No. 8669 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN HET OFFENSIEF TEGEN MADRID Nederlandsch schip in de Spaansche wateren aangehouden 28ste Jaargang WOENSDAG 10 MAART 1937 S)e £eidóeli£(Boii/fca/nt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week - 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en ver koon: 0.50 V Nieuwe ontwikkeling der S.D.A.P. De S. D. A. P. heeft twee leden uit gezonderd gisteren in de Tweede Ka mer haar stem gegeven aan een wetsont werp tot wijziging van de Dienstplichtwet, welk wetsontwerp een 'Utbreiding van den dienstplicht beteekent. Een opmerkelijke en een aanmerkelijke koerswijziging in de S. D. A. P. MaarWij willen even citeeren uit een Haagschen brief in de T ij d van gis teravond; de daarin voorkomende op merkingen staan, natuurlijk, los van het gisteren gevallen Kamer-votum, dat toen nog niet bekend was. De briefschrijver is aan 't woord: „Ik verheug mij intusschen in de nieuwe ontwikkeling (der S. D. A. P.). Al heb ik niet, gelijk Minister de Wilde, burgemees ters te benoemen, ik ben het met dezen Minister volkomen eens, dat moet worden afgewacht, of de bekeering werkelijk een bekeering des harten en niet een puur op portunistische is. Maar met die restric tie dan wie kan ontkennen, dat de S. D. A. P. op het oogenblik heel anders in onze nationale samenleving staat dan vier, vijf jaar geleden? Met alle erkenning van hetgeen in de houding der Partij ten aanzien van het ge zag, den eigendom, de landsverdediging, de nationale gedachte veranderd is, blijft er intusschen nog veel, dat naar Christe lijk inzicht broodnodig herziening behoeft. Nog altijd staan in principieele kwesties de sociaal-democraten aan den overkant. Men denke maar aan het oplaaien van het revolutionnair sentiment voor Spanje. De V. A. R. A. gedoogt verdedigers van kunst matige gezinsbeperking voor haar micro foon. In de Eerste Kamer verdedigde dr. Polak verleden week nog het recht der vrij denkerij op radiio-uitzendingen in ons Christelijk land. Op het gebied van het onderwijs, van de, publieke moraliteit, van de huwelijkswetgeving huldigt de S. D A. P. nog steeds opvattingen, die voor ons volk funest zijn." M.a.w. wij mogen verheugd zijn over een koerswijziging in de S. D. A. P., maar.... die verheugenis verblinde ons niet voor de volle werkelijkheid! Uitbreiding Dienstplicht De Tweede Kamer heeft gisteren een door de Regeering voorgestelde wijziging van den Dienstplichtwet aangenomen. Wat deze wijziging inhoudt? Het is nog niet de aangekondigde wet tot uitbreiding van het contingent. Deze moet nog komen. Met het oog op die wet had de regee ring nu alvast voorgesteld, aan de vrij stellingen wegens broederdienst, reeds verleend voor de lichting 1938 en alsnog te verleenen voor de lichting 1939, in af wachting van een nadere wettelijke rege ling een slechts voorloopig karakter te geven. De Kamer heeft zich hiermede vereenigd. Maar bij de regeering is er op aangedrongen, om in een definitief wets ontwerp uitbreiding van het contingent niet te zoeken in afschaffing van vrij stelling wegens broederdienst, doch in invoering van lagere keuring s- e isc h e n. De rest van het regeeringsvoorstel zou volgens minister Colijn ook zijn volle -waarde behouden, als het definitieve wets ontwerp nimmer werd ingediend. Het gaat hierbij om a. de verlenging van den eersten oefeningstijd voor de dienstplich tigen der zeemacht (21 in stede van 15 maanden, met uitzondering van de kust wachters, die van 9 op 11 maanden ge bracht worden); b. de uitbreiding van het aantal herhalingsoefeningen van 2 tot 3 (met behoud van den gezamenlijken maxi mum duur van 40 dagen voorzoover