RIJKSPENSIOEN VOV
IN HANDEN DER GESTAPO
OFFENSIEVEN ZONDER SUCCES
Hoe er gemoord werd onder de
priesters en kloosterlingen
ZATERDAG 16 JANUARI 1937
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
HOE DE GEHEIME STAATSPOLITIE IN
DUITSCHLAND WERKT
HETZIJ GROOT OF KLEIN, RAAD VAN ARBEID
DOOR MIDDEL VAN DE
(VAN ONZEN BERUJNSCHEN -
CORRESPONDENT).
Berlijn, Januari 1937.
Er is u-el geen enkele instelling in het
Derde Rijk, waarover zooveel geschreven
is als over de Geheime Staats-Politie, kort
weg de Gestapo genoemd.
Wanneer er een Herderlijk Schrijven der
Duitsche Bisschoppen in beslag wordt ge
nomen, geestelijken worden gearresteerd en
zonder vorm van proces gevangen gehou
den, naar een concentratiekamp overge
bracht of „ter eigen beveiliging" onder de
hoede der Gestapo in „Schutzhaft" worden
gesteld, is dat alles het werk van die ge
heimzinnige, onzichtbare macht der Gehei
me Staatspolitie, die op het oogenblik in
Duitschland een onbeperkte macht bezit.
Sedert de tijd, dat von Berg zyn „Hand
boek voor het Duitsch Politierecht" schreef
in 1789 is er heel wat veranderd. In alle
landen is overal naast de officieele politie
een geheime recherche voor bijzondere
diensten gekomen, die altijd onder een
sluier van geheimzinnigheid haar doen en
laten verbergt.
In Duitschland echter heeft men dit
systeem van stilzwijgen verbroken. Reeds
in de wet van 10 Februari 1936 wordt de
taak van de Gestapo als volgt omschreven:
„De Geheime Staatspolitie moet in het ge-
heele rijksgebied elk streven dat tegen den
staat gericht is opsporen, bestrijden en de
resultaten harer bevindingen verzamelen
en beoordeelen; zij moet de Rijksregeering
op de hoogte stellen, voorlichten en van
advies dienen".
Over de taak van de Gestapo is thans een
belangrijke publicatie verschenen van dr.
Werner Best, den regeeringsdirecteux der
Gestapo, een man die het dus weten kan.
Dr. Best begint met een uiteenzetting
te geven van het begrip „Politieke politie in
het Nationaal-Socialistische Duitschland".
Deze instelling, zoo vervolgt hij, is het be-
veiligingsapparaat en strijdmiddel van het
Nationaal-Socialistisch bewind, dat ten doel
heeft, ieder activiteit die gevaarlijk is voor
de veiligheid van den staat op te sporen
en gade te slaan, alsmede alle machten te
bestrijden en onschadelijk te maken, die
dergelijke staatsvijandige acties veroorza
ken.
Dat wil dus zeggen, dat de taak van de
Gestapo zoo algemeen mogelijk is en dat
haar machtsbevoegdheid onbegrensd is. De
Gestapo moet de totale aandacht van het
geheele volk mobiliseeren tegen alle stre
vingen die gevaarlijk zijn voor den Staat.
Wat verstaat men nu in het Derde Rijk
onder een staatsgevaarlijk streven?
In de eerste plaats, zoo vervolgt dr. Best,
is het niet de taak om in te grijpen tegen
bepaalde toestanden die tegen het belang
van den staat indruischen: het moeten tast
bare handelingen zijn. De Gestapo zal deze
staatsgevaarlijke situatie wel signaleeren,
maar niet verhelpen of uitroeien.
Verder bedoelt de Gestapo niet te zijn
een controle-apparaat op de staatsmachine
tenzij er een „staatsvijandig streven" merk
baar zou zijn.
Dan eischt de Gestapo de onbeperkte
vrije hand.
De speciale taak der Geheime Staatspo
litie is het opsporen en voorkomen van
revolutionaire plannen tegen de leiding
van den staat; het nagaan van spionnen
en saboteurs en van allen, die de volksge
meenschap en de aanhankelijkheid jegens
den Staat ondermijnen of afbreuk doen.
Bovendien oefent de Gestapo een uitge
breide controle uit of de wetten omtrent
het zuiver houden van het bloed worden
nageleefd.
