De Spaansche
burgeroorlog
RECHTZAKEN
Help!
MAANDAG 25 JANUARI 1937
DE LETDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 9
LANGZAAM WORDT MADRID IN PUIN
GESCHOTEN.
De artillerie der rechtschen heeft Zater
dag een intensieve bedrijvigheid ontplooid.
Groote granaten vielen herhaaldelijk in de
straten van het centrum en de buitenwij
ken van Madrid en veroorzaakten daar
aanzienlijke schade. De straten bieden een
troosteloos beeld. Men loopt er over de
puinen. Bijna alle buitenwijken, om niet
te zeggen de geheele rand der stad, heb
ben te lijden onder het artillerievuur, over
al komen de granaten neer.
Om half zeven gisteravond was bekend,
dat bij het bombardement van Madrid 8
personen gedood en 30 personen gewond
zijn.
Het was het zwaarste bombardement, dat
Madrid sedert het uitbreken van den op
stand nog heeft meegemaakt. Gevuurd
werd uit stukken van 150 en 210 m.M. Het
bombardement duurde van 11 uur 45 tot 12
uur 5 en vervolgens weer van 12 uur 25
tot 12 uur 40.
HET COMMUNIQUE DER RECHTSCHEN.
Volgens het officieele communiqué van
het hoofdkwartier der nationalisten is geen
nieuws te vermelden van de fronten in de
vijfde, zesde en achtste divisie en van die
van Soria en Avila.
In het Zuiden werden verscheidene klei
ne aanvallen der regeeringstroepen afge
slagen.
In alle sectoren van het front van Ma
drid is weinig activiteit aan den dag ge
legd. De artilerie der nationalisten heeft
de hoofstad en Puente de San Fernando ge
bombardeerd.
RECHTSTREEKSCHE DUITSCHE
INTERVENTIE?
Het Spaansche ministerie van marine en
luchtvaart publiceert de volgende mede-
deeling:
„De maritieme gedelegeerde van Alme-
ria en de commandant van de vlootbasis
Cartagena deelen ons mede: „Bij het aan
breken van den dag heeft men aan den ge
zichtseinder de aanwezigheid vastgesteld
van een schip, dat geidentificeerd werd als
de Duitsche kruiser „Admiral Graf Spree".
Op hetzelfde oogenblik meldde de post van
den Kaap van Gatna ten Oosten van Al-
meria het voorbijvliegen van een toe
stel, dat zich in de richting begaf van het
Duitsche schip, dat op acht mijl ten Zuid-
Oosten van Punto Sabinal lag.
Korten tijd later zag men in den nevel
drie watervliegtuigen der opstandelingen
en vervolgens een vierde toestel, dat twee
reeksen bommen wierp op het vliegveld
van Roquetad een klein dorpje aan de
kust in de onmiddellijke omgeving van Al-
meria. Toen het bombardement eenmaal
geëindigd was constateerde men, dat het
watervliegtuig, dat het bombardement ten
uitvoer had gelegd, op zee daalde vlak bij
den Duitschen kruiser en vervolgens aan
boord werd gehaald en vastgelegd aan de
scheepsbrug. Deze manoeuvres zijn waar
genomen door den maritiemen waarne
mingsagent Vicente Martinez Figueras, die
zijn waarnemingsdienst deed op een plaats
dicht bij Sabinal. De juistheid van dit be
richt is geverifieerd door de maritieme de
legatie van Almeria".
HET VRIJWELLIGERSVRAAGSTUK.
Heden overhandiging Duitsche en
Italiaansche antwoorden.
Het Italiaansche antwoord inzake de
vrijwilligers voor Spanje zal vandaag wor
den overhandigd.
Het zal aandringen op een internationale
controle en de krachtige naleving der niet-
inmengingsbepalingen door alle landen.
Het zal eischen, dat alle maatregelen te
gelijkertijd zullen worden toegepast.
Het Duitsche antwoord op het Britsche
memorandum zal eveneens vandaag wor
den overhandigd.
Vrijwilligere voor Spanje mogen niet te
Boulogne ran land gaan.
