Dl O
28ste Jaargang
DONDERDAG 25 MAART 193?
No. 8682
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.5(1 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post j 2.95 kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoon: 0.50
NTLEDIGING
Morgen is het Goede Vrijdag, de zwarte
dag. Niets is misschien meer geschikt, om
iets van de duisternissen, die het Mysterie
van dezen dag omgeven, te doen beseffen,
dan dat eenvoudige feit, dat de Kerk bij
de viering van haar plechtigheden in het
zwart verschijnt. Alsof alle kleur werd uit
gebannen en we niet in staat zijn, de
lichtkant van deze geheimenis te beschou
wen. Alsof het een nacht is, waarin men
slechts tastend voortschrijdt, omdat geen
lichtstraaltje door de wolken breekt. Geen
zon, geen maan en geen sterren. We liggen
vermorzeld ter aarde, de klokken zwijgen.
Er snikt iets in het diepst van onze zie
len. De wereld is beangstigend stil gewor
den, de stilte rondom een sterfbed. Een
sterfbed, dat het einde van alles schijnt:
want het is God zelf, Die sterven gaat.
Laat ons dan zwijgend en als verplet
terd de mateloosheid peilen van deze on
doordringbare geheimenis. „Hoewel Hij
Gods gestalte bezat", zegt Sint Paulus, „en
Zijn gelijkheid met God geen roof hoefde te
achten, heeft Hij zich toch ontledigd, door
de gestalte van een slaaf aan te nemen
en gelijk te worden aan de menschen. En
toen Hij uiterlijk als mensch werd bevon
den, heeft Hij zich nog meer ontledigd,
door gehoorzaam te worden tot den dood,
ja tot den dood aan het Kruis".
De mensch, een niets, treedt sidderend
voor dit Mysterie: God, Die zich ontledigt,
Dei zijn luister verbergt binnen de gestalte
van een Menschenzoon, Die zóó ver af
daalt, dat Hij tot deze verbijsterende be
kentenis komt: „Ik ben een worm en geen
mensch".
God, waar is Uw onsterfelijke Heerlijk
heid, waar is Uw stralende Almacht,
waar de onoverwinnelijke glans van Uw
Licht? Wij zien slechts bloed en wonden,
wij zien slechts onmacht en verslagen
heid. Vijanden staan aan Zijn voeten en
tarten Hem uit, maar Hij hangt hulpeloos
in Zijn wonden en zwijgt en bidt, totdat
die kreet van Zijn lippen valt, die de
nacht van dit Mysterie nog zwarter maakt:
„Mijn God, Mijn God, waarom hebt Gij
Mij verlaten?"
Laat ons dan toch eindelijk heseffen,
broeders, welk een afgrond de zonde is en
hoezeer God ons heeft liefgehad. Wij spe
len met de zonde, wij zijn er bijna aan
gewoon geraakt en het dringt niet tot ons
door, dat God uit den hemel is afgedaald
en als een slaaf aan een kruis hing te
sterven, omdat Hij de kloof overspannen
wilde, die de zonde tusschen hemel en aar
de geslagen had. Waar zijn de grenzen van
die gapende scheur? Zij treden niet in 't
licht, de menschheid is op dooltocht ver
van God. Toen kwam God sterven. O ver
schrikkelijk uur! De rotsen moesten wel
splijten, de hemel moest als een burcht
van beton zich sluiten over dit zieleschok-
kend gericht.
Mijn God, wat hebt Gij ons dan toch
liefgehad. Dat is de lichtstraal van dezen
dag, in het diepste donker is het licht ons
uiterst nabij: de Liefde alleen brengt ver
klaring.
Franciscus van Assisi zwierf radeloos
door de dalen van het Umbrische land en
wie hem naar de reden van zijn deernis
vroeg, kreeg het in tranen haast verstikte
antwoord: „De Liefde wordt niet be
mind". „Larie", zegt de gevierde sport
held, „dwaasheid", moppert de welgedane
burger, „een opmerkelijk complex" mees
muilt de man der Freudiaansche weten
schap. In werkelijkheid is er maar een
enkele naam voor: Liefde.
Waar is onze Liefde? Onze harten zijn
versteend, wij vinden het wel goed. Wij
hebben onze zaken en onze pretjes, men
late ons toch met rust. Arme dwazen, die
we zijn. Wij weten niet eens meer wat
Rust is, zoozeer hebben we ons aan de
onrust gewend. De zonde is de onrust, de
Rust is God. Volheid van Rust door vol
heid van Liefde. Broeders, wilt ge weten,
hoever dat gaat? Het kruis zal alles ver
klaren. Daar heeft zich God Zelf ontle
digd. Door alles heen bleef Hij de volheid
der Rust, omdat dit alles slechts diende,
om het aan de wereld te toonen: dat Hij de
volheid der Liefde is. „Min dan de Lief
de", zegt Ruusbroec, „Die U van eeuwig
heid heeft liefgehad!"
