STADS NIEUWS DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 28ste Jaargang DONDERDAG 14 JANUARI 1937 No. 8622 cbelveSoii^ant SF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toonritbetaling: V oor -Leideo 19 cent pel weeki 2.50 per kwartaal Bjj onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver= krijg Laar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS II. GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeel in gen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur e& verhuur, koop en verkoop: 0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Is zij belachelijk? Wie? De contributie, welke de leden van de R.K. Staatspartij betalen. De socialistische pers vindt van wel. Zij schreef eergisteren over „de belachelijke lage contributie", welke de leden van de R.K. Staatspartij betalen. Daardoor ver klaarde zij.... de groote toename van het aantal leden!! Is die contributie belachelijk laag. Ja en neen. Als minimu m-contributie kan zij worden aanvaard; kan zij zou ook nog wel als zoodanig hooger mogen zijn! B e- lachelijk is zij echter niet als mini- m u m-contributie. Maar belachelijk is deze m in i- mum-contributie wel, als zij betaald wordt door menschen, die 't niet arm heb ben. Belachelijk is 't inderdaad, als beter gesitueerden, wel-gestelden, wel meer be talend, dan het minimum-bedrag, tóch nog een bedrag contribueeren, dat zéér laag moet worden genoemd.... Zij, diie wij hier op 't oog hebbein, moes ten ear eens toe kunnen komen, om vrij willig hun contributie te verhoogen, royaal te verhoogen. Zeker, men kan de contributie voor de E.K. Staatspartij niet vergelijken met de contributie voor de S.D.A.P. Menige katholiek, die lid is van de R.K. Staatspar tij, contribueert daarnaast nog voor.... wij zullen maar niet pogen, een Jijstje saam te stellen! Bij verreweg de meeste leden van de S.D.A.P. is dit héél anders. Dit verschil moet erkend en maakt ook de lage contri butie voor de R.K. Staatspartij niet zóó belachelijk, als zij schijnt! Niet zóó be lachelijk. Maar belachelijk is zij in vele ge vallen! Ontstellende mentaliteit De „Maasb." publiceert, met toestem ming van den schrijver, het volgende frag ment uit een brief welken het blad ont ving naar aanleiding van den Kerstbood schap van den H. Vader. „Het zal voor velen, met een scher pen blik op de hoogst ernstige situa tie in Europa niets meer of minder zijn geweest dan een klap in het gezicht; in ieder geval een enorme ontnuchte ring. Het is wel het allerbeste bewijs, hoe de hoogste kerkelijke autoriteit, zich bewegend buiten kerkelijke aan gelegenheden, d e e r 1 ij k mistasten kan, Wat.... in de practijk te veel voorkomt.De gruwelijkste lafheid d i e o o i t in de menschel ij ke geschie denis zou zijn voorgekomen, zou men, dank zij de vergissing van den H. Va der kunnen goed praten. Ontstellend is 't wanneer men er over nadenkt. Want vanzelfsprekend, sta ik op 't standpunt, dat de H. Vader in zijn groo- ten ijver voor den vrede, de feite lijke situatie in Europa jammerlijk uit het oog heeft verloren, althans zich veel te weinig heeft gerealiseerd. Een andere verklaring is m.i. onhoudbaar. De veronderstelling, als zou de H. Va der een verrader zijn, is kortweg krankzinnig te noemen. Maar strikt ge nomen heeft de H. Vader met deze Kerstboodschap den gezworen vijan den der Christelijke beschaving, tegen zijn wil vanzelf, wel degelijk een we zenlijken dienst bewezen. Conclusie de feilbaarheid des Pausen (resp. Bis schoppen) buiten zuiver kerkelijke aan- ge.egenheden, is dus iets, waarmee wel heel degelijk rekening dient te wor den gehouden. God geve, dat de K. Va- dc-v het Europa-gebeuren nog eens in zijn juiste beteekenis zal beseffen, om straks met des te meer élan te her stellen, wat h\j tegen zijn wil ver- zuimce" (alle spatieeringen zijn van den briewisselaar). De „Maasbode" voegt aan dit schrijven de volgende commentaar toe: De schrijver is katholiek en ongetwij feld te goeder trouw. Maar uit de zinnen, welke hij neerschrijft, komt schrijnend naar voren de ontstellende mentaliteit van onzen tijd, die aan waanzin grenzende hoog moed, welke het „ik" boven alles stelt. De H. Vader; in een der supreme mo menten van Zijn leven, van een smarte lijk zieicbed; met Zijn ruimen blik over de geheele wereld; voorgelicht door mannen, die alle problemen door en door en van alle kanten bestudeerd hebben; ingelicht door de hoogste kerkelijke autoriteiten in de betrokken landen; genietend alle bij zondere