DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Het Internationaal Eucharistisch
Congres te Manilla
28ste Jaargang
MAANDAG 8 FEBRUARI 1937
No. 8643
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden it> cent pet week J 2.t>0 per nwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbelë van het tarief berekend-
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
JOANNES PETRUS HU1BERS,
DOOR DE GENADE .GODS EN DE GUNST VAN DEN
APOSTOLISCHEN STOEL
Bisschop van Haarlem.
Aan de Geestelijkheid en de Geloovigen van Ons Bisdom.
ZALIGHEID IN DEN HEERI
Verleden jaar hebben Wij u gesproken
over het groot geluk, dat God ons heeft ge
schonken in het H. Doopsel, toen Hij ons
uitverkoos tot Zijne kinderen, die tot Hem
roepen: „Abba, Vader". Vandaag willen Wij
uw aandacht vragen voor de krachtigste en
de door God zelf gewilde en daartoe aan
gewezen instelling om dat kindschap Gods
sterk te maken en voor goed in ons te be
waren, d.i. het Christelijk huisgezin. Daar-
van heeft Hij ons Zelf een allerheiligst en
allervolmaaktst voorbeeld willen gevên in
het heilig Gezin van Nazareth.
Juist voor onzen tijd achten Wij het van
groot belang, hierover te spreken, omdat
eenerzijds het huisgezin blootstaat aan vele
gevaren, waardoor het kan worden ont
wricht en uiteengerukt, terwijl anderzijds
onze jeugd een bijzonder krachtige oplei
ding noodig heeft voor den haar wachten
den strijd. En de meest noodzakelijke on
dergrond voor alle verdere vorming wordt
nérgens zoo goed gelegd als in het Christe
lijk gezin. Dat is de beste en meest doel
treffende leerschool van alle Christelijke
deugden. Nergens leert men iets zoo gemak
kelijk en tegelijkertij"' zoo grondig, zoo
spoedig en toch zoo voor altoos onvergete
lijk zóó goed begrepen en meteen zoo
onmiddellijk toegepast op het leven, dan al
leen in den huiselijken kring. Wij hebben
prachtige scholen en bloeiende vereenigin-
gen. Deze zijn noodzakelijk en onmisbaar
om de jeugd rijp te maken voor het open
baar en maatschappelijk leven, maar zij
kunnen slechts voortbouwen, als de grond
slag goed is. Is de grondslag niet goed, dan
vermag de beste school en de bloeiendste
vereeniging niets. En de grondslag wordt
gelegd in het huisgezin. Alle goed, dat wij
later hebben geleerd, is een uitbreiding,
een verdieping, een voortzetting van het
geen in onze kinderharten is ingestort en
vastgelegd door onze vaders en moeders.
Zoo althans is de regel en de gewone, na
tuurlijke weg. Is het anders, dan is het een
uitzondering, een ongewone weg.
Opdat nu onze gezinnen steeds beter aan
hun verheven doel mogen- beantwoorden,
willen Wij heden bijzonder wijzen op drie
voorname zaken, die voor het behoud en het
goed bestuur van het gezin van het hoog
ste belang zijn en wel het gezag, het voor
beeld en de huiselijke gebruiken.
Allereerst het gezag der ouders.
Geen gezag is zoo onbetwistbaar, zoo
door allen erkend als door de natuur ge
geven als het ouderlijke gezag. Geen ge
zag ook is zoo gemakkelijk uit te oefe
nen, daar de kinderen in alles van de
ouders afhankelijk zijn. Aan geen ge
zag ook wordt zoo gemakkelijk en met zoo
veel liefde gehoorzaamd.
Want nergens ter wereld bestaat er een
gezag zoo, van nature zelfs, met de liefde
verbonden en zoo duidelijk een gevolg van
de liefde, dat, zoolang er een redelijk ge
bruik van gemaakt wordt, daar niet eens
aan getwijfeld kan worden en de liefde er
niet onder lijdt. Zelfs al zijn de maatrege
len streng en is de straf soms zwaar.
Een enkel woord, een enkele oogopslag is
gewoonlijk voldoende om de meest vol
maakte gehoorzaamheid en de meest lief
derijke volgzaamheid te verkrijgen.
Waar de ouders van de hun door God
gegeven macht een verstandig gebruik ma
ken, wordt aan de kinderen van zelf de eer
bied voor het gezag en de gehoorzaamheid
ook in moeilijke zaken voor eens en voor
goed ingeprent. Dat zal hun tot geluk
strekken want: „een gehoorzaam mensch
zal spreken van overwinningen".
