DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
FEBRUARI 1937 MAANDAG 22
No. 8655
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruit!:etifing:
Vuur Leiden cent pej week 2.öU per Kwartaal
Bü onze Agenten 20 cent pei veek 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 pei kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzunderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Ernstige waarschuwingen
„De klachten over onderwijzers, die In
de katholieke school het katholiek geloof
bij de kinderen ondermijnen, worden steeds
talrijker."
„De onderwijsautoriteiten verlangen
van de onderwijzers, dat zij een leer do-
ceeren, die in strijd is met de katholieke
geloofsleer, en zij laten de leeraren, die in
de school tegen de Kerk werkzaam zijn,
op bijzondere wijze promotie maken."
Dit zijn eenige citaten uit een kansel
verklaring van den vertegenwoordiger
van den Bisschop van Münster in Olden
burg. 't Is voor Kerk en Godsdienst een
verschrikkelijke tijd in Duitschland!
In de Januari-aflevering van den Deut-
schen Meisjesbond „Die Madchenschaft"
worden de woorden van den Schepper tot
het eerste menschenpaar uitgelegd als een
voorbeeld van „Joodsche verachting voor
den bodem". En ook verschillende andere
passages worden in anti-christelijken zin
uitgelegd. Op een schandelijke wijze!
Geen Katholiek in Nederland kan zich'
verontschuldigen, niet tijdig gewaarschuwd
te zijn, als hij eenzelfde gevaar voor, een
zelfde strijd tegen Kerk en Godsdienst bin
nenhaalt in ons land!....
't Is onze plicht, dit met nadruk te con-
stateeren, ons hierbij aansluitend b\j de
vermaningen, gegeven door onze geeste
lijke Leiders, de Bisschoppen. Maar ook,
al hadden de Bisschoppen niet gesproken,
zooals zij gesproken hebben, dan oök zou
onze plicht ons dringen, om te wijzen op
feiten, als de hier genoemde, opdat ieder
daaruit de les trekke, die er open in ligt.
Och neen, wij kunnen niet b e w ij z e n,
dat in ons land, indien het nationaal-socia-
lisme zou overwinnen, Kerk en Godsdienst
ineenzelfden allerdroevigsten toestand
zouden worden geplaatst, als in Duitsch
land; evenmin als wij kunnen b e w ij-
z e n, dat, indien in ons land de Katholie
ken niet vereenigd blijven in één groote
politieke partij, zij door het anti-papisme
onder den voet geloopen zullen worden.
Wij kunnen dat niet bewijzen, zooals wij
bewijzen kunnen, dat tweemaal twee vier
is. Maar wel staat vast, dat niemand kan
ontkennen het groote gevaar, dat
er ook in Nederland ligt voor Kerk en
Godsdienst in een 'nationaal-socialistische
dictatuur; zooals ook niemahd ontkennen
kan het groote voordeel voor alles wat
anti-papistisch is, dat er ligt in een ver
breking van de organisatorische eenheid
der Katholieken op politiek terrein.
Daarom: mogen wij toch allen alle
Katholieken in Nederland de ons zoo
tijdig gegeven ernstige waarschuwingen
verstaan!
BINNENLAND
AANRANDER GEARRESTEERD.
Reeds geruimen tijd was het de politie
in Soest, Zeist, Driebergen en omliggende
gemeenten bekend, dat de rijwielpaden ge
legen in die boschrijke gemeenten, geregeld
onveilig weren gemaakt door een als heer
gekleed persoon, die zich bovendien uitgaf
voor onbezoldigd rijksveldwachter.
Steeds kwamen er dan ook klachten bin
nen van vrouwen en meisjes, die door hem
waren lastig gevallen.
Alhoewel het signalement van den man
bekend was, kon men hem maar niet te
pakken krijgen. In verband hiermede moes
ten strengere maatregelen worden geno
men en werden in onderlinge samenwer
king der politie bij herhaling vallen uitge
zet om den dader in handen te krijgen.
Thans is de Soester politie er in geslaagd,
den dader, een 42-jarigen gemeente-amb
tenaar uit Zeist, aan te houden. Nadat hij
met verschillende zijner slachtoffers was
geconfronteerd, die hem allen pertinent
herkenden, werd hij in verzekerde bewa
ring gsteld.
Ofschoon hij halsstarrig blijft ontken
nen, zal hem zulks niet. baten. De man zal
ter beschikking worden gesteld van den
officier van justitie te Utrecht.
Terugkeer van de Koningin.
DE PRINS VERKOUDEN.