Een achttal werklooze Engelsche mijn
werkers, die naar Parijs op weg waren ge
gaan met de bedoeling dienst te nemen bij
de Spaansche regeeringstroepen, hebben
geen toestemming verkregen, te Boulogne
aan land te gaan, zoodat zij naar Folke
stone moesten terugkeeren. Van Folke
stone zijn zij met onbekende bestemming
vertrokken.
HET HERSTEL VAN DE KATHOLIEKE
KERK.
De mecnlng van Spanje's Primaat.
Kardinaal Goma, Aartsbisschop van To
ledo heeft onmiddellijk na zijn terugkomst
uit Rome aan de correspondent van „El No-
ticierro" een interview toegestaan, waar
aan we het volgende ontleenen:
„De H. Vader vroeg naar Spanje en bad
voor de vrede: hij vertelde mij dat hij
zijn smarten daarvoor opdroeg. Hij kan zijn
dierbare kinderen in Spanje niet vergeten
vooral de armsten niet, die altijd het eerst
in zijn gedachten komen."
Wat het aantal vermoordde priesters be
treft, zeide Kardinaal Goma: „Het is on
mogelijk nu reeds het juiste aantal pries
ters en religieusen te geven, die vermoord
zijn. Ik schat het tusschen die vier- en vijf
duizend. Misschien is het iets, maar zeker
niet veel te weinig genomen. Door deze
groote verliezen zijn er zeer moeilijke
kwesties ontstaan voor de H. Kerk. Het zal
noodzakelijk zijn om de priesters uit de
goed voorziene bisdommen over te plaat
sen naar de streken, die het meest geleden
hebben.
Voor 18 Juli bedroeg het aantal priesters
BUITENLAND
V£H HET VATICMN.
DE TOESTAND VAN DEN H. VADER
De gezondheidstoestand van den Paus is
sedert de vorige berichten niet veranderd.
De pijn is wat minder geworden. De Paus
heeft gesproken met kardinaal Pacelli en
de bisschoppen van Berlijn en Münster.
BEIOIE.
POGINGEN OM DE CONVENTIE VAN
OSLO TE DOEN HERLEVEN
De „Nation Beige" bericht dat de Ne-
derlandsche minister de Graeff tijdens zijn
bezoek aan België minister-president van
Zeeland en minister Spaak op de hoogte
heeft gebracht van de stappen, welke mi
nister-president Colijn heeft gedaan bij de
regeeringen, welke de conventie van Oslo
hebben onderteekend, teneinde de grond
beginselen van deze conventie te doen her
leven.
Minister de Graeff merkte hierbij te
vens op, dat men zich nog in het stadium
van de studie bevindt.
DUITSCHLAND.
HITLER EN GOERING TE BERLIJN
Hitler is Zondag te Berlijn teruggekeerd
uit Berchtesgaden.
Ook Goering is gisteravond uit Rome
te Berlijn aangekomen.
FRANKRIJK»
OVER DE ORGANISATIE VAN DEN
VREDE
De verhouding met Duitschland
De Fransche minister-president Leon
Blum heeft gisteren te Lyon een groote
rede gehouden.
Spreker behandelde eerst het denkbeeld
van: „directe besprekingen". Steeds wor
den directe besprekingen met Duitschland
gevoerd door de Ambassadeurs van beide
landen en door de ministers, wanneer zij
elkaar ontmoeten. Tijdens deze besprekin
gen is geen enkel onderwerp verboden ter
rein. De Fransche regeering is steeds be
reid met de meeste openhartigheid de pro
blemen welke tusschen beide landen be
staan te bespreken. Onder „directe bespre
kingen" wordt evenwel veelal verstaan
een „afzonderlijke regeling". Men wil een
oplossing vinden zonder dat andere mo
gendheden deelnemen aan het debat.
Geen afzonderlijke overeenkomsten
Het is duidelijk, dat deze opvatting zich
aansluit bij de door Rijkskanselier Hitier
bepleite en toegepaste methode, die van
het sluiten van tweezijdige verdragen. Dit
is niet de methode van de Fransche re
geering.
