VRIJDAG 26 MAART 1937
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 11
BINNENLAND
De onderzeeboot-reis van
prof Vening Meinesz.
PROF. VENING MEINESZ OVER DE
RESULTATEN ZIJNER WETENSCHAP
PELIJKE WAARNEMINGEN AAN
BOORD VON DE O. 16.
Te ruim kwart over één legde gisteren
het klein vrachtschip „Nereus' naast loods
4 aan de kade der K.N.S.M. te Amsterdam
vast. Op de brug naast den gezagvoerder,
kapitein Molenaar, staat een groote forschè
figuur in colbert, ondanks den guren wind
de regenjas over den arm.
Het is prof. dr. F. A. Vening Meinesz, die
van zijn reis aan boord van H.Ms. O. 16,
waarmede hy op 11 Januari j.l. den Helder
verliet, terugkeert en die onmiddellijk, nog
voordat de douane aan boord is verschenen,
bereid is den aanwezigen persvertegen
woordigers het een en anaer mede te deelen
over de resultaten van zijn reis, die ruim
twee en een halve maand geduurd heeft.
Over het verloop van de reis zelf hebben
wij gisteren reeds het verhaal van den hoog
leeraar medegedeeld. Thans 'ns iets over
het wetenschappelijk gedeelte.
„Over de resultaven kan ik eigenlijk wei
nig zeggen verklaart de Utrechtsche
hoogleeraar aangezien de hevige stor
men waaraan de O. 16 onderhevig was het
uitwerken van berekeningen vrijwel on
mogelijk maakte. Ik kon slechts die waar
nemingen uitwerken, die voor het voort
zetten van het werk nooüig waren en ver
der heb ik nog kans gezien de waarnemin
gen op vijf punten bij de Bermuda-eilanden
uit te werken, waardoor mijn opvattingen
voorloopig zyn bevestigd".
Het doel der waarnemingen.
„De waarnemingen hebben ten doel de
systematische verschillen op te sporen in
den opbouw van de aarde in de continen
tale en de oceanische gedeelten. De syste
matische verschillen in de zwaartekracht
wijzen er alle op, dat de aarde nog niet
m een volkomen evenwichtstoestand ver
keert en dat binnen de vaste korst, die een
nikte heeft van eenige tientallen kilomeiers,
in de plastische gedeelten nog stroomingen
gaande zijn, die men zich natuurlijk uiterst
langzaam moet voorstellen, b.v., om eenigen
indruk van de snelheid dezer stroomingen
te geven, bewegingen, van eenige centi
meters per jaar.
Het vaststellen daarvan is belangrijk,
omdat dit er op wijst, dat in de aarde nog
groote krachten aanwezig zijn, die een be
langrijken invloed uitoefenen op krachten,
die aan de oppervlakte van de aarde tot
uiting komen, zooals aardbevingen en ge-
bergievorming, terwijl in deze krachten
tevens de oorzaak moet worden gezocht van
de vorming van oceanen en vaste landen.
Deze reis heeft zeer mooi materiaal op
geleverd om het gebied van den Atlanti-
schen Oceaan verder te beoordeelen. De
zwaartekrachtmetingen zijn noodig, omdat
de aantrekkingskracht van de aarde bij een
normale aantrekking normaal en bij ab
normale aantrekking abnormaal is, waar
door men een overzicht krijgt van de onge
lijkmatige verdeeling van massa's in de
aarde".
In totaal heeft men tijdens deze reis 93
maal gedoken om waarnemingen te doen.
De geheele Noordelijke Atlantische Oceaan
is thans met waarnemingen overdekt, ter
wijl prof. Vening Meinesz op zijn reis met
de K. 18 tijdens de oversteek van Argen
tinië naar Kaapstad tal van waarnemingen
in het Zuidelijk deel heeft kunnen doen.
Ook andere landen zijn thans met het
doen van soortgelijke waarnemingen be
gonnen en van uitwisseling der gegevens
kunnen groote resultaten worden verwacht.