H. M. de Koningin heeft den laatsten
middag van haar verblijf in Oostenrijk bij
het Prinselijk paar op kasteel Mitter-Sill
doorgebracht. De waterige sneeuw, die na
den middag in dichte massa's begon te val
len, kon niet tot sledevaarten of tot rodelen
en skiën uitlokken, zoodat de Koninklijke
familie huiselijk in een van de kleine sa
lons van het kasteel bijeenbleef. Dit strook
te bovendien met de aanbevelingen van den
dokter, die meende dat Prins Bernhard,
met het oog op een lichte verkoudheid,
maar beter binnenshuis kon blijven.
H. M., die 's ochtends, toen het weer nog
wat minder onvriendelijk was, in Zeil am
See een wandeling door het dorp gemaakt
had, begaf zich tegen t.wee uur per auto
naar kasteel Mitter-Sill, waar twee harer
hofdames al reeds bij H. K. H. en Prins
Bernhard voor de lunch te gast waren.
De Prins was op toen de Koningin gister
middag van twee tot zes op het bezoek in
het kasteel was. Hij zat bij haar in de hall,
doch na het vertrek van H. M.-zocht hij on
middellijk het bed op.
Hedenochtend om 9.40 uur is de Konin
gin met haar gevolg met den gewonen
trein, waaraan een gereserveerd rijtuig
is gehaakt, uit Zeil am See, vertrokken,
om via Basel, waar een slaapwagen ge
reed staat, de reis naar Nederland te ma
ken.
Reeds gisteren had H. M. de Koningin
afscheid genomen van Prinses Juliana, met
wie zij hedenochtend voor haar vertrek
nog een telefoongesprek heeft gevoerd.
Vóór de lunch, arriveerde Zaterdag het
geheele gezelschap uit slot Mittersill te Zeil
am See. Prinses Juliana, Prins Bernhard en
Graaf Weddighofen, een neef van Prins
Bernhard, lunchten in het hotel Excelsior
met H. M. de Koningin; de meegekomen
Mittersillers onder wie graaf Czernin, ba
ron Pantz en Prins Auersberg gingen elders
lunchen.
Na het noenmaal liet het geheele. uit
Mittersill gekomen, gezelschap zich weer
per kabelbaan naar de Schmittenhöhe
brengen, vanwaar per ski naar het dal werd
afgegleden. Daar het sneeuwde, bleef H. M.
intusschen in het hotel.
Na dezen fraai geslaagden ski-tocht is
weer gezamenlijk thee gedronken, waarna
men zich dit keer vergezeld van H. M. de
Koningin, begaf naar den bioscoop te Zeil,
waar slechts voor de Koninklijke familie
en haar gasten, de film werd vertoond van
de huwelijksreis opgenomen door Prins
Bernhard.
Na afloop waren thans alle uit Mittersill
gekomen gasten van H. M. de Koningin
voor het souper, waarna te half negen, dit
keer zonder H. M., werd teruggekeerd naar
den bioscoop voor de thans publieke voor
stelling van een film met Harry Baur.
Na afloop werd teruggereden naar het
slot Mittersill, waar weer een Salzburger-
avond zou worden georganiseerd.
H.M. wordt morgen op het Loo
verwacht
H.M. de Koningin zal heden uit Zeil am
See naar Nederland vertrekken.
H.M zal Dinsdag op het Loo aankomen
en wordt Woensdag in den namiddag in
Den Haag verwacht.
R.K. STAATSPARTIJ EN TWEEDE
KAMERVERKIEZING
Stemmingen in de afdeelingen
waarschijnlijk op 4 April
Naar wij vernemen, zal de stemming in
de afdtelingen van de R.K. Staatspartij tot
vaststelling van de officieele candidatenlijs-
ten. welke was bepaald op 18 April, hoogst
waarschijnlijk vervroegd worden en dan
geschieden op 4 April.
Aanvankelijk werd verwacht, dat de
Tweede Kamerverkiezing in de tweede helft
van Juni zou plaats hebben, doch in ver
band met het vlotte verloop der werk
zaamheden in de Eerste en Tweede Kamer
rekent men thans in parlementaire krin
gen reeds op einde Mei, op zijn laatst be
gin Juni. De officieele candidaatstelling zou
dan geschieden op 20 April ongeveer.
Om met alle mogelijkheden rekening te
houden zal de stemming in de R.K. Staats
partij nu hoogstwaarschijnlijk op 4 April
gesteld worden. I
De mededeeling, dat de verkiezing zal
plaats hebben op 26 Mei blijkt voorba
rig te zijn. Officieel is de datum nog
niet vastgesteld.
