VRIJDAG 5 FEBRUARI 1937 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 BINNENLAND Officieele Crisispublicaties Opleving van den strijd in Spanje. Malaga wordt aangevallen RECHTSCH OFFENSIEF IN ZUID-SPANJE In een te Malaga gepubliceerd commu niqué wordt o.a medegedeeld, dat aan alle fronten verwoed gestreden is. De nationa listen hebben krachtigen druk uitgeoefend op den sector van Alora, doch de militie bood volgens het regeeringscommuniqué krachtig weerstand 'en heeft zich in haar stellingen kunnen handhaven. Een duik boot van onbekende nationaliteit heeft den weg van Costa naar Castell de Ferro bij Mortil beschoten. Vijf regeeringsvliegtuigen vielen nabij Malaga drie bommenwerpers der rechtschen aan, waarvan zij er twee neerhaalden. Twee regeeringsvliegtuigen, die schade opliepen, konden hun' basis weer bereiken. De regeeringsluchtmacht heeft verschillende opstandelingen-forma ties gebombardeerd, alsmede het station van Bobadilla, waardoor de spoorlijn werd vernield. Ojen door rechtschen bezet? Er zijn thans verwoede gevechten gaande tusschen Marbella en Fuengirola. Ojen, bij Marbella, zou door de nationa listen in bezit zijn genomen, hoewel de re- geeringstroepen zich hardnekkig verdedi gen en voortdurend uitvallen ondernemen. Nachtelijke bombadement door een duikboot Gisternacht heeft een duikboot der na tionalisten, die zich twee mijl uit de kust bevond, de streek tusschen Olmeria en Ma laga gebombardeerd. Het was de bedoe ling bruggen en wegen te vernielen, zoodat Malaga geisoleerd zou worden. ONTRUIMING VAN OVIEDO? Volgens mededeeling van verscheidene uit Oviedo uitgeweken burgers zouden de autoriteiten dezer stad zijr overgegaan tot de evacuatie van de burgerbevolking. SUCCES DER VERDEDIGERS VAN MADRID. Na twee aanvallen der opstandelingen en twee tegenaanvallen hebben de regee- ringstroepen zich meester gemaakt van de stelling Escalabilla, een allerbelangrijkst punt in de universiteitswijk. De verdedigingsraad deelt voorts mede, dat op alle sectoren van het Madrilleensche front, evenals bij het escoriaal, bij Aran- juez en Gualadajara, een krachtig ge schutvuur wordt onderhouden. De stellin gen hebben geen wijziging ondergaan. In Andalusië hebben regeeringsvliegtuigen wapenfabrieken gebombardeerd te San Fernando. Ook het station van Bobadilla is onder vuur genomen. Largo Caballero te Madrid. Minister-president Lago Caballera is gis terochtend te Madrid aangekomen. Hij heeft een bezoek gemracht aan de verschil lende frontposten. Hij werd vergezeld door de generaals Miaja en Pozas. Na een vergadering van de junta tot ver dediging van Madrid, verklaarde Largo Ca ballero aan de pers, dat volgens zijn mee ning Madrid onoverwinlijk is. Deze over tuiging is bevestigd sedert hij in de stad is aangekomen. Madrid zal niet genomen worden. In antwoord op een vraag over den in ternationalen toestand verklaarde Cabal lero, dat de mogendheden zich er reken schap van schijnen te geven, dat het recht aan de zijde der regeering is en dat zij zal winnen. Verder verklaarde Caballero, dat niet ge sproken is over ontbinding van den verde digingsraad van Madrid. De junta heeft ge sproken over de verschillende vraagstuk ken, welke zijn gerezen in verband met den huidigen toestand. De regeering zal maatregelen nemen voor de ravitailleering van de stad. BUITENLANPSCHE BERICHTEN NEGEN DOODEN BIJ EEN AUTO-ONGELUK. Ten gevolge van het springen van een band is tusschen Casa Blanca en Rabat een autobus verongelukt en in brand ge vlogen. Negen inzittenden zijn om het le ven gekomen, zes personen werden