Frankrijk en Italië hebben twee expedities
in de Middellandsche Zee gehouden, waar
voor Frankrijk een toestel van prof. Vening
Meinesz in bruikleen had. Ook in Amerika,
Rusland, Denemarken en Japan doet men
thans soortgelijke waarnemingen, evenals
in Italië met copieën van het toestel van
prof. Vening Meinesz. Deze copieën worden
te Hilversum bij de Ned. Seintoestellenfa-
briek vervaardigd.
Lof voor onze marine.
Vol lof was prof. Venig Meinesz ook na
deze reis weer voor ons marine en voor de
prestaties zoowel van commandant, offi
cieren en bemanning, als van de O. 16 zelf.
Op de heenreis had men geen stormen, doch
ware orkanen te trotseeren. Desondanks
heeft de commandant kans gezien bijna
overal waar men dit van plan was te dui
ken. De terugreis was minder zwaar, doch
ook toen heeft men nog eenige stevige stor
men te verduren gehad die veel eischen
van het uithoudingsvermogen der beman
ning. Het was misschien dan ook wel een
kleine teleurstelling toen men, na op 12
Maart in Lissabon te zijn aangekomen, op
15 Maart bericht kreeg van den comman
dant van den marinestaf om naar de straat
van Gibraltar te vertrekken, doch de be
manning had zich daar weldra overheen-
gezet, in de wetenschap dat dergelijke din
gen nu eenmaal met een oorlogsschip kun
nen gebeuren. Had de O. 16 zijn reis nor
maal voortgezet, dan hadden tusschen Por
tugal en den Helder nog eenige waarne
mingen plaats gevonden en zou de duik
boot heden te den Helder zijn gearriveerd.
De bemanning zou dan, zooals prof. Vening
Meinesz nu, de Paaschdagen thuis hebben
doorgebracht, en met voldoening vernam de
hoogleeraar, dat de beide duikbooten, die
de „Nereus" op hun reis naar het Zuiden
passeerden, de kranige opvarenden van de
C 16 gaan aflossen.
Op de Fortugeezen en andere buitenlan
ders te Lissabon heeft het diepen indruk
gemaakt, dat de Nederlandsche duikboot
na een zoo zwaren zwerftocht over den
Oceaan en na zoovele stormen en orkanen
gedurende twee en een halve maand, ter
stond na het eerste bevej in staat was, bin
nen 24 uur gereed te zijn om te vertrekken
vcor een nieuwe opdracht als die, welke de
O. 16 te vervullen kreeg.
Deze dingen, evenals de geheele reis met
dt velerlei bezoeken, die in buitenlandsche
havens zijn afgelegd, zijn een vorm van
vlagvertoon, welker waaide naar prof. Ve
ning Meinesz ons verzekerde herhaaldelijk
te hebben ervaren, moeilijk overschat kan
worden.
Te veel hotel-ruimte in
Amsterdam.
H.O.R.E.C.A.F. protesteert tegen een Hotel
op den Dam te Amsterdam.
Gistermiddag heeft de afdeeling Amster
dam van den bond van werkgevers in Ho
tel-Restaurant en Cafe-Bedrijven H.O.R.E.
C.A.F.) een protestvergadering gehouden
tegen den bouw van een Hotel op het mid-
dendamterrein.
Aan de vergadering, die druk bezocht
was, werd van bestuurszijde meegedeeld,
dat bij het opduiken van plannen betref
fende een Hotel op den Dam dadelijk een
adres is gericht tot B. en W. van Amster
dam, waarin de toestand in het Hotelbe-
drijf te Amsterdam is uiteengezet, Thans
is men gekomen tot deze vergadering. De
heer TH. van Stigt, algemeen voorzitter van
H.O.R.E.C.A.F., behandelde vervolgens vra
gen, of er behoefte is aan een nieuw hotel
en of Horecaf zich daarmee mag bemoeien.
Door den heer van Stigt werd uiteengezet,
dat Amsterdam thans voldoende voorziet in
hotelruimte. In het algemeen is 37 pet. van
de bedden bezet. Een nieuw groot hotel be-
teekent dus het verplaatsen van hotelgasten
ten nadeele van de bestaande hotels. Wan
neer men dan weet dat de hotels thans aan
belasting 177:000 opbrengen, dan meent
spr. dat men van overheidswege ook mag
rekenen op bescherming tegen een fnuiken
de concurrentie.