Maar hieruit volgt dan ook, dat het voor
de ouders een heilige en strenge plicht is,
dat gezag op waardige wijze te handhaven
en het nooit of te nimmer prijs te geven.
Dat zou inderdaad niet getuigen van ware
liefde voor de kindren, maar dat is niets
dan eigenliefde, een onvergeefelijke zwak
heid en lafheid en een onverantwoordelijke
plichtverzaking.
Het in zijne handen te hebben, om zoo
gemakkelijk een kinderziel te vormen in
de goede richting, die voert tot het on
sterfelijk geluk, waarvoor die ziel is ge
schapen, en dan uit gemakzucht of laf
heid of wat dan ook zijn handen terug
trekken, en dan het krachtigste middel
niet te gebruiken en den hechtsten steun
te laten vallen en het kind weerloos te la
ten tegen den komenden strijd dat is
een verraad aan ons eigen kind dat is
een verraad tegenover God, die het schiep
en aan ons toevertrouwde. Hij zal het uit
onze handen opvragen en Hij zal het wre
ken, wat wij uit schuldige zwakheid heb
ben nagelaten. i
Hoe gelukkig prijst de H. Schrift de kin
deren, die door hun ouders in goede tucht
zijn grootgebracht en hoe vermaant zij de
kinderen zich aan die tucht te houden en
haar niet los te laten, maar haar te be
waren: want „zij is uw leven". In ieder
Christelijk gezin blijve dan het gezag eer
biedig gehandhaafd en bewaard.
Op de tweede plaats wat tevens de
uitoefening van het gezag zoo gemakkelijk
maakt en tegelijk het meest doeltreffende
middel is in de gansche opvoeding dat is:
het voorbeeld der ouders. „Woorden wek
ken, maar voorbeelden trekken", 't is een
waarheid die wij ten goede en ten kwa
de dagelijks zelf ondervinden.
Dit geldt natuurlijk des te meer, naar
mate het voorbeeld dichter in onze nabij
heid is, langer duurt, gemakkelijker kan
worden nagegaan en alle misleiding is uit
gesloten, wanneer het gegeven wordt door
personen, die wij hoogachten, dii wij lief
hebben, op wie wij graag willen gelijken
en wier navolging ons niet onmogelijk
schijnt.
Welnu, wat kan er can in kracht en uit
werking halen bij het voorbeeld, het goede
voorbeeld van de ouders? Zij hebben een
grooten voorsprong op alle andere men-
schen op familieleden, op onderwijzers,
op priesters zelfs. Want met niemand leeft
het kind zoo nabij en zoo intiem en zoo on
gekunsteld en zoo voortdurend als met zijne
ouders niemand, die hij zoo hoogacht,
niemand die hij van namre zoo bemint, nie
mand op wie hij reeds zoo gelijkt in licha
melijke en geestelijke eigenschappen, nie
mand wier navolging hem zoo gemakkelijk
schijnt.
De gewone regel is, dat de kinderen zullen
bidden, niet zooals hun ouders het zég
gen, maar zooals dezer het hun voordoen,
zooals zij hen zien bidden Zij zullen
spreken zooals zij. hun ouders hóórden
spreken: over godsdienst, over de Kerk,
over de school, over de onderwijzers, over
de overheid. Zij zullen zich wachten voor
datgene, waarvoor hun ouders beducht wa
ren: de zonde en wat tot de zonde leidt.
De rechtvaardigheid, de naastenliefde, de
zedigheid, het geduld, de blijmoedige offer
vaardigheid, het Godsvertrouwen, in één
woord alle deugd, die zij in hun ouders
zien en zóóals zij die zien, zullen ze zeer
gemakkelijk in zich opnemen en heel hun
leven bewaren.
Ja zelfs, op lateren leeftijd, als de ouders
reeds lang hun verantwoording aan den
goeden God hebben afgelegd, zal niet zel
den de volwassen man of de volwassen
vrouw, als er. moeilijkheden zijn in hun
huisgezin, terug denken aan het gezin van
hun jeugd. Het goede voorbeeld, daar ge
zien, zal hun niet zelden een richtsnoer zijn
om bij de opvoeding van hun kinderen fou
ten te vermijden en den juisten weg te
volgen.
Zoo krachtig is het voorbeeld, dat alle
woorden, beloften en bedreigingen weinig
uithalen zonder het voorbeeld. Maar waar
het voorbeeld wordt gegeven, zijn woorden
dikwijls overbodig.
Dat is de sleutel van het geheim, waar
door sommigen nooit moeite hebben met de
uitoefening van hun gezag.
