VRIJDAG 19 MAART 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
OOSTENRIJK
BONDSKANSELIER SCHUSCHNIGG
NAAR BOEDAPEST.
Bondskanselier Schusohnigg is gistermid
dag om kwart over vier per vliegtuig naar
Boedapest vertrokken.
Hij werd op het vliegveld ontvangen door
de ministers Daranyi ,n Kanya. Te zes
uur werd hij door rijksregent Horthy in
audiëntie ontvangen, waarna hij een on
derhoud had met Daranyi en Kanya.
Daranyi bood een diner aan ter eere van
Schusohnigg, waarbij de Hongaarsche mi
nister en de gezanten van Oostenrijk en
Italië te Boedapest aanzaten. Hedenmiddag
zou Schusohnigg per vliegtuig naar Wee-
p.en terugkeeren.
RUSLAND
NIEUW SABOTAGE-PROCES.
Voor de tweede maal in vier maanden
wordt een groot sabotageproces gevoerd:
thans te Novosibirsk. Zeven personen, die
als Trotzkiïsten worden beschouwd, worden
ervan beschuldigd, verantwoordelijk te
zijn voor den brand in een school op 3 Fe
bruari, waarbij vele kinderen in de vlam
men omkwamen. Onder de beklaagden" be
vinden zich de president eener bouwmaat
schappij, de directeur van een spaarbank,
en de aannemer van den schoolbouw. Vol
gens de aanklacht hebben zij en hun me
debeschuldigden contra-revolutionaire ac
tie gevoerd, doordat zij de school zóó heb
ben doen bouwen, dat gemakkelijk een be
gin van brand kon uitbreken. Zij wilden
dus de jeugdzorg van regeering en com
munistische partij een slechten naam be
zorgen. De slaapzalen waren zonder nood
uitgangen gebouwd, terwijl de kachels vlak
bij houten wanden stonden.
PALESTINA.
DE SPANNING NEEMT TOE.
De jongste gebeurtenissen in Palestina
kenmerken het toenemen van de spanning
tusschen Joden en Arabieren, welke ge
paard gaat met een verslapping in het
economische leven. In handelskringen te
Tel Aviv en Jeruzalem verlangt men met
klem, dat een einde wordt gemaakt aan
de onveiligheid.
In den loop van den dag is een Jood en
een Arabier vermoord. Het verkeer tus
schen Tel Aviv en Jeruzalem wordt be
dreigd door aanvallen va- terroristenben
den. Op de veldwegen en in de straten van
Jeruzalem patrouilleert de politie.
AMERIKA
ARRESTATIE
VAN VAKVEREENIGINGLEIDERS
GEëlSCHT.
De Chrysler Corporation te Detroit heeft
verzocht om een bevel tot inhechtenisne
ming van de leiders van de United Auto
mobiel Workers en van 6.000 „sitdown"-
st akers.
DE TRAILER ALS WONING.
Tal van Amerikaansche gemeentebestu
ren zien zich plotseling voor een probleem
gesteld, een probleem, dat de vroede va
deren heeft overrompeld.
Tal van gemeente-ambtenaren zitten met
de handen in het haar, daar zij vooralsnog
TWEEDE KAMER
Nogmaals de collectieve arbeidsovereenkomsten-
Een dure ambtswoning te Haarlem -
De Concentratie van lagere scholen goedgekeurd
ZITTING DUURDE TOT
DIEP IN DEN NACHT
1 kunnen vindpn t
Vergadering van gisteren.
VERBINDEND EN ONVERBINDEND-
VERKLARING VAN COLLECTIEVE
ARBEIDSOVEREENKOMSTEN.
Voortgezet wordt de artikelsgewijze be
handeling van het wetsontwerp tot het al
gemeen verbindend en onverbindend ver
klaren van collectieve arbeidsovereen
komsten.
Nadat in den nacht van Woensdag op
Donderdag het amendement-KUIPKR.
voor de verbindendverklaring te eischen,
dat de regeling der arbeidsvoorwaarden in
het bedrijf „overwegende beteekenis" heeft
naar het oordeel van den minister na
een toezegging van den minister was inge
trokken, en nadat het amendement-KUI-
PER om voor bepalingen betreffende
fondsen den duur der verbindend-verkla
ring langer te doen gelden dan één jaar
was overgenomen door den minister (door
overneming van een amendement-v. d.