Voorts zet spr. uiteen, dat men de macht
van Horecaf niet onderschatten moet. Een
boycot van alle leden van die bedrijven, die
meewerken aan 't tot stand komen van dit
nieuwe hotel, zou wellicht nog van grooten
invloed zijn. Ook deelt spr. mee dat con
tact is gezocht met de regeering om te on
derzoeken of de vestigingswet hier niet is
toe te passen.
Nadat enkele stemmen uit de vergadering
waren opgegaan tegen een eventueele boy
cot werd een motie met algemeene stem
men aangenomen, waarin werd uitgespro
ken, dat een nieuw hotel niet noodig is en
in strijd met de belangen van de gemeente
en de hotelhouders.
Spanjaarden naar Nederland
Zooals bekend is, hebben een aantal
Spanjaarden, inwoners van Madrid en om
geving, wier politieke sympathieën aan de
zijde van generaal Franco zijn, een toe
vlucht gezocht in het Nederlandsche Lega
tiegebouw in Madrid.
Deze asyl-Spanjaardèn zijn met mede
werking der Spaansche Regeering geëva
cueerd en, blijkens een op het departement
van Buitenlandsche Zaken ontvangen be
richt, gister in Valencia aangekomen. Het
ligt in de bedoeling, dat zij vandaar met
het stoomschip „Ajax" naar Marseille ver
voerd zullen worden.
Wanneer de boet in Marseille zal zijn
aangekomen, zullen de Spaansche onderda
nen het zijn er ongeveer 400 gesplitst
worden in twee groepen: weerbare man
nen en niet-weerbare mannen en vrouwen.
De laatsten zullen in Marseille blijven, de
weerbare mannen echter gaan per trein
naar Nederland. Echter zullen gezinnen
niet worden gescheiden. Zij, d e naar Ne
derland moeten doorreizen, zullen dus hun
vrouwen en kinderen mede kunnen nemen.
Ook de Belgische regeering verleent bij het
transport haar medewerking.
De kanselier van het Nederlandsche ge
zantschap in Madrid, de heer Hermans, zal
de reis naar Marseille mede maken. Bij de
Nederlandsche grens, in Roozendaal, zal
mr. Boon, gezantschaps-attache aan het de
partement van Buitenlandsche Zaken, aan
wezig zijn om de vreemdelingen verder te
begeleiden naar Eindhoven.
In de omgeving van deze stad is met me
dewerking van een ter zake gevormden R.
K. organisatie huisvesting gevonden. De
leiding hiervan berust bij prof. en mevr.
Schmutzer. Het departement van buiten
landsche Zaken heeft de noodige voorbe
reidende maatregelen voor deze huisvesting
getroffen.
PRINS BERNHARD RIJDT FORD.
Naar wij vernemen heeft Prins Bernhard
aan de N.V. Nederlandsche Ford-automo
bielfabriek de levering opgedragen van
twee Ford V 8 cabriolets automobielen dus
van hetzelfde type als waarmee Z. K. H.
zijn entree in ons land maakte.
De twee cabiolets zijn dezer dagen in Den
Haag afgeleverd.
GEEN VERLAGING VAN DE CRISIS
HEFFING OP OLIëN EN VETTEN.
Het comité uit de samenwerkende indus
trie, dat sterk geageerd heeft voor verla
ging van de crisisheffing op oliën en vetten
heeft, naar het Nederlandsch Weekblad
voor Kruidenierswaren mededeelt, thans
van den minister bericht ontvangen, dat er
voor verlaging van die heffing geen aan
leiding bestaat.
Oificieele Crisispublicaties
STEUN POOTAARDAPPELEN
OOGST 1936.
In aansluiting op de dienaangaande door
den Nederlandschen Algemeenen Keu
ringsdienst gedane mededeelingen maakt
de Nederlandsche Akkerbouwcentrale be
kend, dat de steun voor goedgekeurde
pootaardappelen van den oogst 1936, die
niet hun bestemming als zoodanig hebben
gekregen of zullen krijgen, bij ministeriee-
le beschikking is geregeld.