Dr. Werner Best voegt aan deze opsom
ming toe, dat hiermee geen catalogus voor
het arbeidsveld der Gestapo is gegeven,
daar men thans niet kan vastleggen, dat in
de toekomst gevaarlijk kan worden.
Dus het terrein der Gestapo is onbe
grensd en daarmee is het hek der willekeur
geopend. Tegen maatregelen, die de Gesta
po neemt, kaïn men niet in hooger beroep
gaan. Wanneer men zich tot de regeering
wendt, bereikt men 2elden of nooit eenig
resultaat. Dat hebben de bisschoppen en
de katholieke Jeugdleiders wel ondervon
den
„Wanneer en waar grijpt de Gestapo in?
Vooral die personen staan voortdurend
onder toezicht, die bekend staan als tegen
standers van het Nationaal-Socialistisch be
wind. Ook na de overwinning van het Na
tionaal-Socialisme zijn er tal van tegen
standers van het nieuwe bewind' blijven
bestaan. Zij worden voortdurend gecontro
leerd, afgeluisterd en bespionneerd met
wie ze omgaan, wat ze lezen en vertellen,
alles wordt systematisch aangeteekend,
vergeleken en slechts zelden onderzocht.
De Gestapo beschikt hoegenaamd niet
over betaalde krachten: alleen partij genco-
ten, die uit liefde voor de zaak zich be
schikbaar stellen, komen in aanmerking,
doch dit brengt ook het gevaar mee, dat
in de Gestapo juist de vurigste partijleden,
die totaal doortrokken zijn van de leer
van Rosenberg, allerlei hatelijke maatre
gelen nemen tegen de Kerk, de Katholieke
Jeugdorganisaties, Werklieden-vereenigin-
gen enz., zooals de praktijk overvloedig
heeft bewezen.
De Gestapo werkt nauw samen met de
Veiligheidsdienst van den Rijksleider der
S.S. de eenige politieke inlichtingsdienst
der Nationaal-Socialistische Partij. Deze
eiligheidsdienst, die aanspraak kan maken
op de medewerking van alle Nationaal-So-
cialisten, vormt de brug, zooals dr. Best
zegt, van het speciale corps der Politieke
Politie over de beweging heen naar die
krachten van het Duitsche volk, welke on
voorwaardelijk bereid zijn, om mede te hel
pen aan de mobilisatie van het geheele
volk tegen alle bemoeiingen, die voor den
staat gevaarlijk kunnen zijn. Overal waar
men denkt dat gevaar schuilt, worden on
middellijk maatregelen genomen. Iedere
staatsgevaarlijke actie moet onschadelijk
gemaakt worden voor ze gevolgen kan heb
ben.
Dit is oorzaak, dat de Gestapo vaak ge
varen ziet waar ze heelemaal niet zijn en
OFFENSIEF OP MADRID MISLUKT?
In den sector van Las Rosas duurt het
door de regeeringstroepen twee dagen ge
leden ingezette tegenoffensief nog voort.
De loyalen hebben belangrijke stellingen
op hun tegenstanders heroverd, aldus
meldt Madrid. Het is nog te vroeg om bij- j
zonderheden te kunnen melden, maar wel
kan reeds gezegd worden, dat de poging
om Madrid langs het Noorden te omvatten,
welke door de opstandige generaals in het
werk was gesteld, definitief mislukt is.
DE STRIJD IN ASTURIë.
De regeeringstroepen hebben bij him op-
marsch in den sector Asturië het dorp Or-
zonaga bezet. Zij hebben 300 meter spoor
rails tusschen Matallana en Vecilla ver
nield. De voorste troepen hebben de heu
vels langs den spoorweg LarobalValma-
seda bereikt. Het bezetten dezer nieuwe
stellingen is van eenige beteekenis voor
de toekomstige krijgsverrichtingen. Na de
hellingen van de Bejarbergen bezet te
hebben, zijn de regeeringstroepen verder
opgerukt in de richting van het dorp
Riano.
BOMBARDEMENT VAN MALAGA.
Uit Malaga wordt gemeld, dat gister
morgen twee rechtsche watervliegtuigen
Malaga, Velez Malaga en Torre del Mar
hebben gebombardeerd.