Hoe gelukkig, hoe duizendwerf geluk
kig zijn dan die kinderen, aan wie God
ouders geschonken heeft, die door hun
voorbeeldig leven als lichtende engelen
zijn op hun levensweg.
Hoe zal de goede God die ouders liefheb
ben, die als trouwe werktuigen van Gods
genade een werk volbrengen, wat niemand
van hen kan overnemen. God zelf zal hun
dankbaar zijn, voor hetgeen zij voor zijn
glorie hebben gedaan en de kinderen zul
len juist door hun gelijkenis op hen hun
schoonste kroon zijn in de eeuwigheid.
Eindelijk is er nog een derde punt, dat
met het vorige nauw samenhangt dat zou
men kunnen noemen de katholieke sfeer
van het gezin: alles men thuis ziet
er wat de huiselijke gebruiken zijn.
In ieder katholiek gezin bijvoorbeeld het
kruisbeeld of het beeld van het H. Hart in
ieder vertrek de eereplaitts.
Daar vindt men de béeltenissen der H.
Maagd en van andere heiligen; daar kent
men het dagelijksch gebruik van het ge
wijde water en ook van palmtak en gewijde
kaars. Wie er aan gewoon is dit in zijn
huis te zien, voelt zich niet meer thuis,
waar dat ontbreekt. ,Zoo noemen wij ook:
het meeleven met de H. Kerk in het on
derhouden van vasten- en onthoudingsda-
gen, het blijde meevieren van de werke
lijke feesten, de echte godsdienstige vie
ring van iederen Zondag als den dag des
Heeren, als en wekelijksch parochiefeest:
het deelnemen aan de kerkelijke oefenin
gen, het naderen tot de H.H. Sacramenten
dat alles vormt den katholieken geest,
en met voorliefde zullen de kinderen vast
houden aan de goede gebruiken, waarvan
zij bij ondervinding de kracht en het nut
hebben leeren kennen.
Met geheel bijzonderen nadruk wijzen
Wij hier op het niet genoeg te loven ge
bruik om in het huisgezin gezamenlijk te
bidden. Niet alleen voor en na den maal
tijd, maar ook en voornamelijk des avonds,
wanneer heel het gezin gemeenschappelijk
vereenigd is in het avondgebed en het ge
bed van den Rozenkrans.
Het is jammer, dat dit niet meer in alle
gezinnen geschiedt. Maar het is toch het
goede oude gebruik en, Goddank, er zijn
toch nog vele Katholieke gezinnen, waar
het geen enkelen avond in het jaar zal wor
den nagelaten. Dat is de hulde aan den
goeden God gebracht, niet van afzonderlij
ke personen, maar van het gezin als gezin.
Hier treedt de vader als met een pries
terlijk recht voor Gods troon om namens
zijn gezin en in vereeniging met zijn ge
zin God te aanbidden, te danken, te ver
zoenen en te smeeken. Daar is God in hun
midden. Daar wordt de zegen Gods in stroo
men uitgestort. Daar is Maria, de Moeder
Gods, de bijzondere beschermster.
Houdt toch dit gebruik in eere, al kost
het wat moeite en mocht het in uw ge
zin nog geen gebruik zijn, begint er mede,
nog dezen dag en ge uit spoedig onder
vinden, dat het u tot zegen strekt.
Uit hetgeen Wij hier hebben gezegd, B. G.,
blijkt wel, hoe ieder gezien een groote
kracht kan worden. Wij weten, hoe dege
nen, die zich godloozen noemen, zooge
naamde cellen bouwen en langzaam en
zeker de geheele maatschappij willen door
dringen om het rijk te vestigen van den
Satan. Maar de cel voor het Rijk Gods is
het Christelijk huisgezin. Alle actie tegen
de vijanden van God loopt op niets uit, als
het Christelijk gezin ten gronde
gaat. Daarom doet alles wat mogelijk
is, om van uw gezin een echt Christelijk
gezin te maken een trouwe afbeelding
van het heilig huisgezin van Nazareth.
Op dezen plechtigen dag, nu Wij mede
vieren de sluiting van het Eucharistisch
Congres te Manilla wijdt zich heel de we
reld opnieuw toe aan het Goddelijk Hart
van Jezus. En Wij in ons bisdom stel
len ons vandaag weer bijzonder onder de
bescherming der Allerheiligste Maagd en
Moeder Gods Maria. Laten wij bijzonder
alle Christelijke huisgezinnen aanbevelen
aan Jezus en Maria en aan den H. Joseph.