de gewone manschappen betreft); c. de mo gelijkheid, bij de formaties, voor grens- dekking aangewezen, de derde herhalings oefening van 13 dagen door verschillende herhalingsoefeningen van telkens een paar dagen te vervangen. De Kamer heeft zich ook met deze gedeelten van het regeeringsvoorstel vereenigd. Het lot van de bemanning der „Mar Cantabrico" DE STRIJD AAN HET GUADALJARA- I FRONT. De regeeringstroepen, die zich in het Noorden der provincie Guadalajara ver schanst hebben, hebben den rechtschen aanval doorstaan. In het begin van den middag hernieuwden de nationalisten voor de zesde maal hun aanval. De 'strijd, die buitengewoon hevig is, duurt nog steeds voort. In den sector van de Jarama hebben de nationalisten gisteren de onlangs door de regeeringstroepen veroverde stellingen heftig bestookt, doch de verdediging de zer strategische punten blijkt volkomen aan het doel te beantwoorden. De bladen van Burgos melden, dat het offensief, dat Maandag in het tusschen Si- guenza en Guadalajara gelegen gebied is ontketend, geleid heeft tot de bezetting van vier belangrijke dorpen en verschei dene strategische stellingen en tot ver overing van een aanzienlijke hoeveelheid materiaal. De correspondent van het blad „El Norte" schrijft: „De regeeringstroepen zagen zich de laatste gelegenheid ontgaan om hun vol komen nederlaag, die zeer snel nadert, uit te stellen. De meest ongeloovigen zullen weldra tot de overtuiging komen, dat slechts de vlucht hen kan redden." Snoeverij van Generaal Miaja. Ter beantwoording van de door de rechtsche zenders gevoerde campagne heeft generaal Miaja een rede uitgespro ken voor den radiozender van Madrid. Hij verklaarde o. m.: „Het vijfde offensief van den vijand is begonnen. Volgens de verkla ring van vier gevangen genomen Italianen, hebben de opstandelingen hen te hulp ge roepen, die wanhopig tegen de Abessijnen hebben gestreden. Eerst deden zij een be roep op de Mooren. vervolgens kwamen de Duitschers de blanke Mooren en thans komen de slaven van Mussolini Wij zullen hen hetzelfde lot doen ondergaan als de anderen. Wordt het oorlogsmateriaal reeds in veiligheid gesteld? De radioclub van Teneriffe, deelt mede, dat in den afgeloopen nacht talrijke vrachtwagens, geladen met oorlogsmate riaal, gezien zijn op den weg van Aragon in de richting van Valencia. De radioclub voegt hieraan toe, dat de Maarileensche raad van verdediging, gezien den op- marsch der rechtschen naar de hoofdstad, zich alleen maar bezig houdt met een snel terugtrekken van het oorlogsmateriaal. DE ITALIAANSCHE TROEPENMACHT. Volgens de verklaringen van vier krijgs gevangen gemaakte Italianen, die aan het front van Guadalajara in handen der regeeringstroepen waren gevallen, zou den de Italiaansche troepen, die in dezen sector opereeren, bestaan uit volledige di visies onder bevel van generaal Pozzi. Hun troepenaantal zou ongeveer 15.000 man bedragen. Onder de documenten, die op de gevangenen gevonden zijn, bevindt zich een bevel tot aflevering van munitie, dat opgesteld is in het Ttaliaansch en het stempel draagt van de divisies 3 en 4. FRANCO „REGENT VAN SPANJE"? Antonio Goicoechea, de leider van de partij „Hernieuw Spanje" heeft generaal Franco voorgesteld den titel „Regent van Spanje" aan te nemen, nadat Madrid zal zijn ingenomen. De monarchisten hopen, dat de benoe ming van Franco tot regent een voorbe reiding zou zijn tot de restauratie. Inzake de benoeming van Franco zijn de Carlis- ten het met de partij „Hernieuwd Spanje" eens en ook de Spaansche phalanx heeft geen ernstige opwerpingen gemaakt. De partij „Hernieuwd Spanje" is trouw gebleven aan koning Alfonso VIH en zijn zoon prins