Pater VAN ROOIJEN,
Kruisheer.
Zoeterwoude, 24 Maart '37.
Amerikaansche autobus
in brand,
Achttien dooden.
Uit Salem (Illinois) wordt gemeld, dat
een autobus, die in botsing was gekomen
met het metselwerk van een brug, is om
geslagen en in brand geraakt.
Achttien inzittenden zijn daarbij om het
leven gekomen; vijf menschen werden ern
stig gewond.
PATER DIOCLETLUS LANGEVELD O.F.M
De weleerw. pater Diocletius Langeveld,
van de Orde der Franciscanen, zal op
Zondag, Eersten Paasohdag, in de paro
chiekerk van O. L. Vr. Onbevl. Ontv. zijn
eerste plechtige H. Mis opdragen. De ker
kelijke plechtigheid begint om half elf.
Er is van 2.304.00 uur *,eceptie in het
St. Antonius-clubhuis aan de Mare.
BODEGRAVEN. (De Meye).
PATER AMANDUS KORSE O.F.M.
De weleerw. pater Amandus Korse, van
de Orde der Franciscanen, zal op Zondag,
Eersten Paaschdag, in de parochiekerk
van de Meye zijn eerste plechtige H. Mis
opdragen.
Op Paasch-Zaterdag wordt de jong-ge-
wijde priester afgehaald van „De Togt",
des middags te half 2.
Zondagmorgen om 10 uur de eerste
plechtige H. Mis, waarna receptie aan de
pastorie.
Des middags wordt de feestelijkheid be
sloten met een plechtig Lof.
V Een circulaire van de N.S.B.
In Leiderdorp en Zoeterwoude wordt een
circulaire verspreid. Zij draagt het cijfer
7 er schijnen er al reeds zes aan te zijn
vooraf gegaan. In deze circulaire, die uit
gaat van de N.S.B., wordt gezegd: „wij zul
len eerst even de Leidsche Courant te
recht wijzen" en dan.... wordt geciteerd
wat een spreker in de Stadsgehoorzaal te
Leiden, pastoor Hooyman, heeft gezegd,
worden andere bladen genoemd, enz. Maar
niets, niets verder over „De Leidsche
Courant", dan alleen een citaat uit een
artikel, waarin wij onze afkeuring uitspra
ken over de wijze waarop in „Volk en Va
derland" een man als Colijn bespot wordt.
Anders niets over de „Leidsche Courapt".
Waarlijk, een zeer zachtzinnige „te
recht wij zin g"ü
Men zou trouwens, naar onze beschei
den meening, moeielijk ons blad kunnen
verwijten, dat wij de N.S.B. hebben bestre
den met grofheden of op een manier, die
dengene, die wil strijden voor waarheid en
recht, niet waardig zou zijn....
Wij hebben het nationaal-socialisme be
streden, omdat wij daarin zien een groot,
zeer groot gevaar voor de rechten en vrij
heden van de Kerk, voor den Godsdienst.
Zien wij dat verkeerd?
In de volgende circulaire aan de Inwo
ners van Leiderdorp en Zoeterwoude moe
ten 'ns citaten worden gegeven uit de jong
ste encycliek van den Paus, die schetst den
toestand, den allerdroevigsten toestand, in
Duitschland ontstaan tijdens en tengevolge
van het regiem van- .nationaal-socialisti-
sche beginselen!
„Vecht met ons" tegen een partij, de N
S.B., wier overwinning groot .zou maken de
kans, dat in Nederland een zelfde soort re
giem de heerschappij zou gaan voeren,
waartegen men dan vrijwel machteloos en
weerloos zou staan.... Aldus zou de vol
gende circulaire kunnen besluiten! Zóó zien
wij het. En als wij deze onze overtuiging
neerschrijven, zal toch wel niemand ons
beschuldigen, dat wij leiders of leden van
de N.S.B. „belasteren" of „met vuil
gooien"!
