WOENSDAG 31 MAART 1937
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
No. 8686
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week t 2.50 per kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post t 2.95 per kwartaal
Hel Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het «tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoon: 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Blij en dankbaar
Er is ons, katholieken, in de jongste pau
selijke encyclieken een heel bijzondere re
den gegeven voor blijde dankbaarheid.
Zonder eenige overdrijving is deze be
wering, voor wie de dingen naar hun waar
de kan beoordeelen, voor wie evenwicht be
zit in zijn waardeering.
Héél veel overdrijving echter ligt erin
voor wie tusschen het geestelijke en het
stoffelijke geen redelijke verhouding kan
zien, voor wie verblind is door zelfingeno
menheid, door hoogmoed, voor hen, die.
't zelf wel weten!
De katholiek, die slechts even nadenkt,
moet blij en dankbaar zijn, als hem in de
verwarring van dezen tijd een klare voor
lichting, een wijze leiding wordt geschon
ken door het Hoofd van de Katholieke
Kerk.
En de drie bedoelde encyclieken zijn
meesterwerken van overtuigende bewijs
voering, glasheldere ontleding van feiten
en verschijnsels, die op dit oogenblik plaats
grijpen en waarvan wij, katholieken, ons
rekenschap moeten geven, waartegenover
wij moeten staan met een ware, juiste be
oordeeling, waartegenover wij positief onze
houding moeten vaststellen.
Wij zijn daarom blij en dankbaar in
alle oprechtheid voor wat ons .in deze
encyclieken is geschonken.
Wij ergeren ons over de wijze, waarop
de nationaal-socialistische pers de encyclie
ken bespreekt dat is de wijze, welke ge
volgd wordt door hen, die Pauselijke uit
spraken bewierooken, als deze hun te pas
komen, en.... Pauselijke uitspraken ne-
geeren als nietswaardig, als ze niet met
hun denken en streven overeenkomen.
Zoo begint een artikel in het „Nationaal
Dagblad" van gisteren met deze erkenning
van den Paus:
De stem van den Paus heeft geroe
pen over de wereld. Zijn opwekking
tegen het goddelooze communisme
heeft weerklank gevonden in de har
ten van velen, die niet tot de Kerk van
Rome behoorden.
De encycliek tegen de dwalingen van het
nationaal-socialisme in Duitschland heeft
dit is van zelf sprekend! niet dien
weerklank gevonden!
En toch is het.... dezelfde Paus, die in
beide encyclieken spreekt met dezelfde
autoriteit.
Mussert schijnt tegenover de encycliek
van den Paus ook een soort encycliek te
hebben willen uitvaardigen. Hij heeft in
een plechtig schrijven geconstateerd, dat
zijn Beweging uit God is! En hij besluit
dan:
Is het niet waarschijnlijk, dat deze
Beweging is uit God, omdat Hij dit volk
nog een laatste kans wil geven om te
stijgen uit het moeras van heden naar
een toekomst, waarin het gelouterd zal
zijn en waarin dus ook een opbloei te
wachten is van het Kerkelijk leven?
Onze verantwoordelijkheid is, in vol
Godsvertrouwen, met alle kracht en al
ons doorzettingsvermogen voort te
gaan op den weg, dien wij doelbewust
betreden hebben, om de overweldiging
van ons volk en ons vaderland door de
machten der duisternis te beletten.
De duizenden onder ons, die daarbij
ook nóg te dragen krijgen de moeilijk
heden, welke hun van Kerkelijke zijde
in den weg worden gelegd, zullen die
nen te bedenken, dat in dezen tijd her
dacht wordt het lijden van Een, die
meer geleden heeft dan menschen lij
den kunnen.
Neem uw last blijmoedig op en
draag!
MUSSERT.
Alle Katholieken, die dit lezen, zullen
toch met vele anderen inzien, dat zulk een
aanmatiging de grenzen, die de redelijk
heid stelt, inderdaad ver te buiten gaat.
Vergaderen
Och mochten allen, die de courant vul
len met verslagen van vergaderingen, de
kunst verstaan, kort en goed kort en
i! den zakelijken inhoud te geven
van een gehouden vergadering, dat n.l,
wat de lezers interesseeren kan, met weg
lating van alles, wat zeker geen enke
len lezer interesseert, wiens belangstel
ling voor de dingen, die er rondom hem
gebeuren, normaal is.
Wij willen gaarne verslagen van heel
veel vergaderingen, mits kort. Van veel
vergaderingen is in betrekkelijk heel wei
nig regels te vermelden alles wat vermel
denswaard is. Vermeldenswaardig is b.v.
niet, dat de vergadering is geopend en is
gesloten 't zou alleen de vermelding
waard zijn, als een vergadering niet geslo
ten werd, maar bleef voortduren. Evenmin
is 't de vermelding waard, dat notulen
werden gelezen en goedgekeurd. Dat is
vanzelfsprekend, 't Is alleen iets bijzon
ders, als 't niet gebeurt. Dat een rond
vraag wordt gehouden op een vergadering,
weten we nu ook wel allemaal. Enz., enz.