ge wond. DE OVERSTROOMINGEN IN DE V. S. Is het ergste voorbij? De bewakings- en hulptroepen te Mem phis, Tennessee, zijn van meening, dat het ergste oogenblik der overstroomingen voor bij is. Het peil van de Ohio blijft hetzelfde. Te Cairo staat het water net onder de kroon der dijken. HONGERSNOOD IN BRAZILIË. Uit fort Alexa, in den staat Ceara wordt gemeld, dat in het stadje Itapipoca 5.000 grootendeels verhongerde personen zijn aangekomen, die de gebieden in het bin nenland zijn ontvlucht, omdat daar groote droogte heerscht. De gouverneur van den staat heeft zich derwaarts begeven om de steunverleening te organiseeren. BUITENLAND VAN HET VATICAAN DE GOUDEN ROOS. De geschiedenis van dit eere-geschenk. Zooals gemeld, zal Z. H. de Paus op 7 Maart a.s. een Gouden Roos wijden, om haar aan „koningin Helena van Italië en keizerin van Ethiopië" te doen overhandi gen. De overhandiging van de Gouden Roos aan een souvereine beteekent de hoogste onderscheiding, welke een Paus aan de be trokkene verleenen kan. In vroeger tijd werden Gouden Rozen ook aan keizers en koningen, bekende hei ligdommen en zelfs aan steden geschonken. Ten slotte werd de Gouden Roos evenwel nog uitsluitend aan katholieke koningin nen en keizerinnen verleend. De geschiedenis van de Gouden Roos is zeer oud, schrijft de „Msbd.", want reeds in de vroege Middeleeuwen werden zij door de Pausen gewijd. Toen wijdde de Paus de Gouden Roos in het Lateraan, voordat hij zich naar de basiliek van het H. Kruis van Jerusalem begaf, om daar te pontificeeren. Daarbij reed de Paus op een witten telganger, omgeven door zijn ge- heelen hofstaat, terwijl hijzelf de Gouden Roos in de rechterhand droeg. Na de plechtigheden stond de koning of de keizer gereed, om het kostbare geschenk in ontvangst te nemen. Het katholieke koningshuis van Savoye heeft, wat de Gouden Roos betreft, een zeer oude traditie. In 1701 reeds zond Paus Cle mens XI de Gouden Roos aan koningin Ma ria Louise van Savoye, toen zij op het punt stond in het huwelijk te treden met koning Philip V van Spanje. In 1925 schonk Paus Leo XII de Roos aan koningin Maria The- resia van Sardinië, die als pelgrim naar Rome gekomen was bij gelegenheid van het toenmalige Jubeljaar. In 1847 zond Paus Pius IX de Gouden Roos aan koningin Maria Theresia, gema lin van Victor Emanuel, den toekomstigen koning uan het vereenigd Italië. Het was in het jaar, waarin prinses Maria Pia ge boren werd, wier peet Paus Pius IX is geweest. Gedurende het pontificaat van Paus Pius X en Paus Benedictus XV vond geen wij ding van de Gouden Roos plaats. Onder het pontificaat van den tegenwoordigen Paus is de Gouden Roos evenwel twee maal gewijd, in 1923 voor koningin Vic toria van Spanje en in 1925 voor de tegen woordige koningin-weduwe van België. De Gouden Roos is niet slechts een ver gulden roos, doch bestaat uit een geheelen rozen tak, welke verscheidene rozen en knoppen draagt. De geheele tak is vervaar digd van zuiver goud. In het midden bevat ten de bloemen een klein vat, waarin de Paus tijdens de wijdingsceremonie, welke eveneens zeer oud is, wat gewijde balsem en muskus doet. De dag van de wijding is, op enkele uitzonderingen na, steeds Zondag Laetare geweest. De Gouden Roos heeft een zinnebeeldige beteekenis en beteekent Christus-Koning, overeenkomstig de woorden van den Hei land: „Ik ben de bloem van het veld en de lelie der weide". BELGIE DE NEUTRALITEIT VAN BELGIë. Bedoeld is algeheele onafhankelijkheid. In bevoegde Belgische kringen gaf men gisteravond te kennen, dat de passage in de jongste rede van Hitier