Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
WOENSDAG 27 JANUARI 1937
No. 8633
S)e £eidóeli£(2oii/fccmt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg voornitbet^'üig:
Voor Leiden 19 cent pei week 2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 rent per week S 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Hei Geïllustieerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tégen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
viAjruitbetaling. - Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Een Voor-God-campagne
van „De Graal"
De Vrouwelijke Jeugdbeweging voor Ka
tholieke Actie „De Graal" heeft de sym
pathie van wie haar doel kennen en begrij
pen. Ook dezulken zullen fouten en te
kortkomingen zien; zouden, als zij 't zélf
moesten doen, 't misschien anders (beter?)
kunnen doen; maar het doel van de bewe
ging, de beweging-zelf ten slotte zal sym
pathiek móeten zijn aan allen, die zich
er van op de hoogte hebben gesteld!
„De Graal" plaatst zich bij alle acties,
die zij onderneemt, midden in den tijd van
het heden, dien wij, Christenen, moeten
maken tot onzen tijd, tot een C h r i s t e-
1 ij ken tijd.
„De Graal" voedt haar leden op, om te
bidden en te werken, te strijden en te be
minnen.
Zij voert allereerst positief actie in Chris-
telijken zin doelbewust en stelselmatig
beginnend bij eigen-heiliging maar
daarnaast stelt zij haar Katholieke actie
tegenover alle vormen van onchristelijke
actie in het hedendaagsche wereld-gebeu
ren.
Zoo zal „De Graal" nu naar aanleiding
van het Godloozen-Congres op 7 Februari
in Moskou haar Voor-God-campagne voe
ren. En die campagne zal zij voeren met
grooter geestdrift en grooter intensiteit
dan ooit!
Over het program van de Graal in L e i-
d e n deelt men ons op ons verzoek het vol
gende mede:
Van 1 tot 7 Februari is de week van voor?
bereiding voor het congres te Moskou. Ook
de Graal zal in deze week op al haar clubs
door de leidsters doen bespreken wat in
Moskou geschiedt en wat daartegenover
moet worden gesteld. De leidsters der clubs
hebben van dit onderwerp een ernstige stu
die gemaakt.
7 Februari zullen alle leden de H. Mis
bijwonen en de H. Communie ontvangen,
om aan Christus eerherstel te brengen.
's Middags is er een groote bijeenkomst
waarin de zeereerw. heer L. Beune een
toespraak zal houden over de anti-God
actie, haar organisatie, haar stelsel van haat
enz., enz.
714 Februari: De leden zullen tegenover
de geraffineerde en brutale Godslasterin
gen de volgende voornemens maken:
lste: den naam van God alleen
met eerbied te gebruiken, dus defi
nitief een einde te maken aan al de stop
woordjes en uitroepen op dit gebied, die
velen zich tot een gewoonte hebben ge
maakt. Wij voegen hieraan toe, dat ook
anderen dan Graal-leden 'ns hun krachten
moesten inspannen, om bedoelde in zich
le e l ij ke gewoonte, die bovendien ve
len ergernis geeft, radicaal uit te
roeien.
2de: al hare gebeden met 'n heel bijzon
dere zorg en eerbied te verrichten.
14—21 Februari. We bestudeeren de
grondslagen van het communisme aldus
vermeldt het program.
„Het kruis willen wij deze week heel
bijzonder als óns teeken vereeren, en daar
om zal het kruisteeken, dat wij tè dik?
wij Is reeds gedachtenloos hebben gemaakt,
voor ons deze week een heele nieuwe be-
teekenis krijgen."
2128 Februari: Deze week zal vooral
worden doorgebracht met practisch werk.
Overal, waar het mogelijk is, zullen de
Graalleden haar diensten aanbieden aan
het „Voor-God-Comité", dat onder aanbe-
vzling van de vijf Bisschoppen eenigen tijd
geleden in Nederland is opgericht; bijzon
der bidden voor de deelnemers aan het
congres. Want al kunnen wij als Katho
lieken niet anders dan een afschuw heb
ben van het streven der Godloozen en hun
bedrijf, voor de personen blijft het woord
van Christus gelden: Hebt uw naaste lief
als uzelve".
Ziehier weer een program van Graal-
actie, doordacht, doorvoeld.... opgesteld
voor dezen tijd, voor den dag van heden.