In Malaga is eenige materieele schade
aangericht. Ook de haven werd bestookt,
en het schip „Aimendi" werd getroffen,
maar zal toch kunnen blijven varen. Te
Velez Malaga en Torre del Mar werden de
stations en spoorlijnen gebombardeerd.
Twee personen werden gedood, verschei
dene andere gewond.
GAAT DE REGEERING VAN VALENCIA
NAAR BARCELONA VERHUIZEN?
„Le Matin" meldt uit Londen, dat de re
geering van Largo Caballero met het oog
op den opmarsch der nationalisten beslo
ten zou hebben, Valencia te verlaten en
den zetel der regeering naar Barcelona te
verplaatsen.
RECHTSCHE SAMENZWERING TE
BARCELONA ONTDEKT.
Beambten van de controle-brigade heb
ben te Barcelona een organisatie ontdekt,
welke complotteerde ten gunste van de
nationalisten.
Volgens een aan de pers verstrekte me-
dedeeling zouden de leden dezer organi
satie de eventueele ontscheping van een
rechtsch leger in Catalonië hebben voor
bereid. Het was de bedoeling te gelegener
tüd strategische punten in de stad en de
gebouwen der openbare nutsbedrijven te
bezetten. Tot nu toe zijn 14 personen ge
arresteerd, o.w. drie kapiteins der infan
terie, die vermoedelijk de belangrijkste rol
in de organisatie hebben gespeeld. Men
verwacht nog meer arrestaties. Alle gear
resteerde personen hebben een volledige
bekentenis afgelegd.
DE SPAANSCHE FURIE IN CIJFERS.
Ongeveer 40 a 50 van alle priesters
vermoord.
De Romeinsche correspondent van de
K. W. P. te Rome seint ons:
De wereld verlangt naar cijfers. Want
alleen cijfers kunnen de menschen over
tuigen. De Marxisten beweren telkens op
nieuw dat er in Spanje van Kerkvervol
ging geen sprake is en dat er alleen poli
tieke misdadigers zijn terechtgesteld en
dat alleen kerken van waaruit geschoten
werd in brand zyn gestoken.
Wij laten thans de simpele cijfers aan
het woord die een duidelijke taal spreken:
Volgens de nieuwste statistieken telde de
Spaansche geestelijkheid 60 Bisschoppen,
waaronder 10 Aartsbisschoppen, verder
33.500 saeculiere priesters en 20.640 kloos
terlingen.
Hoeveel daarvan thans nog in leven zijn?
Wij hebben thans de beschikking gekre
gen over een statistiek die samengesteld is
volgens de gegevens die bij het Spaansche
college in Rome zijn ontvangen. Deze sta
tistiek is gebaseerd op de schriftelijke ver
klaringen van 188 Spaansche priesters die
in Rome een toevluchtsoord gezocht hebben
en van 8 Bisschoppen die onlangs in de
Stad van het Vaticaan zijn gearriveerd.
dat een Maria-Congregatie als een Staats-
vijandig genootschap wordt beschouwd.
Tenslotte bespreekt dr. Best de midde
len waarvan de Gestapo zich bedient en
constateert daarbij, dat voor de preven
tieve maatregelen, die de Geheime Staats
politie neemt geen wettelijke regeling is
getroffen. Het zachtste middel waarvan de
Gestapo gebruik maakt is een waarschu
wing; dan volgt een gedeeltelijke beper
king der persoonlijke vrijheid, beperking
of inbeslagname der bezittingen en einde
lijk de zoo beruchte „Schutzhaft"-arresta-
tie ter eigen veiligheid.
Wat wel heel interessant is bij deze maat
regelen is het feit, dat al de maatregelen
der Geheime Staatspolitie geheel buiten het
onderzoek en de rechtsmacht der justitie
of andere regeeringsinstanties vallen.
Uit bovenstaande blijkt wel voldoende
de onbeperkte macht waarover de Gestapo
in het Derde Rijk beschikt en de belang
rijkheid van dit apparaat in de hand van
de huidige machthebbers in Duitschland.
Verder zijn in deze statistieken verwerkt
de gegevens die ontleend zijn aan meer
dan 200 brieven van andere Bisschoppen
en Priesters uit Spanje.