Jan. DE ONDERGANG VAN DE „MAR CANTABRICO." De Spaansche opvarenden neergeschoten. Een speciale correspondent van de „Journal" bericht, dat de kruiser „Cana- rias" aan de schepen, welke de brandende „Mar Cantabrico" te hulp snelden, heeft medegedeeld: „wij zijn in oorlog, we zijn Spanjaarden onder elkaar en uw plaats is ver van ons." Toen de opvarenden van de „Mar Canta brico" voet op de „Canarias" zetten, hoor de men revolvers knallen. De Spaansche opvarenden werden neergeschoten en al leen de Amerikanen en Italianen werden in leven gelaten. Over hun lot zal later worden beslist. Een Italiaan en een Span jaard trachtten te ontvluchten, alleen de Italiaan slaagde er in aa boord van het schip „Comeleyre" te komen. Hij ver telde, hoe de passagiers onmiddellijk na dat zij ontdekt waren, ter dood werden gebracht. Een der opvarenden vertelt. Na het zeegevecht dat zich in de Golf van Biscaje heeft afgespeeld, heeft een matroos van de „Mar pantabrico", die door een Fransch stoomschip is opgepikt, het volgendes verhaal gedaan: „Het schip, aan boord waarvan ik mij bevond, was het 6000 ton groote motor schip „Mar Cantabrico", thuis behoorende te Bilbao. Aan boord bevonden zich een uit 150 personen bestaande bemanning en 17 passagiers. Het schip verliet de Vereenigde Staten met een lading van acht vliegtuigen, juist toen het Congres het embargo op de uit voer van wapentuig naar Spanje afkon digde. De „Mar Cantabrico" deed daarop Vera Cruz aan om daar nog meer oorlogs materiaal te laden en toen het schip een maal naar Spanje in zee gegaan was ver wisselde het zijn naamvoor die van de „Adda" uit Newcastle, waarvan de tonna ge vrijwel overeenkwam met die van de „Mar Cantabrico". Helaas liet de kruiser „Canarias" zich niet beet nemen en begon het oorlogschip ons te bombardeeren. Een bom deed brand ontstaan in ruim 2. Wij zonden daarop S. O. S. seinen uit met gebruikmaking van de roepletters van het schip, waarvan wij ons den naam hadden toegeëigend. 'Tenslotte werd onze beman ning door de „Canarias" aan boord geno men. Wat mij betreft, ik viel in zee en werd door uw schip opgepikt. Overigens ben ik daar blij om, want ik vrees dat#mijn kameraden aan boord van de „Canarias" gefusilleerd zijn." NAAR DE OMSINGELING VAN MADRID? Uit het rechtsche kamp. AVILA, 10 Maart (A. N. P.). Een der speciale correspondenten van Havas meldt: Na een korte, maar hevige geschutvoor- bereiding zijn de rechtschen gistermorgen opgerukt van de hellingen ten Zuiden van Arganda. Zij wisten de militietroepen te verrassen, zoodat dezen zich moesten te rugtrekken, op hun tweede stelling aan den weg van Arganda, naar Morata en Tajuna. In den loop van den morgen be zetten de rechtschen ook deze tweede stel ling, benevens het gehucht Casas del Por tal, waarmede zij een toenaderingsbewe ging naar de uit het Noorden oprukkende colonnes volbrachten. De regeeringstroe pen lieten twintig dooden achter in een loopgraaf der tweede stelling, evenals zware mitrailleurs van Russisch model en een hoeveelheid munitie. Deze kleine ope ratie wijst er op, dat de rechtschen hun stellingen versterken met het oog op een operatie, die ten doel zou moeten hebben de verbinding met de colonne, die den weg van Aragon afkomt. De omsingeling van Madrid zou dan onverbiddellijk gesloten zijn. RABAT, 10 Maart. (A. N. P.). Het ra diostation van Sevilla heeft vanmorgen medegedeeld, dat het hoofdkwartier van Franco in zijn legerbericht van gisteren avond den nadruk legt op de beteekenis van den rechtschen opmarsch in den sec tor Siguenza, waar de troepen van gene raal Moscardo Brihuega zouden hebben bereikt, en nog verder zouden zijn opge rukt. Het