Een program, waarvan met Gods hulp,
schoone resultaten verzekerd zijn.
De overstroomingen in
de Ver. Staten
DE SCHADE LOOPT IN DE
MILLIOENEN.
Het aantal slachtoffers van de overstroo
mingen in Amerika zou thans 121 bedra
gen. De voorzitter van het Amerikaansche
Roode Kruis, Gary Crayson, heeft ver
klaard, dat de overstroomingen in elf sta
ten over een uitgestrektheid van 2896 vierk.
km. schade hebben aangericht.
Er zijn 750.000 personen dakloos ge
raakt, van wie 230.000 te Louisville.
De schade zou meer dan 300 millioen
bedragen.
Het hevigst geteisterd zijn: Louisville en
Paducah (Kentucky), Cincinnati en Ports
mouth (Ohio), Esvansville (Indiana), Litt-
lerock (Arkansas) en Pittsburgh (Pennsyl-
vanië).
Ernstig ongeluk.
Uit Paducah wordt gemeld: Een plat
boomde schuit, die een zestigtal vluchte
lingen vervoerde, is gekapseisd in een
groote straat alhier, waar twee meter wa
ter stond. 14 personen zijn daarbij ver
dronken".
Het stijgende doodencijfer.
Nader wordt uit New York gemeld:
Men heeft op het oogenblik in de door de
overstroomingen geteisterde gebieden 132
dooden geteld; het doodencijfer is waar
schijnlijk nog hooger, want vele plaatsen
zijn volkomen afgesloten van de buiten
wereld. De schade wordt geschat op
300.000.000 dollar. Men vreest, "Hat in ver
schillende streken, waar gebrek aan drink
water heerscht, ziekten zullen uitbreken.
Te Louisville zijn reeds eenige gevallen
van tyhpus en roodvonk geconstateerd.
Steunwet door kamer van afgevaardigden
aangenomen.
De Kamer van Afgevaardigden heeft
het wetsontwerp tot steunverleening aan
werkloozen en slachtoffers der overstroo
mingen tot een bedrag van 790 millioen
dollar aangenomen en naar den Senaat
gezonden. Roosevelt heeft verklaard, dat
het geheele bedrag zoo noodig voor de
slachtoffers der overstroomingen zal wor
den besteed.
Parachutespringer brengt serum
tegen typhus.
De. parachutespringer William Klier is
boven Paducah in Kentucky in het over
stroomde gebied omlaag gesprongen met
100 pond serum tegen typhus. De stad is
geheel door het water ingesloten en vlieg
tuigen kunnen in de omgeving niet lan
den. Als gevolg van de overstroomingen
dreigde een typhus-epidemie uit te bre
ken, zoodat men dringend behoefte had aan
het serum.
Het aantal dooden reeds 345.
NEW YORK, 27 Jan. (A. N Pj. Het aan
tal dooden bij de overstroomingen in Ohio
neemt snel toe. Te Louisville zijn volgens
den stedelijken commissaris voor de volks
gezondheid 200 personen bij de epidemie
om het leven gekomen, terwijl te Jefferson-
ville (New Albany) de sterfte eveneens
bijzonder groot is.
Geneesmiddelen worden per vliegtuig
naar Louisville overgebracht.
De staat van beleg is thans over het ge
heele stadsgebied afgekondigd.
Te middernacht bedroeg het aantal doo
den reeds 345. De schade wordt thans ge
raamd op 350 millioen dollar.
Droogte in het Midden-Westen.
De overstroomingen hebben den omvang
van een nationalen ramp aangenomen en
nog steeds is niet te zeggen hoe lang dat
nog zal duren.
In het Midden-Westen der Vereenigde
Staten heeft men daarentegen groote be
hoefte aan regen, daar de akkers uitge
droogd zijn.
OOK WATERSNOOD IN PALESTINA.
Elf personen omgekomen.
Elf mannen, vrouwen en kinderen in
dorpen in de omgeving van' Jeruzalem en
Jenin zijn om het leven gekomen door de
instorting van huizen, welke door den
zwaren regenval ondermijnd waren.