betreffende Bel gië slaat op het memorandum, dat Duitsch- land op 7 Maart 1936 heeft verzonden aan de onderteek en aars van het Locarno-ver- drag, alsmede op het memorandum, dat het op 31 Maart tot de Britsche regeering heeft gericht. Wat betreft den term „neutraliteit", die wenzeer op Nederland als op België van toepassing is. voegt men hieraan nog toe, dat deze blijkbaar moet worden op gevat in den politieken zin van algeheele onafhankelijkheid. COMMUNISTISCH FUNCTIONARIS GEARRESTEERD. De „Libre Belgique" bericht, dat Fer- nand Huet, de secretaris van de communis tische federatie te Charleroi gisteroch tend is gearresteerd, nadat huiszoeking bij hem was verricht. Volgens het blad houdt deze arrestatie verband met het reorutee- ren van manschappen voor het Spaansche Volksfront. ENGELAND DE BRITSCHE BEWAPENING. Geen tijd voor het bouwen van verkeers vliegtuigen. De „Daily Telegraph" meldt uit Ottawa, dat de nieuwe Canadeesche vliegtuigen voor de passagiersdiensten in de Vereenig- de Staten zullen moeten worden besteld, daar de Britsche vliegtuig-nijverheid het te druk heeft met het vervaardigen van mili taire toestellen. Verwacht wordt, dat de Canadeesche Maatschappij binnenkort 12 of 13 verkeers- machines in de Vereenigde Staten zullen laten bouwen. EDEN OP VACANTIEREIS NAAR ZUID-FRANKRIJK. Officieel wordt medegedeeld, dat Eden Zaterdagmorgen Londen zal verlaten, ten einde een paar vacantiedagen dooi te bren gen in het Zuiden van Frankrijk, Lord Halifax zal optreden als minister ad in terim. VON RIBBENTROP BRENGT DEN NAZI-GROET. Verscheidene Engelsche bladen merken op, dat von Ribbentrop bij de ontvangst door den koning van Engeland den natio- naal-socialistischen groet heeft gebracht. De „Morning Post" schrijft, dat de Duit- sche ambassadeur natuurlijk het recht heeft, den koning op de wijze van zijn land te groeten. Vroeger heeft een Oostersoh di plomaat koningin Victoria wel gegroet door den grond tweemaal met zijn hoofd aan te raken. Maar in de laatste jaren heeft men toch niets gezien, dat gelijkt op het gebaar van von Ribbentrop. De „Daily Herald" geeft een uitvoerige beschrijving van het tooneel en deelt me de, dat von Ribbentrop tot driemaal toe de hakken tegen elkaar sloeg, drie passen voorwaarts schreed en den nationaal-so- cialistischen groet bracht. De „News Chronicle" schrijft in dit ver band, dat von Ribbentrop betrokken is bij verschillende omstandigheden, die onge rustheid hebben veroorzaakt in diplomatie ke kringen te Londen. Men betreurt het, dat in de Britsche hoofdstad, dat de ambas sadeur zich zeer veel schijnt op te houden met diegenen onder de conservatieven, die tegen de regeering gekant zijn en die een Duitsch-Britsch verbond tegen Sovjet-Rus- land en eventueel tegen Frankrijk wen- schen. POLEN TIENDUIZEND POLEN GEARRESTEERD? De bladen melden, dat in de laatste We ken ongeveer 10.000 Polen in Sovjet-Rus land zouden zijn gearresteerd. Zij worden er van beschuldigd betrekkingen met de Trotzkisten te hebben onderhouden. Voorts wordt uit Moskou gemeld, dat in de fabriek Metromer te Kief een brand heeft gewoed, waarbij verscheidene perso nen om het leven zijn gekomen. Aangezien de Gepeoe vermoedde, dat de brand door leden der oppositie is gesticht om op deze wijze te protesteeren tegen de terechtstelling v?n Piatakof c.s. is een streng onderzoek aan den gang. AMERIKA DE STAKING IN DE AUTOMOBIEL INDUSTRIE. De toestand blijft gespannen. Na een nieuwe conferentie tusschen 'af gevaardigden van werkgevers en arbeiders in de automobiel-industrie verklaarde gou verneur Murphy, dat alle pogingen gericht zijn op het vinden van een vreedzame op lossing. Niemand der deelnemers aan de besprekingen heeft ook maar de minste aanwijzing gegeven, dat vorderingen zijn gemaakt. De twee fabrieken, waarvan de ontruiming door de rechtbank is gelast, zijn nog steeds bezet. De toestand is hoogst ge spannen. 