HET PLAN-DETERDING.
Duurt nog drie weken.
Dr. ir. M. Dijt heeft aan een verslagge
ver van „Het Volk" medegedeeld, dat hij
nog ongeveer drie weken volgens het plan-
Deterding blijft koopen; dan zijn de 10 mil-
lioen besteed. Van andere zijde was er bij
elkaar nog ongeveer 30.000 bij gekomen.
Behalve eieren en uien, worden varkens
en aarappelmeel aangekocht. Wat de var
kens betreft, zouden er niet meer dan
30.000 worden gekocht, omdat Duitschland
op het oogenblik niet meer kan hebben.
Deze varkens worden geslacht en in koel
huizen opgeslagen, maar aan koelhuisruim
te ontbreekt het den Duitschers. Zij moe
ten nl. zelf een groot deel van hun var
kensstapel afslachten wegens gebrek aan
veevoeder. Ook de Duitsche eierproductie
lijdt hieronder, daar er alleen slecht kip
penvoer te krijgen is en graan niet ge
bruikt mag worden.
De opbrengst van hetgeen verkocht
wordt, komt, gelijk bekend, in de kas van
de Duitsche „Winterhilfe".
De uien kosten hier te lande bij aankoop
op de veiligen 90 ct. per baal en in Duitsch
land leveren ze drie en een halve mark op.
DE SAMENKOMST VAN VERTEGEN
WOORDIGERS DER OSLO-STATEN.
De Regeeringspersdienst meldt, dat de
Nederlandsche Regeering aan de regeerin
gen der z.g. Oslo-Staien heeft voorgesteld
de conferentie van experts op 3 Maart a.s.
te 's-Gravenhage te doen aanvangen.
In verband met het. bovenstaande bericht
van den Regeeringspersdienst vernemen
wij, dat nog niet vaststaat, waar de bespre
kingen zullen worden gehouden. Wellicht
zullen de vertegenwoordigers der Oslo-
landen samenkomen in het departement
van Buitenlandsche Zaken. Het ligt voor'.s
in de bedoeling, dat de Minister-President,
dr. Colijn de eerste bijeenkomst zal openen.
Verwacht wordt, dat de eerste conferen
tie vier of vijf dagen zal duren. Onzerzijds
zullen vertegenwoordigers van de Departe
menten van Buitenlandsche Zaken, van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart, van
Landbouw en Visscherij, van Financiën en
Koloniën aan de besprekingen deelnemen.
FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN
VAN HAARLEM
Nieuwe annexatie gewenscht geacht
In het afdeelingsverslag over de begroo
ting voor 1937, aat ditmaal zeer laat ver-
scnynt, wordt gewezen op de financieele
moeilijkheden aer gemeente Haarlem als
gevoig van de hooge uitgaven voor onder
steuning van werxloozen, waardoor een
extra bijdrage van ƒ400.000 uit het Werk-
loosheidssubsidiefonds moest worden ge
raamd. Het heeft de aandacht getrokken,
dat de laatste jaren verschillende personen
in belangrijke ambtelijke functies (rech
ters, rijksambtenaren en militairen) door
den zwaren belastingdruk niet meer in
Haarlem, maar in Heemstede of Bloemsn-
daal hun woonplaats hebben. Men vraagt
nu, of daartegen geen maatregelen kunnen
worden genomen. Ook werd de vraag ge
steld of belastigsverhooging, in geval van
niet-toekenning der extra bijdrage, ver
wacht moet worden.
B. en W. antwoorden, dat naar hun mee
ning met het huidige belastingpercentage
het hoogtepunt bereikt is. B. en W. heb
ben zich tot de regeering gewend met het
verzoek te voorkomen, dat geen buitenge
wone toestemming wordt gegeven aan
rijksambtenaren om buiten hun stand
plaats te wonen.
Samenvoeging van diensten en bedrijven
is in studie. Een nieuwe annexatie achten
B. en W. gewenscht. Het is h.i. een plaat
selijk en een streekbelang.
„Hbld."
DE JAMBOREE
De Jamboree zal worden bijgewoond
door den internationalen leider der pad
vindersbeweging lord Baden Powell, en
door prins Gustaaf van Zweden, in wien
wordt gezien de opvolger van lord Baden
Powell, bij diens aftreden, dat volgens ver-
wachitng eind 1937 of begin 1938 zal plaats
hebben.
Burgemeester van Standdaardbuiten
dient ontslag in.
Naar wij vennemen heeft jhr. A. J. F. X.