Het regenseizoen is dit jaar gepaard ge
gaan met ongewoon hevige regens Te Je-
De wereld
in vogelvlucht
Te Genève is men het eens geworden
over de oplossing van de Dantziger kwes
tie. In deze vrije stad, waar den laatsten
tijd de nationaal-socialisten den toon aan
geven, was een conflict ontstaan tusschen
den Senaat en den toenmaligen hoogen
commissaris Lester over de toepassing van
de grondwet. Dat conflict is voor den Vol
ken bondsraad gebracht en men is thans
tot overeenstemming gekomen. Tot hoo
gen commissaris van den Volkenbond zal
benoemd worden de Nederlandsche vice-
admiraal J. de Graaff, die vroeger (n.l. tot
Mei 1936) chef was van den Marine-staf
op het departement van defensie. Alweer
een conflict opgelost.
In België dreigt een kabinetscrisis we
gens een meeijingsverschil in den boezem
van het kabinet.. Het gaat om het buiten-
landsche beleid en met name over de hou
ding van de Belgische regeering ten op
zichte van Valencia inzake den moord op
den Belgischen gezantschapssecretaris ba
ron Borchgrave en over de stappen, te on
dernemen in Rome wegens het optreden
van den Rexist Dégrelle voor den zender
te Turijn.
Hedenmorgen is een kabinetsraad ge
houden, waarvan de_ beslissing in deze
kwesties afhangt.
De Belgische socialist Camille Huys-
mans, die naar Spanje is gegaan om den
toestand aldaar te bezien en wel aan de
zijde der regeering, heeft in een onderhoud
met de-Madrileensche pers verklaringen
afgelegd, over zijn bevindingen. In de Ma
drileensche pers worden natuurlijk geen
mededeelingen opgenomen over gruwelen
door de roode b'endeiv bedreven en mis
schien heeft de heer Huysmans ze ook niet
gezien of willen zien, maai' wel heeft hy
hoog opgegeven over de verwoestingen
veroorzaakt door de bombardementen van
generaal Franco op Madrid. Zonder mate-
rieele schade kan men echter moeilijk oor
log voeren. Dat de burgerkrijg niet zacht
zinnig gevoerd wordt, weten wij nu wel,
maar het is zacht gezegd wat eenzij
dig om de schuld alleen aan generaal
Franco te geven.
Groote vliegramp bij Oran
BELGISCH VLIEGTUIG NEERGESTORT.
TWAALF INZITTENDEN GEDOOD.
Bij Oran in Algerye is een Belgisch
vliegtuig neergestort. De twaalf inzitten
den kwamen om het leven.
Het Belgische vliegtuig was de O. O. A.
C. R. van de Belgische Congoluchtlijn, dat
om 2.40 uur gistermiddag uit Colomb-Be-
char naar Oran was vertrokken.
De Belgische luchtvaartmaatschappij Sa
bena heeft uit Oran de volgende bijzon
derheden vernomen omtrent deze vreese-
lyke ramp, de eerste groote catastrofe, die
de Belgische nationale luchtvaart treft.
Aan boord van het toestel bevonden zich
vier leden der bemannineg en acht pas
sagiers. De bemanning was samengesteld
uit den eersten bestuurder kapitein Aug.
Closset, den tweeden berduurder Marcel
Liedts, den adio-telegifist Roger Maar
schalk en der. werktuigkundige René Ver-
faille. De ramp vond plaats op ongeveer
tien kilometer afstand van het vliegveld
Oran, op hei oogenblik dat reeds voorbe
reidingen werden getroffen voor de lan
ding. De plaatselijke autoriteiten hebben
in samenwerking met den Belgischen con
sul direct een onderzoek ingesteld naar de
oorzaak v>n den ramp.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet
bekend, doch men veronderstelt, dat de
antenne is vastgeraakt, waardoor het roer
onklaar was geworden.
ruzalem viel dit seizoen 52.5 cM. regen te
gen verleden jaar slechts 11 c.M., te Na
bloes zelfs 43 c.M. tegen 30 c.M. in de over
eenkomstige periode van 1936. In de oude
wijk van laatstgenoemde stad zijn een
aantal huizen ingestort, die aan den voet
van een steilen heuvel waren gelegen; vele
gezinnen hebben hun huizen moeten ver
laten, omdat door den regen, die drie da
gen lang was gevallen, groot gevaar voor
instorting was ontstaan.