3000 nationale garden zijn op al les voorbereid. ZEELIEDEN HERVATTEN HET WERK. Na 98 dagen staking. De stakingscomité's hebben thans gelijk tijdig officieel order gegeven tot beëin diging van de scheepvaartstaking aan de Westkust, welke 98 dagen geduurd heeft. De stakers hebben opdracht gekregen, het werk heden te hervatten. NED. OOST-INDIE TIJGER LOSGEBROKEN Aneta seint uit Soerabaja: De heer El- linger, van de jodium-fabriek Petikan, in het Sepangdjangsche, is in het bezit van een tijger, die losgebroken is en een in- landschen geitenhoeder heeft gegrepen, die zwaar gewond werd opgenomen en vervoerd moest worden naar de centrale PATER ALBADA JELGERSMA VERLAAT DE KON. MARINE. TEELTVERGUNNING FABRIEKS AARDAPPELEN. Een Vlootaalmoezenier, wiens naam lang zal naklinken. Naar wij vernemen heeft de Vlootaal moezenier te Vlissingen per 1 Februari aan Hare Majesteit de Koningin ontslag uit den dienst aangevraagd. Sinds Mei 1927 als Vlootaalmoezenier in Vlissingen werkzaam, heeft de bekende „Pater Max" het op 57- jarige leeftijd beter geoordeeld zijn taak neer te leggen om zijn superieuren in de gelegenheid te stellen in zijn plaats een jongere kracht aan te wijzen. Overtuigd als wij zijn, dat behalve alle marinemannen ook zeer velen buiten de marine zijn heengaan als een zwaar ver lies zullen voelen, wijden wij aan de per soon van den scheidenden Vlootaalmoeze- enkele regels. Pater Maxentius (Albada Jelgersma) werd geboren 4 Juli 1879 te Bolsward. Zijn voorbereidende priesterstudie maakte hij te Megen en werd na zijn Priesterwijding als Pater-Assistent geplaatst te Wychen, Woerden en Vorden. Reeds' als Pater-Assistent maakt Pater Jelgersma twee oefenreizen mee met één van Hr. Ms. schepen n.l. in 19261927 een reis van een half jaar met Hr. Ms. Tromp en in 1928 een reis met Hr. Ms. Heemskerk. De uitstekende manier, waarop de Pa ter,, vaarde" gaf aan de betrokken kerke lijke en militaire autoriteiten, toen in 1929 een tweede Vlootaalmoezenier met stand plaats Vlissingen moest aangewezen wor den, van zelf in, een voordracht te maken met als eersten en eenigsten candidaat Pa ter Albada Jelgersma. In Mei 1929 kwam tot voldoening van allen, die hem kenden, de benoeming af tot Vlootaalmoezenier van den reeds inge- werkten Pater. Met een heilig enthousiasme begon Pa ter Jelgersma zijn werk en al degenen, die ooit met hem mochten kénnismaken, zul len begrijpen, dat vooral de harten der ont vankelijke jonge marinemannen voor hem opengingen. Behalve de opleiding tot lichtmatroos en het gedeelte van het oudere personeel, dat in Vlissingen leeft, zag Pater Albada Jelgersma zich toegewezen om veertien daags de opleiding tot marinier te Rotter dam te bewerken en toe te spreken. Ook Gorcum en Middelburg behoorden tot het ressort van den Vlissingschen Vlootaal moezenier. Hoevelen heeft hij in de loop van byna 8 jaren niet onder zijn gehoor gehad en hoevelen zullen niet met groote dankbaar heid terugdenken aan de pittige woorden, die Pater Albada Jelgersma hun in hun eerste moeilijke marinetijd heeft toege sproken. Bij allen zal zijn naam, zijn werk en zijn persoon in dankbare herinnering blij ven voortleven. Toen in 1934 ingrijpende veranderingen op organisatiegebied bij de marine werden