PUTT zo ude termijn trouwens ook reeds
voor andere bepalingen twéé jaar kunnen
gelden), werden thans heele amendemen
ten-reeksen verwerkt.
Wij zullen ons bepalen tot vermelding
van het voornaamste, tot datgene, wat wij
ziging brengt in de onzen lezers bekende
wetsvoorstellen.
De minister nam over een amendement-
Kuiper, waardoor de nietigheid van bedin
gen tusschen werkgever en werknemer,
strijdig met verbindend verklaarde bepa
lingen, behalve door de organisaties, ook
door den Bedrijfsraad (dien de heer Kuiper
zooveel mogelijk inschakelen wil) kan wor
den ingeroepen.
Voorts nam de Minister een deel van een
amendement-SMEENK over, hetwelk be
paald wil zien, dat schadevergoeding bij in
breuk op verbindend verklaarde bepalin
gen ook gevorderd kan worden door den
Bedrijfsraad en dus ook weer niet alleen
door de organisaties.
Bij zitten en opstaan werd (alleen de
V.B. bleek tegen te zijn) een amendement-
KUIPER aangenomen, waarin de minis
ter zich voorgeschreven ziet, d3t hij om
trent verbindend-verklaring het advies van
den Hoogen Raad inwint. Daarna nam de
minister, die de consequentie wilde be
trachten, ook over het amendement-KUI-
PPER tot raadpleging van den Hoogen Raad
in geval van intrekking eener verbindend
verklaring.
Toezicht op de naleving.
De heer SMEENK (A.R.) poogde per
amendement de mogelijkheid te scheppen,
dat aan de Bedrijfsraden het toezicht op
de naleving van verbindend-verklaarde col
lectieve contracts-bepalingen wordt opge
dragen, maar daar wilde de minister (de
Bedrijfsraden zijn nog zoo jong) niet aan;
wel kwam hij eenigszins tegemoet aan den
in het amendement-Smeenk belichaamden
wensch, door het toevoegen aan 't artikel
van een nieuwe bepaling, volgens welke de
koop. Men vraagt voor aankoop thans
60.000, terwijl er goede huizen voor
18.000 te koop zijn. Het tegenwoordige
gebouw is een paleis, terwijl de inrichting
van den bouwval aan de Paviljoenslaan,
dien men thans wil koopen, zeker meer dan
de geraamde 23.500 zal kosten.
Reeds vroeger heeft de Kamer deze op
lossing niet gewild. Spr. overweegt derhal
ve de indiening van een amendement om
den geheelen post van 83.500 uit het wets
ontwerp te schrappen.
De MINISTER VAN BINNENLAND-
SCHE ZAKEN, de heer DE WILDE, zegt,
dat de-heer Van der Bilt thans gemakkelijk
achteraf critiek kan oefenen. De Rijksge
bouwendienst moest echter in 1931 onder
hoogen druk werken, toen moest worden
aangenomen, dat spoedig een ambtswoning
noodig zou zyn, omdat de provincie, die
de ambtswoning aan het Rijk verhuurd had,
meedeelde het gebouw zelf noodig te heb
ben. Achteraf bleek, dat niet terstond het
geval te zyn, maar dat was toen niet te
voorzien.
Voor de toenmalige omstandigheden was
de koopprijs niet onbillijk. Inmiddels zijn
de prijzen gedaald, maar men kan van de
regeering niet verlangen, dat zy achteraf
over den aankoop gaat chicaneeren.
Inderdaad is deze ambtswoning een pa
leis. Maar ambtswoningen zijn duur, hoe
wel ze noodzakelijk zijn. Het bewonen er
van is zoo duur, dat het uiterst moeilijk is,
de geschikte functionarissen te vinden, die
over de noodige middelen beschikken om
de vaste lasten en de zeer hooge personeele
belasting voor eigen rekening te nemen,
want het tractement van een Commissaris
der Koningin bedraagt slechts 8500 per
jaar.
De heer VAN DER BILT (R.K.) is door
den minister nog niet overtuigd en houdt
alsnog zijn amendement in de pen om het
zoo noodig in te dienen.
De heer WENDELAAR (Lib.) zou een
eventueele schrapping van den voorgestel
den post niet steunen, al vindt hij den prijs
ook zeer hoog. Hij vindt het verkeerd, dat
de Commissarissen der Koningin gedwon
gen worden, in de ambtswoningen te wo
nen.