De wereld
in vogelvlucht
Dat Italië maar niet ongelimiteerd en
ongehinderd zou kunnen doorgaan met
„vrijwilligers" naar Spanje te sturen, ter
wijl het officieel gebonden was door de
niet-inmengings overeenkomst, was te
voorzien. Het was te verwachten, dat zoo
iets op een goeden dag spaak zou moeten
loopen. Rusland heeft thans de koe bij de
horens gepakt na de publicaties van de
Spaansche regeering te Valencia over de
groote massa Italianen die zij krijgsgevan
gen maakte en de vondst van verschillen
de documenten, waaruit kwam vast te
staan, dat het hier officieele Italiaansche
legerformaties betrof en in de non-inter
ventie-commissie Italië beschuldigd van
verdragsschennis. Natuurlijk heeft de Ita
liaansche vertegenwoordiger Grandi de
gegrondheid van deze bes_huldiging ont
kend, maar de zaak is toch verwezen naar
een sub-commissie, welke een onderzoek
zal instellen. Inmiddels heeft ook de Fran-
sche regeering een poging gedaan om
Duitschland en Italië er toe te brengen
hun vrijwilligers terug te trekken. De
Fransche minister van buitenlandsche za
ken Delbos heeft de ambassadeurs van
deze beide landen gewezen op den ernst
van den toestand. Zij worden beschuldigd
van voortgezette verdragsschennis, doch
Frankrijk is bereid, het verleden te verge
ten, als de vrijwilligers nu weer worden
teruggetrokken.
De Fransche minister stelt Italië voor
dit alternatief: ofwel zijn troepen terug
trekken, ofwel maar openlijk nieuwe ver
sterkingen zenden. Het laatste beteekent
een zeer groote bedreiging van den Euro-
peeschen vrede. Zouden Italië en Duitsch
land tot het eerste bereid zijn? Wij twij
felen zeer. De diplomatie is echter vin
dingrijk in het vinden van tusschenwegen.
In Amerika schijnt het tot een oplossing
gekomen te zijn in het conflict bij de
Chrysler fabrieken. Een verademing na
de dreigende spanning der laatste dagen.
Als de spanning op z'n ergst is, is de op
lossing echter het dichtst nabij.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
HET WOORD VAN DEN PAUS
Onder het opschrift „Twee Encyclieken'"
schrijft de Maasbode naar aanleiding
van de Pauselijke encyclieken over het
Communisme en ova: den toestand in
Duitschland o.m.:
„Zal er na deze Pauselijke woorden veel
ir de wereld veranderen?
Wij durven onvoorwaardelijk het woord
,.ja" 'neer te schrijven.
Wellicht, waarschijnlijk zelfs, zullen de
vijanden en bestrijders van God, Kerk en
Waarheid den strijd niet staken. Vervol
gingen zullen er altijd zijn, heeft Christus
zelf geleerd. En waar vervolgingen zijn,
zijn er menschen, meest in de hoogste en
verantwoordelij kste positie, die het sa
tanische werk van kerkvervolger vervul
len. In dat opzicht koesteren wij geen
enkele illusie. Niemand, die iets van de
historie der Katholieke Kerk afweet, kan
eenige illusie koesteren.
Maar elke katholiek, iedereen, die van
goeden wil is, weet, waaraan hij zich te
houden heeft. Uitvluchten, of het nu om
communisme of nationaal-socialisme gaat,
zijn niet meer mogelijk. Het communisme
is een kwaad in zich; het nationaal-socia
lisme leidt practisch onvermijdelijk tot
het kwaad in zich. Het zijn harde waar
heden voor hen, die te goedertrouw dwaal
den. Maar als eenmaal de Paus gesproken
heeft, met een gezag, zooals niemand an
ders op de wereld voor zich kan opeischen;
met het gezag van een door Christus zelf
gestichte Kerk; met. het historisch .gezag
van twintig eeuwen ervaring in het komen
en weer verzinken in het niet van dwalin
gen en ketterijen; dan kan geen enkele
ware katholiek meer aarzelen: de zaak is
afgedaan".
De Avondpost (lib.), schrijvend
over de uitvaardiging van 's Pausen jong
ste encycliek, meent, dat deze daad „ver
dient eerbiedige sympathie van allen, die
voor de vrijheid van kerk en godsdienst
gevoelen." En het blad vervolgt dan:
„Dat het Nationale Dagblad, het
orgaan der N. S. B., daaronder niet is, ligt
voor de hand.
Dit „Nederlandsche" orgaan acht de
„ontstemming" in Duitschland gewettigd
en meent dat „de waardigheid van den
Heiligen Stoel" in gedrang is gekomen. Het
is komisch, dit blad bezorgd te zien zijn
voor de waardigheid van den Paus, maar
wij constateeren overigens het feit, dat
ook hier weer de N. S. B. aan de zijde
der Duitsche machtspolitiek staat.
Wij bepalen ons tot dit korte woord. De
geheele wereld zal het conflict in belang
stelling en spanning volgen. Dat „de mach
tige grijsaard te Rome", zooals Kuyper een
vorigen Paus eens noemde, hier de sym
pathie van millioenen geniet, die niet tot.,
zijn eigen geloovigen behooren, staat on
twijfelbaar vast."