Vaak kan men absoluut de juiste cijfers
voor de geleden verliezen aangeven zooals
in Valladolid waar 29 priesters werden
vermoord. Doch in het algemeen kan men
de juiste cijfers slechts bij benadering aan
geven, daar de desbetreffende gebieden
zich nog in handen van de Marxisten be
vinden en een uitgebreid onderzoek daar
ter plaatse nog tot de onmogelijkheden be
hoort. Doch deze sombere statistieken
spreken op zich zelf reeds een duidelijke
taal. Behalve het percentage der vermoor
de priesters staan ook aangegeven het
aantal der verwoeste kerken en kerkelijke
gebouwen.
Over geheel Spanje bedraagt het aantal
priesters dat aan de geloofshaat der Roo-
den ten slachtoffer viel gemiddeld 4050
procent.
Er werden in totaal 10 bisschoppen ver
moord (van twee hunner weet men nog
niet waar ze gebleven zijn). Volgens de
allernieuwste gegevens is het aantal in
Spanje vermoorde Bisschoppen tot elf ge
stegen. (Zie het hieronder volgend bericht
uit Parijs. Red.). In negen bisdommen be
draagt het aantal der vermoorde priesters
meer dan 80 procent, in Malaga is het gru
welijke record van 90 procent bereikt.
Wat het aantal kerken en kloosters be
treft die in brand gestoken zijn luiden de
berichten uit 23 bisdommen: „Bijna alle
maal door brand vernield". In drie bisdom
men luidt het rapport: „Alle kerken in
brand gestoken".
Over deze cijfers behoeft men zich niet
te verwonderen, wanneer men bedenkt
dat reeds in de twee en een halve maand
die aan de revolutie voorafgingen 150 ker
ken onder het oog der autoriteiten in brand
werden gestoken. Wie gelooft dan nog het
fabeltje dat er vanuit deze kerken gescho
ten werd!
Over de vrouwelijke religieusen zijn de
statistieken nog niet gereed. Op verschil
lende plaatsen vielen ook deze nonnetjes
aan de woede der Communisten ten slacht
offer; op andere plaatsen liet men hen
met rust. Het schijnt dat tegen hen geen
bepaalde orders waren gegeven. Daaren
tegen is komen vast te staan dat het ver
moorden van priesters en het verwoesten
van kerken op hoog bevel, volgens juist
geformuleerde instructies is geschied.
Merkwaardig is ook dat de verminkingen
die aan de lichamen der priesters zijn ge
constateerd allen op bepaalde plaatsen en
op dezelfde wijze zijn toegebracht. Deze
uniformiteit verraadt duidelijk dat vol
gens een systematisch plan bij het plegen
van deze duivelsche barbaarschheden te
werk werd gegaan.
Vanwaar deze instructies kwamen laat
zich gemakkelijk begrijpen. Het ten uit
voer brengen van deze orders was slechts
afhankelijk van plaatselijke omstandighe
den en vooral van de snelheid waarmee de
Nationalistische troepen opmarcheerden.
Bisschop levend verbrand op het
Marktplein.
Volgens de mededeelingen van een
Spaansch priester, een oud-journalist, die
onlangs naar Parijs is gevlucht, is de hulp
bisschop van Tarragona, op het marktplein
der stad levend verbrand.
Volgens het „Annuario Pontificio" van
1936 was de hulpbisschop van Tarragona,
Mgr. Emanuele Borras Ferre, Titulair Bis
schop van Bisica.
Hiermede is het aantal der vermoorde
Bisschoppen in Spanje'tot elf gestegen.
BUITENLAND
BELGIE.
DE MOORD OP BARON DE
BORCHGRAVE.
Het antwoord van de regeering van Va
lencia op de nota dar Belgische regeering.
welke volledige schadevergoeding eischte
voor den moord op baron de Borchgrave, is
thans te Brussel aangekomen. Het stelt
België op verscheidene punten tevreden,
behalve op dat der schadevergoeding.
Het stoffelijk overschot van baron de
Borchgrave is gistermiddag te Brussel aan
gekomen. Het werd aan het station met mi
litaire eer ontvangen. Het stoffelijk over
schot zal op de begraafplaats te Laeken
ter aarde worden besteld.
DUITSCHLAND.