De heer JOEKES (V.D.) zegt, dat de mi
nister heeft medegedeeld, dat de zaak reeds
loopt van 1932.f De heer Van der Bilt is er
volkomen in geslaagd, duidelijk te ma
ken, dat de prijs van het huis' excessief
hoog is. Ook in 1932 was de prijs al buiten
sporig hoog, want de daling van de prijzen
van eigendommen was toen al lang begon
nen. Als de heer Van der Bilt zijn amen
dement indient zal spr. het van harte steu
nen.
De MINISTER herhaalt, dat men inder
tijd door den nood gedwongen was, een
huis te koopen en dat daarbij de keus op
het betrokken huis is gevallen; onder de
gegeven omstandigheden kon niet anders
gehandeld worden.
De heer VAN DER BILT (R.K.) dient
een amendement in om den post Huisves
ting van de provinciale besturen en verdere
rijksuitgaven betreffende de provinciale
griffiën, in totaal groot 141.500, te ver
minderen met het reeds genoemde bedrag
van 83.500.
Bii den aanv
dienst eigenlijk al sinds 1 Jan. werkt. Ver
schillende bezwaren heeft spr. tegen den
nieuwen opzet, en tegen het afwijken van
den opzet der commissie-Kooien.
De heer WENDELAAR (Lib.) daarente
gen heeft woorden van waardeering voor
het voorstel, dat logisch is, nu er in onze
luchtvaart eigenlijk een chaotische toe
stand heerscht. Het is goed, alle luchtvaart
belanghebbenden te vereenigen cm de ron
de tafel.
De heer KORTENHORST (R.K.) is het
in hoofdzaak met den heer Wendelaar eens.
Onze nog jonge vliegtuigindustrie zal van
het wetsontwerp onschatbare diensten kun
nen plukken. Spr. kan geopperde juridi
sche bezwaren tegen den vorm van een
stichting niet deelen; men kan er geen
naamlooze vennootschap van maken. Hier
is een basis ook voor betere samenwer
king van de Nederlandsche vliegtuigindus
trie en de K.L.M. De stichting zal de sfeer
in het algemeen verbeteren.
De MINISTER VAN WATERSTAAT, de
heer VAN LIDTH DE JEUDE is van oor
deel, met de keuringscommissie niet op dit
wetsontwerp te zijn vooruitgeloopen. Spr.
zet uiteen, hoe het contact tusschen de fa
brikanten en de stichting groote voordee-
len biedt. In Amerika, Engeland. Duitsch-
land en Zwitserland, landen, die op lucht
vaartgebied wat beteekenen, heeft men een
gelijksoortige constructie, als hier wordt
voorgesteld.
Het wetsontwerp wordt z. h. s. aangeno
men.
LINTBEBOUWING.
Aan de orde is het wetsontwerp, houden
de vaststelling van bepalingen tot het in
het verkeersbelang tegengaan van lintbe
bouwing langs wegen onder beheer van
het Rijk of op het Rijkswegenplan voorko
mende.
Het wordt z. h. st. aangenomen.
WIJZIGING LAGER ONDERWIJSWET.
Aan de orde zijn de twee wetsontwer
pen tot wijziging van de Lager Onderwijs-
wet-1920 (o.m. dat houdende nadere voor
schriften inzake stichting van scholen).
Mevr. BAKKER-NORT (V.-D.) is ver
heugd, dat er een compromis, een allen be
vredigende oplossing, is verkregen. Er is
nog geen gelijkheid, al erkentspr., dat
aan de overheid geen toetsings-
recht voor de religie use be
zwaren der ouders toekomt. Ob
jectieve normen moeten er zijn, gelijk voor
de stichting en opheffing zoowel van open
bare ols bijzondere scholen. Opheffing van
scholen moet bovendien tot werkelijke be
zuiniging leiden.
De heer K. TER LAAN (S.D.) zegt, dat
beide deelen van ons onderwijs nog steeds
niet gelijk behandeld zijn. Kinderen van
openbare scholen, die werden opgeheven,
zijn gegaan naar bijzondere scholen en kee-
ren niet zoo gemakkelijk van daar.terug.
Verschillende openbare scholen zijn ten on
rechte opgeheven.