Ik geloof aldus zeide
Blum een bewijs van werke
lijkheidszin te geven, wanneer
ik verklaar, dat wij de veilig
heid van Frankrijk niet willen
losmaken van den Europee-
schen vrede, en dat wij dat niet
willen, omdat wij het niet
kunnen. Wij zijn er van over
tuigd, dat geen enkele bijzon
dere overeenkomst van Frank
rijk onze veiligheid zou waar
borgen en deze overtuiging
vindt haar uitdrukking in de
dikwijls verkeerd begrepen for
mule van den ondeelbaren
vrede. Wij zijn trouw aan de
beginselen van den Volken
bond, wij hebben vriendschaps
banden aangeknoopt die wij
volledig zullen handhaven. Wij
willen verder werken aan de
en religieusen in Spanje ongeveer 35.000.
De overlevende priesters, die over het
land verdeeld zullen worden, zullen de ge-
loovigen zooveel mogelijk bijstand kunnen
verleenen door het gebruik maken van
motors, motorrijwielen en fietsen. Techni
sche hulpmiddelne zullen een zeer belang
rijke rol spelen. Het geheim hiervan is de
organisatie vén rondtrekkende missies."
Over het bouwen var kerken, waar deze
verwoest zijn, zeide de Kardinaal, dat hij
hetzelfde zou doen als men in België en
Frankrijk na den oorlog had gedaan. Men
moest niet denken dat de kerken zouden
worden zooals zy waren: dat zou het werk
van eeuwen zijn.
In plaats daarvan zouden bescheiden
standaard-kerkjes gebouwd worden. Het
herstel van den godsdienst' komt vóór het
herstel van de kunstwerken. Over het dio
cees Toledo vertelde de Kardinaal onder
meer, dat er 150 priesters gedood waren,
waarvan er 80 tot de stad Toledo behoor
den.
De kathedraal is niet verwoest, maar de
ramen uit de 14e eeuw, die zonder weerga
waren in de wereld, zijn bij de ontploffin
gen van het Alcazar vernield. Een zestigtal
kunstschatten van onschatbare waarde zijn
verdwenen, waaronder ook de Bijel van de
H. Lodewijk, waarvan de waarde op 80 mil-
lioen pesetas wordt geschat.
De kardinaal sloot zijn interview met
deze woorden: „Ik ben optimistisch ge
stemd. Ik vertrouw op de Voorzienigheid
en op Spanje. Haar overwinning zal het
begin zyn van het einde van het Commu
nisme in Europa en in de geheele wereld."
interpretatie van het commu-
niqué, dat in Juli te Londen
is opgesteld voor de regeling
van alle Europeesche vraag
stukken.
Ik blijf een dergelijke regeling mogelijk
achten, als alle landen in goeden wil daar
aan medewerken, maar ik ben van mee
ning, dat deze mogelijkheid, zooals minis
ter Eden het onlangs in het Lagerhuis ge
zegd heefh, op het oogenblik in hoofdzaak
afhankelijk is van Duitschland.
Ik zou in dat opzicht volkomen open-
nartig willen zijn.
Men ziet, hoe de Duitsche staat zijn ge
heel organisatievermogen, zijn geheele
kracht en zijn nationalen wil richt op het
overwinnen van ernstige economische
moeilijkheden. Velen hebben dan ook
spontaan gedacht aan een soort van ruil,
waarbij Duitschland economische hulp
ontvangen, terwijl het zou moeten deel
nemen aan een vreedzame regeling van den
Europeeschen toestand.
De invloed der economische
moeilijkheden.
Maar ik geloof, dat wij Duitschland
niets moeten voorstellen, dat op marchan-
deeren gelijkt. Wij hebben teveel gevoel
voor onze nationale waardigheid en zijn
te zeer besloten zoo noodig respect daar
voor af te dwingen, dan dat wij zelf niet
de waardigheid van andere volken zouden
eerbiedigen. Wij voelen nog weinig voor
de onjuiste en gevaarlijke opvatting, dat
het groeien der economische moeilijkhe
den, Duitschland vroeg of laat zou kun
nen dwingen tot het vragen om hulp en
het aanvaarden van voorwaarden.
Verder hoeden wij er ons wel voor, ver
denking te werpen, op de vredelievend
heid, waaraan Hitier bij plechtige gelegen
heden heeft getuigd. Overeenkomsten kun
nen slechts tot stand komen in een geest
van vertrouwen en tusschen gelijke par
tijen. Maar daarbij is er één waarheid,
waarvoor men de oogen niet gesloten kan
houden. Hoe kunnen economische overeen
komsten gesloten worden onafhankelijk
van politieke regelingen, nu de bewape
ningswedloop een nog sneller tempo heeft
dan voor den oorlog?