Daarvoor ook bijzonder onze gebeden en
offers opdragen in den H. Vastentijd.
Verder vragen Wij uw gebed voor onze
Moeder de H. Kerx, voor onzen H. Vader
den Paus, voor onze geëerbiedigde Koningin
en alle leden van ons vorstelijk Huis, voor
ons Vaderland, voor den vrede en de een
dracht over heel ue wereld.
En zal dit, Ons herderlijk schrijven op
Zondag Quinquagesima in alle Kerken en
in de Kapellen, waarover een Rector is aan
gesteld, op de gebruikelijke wijze worden
voorgelezen.
Gegeven te Haarlem, 21 Januari 1937.
t JOANNES PETRUS,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. H. Excellentie,
H. W. AGTEROF,
Secretaris.
De „Dies" der Leidsche
Universiteit
Een belangwekkende rede
Ter gelegenheid van den 362-sten Dies
Natalis deir Leidsche Universiteit heeft de
rector magnificus, prof .dr. J. van der Hoe
ve, hedenmiddag in het Groot auditorium
der Universiteit een rede gehouden over
„Voorkomen van blindheid".
Wij verwijzen voor een samenvatting
van deze rede naar pag. 9 van dit nummer.
Ongetwijfeld zullen velen belangstellen
den deze in druk verscheenen rede in haar
geheel willen lezen.
Merkwaardig is ook het slot van de be
langwekkende rede, waarin prof. van der
Hoeve een dringend beroep doet op allen,
om ieder op zijn wijze mede te werken, den
oorlog te voorkomen. Hij deed dit na eerst
gevoelvol en treffend geschilderd te hebben
één van de droeve gevolgen van den mo
dernen oorlog: oorlogsblindheid.
De Universiteiten zouden een voortref
felijk werk doen, als ze allen en elk afzon
derlijk opwekten tot een diep-gegronde,
een redelijk en zedelijk gefundeerde anti
oorlog-stemming. Maar dan niet alléén
de Universiteiten in Nederland!
De wereld
in vogelvlucht
Nauwelijks hadden wij Zaterdag ge
schreven, dat het onbegrijpelijk was, dat
de strijd in Spanje zoolang stil lag, of de
gebeurtenissen van Zondag gaven een
antwoord. De rechtschen hebben met suc
ces een aanval ontketend in de richting
van Malaga. Het gebied rondom deze ha
venstad was reeds in handen der witte
troepen, en thans zijn zij uit vier richtingen
naar Malaga opgerukt. Volgens de berich
ten zou de stad reeds genomen zijn, althans
zouden de troepen van Franco doorgedron
gen zijn tot in de straten der stad, waar
zich bloedige tafereelen zouden hebben af
gespeeld. Hedenochtend zou, volgens ge
neraal Quieipo de Llano, de verbinding in
de stad met de van andere zijden oprukken
de colonnes tot stand gebracht worden. De
roode troepen zouden in paniek vluchten
en de bruggen achter zich vernielen, wat
vertraging van de opmarsch geeft. Dat. zich
een paniek van de verdedigers meester
heeft gemaakt, is allerminst onwaarschijn
lijk, want een blik op het kaartje laat zien,
dat zij zich in een muizenval bevinden en
alle kans loopen volkomen te worden in
gesloten. Aan de zeezijde loeren de krui
sers der nationalisten, zoodat ook aan dien
kant ontvluchten zeer bezwaarlijk is. Wan
neer Malaga in het bezit der rechtschen
komt, beteekent dit een belangrijk succes
voor generaal Franco, niet alleen een stra
tegisch succes, want Malaga is een be-
Dii nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Malaga door de nationalisten ingenomen.
Ook nieuwe aanvallen op Madrid. (2de
blad).
Alle oppositie-leiders te Danzig in arrest
gesteld. (2de blad).
De zuiveringsactie in Sovjet-Rusland.
(2de blad).
Lijken van gedoode Spanjaarden spoe
len aan op de Fransche kust. (Buitenl. Be
richten, 2de blad).
BINNENLAND,
Prijsverlaging vita-tarwe. Geen invloed
op den broodprijs. (1ste blad).
Het s.s. „Kertonoso" is Zaterdagavond
nabij Oporto in aanvaring geweest met
het Engelsche slagschip „Malaga". (3de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: Voor den L V. C. B. leden
alle clubs uit de Leidsche omgeving een
nederlaag. Z. F. C. eer. der eerste de-
gradatiecandidaten in der K. N. V. B.;
wisselende succssen van de ploegen uit
Leiden en omgeving. (2de blad).