doorgevoerd, veranderde de koers in het Vlissingsche en Rotterdamsche werk en de godsdienstige vereeniging „Stella-Maris" zal als een van haar stichters en voorvech ters den typisch Franciscaanschen Majoor Vlootaalmoezenier kunnen blijven geden ken. Zonder eenige overdrijving durven wij, wel ingelicht, neer te schrijven, dat ook voor de geheele bemanning van Hr. Ms. schepen, die jaarlijks voor het maken van oefenreizen naar het buitenland vertrek ken, het heengaan van „den Pater" een verlies beteekent. Katholiek en niet-Katholiek, meerdere en mindere verliest in hem een goeden vriend en blijmoedig reisgenoot. Als verzorger van de godsdienstige be langen van de Kath. opvarenden maakte de Pater 10 oefenreizen a/b van Hr. Ms. Heemskerk en Hertog Hendrik mee, en wie men ook spreekt, allen hebben eer bied- en vereering voor den actieven Ma joor, die met zooveel opgewektheid en energie zich telkens aan het dikwijls moei lijke scheepsleven aanpaste en zijn werk verrichtte. Wanneer men met Pater Jelgersma het werk bespreekt en zijn indruk vraagt, dan getuigt hij volmondig, dat het werk in de loop van zijn diensttijd flink is vooruitge gaan, dan erkent hij blijde, dat het insti tuut van Vlootaalmoezenier steeds meer wordt' gewaardeerd en dus steeds vrucht baarder kan werken en dan spreekt hij zijn dankbaarheid uit over de medewerking, die hij in steeds ruimer mate heeft mogen ontvangen:maar, dan vergeet hij één ding te zeggen, één ding, dat dan maar door ons toegevoegd moet worden, n.l. dat dat alles voor een zeer groot deel te dan ken is aan zijn royaal, blijmoedig en tac tisch optreden in deze zoo uitzonderlijke wei'kkring. Alle ouders van R.K. Marinemannen mo gen weten, dat een zeer zorgzaam werk voor de geestelijke belangen van hun kin deren bij de Kon. Marine ingelijfd, door het heengaan van den Vlissingschen Vloot aalmoezenier wordt afgesloten. En wanneer, mede door het optreden van de Vlootaalmoezenier, de geest onder het marinepersoneel is vooruitgegaan, dan mo ge geheel Nederland den man eeren, die met inzet van zijn geheele, uitstekende fi guur en kracht, deze nationale zaak bevor derd heeft. God loone hem voor zijn werk in het verledene door hem te zegenen in het werk, dat op hem wacht. Naar wij vernemen zal Majoor Albada Jelgersma benoemd worden tot Pastoor te Franeker. Geheel Katholiek Nederland moge den De Nederlandsche Aardappelmeel-Cen- trale te Veendam maakt bekend, dat ge- organiseerden bij een Provinciale Land bouwcrisis-Organisatie, die een vergun ning voor het telen van fabrieksaardappe len of een bericht van weigering hebbea ontvangen, een bezwaarschrift kunnen In dienen binnen 14 dagen nadat de uitpoot- kaart of afwijzing aan hen is verzonden. Volledigheidshalve zij voorts medege deeld, dat in het Reglement bezwaarschrif ten fabrieksaardappelen voor den oogst 1937 het volgende is bepaald: De belanghebbenden zijn gerechtigd een bezwaarschrift in te dienen bij het be stuur der Nederlandsche Aardappelmeel- Centrale te Veendam: a. tegen elke weigering van een ver gunning voor het telen van fabrieksaard appelen met bestemming tot levering aan aardappelmeelfabrieken, als bedoeld in ar tikel 9 lid 2 onder b, 2o. van het Crisis-Ak kerbouwbesluit 1934; b. tegen elke toewijzing van de opper vlakte vermeld op de vergunning als vo renbedoeld. Op straffe van niet-ontvankelijkheid moet de georganiseerde: a. het bezwaarschrift, hierboven be doeld binnen 14 dagen, nadat de kennisge ving betreffende de toewijzing of weige ring aan hem is verzonden, hetzij per post, hetzij ten kantóre der Centrale