Welk land zal een anderen
staat credieten willen verschaf
fen, grondstoffen willen geven
of op koloniaal gebied tege
moet willen komen, indien 't
ook maar even zal moeten
vreezen, dat de verleende hulp
tegen dat land zelf gebruikt
zal kunnen worden? Er bestaat
dus een onmiskenbaar ver
band tusschen economische
samenwerking eenerzijds en
organisatie van den vrede en
staking van een wapeningswed
loop anderzijds,
De overmaat van bewapening zal Euro
pa dwingen, het vraagstuk der ontwape
ning opnieuw in overweging te nemen.
Een accoord over de beperking en de pro
gressieve vermindering der bewapening
moet noodzakelijk deel uitmaken van een
algemeene Europeesche regeling.
Maar de bewapenings-industrie neemt
zóó een belangrijke plaats in, dat het wel
licht niet meer mogelijk zal zijn, een ont
wapeningsovereenkomst te sluiten zonder
dat daarbij een internationale overeen
komst" aansluit, die voorziet in nieuwe
werkgelegenheid voor de ondernemingen
en de arbeiders. Zoo ryzen ook vragen van
financieelen aard, over financieele samen
werking.
Blum verklaarde het eens te zijn met
Fden, toen deze zeide, dat Europa niet
door verdragen en vredelievende verkla
ringen genezen kan worden, maar dat er 'n
krachtige wil tot samenwerking noodig is.
In Frankrijk bestaat die eendrachtige
wil. Als ook in Duitschland deze wil aan
den dag treedt, aldus vervolgde Blym,
zijn wij bereid met dat land samen te
werken zonder bijgedachte.
RUSLAND
ALLE BEKLAAGDEN BEKENNEN.
Samenzwering met Duitschland.
Het proces tegen Radek c.s. is Zaterdag
ochtend voor het gerechtshof te Moskou in
behandeling gekomen. Alle beschuldigden
bekennen spionnage en terrorisme te heb
ben bedreven en pogingen te hebben ge
daan het kapitalisme weder in te voeren.
De acte van beschuldiging vermeldt dat
zij betrokken zyn bij een wijdvertakte sa
menzwering, welke door Trotzky wordt
gesmeed om het Sovjet-regiem te vernie
tigen en Duitschland. Polen en Japan te
helpen. In de acte wordt voorts aangetoond,
dat Trotzky met Hess te Berlijn onderhan
delingen heeft gevoerd, terwijl Radek, Pia-
takof en Sokolnikof te Moskou als agen
ten optraden.
Het proces wordt gevoerd in de kleine
zaal van het vakvereenigingshuis. De in
gang wordt bewaakt door een detachement
van de Gepeoe en politiebeambten.
In de zaal worden slechts 300 personen
toegelaten. Behalves de vertegenwoordigers
der partij-instatnties zijn vooral hooge
ambtenaren van de Gepeoe aanwezig. De
buitenlandsche pers wordt vertegenwoor
digd door een twintigtal Europeesche en
Amerikaansche journalisten.
Van de leden van het corps diplomatique
zijn de ambassadeurs van Frankrijk en de
Vereenigde Staten in de zaal.
De bekentenis van Radek.
Tijdens het verhoor verklaarde Radek,
ervan overtuigd te zijn geweest, dat na de
koVnst van Hitier de oorlog en de onder
gang van Sovjet Rusland onvermijdelijk
waren, zoodat hij besloten had tot het vol
gen van een Machiavellistische politiek.
Hij had beloofd, de Oekraine aan Duitsch
land te zullen afstaan en het Amoergebied
aan Japan en in den oorlog te zullen samen
werken met den Duitschen generalen staf.
Zijn groep hoopte zoodoende een verzwak
king der Sovjets teweeg te kunnen bren
gen om een nieuwe revolutie mogelijk te
maken.
De beklaagde Piatakof bekende met
Trotzky te hebben samengezworen om
sabotage te plegen. Hij heeft te Berlijn een
onderhoud gehad met den zoon van Trotsky
Sedov. die hem namens zijn vader instruc
ts gaf.
Trotsky ontkent alle schuld.