Verheyen zijn ontslag ingediend als bur
gemeester van de, gemeente Standdaard
buiten. Zooals men weet was jhr. Ver
heyen sinds eenigen tijd geschorst.
i
De wereld
in vogelvlucht
De aanslag op den Italiaanschen onder
koning van Abessinië, maarschalk Grazia-
ni, kwam Zaterdag wel heel onverwacht.
Men had gedacht, dat het daar in Addis
Abeba alles koek en ei wa^ met de inboor
lingen. Rome haast zich nu, om de wereld
te verzekeren, dat het hier slechts een los
staand geval betreft van een of twee fa
natici en dat men er verder geen gewicht
aan behoeft te hechten. Nu gelooven wij
ook wel niet, dat er sprake zou zijn van
een opstand, maar de berichten omtrent
gevechten bij Addis Abebi en de massale
arrestaties wijzen er toch wel op, dat de
Italiaansche voorstelling van zaken al te
optimistisch is. Het schijnt, dat de Abes-
sijnen nog niet geheel en al te vertrouwen
zijn en dat de Italianen rekening zullen
hebben te houden met hier en daar opdui
kende verzetsacties. Dat is trouwens niets
bijzonders, want dat komt overal voor na
een veroveringsoorlog. De maarschalk
zelf is er vrij goed van af gekomen; erger
is het gesteld met generaal Liotta, wien
een been moest worden geamputeerd, en
die misschien ook een zijner oogen zal
moeten missen.
De Duitsche rijksminister van buiten
landsche zaken von Neurath is op het oogen
blik te Weenen om te trachten, de betrek
kingen tuscchen Berlijn en Weenen wat te
verbeteren. Ondanks het vriendschaps-
\erdrag van verleden jaar is de verhouding
tusschen Duitschland en Oostenrijk niet al
te hartelijk.
In Oostenrijk is men nog altijd niet ge
heel gerust op de annexatie-bedoelingen
van Duitschland, en dat ondanks de uit
drukkelijke bepalingen van het besproken
verdrag. Bovendien zet de Godsdienststrijd
die in Duitschland steeds feller en duide
lijker wordt, bij de Oostenrijksche katholie
ken kwaad bloed.
De Duitschers op hun beurt zijn ont
stemd, dat Schuschnich niet resoluut ge
noeg de restauratie der monarchie zou af
gewezen hebben. In deze sfeer komt von
Neurath eens praten en wij zijn benieuwd
naar het resultaat.
In Spanje schijnen de regeeringstroenen
weer aan de winnende hand te zijn. Bij M^
drid melden zij successen en bij Oviedo
moet hun aanval zóó vlot verloopen. dat
zij reeds doorgedrongen zijn in de straten
der stad. Intusschen zijn weer 6000 Mooren
aangekomen, die de krijgskans weer moe
ten doen keeren naar de zijde van de recht-
schen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
KATHOLIEKE SPAANSCHE KINDEREN
Vcorloopige overeenstemming tusschen
Centraal- en R.K. Huisvestingscomité
Zooals wij hebben gemeld, heeft het Ned.
R.K. Huisvestingscomité te 's Hertogen
bosch aan het Centraal Huisvestingscomité
te Amsterdam verzocht, de zorg voor de
Katholieke kinderen, welke uit Spanje
hierheen zullen komen, aan het R.K. Co
mité over te laten. i
Men weet, dat standpunt, hetwelk het
R.K. Huisvestingscomité innam ten aan
zien van het vraagstuk der Spaansche kin
deren was: hen niet naar Nederland te la
ten komen omdat zulks vele moeilijkhe
den, niet het minst voor de kinderen zelf,
met zich zou meebrengen. Veel beter was
het, hen in het eigen land of in Zuid-
Frankrijk onder te brengen en te verzor
gen, zoolang dat noodig is. Dit standpunt
neemt het R.K. comité ook thans nog in.
Toen echter het Centraal Comité werkte
voor het onderbrengen van kinderen hier
te lande en te verwachten was, dat
dit inderdaad zou geschieden, meende het
Bossche comité hierbij niet afzijdig te mo
gen blijven, wijl 'n zeer belangrijke percen
tage van de jongens en meisjes Katholiek
is. Daarom dan ook richtte het zich tot
het Centraal Comité met het bovenver
melde verzoek o.m. op die wijze te berei
ken, dat de Katholieke kinderen zooveel
mogelijk in katholieke gezinnen zullen ko
men.