Hoezeer de heer bedoelde verslagen een
groot deel van de lezers vervelen, moge
blijken uit onderstaand stukje, dat we
vonden in „Fanaal", katholiek tijdschrift
voor jonge menschen:
DeMeukste bijdragen in een dagblad
vind ik altijd de vers'-gen van vergaderin
gen of congressen. Nergens verkneukel ik
mij zoo diep in, als in de gedachte, dat ik
daar weer aan ontkomen ben. Buitenge
woon prettig is het verbeeldingsbeeld, dat
deze verslagen in mij oproepen. De heer
met den voorzittershamer, die den spre
ker van den avond niet aan het pubilek
behoeft voor te stellen, omdat zijn naam
natuurlijk algemeen' bekend is. De heer
met den uilenbril en de uitvallende haren,
die de notulen der vorige vergadering af-
kauwt en weer maar eens eer levendig de
bat constateert. Mijn hemel, welke debat
ten zijn er in Holland nu eens niet leven
dig? Zou er nog een man zijn, die de kunst
van het onlevendige, maar gezellige twist
gesprek verstaat! Dan de veel te betrouw
bare heer, die het kasverslag uitbrengt
met den stereotypen halven cent in het
saldo. Wat moeten er nog massa's halve
centen zijn. En eindelijk de vice-voorzit-
ter, die heelemaal niets zegt, doch alleen
tweemaal opzichtelijk iets in het oor van
den voorzitter fluistert en dan met een
vleezig handgebaar van: „dat komt dade
lijk wel terecht", wordt afgeweerd.
Tegenover deze groene-tafel-corypheeën
zit, in beate afwachting van den feestmaal
tijd straks, de geachte vergadering zich te
vervelen. De voorzitter moet tweemaal
kloppen onder de notulen. Er wordt na het
kasverslag een applausje (de secretaris
schrijft: een dankbaar applaus) uitge
bracht. De feestelijke jaarvergadering vlot...
De wereld
in vogelvlucht
Men kan zich verschrikkelijk in de vin
gers snijden, wanneer men anderen beoor
deeld naar eigen gemoedsstemming. Giste
ren kondigden wij als een „verheugend"
bericht aan, dat de Italiaansche regeering
haar afkeur had te kennen gegeven over
het wilde bloedbad, dat te Addis Abeba
werd aangericht. Onze vreugde is evenwel
omgeslagen in teleurstelling. De Italianen
hebben zich dood-geschaamd over dit „ver
heugende" bericht en het thans als puur of
onpuur verzinsel uitgekreten.
In deze dagen van geweldige spanning
tusschen Derde Rijk en Christendom heeft
Hitier een flinke daad gesteld, waarmede
hij, de afvallige Katholiek, de Kerk diep
heeft gegriefd. In normale omstandigheden
zou men in de verzoening tusschen Hitier
en de aarts-vijand van Christus, generaal
Ludendorff, slechts een daad van binnen-
landsche politiek kunnen zien, doch thans,
in het heetst van het conflict tusschen Kerk
en Staat, zal deze verzoening worden op
gevat als een klap in 't gezicht van de
Christelijke kerken in Duitschland. Het is
niet de eerste maal, dat Hitier zich als
vriend van het Germaansche heidendom
ontpopte
Her Saargebied, dat eer-verleden jaar
stemde vóór hereeniging met Duitschland,
heeft thans massaal geprotesteerd tegen de
heidensche geest, die uit Berlijn over het
land waait. Natuurlijk-heeft men niet met
open mond geprotesteerd dat is in
Duitschland ondenkbaar doch zwijgend.
Op het hoogfeest van Paschen werden geen
klokken geluid, als stille aanklacht tegen
de methode van inschrijving der kinderen
voor de Katholieke scïïolen.
In Japan is opnieuw een conflict uitge
broken tusschen ministerie en parlement.
Er zijn nieuwe verkiezingen uitgeschreven.
Het is het telkens weer in een acuut sta
dium tredende conflict tusschen de par
tijen eenerzijds en tusschen leger en vloot
anderzijds.
De ontbinding van het parlement is als
een verrassing gekomen, daar de samen
werking van regeering en partijen kort ge
leden nog als een succes van het tegen
woordige kabinet werd gekenmerkt. In
ieder geval was het ministerie tot groote
concessies tegenover de partijen genood
zaakt geworden.
D-Trein in Frankrijk
ontspoord
Nu de R.K. Staatspartij heeft besloten
gebruik te maken van het thans in de
Kieswet neergelegde recht van voorkeur
op een lijstnummer, waardoor de Partij
kan en zal beslag leggen op lijst no. 1,
werd aan den Partijvoorzitter mr. C. Go-
seling, door den Centralen Propaganda-
dienst het eerste lijstnummerspeldje aan
geboden, dat binnenkort in honderd-dui
zenden exemplaren over het geheele land
zal worden verspreid.