LEIDEN.
De 362ste Diesherdenking der Leidsche
Universiteit. (3de blad.)
langrijke havenplaats, maar vooral een
moreel succes. Malaga is altijd een haard
van communime geweest en een centrum
van rood verzet in het Zuiden.
Ook ten Westen en ten Zuiden van
Madrid is het offensief opnieuw opgelaaid,
hetgeen den rechtschen eenig succes heeft
opgeleverd. Het belangrijkste voordeel voor
de witten schijnt te zijn, dat zij met hun
artillerie den weg naar Valencia over 4
km. bedreigen, waardoor de verbinding
tusschen Madrid en Valencia belemmerd
wordt.
Aan de Fransche kust spoelen thans ver
schillende lijken aan van Spanjaarden, die
aan handen en voeten gebonden in zee
zijn geworpen. Of zij zijr> terecht gesteld
en zoo ja door wie, weet men niet. Het is
ook mogelijk, dat zij tijdens een twist aan
boord van een schip gedood zijn en de lij
ken in zee zijn geworpen. Een lugubere
herinnering aan den toestand in Spanje.
De dag der kinderen van Zaterdag werd
in den vroegen morgen begonnen met een
indrukwekkende algemeene H. Communie,
waaraan niet minder dan 50 tot 60.000 klei
nen deelnamen.
Nadat het den geheelen nacht had gere
gend, klaarde het in den morgen op. De
zon brak door en zette het weidsche Lune-
ta-stadion, waar het deinende beweeg
heerschte van de massale kinderschaar, in
een purperen glans.
Het was een ontroerend, nooit te verge
ten moment aldus een correspondent van
de „Msbd." toen de priesters aan al die
duizenden in het wit gekleede meisjes en
jongens de blanke Hostie uitreikten.
Gisteren, den laatsten dag van het Eucha
ristisch Congres, is te 6 uur in den morgen
een pontificale H. Mis opgedragen, die
door 150.000 menschen werd bijgewoond.
De groote processie is een grandiose
plechtigheid geworden.
De Kardinaal Legaat, die het Allerheilig
ste droeg, reed in een koets. Hij lag ge
knield op een bidstoel. Het Allerheiligste
wsa met kaarsen omringd.
Delegaties van 34 landen trokken met
hun vlaggen in de processie mee.
Bij het altaar aangekomen, beklom de
Kardinaal met het Heilig Sacrament de
trappen, terwijl de menigte het Congres
lied zong. Alleen het altaar en het reusach
tige kruis teekenden zich, verlicht door
meer dan 300.000 brandende kaarsen, tegen
den donkeren nacht af.
Nadat de geloovigen het Tantum Ergo
hadden gezongen, gaf de Kardinaal de ze
gen met het Heilig Sacrament.
Hierna werd door middel van luidspre
kers de radiorede van Z. H. den Paus uit
gezonden. De rede was duidelijk te verstaan
en na de zegen van den Paus, verklaarde
de Kardinaal-Legaat het Congres voor ge
sloten.
REDE VAN DEN PAUS.
Na de deelnemers aan het Eucharistisch
Congres geluk te hebben gewenscht, dat zij
Onzen Heer Jezus Christus, den Koning
van het Heelal, een schitterende triomph
hebben bereid, zeide do Heilige Vader in
zijn radiorede ter gelegenheid van de slui
ting van het congres nog:
„Terwijl in onze dagen een te groot aan
tal blinden, helaas, door dwaling of ver
leid door een gevoel van afgunst oorlog
voeren zich verwijderen van Jezus Chris
tus, Die de weg, de waarheid en het leven
is, en los van Hem een betreurenswaardig
einde tegemoet gaan, zijt gij, eerwaarde
broeders en geliefde zonen,- dicht tot Hem
genaderd en door Hem het eerherstel te
brengen, dat Hem toekomt, wendt gij alle
geesteskrachten aan, opdat uw broeders,
die dwalen, en allen, die gezeten zijn in de
duisternis en de schaduwen des doods, zoo
snel mogelijk door Hem het ware licht en
het leven vinden. Dat toch alle menschen
Hem willen erkennen, beminnen en dienen,
Die alleen de woorden heeft van het eeuwig
leven, zoodat de wereld weer gezond zal
worden, de zielen zich zullen verzoenen in
rechtvaardigheid en broederlijke liefde en
de christelijke vrede weer in de vermoeide
wereld zal schitteren".
Tot slot gaf de Paus zijn Apostolische.'
Zegen.