De steun voor aardappelen van de klas
sen A, B of C zal respectievelijk 1.50,
1.en 0 50 per 100 kg. bedragen. Voor
de noodige inventarisatie zal aan alle bij
den Nederlandschen Algemeenen Keu
ringsdienst geregistreerde en tevens bij
de Landbouwcrisisorganisaties aangeslo
ten telers een circulaire, waarin de voor
waarden nader zijn omschreven, en een
aangifteformulier worden toegizonden
handelaren kunnen deze formulieren bij
de Nederlandsche Akkerbouwcentrale of
by de Gewestelijke Keuringsdiensten aan
vragen.
Slechts de op het tijdstip van inventa
risatie aanwezige hoeveelheden, voorzoo-
ver deze voldoen aan de voorgeschreven
eischen, komen voor steun in aanmerking,
met dien verstande, dat partijen, welke
na de inventarisatie geplombeerd en afge
leverd zijn, of op andere wijze voor poot-
doeleinden zijn of zullen worden aange
wend, in mindering worden gebracht op
de geïnventariseerde voorraden.
De ingevulde formulieren moeten voor
1 April aan de Gewestelijke Keurings
diensten zijn toegezonden, voorzoover het
telers betreft, en aan de Nederlandsche
Akkerbouwcentrale, voorzoover het han
delaren betreft.
's-Gravenhage, 25 Maart 1937. 1908
DE NEDERLANDSCHE DELEGATIE
NAAR DE SUIKERCONFERENTIE.
De regeeringspersdienst meldt:
De Nederlandsche delegatie naar de op 5
April a.s. te Londen te openen internatio
nale suikerconferentie zal zijn samenge
steld als volgt: dr. H. Colijn, Minister van
Koloniën, leider der delegatie, mr. dr. L. N.
Deckers, Minister van Landbouw en Vis-
scherij, lid der delegatie., prof J. van Gel
deren, hoofd van de afdeeling crisiszaken
van het commissariaat van Indische Zaken
bij het departement van Koloniën en ir. S.
L. Louwes, regeeringscommissaris voor den
akkerbouw en de veehouderij als plaats
vervangende gedelegeerden.
Naar wij vernemen, zullen bij beschik
king van den Minister van Koloniën wor
den aangewezen als technische adviseurs
van de delegatie de heeren: mr. W. G. F.
Jongejan, voorzitter van den bond van
eigenaren van Nederlandsche-Indische sui
kerondernemingen, mr. A. W. Hartman,
oud-voorzitter van de vereeniging van Ja-
vasuiker-ondernemers ter quoteering der
uitvoeren bij internationaal contract, G. J.
Schimmel, hoofd-ambtenaar bij het depar
tement van economische zaken te Batavia,
terwijl het in de bedoeling ligt dr. P. J. H.
van Ginneken, secretaris van den bond van
coöperatieve suikerfabrieken bij beschik
king van den Minster van Landbouw en
Visscherij als technisch adviseur aan te
wijzen.
Als secretaris wordt aan de delegatie toe
gevoegd jhr. mr. H. A. Loudon, adjunct
commies bij het departement van koloniën.
UITVOERING CONSUMPT1EMELK-
REGELING.
De Nederlandsche Zuivel-Centrale vestigt
er de aandacht op van veehouders, aan wie
een formulier regeeringscontract voor leve
ring van consumptiemelk is toegezonden,
dat, indien zij contract voor aflevering van
consupmtiemelk aan te gaan, zij bij ver
koop der melk aan de industrie of anders
zins, het voorbehoud dienen te maken, dat
zij tot het leveren van consumptiemelk
moeten overgaan, indien aan hun melk
voor dit doel behoefte mocht blijken te be
staan.
Dit voorbehoud is uiteraard niet noodig,
wanneer de betrokken veehouders bij voor
baat afstand zouden doen van de tegemoet
koming ingevolge de bij de nieuwe con-
sumptiemelkregeling getroffen garantie
regeling.
CONSUMPTIEMELK.