bezor gen; b. voor of op den dag van die bezorging op de postrekening No. 241487 van die Cen trale storten een bedrag van 5.tenzij hij bij het bezwaarschrift overlegt een be wijs van onvermogen, afgegeven door den burgemeester zijner woonplaats; c. in het bezwaarschrift nauwkeurig omschrijven, waartegen hetzelve is ge richt en op welke gronden hij zich be zwaard acht. Het bestuur der Centrale stelt den geor ganiseerde, die een bezwaarschrift als hier boven bedoeld, heeft ingediend, in de ge legenheid dit bezwaarschrift binnen veer tien dagen na de indiening mondeling toe te lichten ten overstaan van tenminste twee leden van het bestuur, welke wor den bijgestaan door den secretaris van de Centrale of een door het bestuur aan te wij zen vervanger. Na deze toelichting beslist het bestuur zoo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen veertien dagen, omtrent het bezwaarschrift. Indien het bestuur het bezwaar van den georganiseerde gegrond oordeelt, wordt het gestorte bedrag ad ƒ5.aan den geor ganiseerde terugbetaald. Gedurende den tijd, welke verloopt tus schen de indiening van het bezwaarschrift en de beslissing daarop is de oorspronke lijke toewijzing voor den georganiseerde binden. 796 's-Gravenhage, 4 Februari 1937. nieuwen Pastoor van Franeker vergezellen met goede wenschen en gebeden voor het vele, wat hij voor haar Katholieke Jannen heeft gedaan. De Marine vergeet hem nooit. HET HERZIENE WETSONTWERP TEGEN LINTBEBOUWING. Thans is ingediend het reeds aangekon digde wetsontwerp ter vaststelling van be palingen tot het in het verkeersbelang te gengaan van lintbebouwing langs wegen onder beheer van het rijk of op het rijks wegenplan voorkomende. Het is naar de meening van de ministers van waterstaat en sociale zaken wel bui ten eiken twijfel, dat het bij koninklijke boodschap van 16 Juni 1932 bij de Tweede Kamer ingediende ontwerp van wet tot vaststelling van bepalingen tot het tegen gaan van lintbebouwing langs wegen on der beheer van het rijk of op het rijkswe genplan voorkomende naar zijn strekking in de beide takken van de volksvertegen woordiging vrijwel algeheele instemming heeft gevonden hoewel de uitwerking van het aan dat ontwerp ten grondslag liggen de beginsel vooral in de Eerste Kamer be denking heeft ontmoet. Het staat bij hen evenzeer vast, dat waar de lintbebouwing zich langs de groote we gen nog bij voortduring uitbreidt de rede nen, die indertijd tot indiening van het wetsontwerp hebben geleid, thans in toe nemende mate gelden. Met een en ander is, naar het voorkomt, de indiening van dit wetsvoorstel voldoend verklaard. Ook dit wetsontwerp is met toelichting ontleend aan voorstellen van de Staats commissie voor de waterstaatswetgeving. Met de thans voorgestelde regeling wordt tegemoet gekomen aan de bezwaren tegen het vorige ontwerp, zooals die in het bijzonder in de Eerste Kamer hebben ge golden, met name tegen de bepalingen om trent de uitwegen, de vergoeding bij scha de en de rechtspraak. Crisis-steunbesc hikking 1937 gerst (oogst 1936). De minister van landbouw en visscherij heeft besloten uit het Landbouw-crisis- fonds aan telers van gerst als bedoeld in art. 4 lid 8 van het reglement steun-gerst oogst 1936, zooals van gerst, die na afdor- sching van hun gerst niet schriftelijk ken nis hiervan aan de organisatie hebben ge geven, doch overigens wel voldoen aan de bepalingen van voornoemd reglement, over hun bij taxatie vastgestelde hoeveel heid gerst steun te verleenen tot ten hoog ste 1.12 1/2 per 100 K.G.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 6