Naar wij thans vernemen, heeft nu te
's Hertogenbosch, onder leiding van den
hoogeerw. heer mgr. F. Hendriks, vicaris-
generaal van het Bossche diocees, een be
spreking plaats gehad tusschen een twee
tal vertegenwoordigsters 'van het Centraal
comité en het dagelijksch bestuur van het
R.K. Huisvestingscomité.
In beginsel is daarbij volledige overeen
stemming bereikt. Er is een conceptover-
eenkomst opgemaakt, waarin o.a. voor
komt, dat de zorg voor de katholieke kin
deren in handen wordt gelegd van het
Ned. R.K. Huisvestingscomité.
Dezer dagen zal het hoofdbestuur van
BUITENLAND.
De Spaansche regeering meldt successen
bij Madrid en Oviedo. (2de blad).
De Duitsche minister van buitenlandsche
zaken von Neurath naar Weenen. (2de
blad).
De aanslag op maarschalk Graziani.
(2de blad).
Het blijft onrustig in Palestina. (2de
en 1ste blad).
BINNENLAND.
Weer een doodelijk auto-ongeluk te
Overschie. (Gem. Ber., 3de blad).
Moordaanslag en poging tot zelfmoord
te Amsterdam. (Gem. Ber., 3de blad).
Brand in een glasfabriek te Delft. (Gem.
Berichten, 3de blad).
Een opmerkelijke zweefvlucht van
Noordwijk naar Zandvoort. (Luchtvaart,
2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: Fraaie zege van S. J. C. en
Blauw Zwart; Tevlingen wint eveneens,
doch Lisse, V. V. L. en V. E. P. verliezen.
R. C. H. en Friesland degradatiecandi-
daten in den K. N. V. B. (2de blad).
HOCKEY: Een 31 zege van het Ned.
Dameshockey-elftal op Duitschland. (2de
blad).
KORFBAL: Deetos. Blauw Wit en Over
schotje kampioën. (2de blad).
het R.K. Comité over de aanvaarding van
aeze overeenkomst een beslissing nemen.
Intusschen vernamen wij nog, dat het
nog wel eenigen tijd kan aanloopen voor
het eerste transport kinderen naar ons
land komt. Het schijnt namelijk, dat de re
geering nog geen beslissing heeft genomen
over hun toelating doch dat hierover nog
besprekingen gaande zijn,
Het ligt in de bedoeling, dat elk trans
port tachtig kinderen zal tellen, die met
een tusschenruimte van telkens enkele da
gen hier zullen aankomen.
„Msbd."
LOONEN IN HET BOUWVAK.
Gemiddelde uurinkomsten sedert Februari
1936 met 3 y2 pCt. gedaald.
Wederom publiceert het Centraal Bu
reau voor de statistiek vrij recente gegevens
over de loonen, verdiend door bouwarbei
ders in ons land. Het maandschrift van dit
bureau bevat n.l. de resultaten van een in
September j.l., in samenwerking met het
departement van Sociale Zaken, ingesteld
loononderzoek bij een groot aantal georga
niseerde of „erkende" aannemers en bouw-
patroons. De gepubliceerde gegevens heb
ben betrekking op ongeveer 19.000 arbei
ders, werkzaam bij den burgerlijken en
utiliteitsbouw en bij den wegen-, water- en
spoorwegbouw. Afzonderlijk vermeld zijn
de gegevens inzake loonen, verdiend door
arbeiders bij werkverruimingswerken, ter
wijl in hetzelfde maandschrift ook een
overzicht voorkomt van loonen volgens be
stekken van werken, welke door of met
steun van het Werkfonds worden uitge
voerd.
Vergeleken met de resultaten van het
vorige onderzoek in Februari 1936 waren
in September bij den burgerlijken en utili
teitsbouw in verscheidene gebieden de ge
middelde uurverdiensten gedaald, in een
aantal andere gelijk gebleven, en in slechts
enkele streken met naar verhouding laag
loonpeil eenigszins gestegen. Voor alle ar
beiders te zamen vermeldt de statistiek een
daling van het gemiddeld uurinkomen met
3 y pCt.
Te Amsterdam, de eenige gemeente ten
aanzien waarvan het bureau beschikt over
loongegevens van een reeks vorige jaren,
blijkt het gemiddeld uurinkomen van
meerjarige bouwarbeiders sedert het top
jaar 1930, met niet minder dan 32 pCt. te
zijn gedaald. De koopkracht van het uurin
komen is sedert 1930 vermindert met 17
pCt.
DE HEFING OP BOTER.
De heffing op boter is voor de week van
21 tot en met 27 Februari, behoudens tus-
schentijdsche wijziging, wederom vastge
steld op 0.80 per kilogram.