Engelsch verkeersvliegtuig
neergestort.
VIJF SLACHTOFFERS.
Tegen een berghelling in Frankrijk
gevlogen.
Gistermiddag om half drie is in de ber
gen van Beaujolais Villefranche aan de
Saone. (Frankrijk) een Engelsche water
vliegtuig van de Imperial Airways neerge
stort, doordat het in een sneeuwstorm te
recht was gekomen. Het toestel de „Capri-
cornus" sloeg te pletter.
Volgens de eerste berichten zouden van
de zes inzittenden van het toestel drie om
het leven gekomen zijn en twee zwaar ge
wond. De Imperial Airways deelen echter
mede, dat de „Capricornus" een bemanning
van vijf leden aan boord had. Vier daar
van zijn direct om het leven gekomen; de
vijfde is ongedeerd. De eenige passagier,
rniss Coates, liep zoodanige verwondingen
op, dat zij eenigen tijd later is overleden,
zoodat hiermede het aantal dooden gestegen
is tot vijf.
Het vliegtuig schijnt tegen een berghel
ling te zijn gevlogen. De „Capricornus" is
een vliegtuig van de Imperial Airways, dat
de postvluchten naar Indië verzorgde. Het
was gistermorgen uit Southampton ver
trokken en zou in Marseille en Cairo lan
den.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Rusland beschuldigt Italië van schen
ding der niet-inmengings-overeenkomst.
Frankrijk acht den toestand, ernstig. Het
regeeringsoffensief tot staan gekomen.
(2de blad).
Naar een regeling in het conflict met de
Chryslerfabrieken? De fabrieken te Detroit
zullen ontruimd worden. (2de blad).
Engelsche verkeersvliegtuigen in Frank
rijk neergestort. Vijf dooden. (Luchtv.,
2de blad).
BINNENLAND.
Prof. P. J. W. Debije Is gisteren op het
stadhuis van Maastricht door het gemeen
tebestuur van zijn geboortestad ontvangen
en gehuldigd. (3de blad).
De benzine-prijs is met ingang van he
den met één cent per liter verhoogd. (2de
blad).
Auto met drie personen bij Monniken
dam te water gereden; inzittende van een
vrachtauto redt de drenkelingen. (Gem.
Ber., 4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Voor de wedstrijden om Zilveren Bal en
Beker van de Leidsche Courant schreven
resp. 14 en 27 elftallen in; het resultaat
van de loting. (4de blad).
Het voorloopig Ned. elftal klopte de
Engelsche prof. club Ipswich Town met
51. (4de blad.).
DE ITALIANEN IN SPANJE.
Een nieuw document.
PARIJS, 25 Maart. (A. N. P.). De „Po
pulaire" publiceert een bericht uit Valen
cia, waarin een document, dat gevonden
zou zijn op Italiaansche soldaten, die door
de regeeringstroepen krijgsgevangen zijn
gemaakt, door het Spaansche ministerie
van oorlog openbaar wordt gemaakt.
Het document is onderteekend door den
sous-chef van den generalen staf, inten
dant Rossi en den kolonel, chef van den
generalen staf en chef van dienst te Her-
rero. Het is gedagteekend Rome 13 Januari
1937 en gericht tot de commando's van de
legercorpsen van Napels, Gagliah en Flo
rence, tot de algemeene directie van de
artillerie, tot de inspectie van de motori
seering enz.
Het doel is „eenheden te vormen over
eenkomstig de behoeften van de troepen,
welke in Spanje opereeren ter bevesti
ging van mondelinge besluiten".
Het document behelst een aantal wijzi
gingen voor het legerkorps te Napels. Ieder
bataillon moet worden uitgerust met 27
lichte mitrailleurs model '30, met drie
stukken in reserve, verder negen Fiat-mi
trailleurs 1914 met een in reserve. De mu
nitie moest voor de 21ste van de loopen-
de maand te Napels zijn.
E „VLIEGENDE HERTOGIN"
VERLOREN BESCHOUWD.
LONDEN, 25 Maart. (A. N. P.). Het zoe
ken naar de hertogin van Bredford is
vruchteloos gebleven en men heeft thans
alle hoop opgegeven de hertogin nog le
vend terug te vinden.
Zooals men weet, is de zeventigjarige
hertogin Maandag jl. met haar vliegtuig
opgestegen om alleen een tocht te maken
boven het overstroomde Fen-district.
Niettegenstaande haar hoogen leeftijd
bestuurde de hertogin geregeld haar eigen
vliegtuig en haar luchtreizen waren zoo
menigvuldig, dat zij den bijnaam „vlie
gende hertogin" kreeg.
Men vreest, dat zij tijdens een sneeuw
storm in zee is gestort.