station verzekert, dat de opmarsch naar Guadalajara zal worden voortgezet en dat de stad voor het einde der week bezet zal zijn. De strijd in het Noorden. MADRID, 10 Maart. (A. N. P.). Uit Gijon wordt gemeld, dat de nationalisten die Oviedo te hulp zijn gekomen, gisteren een hevigen aanval hebben ondernomen op de stellingen der regeeringstroepen van Buena Vista, het machinedepot El Fresno, Villa Euzcadi en de huizen in de nabij heid van het nonnenklooster der aanbid ding. Het geschut der rechtschen vuurde ruim 3000 granaten af, doch de regeerings troepen hielden ondanks dezen vuurregen stand. De rechtschen drongen door tot het machinedepot, maar werden daar ge stuit door de loyalen, die de hoogten van het stadion van Buena Vista lagen. Na zware verliezen te hebben geleden waren de aanvallers gedwongen terug te trekken en zich verderop te verschansen. Uit hun stellingen bestoken zij de regeeringstroe pen, die de wijk moesten nemen in de loopgraven. Terwijl deze strijd aan den gang was, trachtten drie colonnes nationalisten door te dringen in de stad Oviedo, waarbij zij gebruik wilden maken van wegen, die in handen der regeeringstroepen zijn. Een colonne ondernam een operatie in de rich ting van de straat Gonzales Besada, een tweede wilde langs een kleine straat bij Quanta de los Catalanes oprukken, terwijl de derdk uit een groep boomen te voor schijn kwam achter het klooster der aan bidding. Door een verrassend optreden wisten de colonnes tot aan de loyale linies door te dringen, maar op dat oogenblik barstte een hevig geweervuur los. Nederl. schip aangehouden. DE „TRITON" MOEST ZIJN SINAAS APPELEN AFGEVEN. Lading in beslag genomen. Naar wij vernemen is het s.s. „Triton" van de Kon. Ned. Stoomboot-Maatschappij, van Barcelona, via Valencia, op weg naar Nederland, door een gewapenden treiler van de witte strijdkrachten in de Straat van Gibraltar aangehouden en overge bracht naar Ceuta. Het schip was geladen met 200 ton stuk goederen en 30.000 kisten sinaasappelen, bestemd voor Nederland. Naar de gezagvoerder aan de K.N.S.M. berichtte, zal te Ceuta de geheele lading moeten worden gelost; deze zal in beslag genomen worden. De directie van genoemde Maatschappij heeft onmiddellijk den Minister van Bui- tenlandsche Zaken van deze aanhouding in kennis gesteld. Op de vraag of ook het schip in beslag is genomen, antwoordde de directie, dat het schip zal worden vrijgegeven. Naar het oordeel van de directie betreft de in beslagneming alleen de aan het Ne- derlandsche schip toevertrouwde lading. DE „JAVA" NAAR DE STRAAT VAN GIBRALTAR GEDIRIGEERD. Naar aanleiding van deze gebeurtenis heeft de Minister van Defensie a.i„ dr. Co- lijn, naar hij gisternamiddag in de Tweede Kamer mededeelde, telegrafisch opdracht gegeven aan den op weg naar Nederland zijnden kruiser „Java" om zich naar de Straat van Gibraltar te begeven, om zoo noodig de Nederlandsche koopvaardijsche pen te convoyeeren en te patrouilleeren. In verband met het feit, dat de „Java" naar de Spaansche wateren gedirigeerd zal worden ter bescherming der Nederland sche belangen, vernemen wij nog, dat het reisplan van den kruiser, welke naar men weet op weg naar Colombo is, zoo veel mogelijk bespoedigd zal worden. Het ligt in de bedoeling, dat de „Java"' tegen het einde der maand in de Spaansche wate ren zal aankomen. DE „HERTOG HENDRIK" NAAR DE SPAANSCHE WATEREN. In afwachting van de komst van Hr. Ms. kruiser „Java", waarvan de reis uit Indië versneld wordt, is Hr. Ms. pantserschip „Hertog Hendrik" van Dubrovnik onder weg naar de Straat Gibraltar om aldaar bescherming te verleenen aan de Neder landsche koopvaardij. Dit laatste oorlogsschip kan ongeveer 17 Maart as. in de nabijheid van de Straat Gibraltar verwacht worden. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Nederlandsch schip in de Spaansche wa teren aangehouden. (2de blad). Een uitdaging van Dégrelle door van Zeeland aangenomen. (2de blad). Frankrijks defensieleening in de Kamer aangenomen. (2de blad). De agitatie te Boedapest nog niet opge helderd. (2de blad). Roosevelt houdt een radio-praatje bij het haardvuur. (2de blad). BINNENLAND. Te Schardam is gisteren een auto vijf Volendammers te water gereden. Drie hunner konden zich niet redden en ver dronken. (1ste blad). Er bestaat ongerustheid omtrent het Ned. motorschip „Baltic"' uit Alblasserdam; men vreest, dat het op zee is vergaan. (Gem. Ber. 3de blad). VERKIEZING TE BRUSSEL OP 11 APRIL. BRUSSEL. 10 Maart. (A.N.P.) De ver kiezingen in he arrondissement-Brussel, die noodig zijn geworden door het ontslag nemen van Rexist Olivier, en waarvoor van Zeeland een candidatuur heeft aanvaard, zullen gehouden worden op 11 April. De wereld in vogelvlucht Het jongste offensief der nationalisten tegen Madrid schijnt nog niet afgeloopen te zijn, hoewel de kracht ervan toch ge broken schijnt. De resultaten zijn twijfel achtig. Er zal wel eenige terreinwinst ge maakt zijn maar de beteekenis daarvan lijkt, van hieruit gezien, niet bepaald overweldigend of in overeenstemming met de ten toon gespreide krachtsinspanning. Berichten, zooals radio-Teneriffe ver spreidt, als zouden in den nacht groote transporten zijn waargenomen naar Va lencia, teneinde het oorlogsmateriaal tij dig uit Madrid in veiligheid te brengen, kunnen verwezen worden naar de rubriek: propaganda. Er is ook een Nederlandsch schip, de „Triton", in de Spaansche wateren aange houden, dat zijn lading moest afgeven. Dergelijke incidenten komen herhaaldelijk voor en kunnen op het oogenblik althans moeilijk langs den gewonen diplomatie- ken weg geregeld worden, daar de Ne derlandsche regeering niet officieel ver tegenwoordigd is bij de Franco-regeering. Er is echter aan den kruiser „Java", die uit Indië op weg is naar huis, opgedragen om in de Spaansche wateren te patrouil leeren en eventueele Hollandsche schepen bij te staan. In België komt het binnenkort tot een eigenaardig politiek duel, n.l. tusschen den premier van Zeeland en den Rexisten-lei- der Dégrelle. Deze laatste heeft een soort referendum uitgelokt in Brussel, door den Rex-afgevaardigde voor Brussel in de Ka mer te doen aftreden, waardoor een tus- schentijdsche verkiezing moet worden ge houden. Deze verkiezing wordt van de zijde van Rex gehouden onder het motto: „Vóór Rex. tegen de regeering-van Zee land". Het is dus een rechtstreeksche uit daging aan het adres van van Zeeland en deze heeft de handschoen opgeraapt. Hij heeft vooreerst een wetsontwerp ingediend om dergelijke grappen voortaan onmoge lijk te maken en de Belgische Kamer heeft deze wet aanvaard. De regeering had ook kunnen voorstellen om deze wet van te rugwerkende kracht te verklaren, doch dat heeft zij niet gewild. Van Zeeland heeft zich persoonlijk candidaat laten stel len tegenover Dégrelle, zoodat het over vier weken een interessante strijd zal worden in de Belgische hoofdstad, wie het winnen zal. Het is nog altijd niet duidelijk wat er precies aan de hand geweest is te Boeda pest. Men heeft van officieele zijde ver klaard, dat er eigenlijk niets aan de hand geweest is en dat er geen enkele arresta tie is verricht. Maar de openbare mee ning is daarmede niet tevreden en eischt klare wijn. Misschien zal vandaag in het Parlement een nadere uiteenzetting wor den gegeven.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1