Een doode, vele gewonden
Gistermiddag omstreeks zes uur is de
sneltrein ParijsHendaye, die om 8.45 uur
's ochtends uit de hoofdstad vertrekt en
om 16.15 uur Bordeaux met bestemming
naar Hendaye verlaat, bij een overweg op
vijf kilometer afstand van Dax gederail
leerd. De trein reed met de voorgeschreven
snelheid van 120 K.M. per uur.
De drie laatste rijtuigen liepen uit de
rails; de beide laatste rijtuigen vielen in
een beek naast de spoorbaan.
Het aantal slachtoffers bedraagt één
doode, een jongmensch va" twintig jaar,
wiens identiteit nog niet kon worden vast
gesteld, één ernstig gewond en 44 lichtge
wonden. Het verkeer over de versperde
spoorlijn, dat moest worden onderbroken,
was tegen vijf uur hedenochtend hersteld.
De oorzaak.
De stationschef van Bordeaux heeft aan
de pers medegedeeld, dat het ongeluk van
Dax te wijten is aan het breken van een
koppeling na het restauratie-rijtuig dat het
zesde rijtuig van den trein .vas.
Daar de telefonische verbindingen over
de dienstlijnen verbroken waren, kwamen
de berichten uit Dax slecht* onvolledig
binnen. De trein was aichtbezet met reizi
gers. Te Bordeaux is een trein aangekomen
met reizigers, die aan het ongeluk ontsnapt
zijn. Brandweerlieden, mobiele garde, gen-
Harmes, de politie van Dax en een honderd
tal redders werken samen bij de bevrij
ding der gewonden. Het opruimingswerk
I geschiedde bij fakkels.
EEN NOG NIET GEPUBLICEERDE FOTO VAN HET
PRINSELIJK PAAR.
DE HEER A. H. J. LOHMAN
Notaris te Oude-Wetering.
OSLO-STATEN KOMEN
WAARSCHIJNLIJK OP 12 APRIL TE
BRUSSEL BIJEEN.
Op 12 April zal waarschijnlijk te Brus
sel een bijeenkomst worden gehouden van
gedelegeerden van de regeeringen behoo-
rende tot de z.g. Oslo-groep, zulks in aan
sluiting op de technische conferentie, die te
Den Haag is gehouden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Hitier heeft zich verzoend met Generaal
Ludendorff. (2de blad).
Spoorwegongeluk in Frankrijk; een doode,
vele gewonden. (2de blad).
Het parlement te Tokio ontbonden. (2de
blad).
Steeds nieuwe geruchten over een com
plot tegen generaal Franco. (2de blad).
ECHTPAAR. VERDACHT VAN BRAND
STICHTING, AANGEHOUDEN
In den afgeloopen nacht is in een per
ceel aan de Koestraat te Maastricht, waar
in de familie J. H. een kleine lingeriehan-
del drijft, tegen half twee brand ontstaan,
Toen de brandweer verscheen vond zij
het winkeltje en de daarachter gelegen
huiskamer in lichter laaie.
Het vuur werd direct krachtig bestre
den terwijl de woningen aan de over
zijde van de straat gelegen, nat werden
gehouden. Binnen tien minuten was men
het vuur in het winkeltje meester. Tegen
half drie kon de brandweer inrukken.
De bewoner van hét perceel verklaarde,
dat er ook nog ƒ240 aan papieren geld,
dat in de toonbanklade werd bewaard, was
verbrand.
Inventaris en meubilair bleken pas se
dert kort en nogal royaal tegen brand
schade te zijn verzekerd.
Onder leiding van den commissaris van
politie is door de recherche ter plaatse een
onderzoek naar de oorzaak van den brand
ingesteld.
De bewoners van het perceel, de 25-^a
rige H. en diens 24-jarige echtgenoote
daarna, als verdacht van brandsti'
aangehouden.
BINNENLAND.
De Spaansche vluchtelingen in ons land.
(lste blad).
Order van den nieuwen commandant van
het veldleger, (lste blad).
BENOEMING GOUVERNEUR DER
RESIDENTIE
Bij Kon. Besluit van 30 Maart 1937 is
met ingang van 31 Maart 1937 benoemd
tot gouverneur der Residentie, de adju
dant in buitengewonen dienst van H.M.
de Koningin, de luitenant-generaal J. J. G.
baron van Voorst tot Voorts, commandant
can het Veldleger, tevens commandant
der vesting Holland.
DE STRIJD IN SPANJE
BABYONNE, 31 Maart. De persdienst
can de Baskische regeering deelt mede,
dat de regeeringstroepen aan het front
van Santander aanvallen hebben gedaan
op dorpen, welke een belangrijke strate
gische - positie innemen. De voorbereiden
de maatregelen waren een succes en een
twee kolonnes van de regeeringstroepen
zijn drie en vijf kilometer in de provin
cie Burgos opgerukt.
Verder wordt gemeld, dat de torpedoja
ger van de regeering „Jose Luis Diez"
slaags is geweest met den opstandelingen
kruiser „Espana" welke werd vergezeld
door een aantal bewapende trailers.
De torpedojager keerde naar Santander
terug, zonder averij. Men gelooft dat de
Espana" door een granaat werd getrof
fen.