In een interview verklaarde Trotsky, dat
het proces te Moskou een opgemaakte leu
gen was. Hij heeft sedert 1923 niet meer
het Radek in verbinding gestaan en hij
voegde hieraan toe, dat Radek een man
is, die nooit zyn mond kon houden. Indien
Trotsky schuldig zou zijn aan hetgeen hem
ten laste wordt gelegd dan zou hjj zich
zeker nooit tot Radek hebben gewend.
CHINA.
HET GEVAAR VAN BURGEROORLOG
ZOU AFGEWENL ZIJN.
Opstandelingen aanvaarden eischen
van Nanking.
Behoudens onvoorziene gebeurtenissen
zou het gevaar van een burgeroorlog in
China afgewend zijn.
Uit goede bron wordt vernomen, dat de
opstandelingen tenslotte besloten zouden
hebben tot aanvaarding uer eischen, welke
Nanking had gesteld:
De provinciale troepen van Sjensi, zou
den zich ten Noorden van de rivier de Wei
terugtrekken. Het leger van generaal
Tsjang Sjoe Liang zou zich in Kwansi te
rugtrekken.
Ook de roode troepen, waarvan de effec
tieven in Sjensi niet zoo belangrijk zijn als
sommige berichten het wel zouden willen
doen voorkomen, zouden zich terugtrek
ken.
JAPAN.
DE JAPANSCHE MINISTERCRISIS.
De eischen van leger en vloot.
De keizer heeft Zaterdag de ontslagaan
vrage van het kabinet Hirota aangenomen
en den eersten minister verzocht, de loo-
pende zaken te willen afhandelen, totdat
een nieuwe regeering is gevormd.
De leiders van leger en vloot hebben
gisteren tezamen vergaderd en zijn tot den
slotsom gekomen, dat de nieuwe regeering
krachtig, nationaal en eensgezind moet
zijn. Zij willen een einde maken aan den
invloed der partijen en vragen een radicale
hervorming, zoodat de werkelyke verlan
gens van het volk ten aanzien van de re
geering in de partijen tot uiting komen.
Deze verlangens van leger en vloot zul
len zonder twijfel door het nieuwe kabi
net worden bestudeerd. De eerste taak van
dit kabinet zal dus zijn de politieke parijen
te bewegen af te stappen van de huidige
verhoudingen en indier dit niet gelukt zal
het parlement ontbonden moeten worden.
In legerkringen is men verder van oor
deel, dat de nationale verdediging alleen
kan worden vervolmaakt door een sterke
binnen- en buitenlandsche politiek en her
vorming van de bestuursmachine.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
SCHEEPSRAMP
Het Noorsche stoomschip „Karmt", dat
sinds Vrijdag in moeilijkheden verkeerde
in de Noorsche Zee, is Zaterdag gezonken,
slechts enkele minuten nadat het stoom
schip „Leda" de bemanning van de „Karmt"
aan boord had genomen. Alle opvarenden
zijn gered, op de tweeden machinist na,
die bij het vastmaken van ten kabel tus
schen de „Leda" en de „Karmt" overboord
sloeg en verdronk.
BRUILOFTSFEEST DOOR RAZENDE
OLIFANT WREED VERSTOORD
In de stad Andora (Engelsch Indië) zou
de bruiloft gehouden worden van Deve-
kumar Singh, een der rijkste vorsten van
het land. Ook zijn bruid stamde uit een
voornaam Indisch vorstenhuis. Toen de
bruidstoet door de straten van Andora trok
op weg naar den tempel, stonden duizen
den toeschouwers van het zeldzame
schouwspel te genieten.
Bijna had men den tempel bereikt, toen
eensklaps de olifant, waarop de bruide
gom troonde, door razernij werd aange
grepen. Hij omvatte met zijn slurf een
politieagent, wierp hem in de hoogte en
vertrapte het ongelukkige slachtoffer. Drie
mannen, die te hulp snelden, ondergin
gen hetzelfde lot. Daarna trachtte het
woedende dier den bruidegom, die vanuit
de hoogte dit bloedige tafereel machteloos
moest aanschouwen, te pakken te krijgen.
Tot zyn geluk kreeg de jonge vorst gele
genheid zich vast te grijpen aan een elec-
trische lantaarn, vanwaar hij zich op een
balkon wist te werken.