RIJKSDAG WAARSCHIJNLIJK OP
30 JANUARI BIJEEN.
Het schijnt thans vastgesteld te zijn, dat
de Rijksdag den 30sten Januari te 13 uur in
de „Kroll-Opera" zal bijeenkomen. Men
verwacht, dat Hitier een rede over de bin-
nenlandsche politiek zal houden, waarin hij
waarschijnlijk een overzicht van den door
het nationaal-socialisme verrichtten arbeid
zal geven. Men gelooft niet, dat de Rijks
dag besluiten zal nemen.
Ook het Rijkskabinet zal op 30 Januari,
in een plechtige vergadering, bijeenkomen.
Men gelooft, dat het een nieuwe wet be
treffende de volmachten zal goedkeuren.
Tevens zal een wet worden aangenomen
over de eenheid van het Rijk, waarin een
einde zal worden gemaakt aan de autono
mie vam de drie Hanzesteden Hamburg,
Bremen en Luebeck, die aan Pruisen zul
len worden gehecht, evenals een aantal sta
ten zooals Anhalt, Lippe-Detmold, Olden
burg, Mecklenbuxg-Schwerin, Hesse en
Brunswijk.
Het schijnt de bedoeling te zijn, dat
slechts Pruisen, Beieren en Sachsen als
landen blijven bestaan.
FRANKRIJK.
HET VRIJWILLIGERS VRAAGSTUK.
Vergadering van de Fransche Kamer.
Onder voorzitterschap van Herriot is de
bijeenkomst van de Kamer gistermiddag
om drie uur geopend. Op de regeeringsbank
hadden Blum en Delbos plaats genomen. Op
de agenda stond de bespreking van het re-
geeringswetsontwerp tot machtiging van
de regeering om alle maatregelen te nemen
noodig voor het beletten van het vertrek
van vrijwilligers naar Spanje.
De rapporteur Raymond Vidal, gaf ter
inleiding een uiteenzetting, waarin hij de
ontwikkeling van het vrijwilligers vraag
stuk schetste en den inhoud van het thans
ter tafel komende wetsontwerp besprak.
De regeering vraagt de Kamer machtiging
voor den tijd van zes maanden tot het ver
bieden van rojiseiarij en indiensttreding
van vrijwilligers, uitlokken van dienstne
ming wordt niet gestraft, wel het aangaan
van een dienstverbintenis of een daad,
strekkend tot het aangaan van een dienst
verbintenis bij de in Spanje of de Spaan
sche bezittingen, met inbegrip van Marok
ko strijdende troepen.
Zij, die voor het afkondigen van deze
wet dienstgenomen hebben, zijn niet straf
baar. De strafmaat blijft ter beoordeeling
van den rechter. In geval van recidive zal
de straf kunnen gaan tot een jaar gevan
genis.
Nadat verschillende afgevaardigden het
woord hadden gevoerd, betrad de eerste
minister, Leon Blum, het spreekgestoelte
voor een rede ter verdediging van het ont
werp.
De Fransche regeering, zoo verklaarde
hij, wil niet, dat de Spaansche burgeroorlog
zich uitbreidt tot Europeesche troebelen,
en tot een oorlog in Europa.
Het onderhavige ontwerp bewijst den
goeden trouw der regeering en bewijst, dat
zij dezelfde vreedzame houding in acht
neemt als Groot Brittannië. Voortgaande
gaf ook de eerste minister een overzicht
over de geschiedenis van de pogingen tot
oplossing van het vrijwilligersprobleem.
Het gaat er thans om Europa voor een oor
log te behoeden. De Fransche regeering
wacht er met ongeduld op, evenals zonder
twijfel de anderen, dat de controle haar
trouw tegen iedere verdenking zal verde
digen. Men moet thans snel optreden. Men
mag hopen, dat na de antwoorden van
Rome en Berlijn een accoord tot stand zal
komen. Frankrijk is bereid dat te aanvaar
den op zijn gebied zonder uitzonderingen
te maken en met inbegrip van het Fransche
gebiedsdeel, dat aan het gezag der regee
ring ontsnapt. (Hilariteit). (De minister
doelt hier op Zuid-Frankrijk).
Na deze rede van Blum werden de alge-
meene debatten gesloten en ging de Kamer
over tot behandeling van de artikelen.
Het ontwerp werd tenslotte met algemee-
ne stemmen aangenomen.
ITALIË.
HET BEZOEK VAN GOERING.