De Nederlandsche Zuivelsentrale meldt:
28 Maart t.ip. 3 April 1937 consumptiemelk
regeeringscontract, taxegedeelte 6.25 cent,
eventueel verhoogd met premie of vermin
derd met kwaliteitsafdracht. Overmelk re-
geeringsminimumprijs 4.90 cent, afdracht
bij levering in consumptie van andere dan
taxemelk 2.50 cent.
DE GROOTE TUNNEL KOMT ER.
Besluit van den Rotterdamschen
gemeenteraad.
Na langdurige discussie, waarbij o.m. het
prae-advies van B. en W. op het bekende
aders van de Hollandsche Beton Maat
schappij ter sprake is gekomen, heeft de
Rotterdamsche Gemeenteraad in zijn zit
ting van Donderdagavond besloten, het col
lege van B. en W. volmacht te verleenen
tot wijziging van het tunnelplan van 8 6
(n.l. om het plan van de regeering te wijzi
gen in het plan 840, het z.g. groote tunnel
plan.) Dit laatste houdt in het bouwen van
een tunnel voor tweebanig autoverkeer en
voor verkeer van wielrijders en voetgan
gers.
Het betreffende vocrstel werd z.h.s. goed
gekeurd, evenals het prae-advies van B. en
W., waarin wordt geconcludeerd, dat aan
de Hollandsche Beton Maatschappij geen
I enkel onrecht is geschied.
DE LASTEN VAN HET MOTORWEG-
VERKEER EN DE NIFUWE BENZINE
PRIJS VERHOOGING.
Verlaging van het bijzonder invoerrecht
op benzine verzocht.
De besturen van den bond van bedrijfs
autohouders in Nederland, de Koninklijke
Nederlandsche Automobiel Club, de Konin
klijke Nederlandsche Motorwielrijders-Ver
eeniging en den Koninklijken Nederland
schen Toeristenbond, A.N.W.B. hebben zich
gisteren doen vertegenwoordigen op een te
Den Haag gehouden spoedvergadering, ter
bespreking van de ingegane verhooging van
den bezineprijs met een cent per liter. Als
resultaat daarvan hebben genoemde bestu
ren een telegram toegezonden aan den Mi
nisterraad, in welk telegram zij de aan
dacht erop vestigen:
dat de achtereenvolgende verhoogingen
van den benzineprijs sedert October 1936
voor het reeds uitermate zwaar belaste mo-
torwegverkeer een extra last van rond
12 Vt millioen gulen per jaar beteekenen,
dat de Minister van Waterstaat reeds in
de memorie van antwoord op het voorloo
pig verslag der eerste kamer betreffende
de verkeersfondsbegrooting 1937 zich heeft
uitgesproken, dat de vraag „inhoeverre
herziening van de door de motorrijtuigen
op te brengen belastingen mede in verband
met de stijging van den benzineprijs, in
aanmerking komt" een punt is, dat de
voortdurende aandacht van zijne Exellen-
tie heeft en dat nader zal worden overwo
gen,
dat bij de behandeling van het wetsont
werp tot tijdelijke heffing van een bijzon
der invoerrecht op 'benzine door de regee
ring in uitzicht werd gesteld, dat bij noe
menswaardige verhooging van den ben
zineprijs het tarief der hefing zou worden
herzien,
dat de in den aanhef verhoogingen van
den benzineprijs een ongunstigen terugslag
moeten veroorzaken op het geheele econo
mische leven,
om deze redenen en onder aanteekening
van hun voornemen het bovenstaande spoe
dig nader schriftelijk toe te lichten verzoe
ken genoemde besturen den Ministerraad,
dringend, het daarheen te willen leiden,
dat de verhoogingen van den benzineprijs
worden gecompenseerd door overeenkom
stige verlaging van het bijzonder invoer
recht op benzine.
het vrouwelijk personeel aan
het departement van defensie.
In verschillende bladen is een artikel
„van ingewijde zijde" overgenomen uit „Ons
Noorden", waarin gezegd wordt, dat minis
ter Deckers na zyn optreden aan het de
partement van defensie een einde heeft ge
maakt aan het systeem dat meisjes door
haar charme, snel promotie maakten, ten
nadeele van mannelijke ambtenaren, die ge
passeerd werden en dat hij al die dames,
die op afdeelingen werkzaam waren, heeft
doen terugkeeren in de schrijf- en type
kamer.