Dit wetsontwerp kan wat het onder
wijs in -Friesch op scholen aangaat vol
doening schenken aan een groot deel van
de bevolking in Friesland.
De heer VERVOORN (Plattel.) vreest,
dat zij, die meenen, dat door dit wetje de
openbare en bijzondere schoolbelangen te
gen elkaar zijn opgewogen, bedrogen zul
len uitkomen. Concentratie van bijzondere
scholen zal niet worden verkregen; er zul
len nog meer openbare scholen verdwijnen.
De bijzondere scholen zullen alles er op
zetten, de noodige aantallen leerlingen te
verkrijgen en te behouden. Deze wet is een
eenzijdige benadeeling van het openbaar
VOOR IN NOOD VER-
KEERENDE MISSIE VAN MGR.
P. VERRIET OP CURACAO
N.N., Oegstgeest f 1.
N.N., Oud-Ade 10.
Aud-Ade, uit een huisgezin ter
eere van St. Joseph 2.60
J. O., Zoeterwoude 4.
Ter eere van St. Joseph 2.
N.N 1.—
N.N., Zoeterwoude 2.50
B. 1.—
N.N., Leiderdorp 1.
Met Paaschzaterdag sluit deze actie in
de R.-K. Pers.
Dus nog slechts enkele dagen die door
u kunnen worden benut.
Wacht daarom niet langer maar zend uw
gave per omgaand.
Van uitstel komt afstel, terwijl uw be
doeling toch is iets te geven.
Hartelijk dank namens Mgr. Verriet en
Pater de Bruyn.
werp, daar spr. lid dier commissie is ge
weest. Met haar moeilijk werk heeft ze
veel gedaan om den vrede op onderwijs
gebied verder te bevorderen. Spr. bestrijdt
dë opmerking, dat er van concentratie bij
het bijzonder onderwijs niet veel is geko
men en wijst er op,dat die al zeer moeilijk
was, terwijl het meer getroffen is door de
wet van 4 Aug. 1933. Er is geen sprake van
dat het bijzonder onderwijs ongemoeid is
gelaten en een razzia is gevoerd onder het
openbaar onderwijs.
De heer ZIJLSTRA (A.R.), betuigt zijn
instemming met het betoog van den heer
Suring. De bedoeling is bezuiniging, niet
in de eerste plaats opheffing van openbare
scholen of bijzondere scholen. Het bijzon
der onderwijs trouwens concentreerde reeds
vóór minister Marchant, vóór de stopwet.
Spr. is er over verheugd, dat we hier weer
bezig zijn, de vrijheid van richting te waar
borgen, een verheugende tegenstelling tot
vele andere landen in Europa.
De MINISTER VAN ONDERWIJS,
KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN, de
heer SLOTEMAKER DE BRUiNE, betuigt
zijn dank voor het werk en de adviezen
van de staatscommissies, Spr. moest zich
wel tot de partieele herziening beperken;
zeker ware algeheele herziening eleganter
geweest.
Wat de kweekeling met acte betreft, het
bezwaar gold dat 'sGravenhage dezen zou
laten werken zonder voldoende betaling.
Ej- is aangedrongen op vernietiging van
het Haagsche raadsbesluit. Voorloopig gaat
spr. echter met dit raadsbesluuit accoord.
De bezwaren van den heer Van Dis kan
spr. thans niet weerleggen. Zijn vrees voor
de openbare school in Roomsche streken
deelt spr. niet.
Spr. is verheugd, dat mevr. Bakker
Nort erkende, dat het niet aan de Over
heid is om het beginsel van vrijheid der
ouders te toetsen. In meer opzichten is ge
bleken dat we hier een sfeer hebben, waar
in we werken kunnen.
Herstel van opgeheven scholen zal mo
gelijk zijn. We zijn trouwens alleen be
zield met een geest van samenwerking.
De heer Suring heeft gelijk als hij den
vrede wil behouden: „Heropening van
den schoolstrijd is niet in het belang van
ons onderwijs en ons volk.
De algemeene beschouwingen worden
gesloten.
De heer VAN DIJKEN (A.R.) verde
digt een amendement op art. 3 om het
oorleel der Overheid uit te sluiten omtrent
de richting der school. De MINISTER
moeten döën'met"«ra Ingez^ë- j 0e"er VT 1 hedenmiddag ^£l_^ver_heWmendeme
