daarvoor aangekocht. De stichting zal geschieden vanuit het klooster te Thielt in België, waar bereids verscheidene Ne derlandsche meisjes zijn ingetreden. In ons land zijn deze Zusters nog weinig bekend. Het is een streng contemplatieve Congrega tie gesticht door den H. Paulus van het Kruis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1