DEELNEMEN VAN GEMEENTELIJKE
DEELNEMEN VAN „MAATSCHAPPELIJK
HULPBETOON" IN BORGSTELLINGS
FONDSEN
Is dat in strijd met de Armenwet?
De afdeeling voor de Geschillen van Be
stuur van den Raad van State heeft heden
oehandeld een beroep van het bestuur van
de gemeentelijke instelling voor maat-
schappelijken steun te Eindhoven tegen een
besluit van Ged. Staten van Noord-Bra
bant, waarbij machtiging is geweigerd tot
deelneming in het kapitaal van het op te
richten Eindhovensche Borgstellingstonds
met 10.000.
Ged. Staten zyn van oordeel, dat door
deze deelneming de genoemde burgerlijke
instelling een gedeelte harer gelden zal
overdragen aan 'n ander en dat die andere
naar zijn inzicht en op zijn verantwoorde
lijkheid over de besteding dier gelden zal
beslissen, dat echter de besteding der gel
den van de burgerlijke instelling volgens
stelsel en bewoordingen der Armenwet be
hoort plaats te hebben onder verantwoor
delijkheid der instelling zelve. Deze beslis
singen kan de burgerlijke instelling niet
uit handen geven.
Voor Maatschappelijk Hulpbetoon trad
voor den Raad van State op als pleiter mr.
L. Beel, chef der afdeeling Sociale Zaken,
ter gemeentesecretarie te Eindhoven, die
uiteenzette, dat de opheffing van plaatse
lijke crisiscomité's het treffen van nieuwe
voorzieningen noodzakelijk maakte. Voor
al voor een industriestad werd een blijvend
instituut ter zake gewenscht. Pleiter zeide,
dat een instelling van armenzorg, die zich
haar sociale taak bewust is, ook oog gjoet
hebben voor maatschappelijke voorzorg.
Gedep. Stalen doen het nu voorkomen,
alsof Maatschappelijk Hulpbetoon de be
slissing omtrent onderstand uit handen
geeft. Dit is niet waar. Een borgstellings
fonds verleent in het geheel geen onder
stand noch geeft het voorschotten. Dit laat
ste doet een bank.
Het betreft hier dus alleen een daad van
vermogensbeheer. Zeer velen hebben een
gang moeten maken naar Maatschappelijk
Hulpbetoon, die daar voor hadden kunnen
worden gespaard indien bijtijds voorschot
ten waren verleend. Bovendien zal door
de oprichting van het plaatselijk borgstel
lingsfonds de ^oorschotverleening van de
zijde van Maatschappelijk Hulpbetoon be
langrijk worden beperkt.
Pleiter wijdde tenslotte een betoog aan
de moreele zijde dezer zaak. De wijze,
waarop dit borgstelilngsfonds is tot stand
gekomen, achtte hij geheel in den geest
der Armenwet.
De beslissing der Kroon zal later volgen.
De slachtoffers van
Senlis
BEGRAFENIS J. B. A. TISSOT.
In tegenwoordigheid van vele vrienden,
voornamelijk uit de vlieg- en motorsport-
wereld, is heden op de algemeene begraaf
plaats te 's-Gravenhage het stoffelijk over
schot van den Nederlandschen sportvlieger
J. B. A. Tissot, die bij het vliegongeluk bij
Senlis om het leven is gekomen, ter aarde
besteld.
Aanwezig waren o.a. de heer P. A. Wer-
nink, lid van den Raad van Beheer van de
N.V. Nationael Luchtvaart School, tevens
secretaris van de Haagsche Aero-club en de
heer J. Montauban van Swijndregt, secreta
ris van dien Raad, de heer D. L. Asjes,
chef van de afdeeling Ypenburg van de
Nationale Luchtvaart School, W. A. F. Bre
mer, namens de K.L.M., N. Pliester, de eer
ste leerling van de Nationale Luchtvaart
School op Ypenburg, mej. L. Spanjaard,
hoofd van het bureau voor luchttourisme
van de Kon. Ned. Vereeniging voor lucht
vaart en van den A.N.W.B.
Voorts waren er bestuursleden en zeer
vele leden van ^e K.N.M.V. en van de mo
torclub Zuid-Holland.
Aan de groeve voerde allereerst jhr. L. A.
P. Six, oom van den overledene het woord.
Deze sprak van den eenvoud en ongekun
steldheid van zijn neef.