Nu de minister goed 2 1/2 jaar weer weg
is hebben, volgens genoemd artikel, de
tieeren hoofdambtenaren onder leiding van
den z.g. sterken man, minister Colijn, het
sielsel-Deckers weer vo'komen geliquideerd
en zitten de dames weer boven bij hem op
de afdeelingen en maken ze weer snelle
promotie.
Naar aanleiding hiervan heeft het A.NP.
zich om inlichtingen gewend tot den secre
taris-generaal van het departement van
defensie, den heer van Ginkel. Deze deel
de ons mede, dat de toestand, zooals die was
toen ministers Deckers het departement
verliet, in geen enkel opzicht gewijzigd is,
integendeel, het aantal meisjes dat voor
type- en agendawerk ook onder diens mi
nisterschap nog op de afdeelingen werk
zaam was, is sindsdien met 1 verminderd.
Kans op promotie en nog wel snelle
voor dergelijke typisten is uitgesloten,
omdat deze de vereischten missen om tot
adjunct-commies te worden bevorderd. Als
typisten worden n.l. thans alleen meisjes
aangenomen, die het lagei onderwijs door-
loopen hebben en een type-diploma bezit
ten. In den regel zijn h^t dochters van on-
cer-officieren. Alvorens zij worden aange
nomen, moeten zij toonen inderdaad met
voldoende snelheid en nauwkéurigheld te
kunnen typen.
Wel zijn er op het departement nog vrou
welijke ambtenaren werkzaam, doch deze
genieten bij promotie geen enkelen voor
sprong boven mannelijke collega's.
Bij een eventueele vacature wordt steeds
met de meeste nauwgezetheid nagegaan,
hoe deze moet worden bezet in verband
met de ranglijst.
Over de aanneming van nieuw personeel,
dat niet bij koninklijk besluit wordt aan
gesteld en over bevorderingskwesties oor
deelt de personeelscommissie, die wekelijks
bijeenkomt onder voorzitterschap van den
secretaris-generaal. Uiteraard laat minister
Colijn den secretaris-generaal in aanstel
ling en bevordering van lager personeel
volkomen de vrije hand.
Hoewel wij niet het bedoelde artikel
van „Ons Noorden" hebben overgenomen,
meenen wij toch goed te doen, met deze
tegenspraak te publiceeren.
Vreemdelingen in beroep en in
bedrijf.
Critiek op traag beleid der Regeering.
Vrij algemeen werd critiek geoefend op
het trage beleid van de regeering ten aan
zien van de regeling van het zelfstandig
uitoefenen van beroepen en bedrijven door
vreemdelingen. Blijkens het voorloopig ver
slag der Eerste Kamer over dit ontwerp.
Sommige leden verklaarden dat zy, on
danks hun bezwaren, hun stem aan eht
wetsontwerp zouden geven vanwege zijn
tijdelijk karakter.
Verscheidene leden erkenden de noodza
kelijkheid om thans aan door Nederlanders
te verrichten arbeid bijzondere bescher
ming te verleenen.
LOTEN IN DE STAATSLOTERIJ
ALS CADEAU.
Directeur van N.V. ontslagen van
rechtsvervolging.
De directeur van de N.V. Nationale Ad
ministratie-bank J. H. M„ die bij de uit
gifte van beleggingsinschrijvingen, loten in
de staatsloterij cadeau had gegeven en
daarvoor kennisgevingen had verstuurd,
had terecht gestaan wegens overtreding
van de Loterijwet. De kantonrechter had
aangenomen, dat deze kennisgevingen cer
tificaten in de zin van art. 2 sub. 3 Loterij -
wet waren.
De officier had in hooger beroep bevesti
ging van het vonnis van den kantonrechter
gevraagd.
De rechtbank ontsloeg M. heden van
rechtsvervolging, overwegende, dat deze
kennisgevingen geen certificaten waren in
den zin van de Loterijwet.
HET MAWAS-ORANG OETAN PAAR IN
DE ROTTERDAMSCHE DIERGAARDE.