Geen enkel communiqué zal worden uit
gegeven aan het einde van de besprekin
gen tusschen Goering en Mussolini, zulks
op grond van het particuliere karakter van
het bezoek.
In Italiaansche kringen zegt men slechts,
dat de besprekingen geloopen hebben over
algemeene kwesties en actueele. problem en
en dat de algemeene intenationaie toestand
overzien is.
Hieraan voegt men toe, dat de gedachten- s
wisselingen in geen enkel opzicht wijziging
hebben gebracht is den bestaanden politie-
ken toestand en nogmaals bewijs leveren
voor de voortreffelijkheid der Italiaansch-
Duitsche betrekkingen.
De besprekingen hadden niet ten doel
speciale overeenkomsten tot stand te bren
gen, die reeds bestaan en „absoluut volle
dig en doelmatig zijn".
Gistermiddag is op het Kapitool een
schitterende receptie gegeven ter eere van
Goering en zijn gevolg. Talrijke Italiaan
sche persoonlijkheden waren hier aanwe
zig. Er werd een concert ten gehoore ge
bracht, waaraan werd medegewerkt door
Gigli en mevr. Gina Cigna van de opera
te Rome.
RUSLAND
BUITENGEWONE ZEVENTIENDE
SOVJETCONGRES.
Ter bevestiging van grondwet.
Gisteren is in het groote Kremlinpaleis
te Moskou het buitengewone zeventiende
Sovjetcöngres geopend, dat zich zal bezig
houden met de bevestiging van de nieuwe
grondwet
Op het congres zijn 1200 degelegeetrden
uit 24 gouwen en gebieden, 17 autonome re-
p.ublieken, 15 nationale gebieden en dis
tricten, aanwezig. Het congres werd door
Kalinin geopend. Er werd een presidium,
bestaande uit 54 personen, gekozen. Be
verkiezing van Stalin tot lid van het presi
dium lokte een langdurige ovatie uit. Ka
linin bracht rapport uit over het ontwerp-
grondwet. De leden van het corps diploma
tique woonden de opening van het con
gres bij.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
AUTO IN DE ILLINOIS-RIVIER
GESTORT
Uit Lockport (Illinois) wordt gemeld:
Vrijdagavond is een automobiel met ver
moedelijk vier inzittenden in de Illinois-ri-
vier gestort en gezonken, nadt de wagen
de brug geheel had vernield.
DE OVERSTROOMINGEN IN DE
VEREENIGDE STATEN
De overstroomingen, waardoor verschei
dene straten van het Midden-Westen van
Amerika worden geteisterd, nemen steeds
ernstiger vormen aan. Hevige regenval
doet de rivieren voortdurend verder was
sen. De door de overstroomingen aange
richte materieele schade kan nog niet over
zien worden, doch is in elk geval zeer groot.
In de overstroomde gebieden ligt het ge
heele verkeer stil. In enkele laag gelegen
gebieden staan vele woonhuizen geheel on
der water, en in vele gevallen zijn de bewo
ners door booten op het nippertje gered.
In den Staat Illinois zijn de scholen en
mijner, meerendeels gesloten. Groot is ook
het aantal doorgebroken dijken. Duizen
den arbeiders uit de werkverschaffing zijn
gerequireerd om de dijken te versterken.
DE MOORD OP DEN JEUGDIGEN
MATTSON
De oud-gedetineerde Fred Orrin Haynes,
die ervan verdacht wordt, betrokken te zijn
geweest bij de ontvoering van den jongen
Mattson en dien de politie reeds verschei
dene staten van het Midden-Westen van
Hij is aan een langdurig verhoor onder
worpen.
LUCHTVAART
VERMIST VLIEGTUIG GEVONDEN.
Negen inzittenden verbrand.
Te Playa Vicente (Vera Cruz, Mexico),
heeft men de wrakstukken gevonden van
een vliegtuig van de lijn MexicoMerida,
dat sedert eenige dagen vermist werd. Het
toestel was verbrand en de negen inzitten
den waren verkoold.
WEDEROM EEN PASSAGIERSVLIEG
TUIG IN AMERIKA VERONGELUKT.
Uit Los Angeles wordt gemeld, dat op
nieuw een vliegtuig verongelukt is, thans
een dat naar Ohio was vertrokken. Men
gelooft, dat de bestuurder en één passa
gier om het leven zijn gekomen.