Vervolgens sprak de heer Wernink na
mens de Nationale Luchtvaart School. Spr.
uitte woorden van deelneming met dit ver
lies tot de weduwe en de overige nabestaan
den van den heer Tissot en gaf hun de ver
zekering, dat diens nagedachtenis steeds
met groote waardeering en in vriendschap
by de N.L.S. zal voortleven.
Namens de motorclub Zuid-Holland her
dacht de heer Bresser den overledene. Ten-
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITEHL&N0.
Gunstige berichten over den toestand
van den H. Vader (2de blad).
Een dreigende kabinetscrisis in België
(2de blad).
Ernstig vliegongeluk bij Oran in Algerije
(lste blad).
BINNENLAND.
De Nederlandsche vice-admiraal J. de
Graaff wordt benoemd tot hoogen commis
saris van Dantzig (2de blad).
De Tweede Kamer heeft gisteren een aan
vang gemaakt met het mondelinge debat
over de voorstellen inzake de grondwets
herziening. (2de blad).
De Eerste Kamer heeft gisteren het wets
ontwerp tot verlenging van het octrooi van
de Nederlandsche Bank z.hA aangenomen.
(2de blad).
LEIDEN.
Te Wassenaar is overleden oud-wethou
der A. L. Reimeringer. (lste blad).
slotte heeft jhr. Six den aanwezigen dank
gebracht voor de deelneming, bij het over
lijden van zijn neef betoond.
BEGRAFENIS VAN MECANICIEN
MALTHA.
Vanmiddag is op de algemeene begraaf
plaats te Schiedam ter aarde besteld het
stoffelijk hulsel van den bij de vliegramp
in Noord-Frankrijk, om het leven gekomen
mecanicien J. Maltha.
Aanwezig waren onder meer de heeren
A. D. van de Knaap, J. J. Krants en C. F.
Krause, namens de Nationale Luchtvaart-
school, D. H. Reinders, namens het vlieg
veld Ypenburg en de Haagsche Aeroclub,
D. van Driel van Wageningen, namens de
K.L.M., J. F. Ritstein, namens het perso
neel van de K.L.M., C. E. van 't Groene-
woudt, namens de Koolhoven Vliegtuigen-
fabrieken en S. Hendriks Jansen, lt. ter zee
tweede klasse.
Nadat de kist, gedekt door de nationale
driekleur en bedolven onder een groot aan
tal kransen, in de kapel was geplaatst,
sprak de heer W. van Alphen eenige woor
den van afscheid namens den Raad van Be
heer van de Nationale Luchtvaartschool.
Vele rampen hebben in den laatsten tijd
de luchtvaart getroffen, zeide spreker, en
cok hier moeten wij het hoofd buigen voor
het schrijnende leed, dat de ouders en de
a s. bruid getroffen heeft door het ongeluk,
Maltha overkomen.
De chef-instructeur bij de Nationale
Luchtvaartschool, de heer Schmidt-Crans.
sprak woorden van waardeering voor den
gestorven kameraad en wees op de leer
gierigheid van den makker, die in korten
tijd tot een rechtgeaard mecanicien was
gegroeid.
Na deze korte toespraken werd de kist
ten grave gedragen, waarbij de instructeurs
van de Nationale Luchtvaartschool Hel
lingman, Capello, de Vaal en van Vliet als
slippendragers fungeerden.
Nadat de kist in de groeve was neerge
laten, dankte een familielid voor de be
langstelling.
ERNSTIG VLIEGTUIG ONGELUK.
IN NED.-OOST INDIE.
Bestuurder gedood.
Aneta seint uit Bandoeng: Ten Wes
ten van den Lembangweg, ter hoogte van
kilometerpaal 7. is de milicien-kort-ver-
band-vlieger, brigadier W. Patoir, met een
Avro-les-toestel neergestort. Hij werd op
slag gedood.
Het toestel blijkt in een vrille te zijn ge
raakt. De machine is totaal vernield.
Het lijk van den 21-jarigen bestuurder
werd overgebracht naar de ziekenzaal.
Brigadier Patoir was van de lichting
1935. Onlangs behaalde hij het klein mili
tair brevet; vroeger was hy leerling van
de H. B. S. te Bandoeng.