Chimpansees zijn populair door hun be
wegelijkheid en emotionaliteit. Gorillas
verteederen zoolang ze klein zyn door hun-
haast menschelijke gedragingen, imponee-
ren in hun volwassenheid door de kracht
hunner massale gestalten. Maar de Mawas
of orang oetans, onze menschapen van Su
matra en Borneo, zijn en blijven myste
rieus. Zoo geheimzinnig, dat dit jaar een
Amerikaansche expeditie negen maanden
in Indië hoopt te vertoeven om een paar
tipjes van den sluier, die nog over het le
ven dezer dieren hangt op te lichten. Na
tuurlijk zijn er telkens wel eens mawas
gevangen en ook in de Rotterdamsche dier
gaarde hebben zij meermalen langeren tijd
geleefd.
Was het bezit van deze menschapen vroe
ger tot zekere hoogte een voorrecht van
de Nederlandsche dierentuinen (een dei-
eerste volwassen gevangen mannelijke
mawas leefde een kwart eeuw geleden in
Artis te Amsterdam), na den wereldoorlog
is er korten tijd een zoo groot aantal deze'
kolossale knapen naar Europa verscheept,
dat het Indische gouvernement er spoedig
een stokje voor stak en den uitvoer ver
bood.
In die periode heeft Artis eens tijdelijk
een aantal groote orang-oetans geherbergd,
waaronder er waren die in gezinsverband
leefden. Maar deze dieren hadden door hun
zeldzaamheid een zoo hooge waarde, dat
geen der Hollandsche diergaarden er over
kon denken ze aan te koopen en ze reis
den verder naar Duitschland, Amerika en
andere landen.
Nu het gouvernement te Buitenzorg met
het verleenen van uitvoervergunningen
voor orang-oetans zeer moeilijk is gewor
den,' is het paar dat de Rotterdamsche dier
gaarde verleden zomer van Z. H. den Sul
tan van Langkat ten geschenke heeft ge
kregen, dus wel een zeer kostbaar bezit,
waarvan het wel en wee angstvallig wordt
nagegaan. De man behoort tot het type met
de geweldige wangplooien en enorme keel
zak, dat door de inlanders als mawas koeda
(paarden-mawas) wordt aangeduid, in te
genstelling met de typen mawas sring en
mawas orang, die kleiner, fijner van bouw
en van wangplooien verstoken heeten te
zyn.
Onze orang-man is een geheel volwassen
exemplaar. Het vrouwtje als altijd veel
kleiner dan de man bleek eveneens de
meisjesjaren achter den rug te hebben, ver
moedelijk had ze reeds kennis gemaakt met
het moederschap. Van het eerste oogenblik
heerscht er tusschen deze twee dieren een
volkomen harmonie, die door geen voedsel-
nyd of dwingelandij van den sterkere in
aangelegenheden de liefde betreffende,
werd verstoord.
Al heel spoedig na het begin van hun
samenleving waren er aanwijzingen, dat
op gezinsvermeerdering mocht gehoopt
worden. Nu is daaromtrent geen redelijke
twijfel meer en men rekent, dat de blijde
gebeurtenis einde Mei zal plaats vinden.
Het echtpaar zelf zal de baby, als die ten
minste normaal en gezond ter wereld komt,
met alle zorg koesteren.
Voor ons land zou dit de eerste geboorte
van een orang-oetan en dan nog wel van
een in gevangenschap gekweekte zijn.
Voor de Rotterdamsche diergaarde, die
in Mei a.s. 80 jaar bestaat, ware dit een
mooie jubileumsverrassing
Jubileum in de maalindustrie.
Dezer dagen zal de Nederlandsche ver
eeniging van meelfabrikanten, de organisa
tie van de groote maalindustrie, op eenvou
dige wijze haar 50-jarig bestaan vieren.
Het bestuur van de vereeniging zal op
Maandag 5 April van des namiddags half
vier tot half zes een receptie houden ten
huize Lange Voorhout 27 te 's-Gravenhage.
Mevrouw: „Mijn man is verkouden, je
moet een kruik in zijn bed leggent"
Mina: „Ik heb geen kruik meer, maar
ik heb een flesch wyn van de nieuwste
zending uit den kelder g.ïhaald.