Nauwelijks had het woedende dier be
merkt, dat zijn prooi hem ontsnapt was,
of het rukte met zijn slurf de lantaarn
paal uit den grond en sloeg hiermede zoo
lang tegen het balkon, dat dit omlaag
stortte. De vorst had zich reeds inmid
dels binnen het huis in veiligheid kunnen
brengen.
Eindelijk gelukte het, den woesteling
met eenige welgerichte schoten onschade
lijk te melken.
HET AANTAL GRIEP-PATIëNTEN
IN A3IERIKA VERDUBBELD
Het aantal gr iep-patiënten in de Ver
eenigde Staten is in de week, eindigende
16 Januari, eens zoo groot geweest als in
de daaraan voorgegane week.
KOUDE TEISTERT HET VERRE
WESTEN
In het verre Westen der Vereenigde Sta
ten is het thans zeer koud. Veel vee is
doodgevroren. Op een farm in Nevada
verkeeren achttien personen in levensge
vaar. De schade aan de citrusplantages
wordt op 100 millioen geschat.
GROOTE BRAND TE HOLLYWOOD
Enorme schade
Een studio van de Fox-filmaatschappij
te Hollywood, welke 10 millioen dollar
heeft gekost, is gisteravond door brand
gedeeltelijk verwoestu Ook eenige pas ver-
vaardige films werden vernield. De scha
de wordt geschat op 200.000 dollars
KROONPRINS MICHAEL
GEOPEREERD
Acute blinde-darmontsteking tijdens verblijf
te Florence
Kroonprins Michael van Roemenië, die
zich met zijn moeder, prinses Helena, sinds
eenige dagen te Florence bevond, kreeg
Vrijdag een hevigen aanval van blinde
darmontsteking. Hij werd onmiddellijk
naar een kliniek vervoerd en geopereerd.
Koning Carol werd intusschen telefonisch
van het gebeurde op de hoogte gesteld. De
©peratie is goed geslaagd en de toestand
van den zieken prins is thans bevredigend.
GEVAARLIJKE BANDIET
ONSCHADELIJK GEMAAKT
Uit Cave City (Kentucky) wordt ge
meld: Lee Antle, de gangster, die in vijf
Staten werd gezocht, voor misdrijven, wel
ke varieerden van eenvoudige diefstallen
tot moord en ontvoering, werd Vrijdag ge
dood bij een vuurgevecht met politie
beambten.
DE ONTVOERING VAN HET
KNAAPJE MATTSON
Federale politiebeambten hebben toege
geven, dat zij zonder resultaat zijn geble
ven bij hun nasporingen naar de ontvoer
ders van Charles Mattson. Zij geven de
hoop evenwel niet op en zij hebben ver
klaard, dat de in uitzicht gestelde beloo
ning van 10.000 dollar voor het verstrek
ken van aanwijzingen, die tot de opspo
ring van de schuldigen kunnen leiden, ver
moedelijk haar uitwerking niet zal missen
UNIFORM VAN DEN NATIONALEN
JEUGDSTORM.
De Haagsche Kantonrechter mr, dr. Fon
tein behandelde Zaterdagochtend een over
treding van het uniformverbod.
De zaak diende met gesloten deuren, om
dat de verdachte minderjarig was.
Aan den 16-jarigen E. J. M. de P., wo
nende te 's-Gravenhage, was ten laste ge
legd het dragen van het uniform van den
nationalen jeugdstorm.
Als gemachtigde trad voor hem op mr.
van Vessem uit Utrecht. De ambtenaar van
het openbaar ministerie, mr. Langemeyer,
eischtte een boete van 5.subsidiair een
week tuchtschool.
De kantonrechter sprak verdachte vrij.
Naar wij vernemen zal de ambtenaar van
deze uitspraak in hooger beroep gaan.
...den man, die 'n witten
wandelstok draagt als hij
e straat moet kruisen!
(Want zoo'n stok wordt
gedragen door menschen,
die slecht kunnen zien)
dn u&cLej" AuaT w,
NkcLzrtarud. wvrobt
d&ie weeA de
STER TABAK
PUZZLE
&&zor<gd
IEDERE GOEDE OPLOSSER
ONTVANGT EEN PRUS
WAARONDER F. 50 O O
AAN GELDPRU1EN