genaden van staat aan Zijn hoog ambt verbonden; genietend ook de bijzon dere voorlichting van den H. Geest. Hij spreekt als Vader der Christenheid tot Zijn kinderen; als Plaatsbekleeder van Christus tot de kudde van Christus. Maar wat Hij zegt, stemt niet met de ideëen en vooringenomenheden van be paalde personen overeen. Dan denken dezen echter niet aan de mo% gelijkheid, dat zij zichzelf vergissen; dat zij wellicht r.iet zoo volkomen ingelicht zijn als de H. Vader; dat zij het complex van het wereldgebeuren niet zoo kunnen over zien als dat op de zuivere hoogten van den Valicaanschen heuvel mogelijk is. Geen cogenblik denken zij er aan, dat ook zij z.eh kunnen vergissen. Neen, de H. Vader, de Paus vergist zich. Als Hij waarschuwt tegen wolven in schaapskleederen, dan begeeft Hij zich bui ten Zijn geestelijk terein. En de eenige concessie, welke men Hem nog belieft te doen, is dat fen zoo welwillend is Hem niet als een verrader van Christus te be schouwen Het ,.ik" triomfeert volkomen. „Wij zouden niet op dezen brief gewezen hebben, als hij een individueel geval ware. Maar daaruit spreekt de echte geestesge steldheid van onze dagen, het volstrekte in dividualisme, dat geen enkel ander gezag kent dan zichzelf. Dat dan wel spreekt van den heropbouw van een volksgemeen schap, maar dit geweldige werk wil vol trekken op de zelf gemaakte scherven en brokstukken van de eenige werkelijke ge meenschap: de Kerk met haar verheven en heilig, door Christus zelf ingesteld gezag. Als er meeningsverschil bestaat, vergist de Paus, vergissen de Bisschoppen zich. Dat is een houding, welke niet alleen niets meer met het „sentire cum Ecclesia", met het medeleven en medevoelen met de Kerk, met het Katholieke zintuig te ma ken heeft, maar bovendien eenvoudig niet meer Katholiek is. Dat is de houding, welke niet alleen leidt tot den opstand tegen de Kerk, maar zelfs logische consequentie tot den opstand tegen God. Het is de geest van onzen tijd. „Ik" vergis mij nooit; de eenigen, die zich vergissen, zijn de Paus, de Bisschop pen. Hoogmoed in het kwadraat. Ons zelf zijn Onlangs heeft de burgemeester van Den Haag in den Raad een rede gehouden ter verdediging van onz~ democratie. Wij willen het volgende er uit overne men: „De democratische instellingen, welke ik hier verdedig het zij mij veroorloofd dit te zeggen, al staat het met deze debatten niet in zoo heel nauw verband gaan .uit van den eerbied voor de persoonlijkheid en de overtuiging van anderen. Tegenover de zelfvergoding van het fascisme: „Wij zullen wel zeggen, hoe het moet", tegenover zijn menschverachting het woord is, ge loof ik, van prof. Huizinga stelt de de mocratie het vertrouwen in het volk, dat in hoofdzaak zijn eigen bestuursinrichting kan aangeven. Vertrouwen schenkt zij ook in defen zin, dat zij meent, dat zonder scha de over de richting in vrijheid kan worden beraadslaagd. Wij leven nu gelukkig nog onder zulk een regime. Daardoor is het mo gelijk, dat de heer Westerman hier en mis schien ook elders onze bestaande grond wettelijke instellingen kan bestrijden, fel kan bestrijden, zonder dat hij daardoor be hoeft te vreezen in een concentratiekamp of in Siberië terecht te komen, zoo al niet de urn met zijn asch aan zijn familie wordt thuisgestuurd. Gladstone, die heel oud ge worden is, zeide, dat de beste wijze om zijn tegenstanders te overwinnen was ze te overleven. Gladstone bedoelde dat anders dan op de lugubere wijze, die ik zooeven aanduidde. Ik weet niet, of de heer Wes terman mij of dat ik den heer Westerman zal overleven, maar .wat het ook zij, ik hoop, dat dit zal zijn op de wijze van Glad stone en niet op de wijze van de meer mo derne strijdmethoden, die door de groe pen worden uitgeoefend, die den heer Wes terman nader staan dan mij." De wereld in vogelvlucht De wereld in vogelvlucht bezien, geeft een mistig vergezicht te aanschouwen. Eigenlijk kan men bij mist moeilijk van een .vergezicht" spreken, maar in ieder ge val is er niet veel te „zien" vandaag. Rond om Madrid daalt er nu en dan een welda dige mist neer en dan zwijgen de kanon- en en hoort men geen bombardeerende vliegtuigen ronken, dan is er rust aan het centrale front. Het offensief op Malaga is al eveneens op niets uitgeloopen; de ver dediging bleek te sterk. Het wordt zoo langzamerhand wel duidelijk, dat de .Spaansche burgeroorlog wel eens een soort tachtigjarige oorlog kan worden, een oor log zonder eind. Intusschen gaat men rus tig door met het zenden van vrijwilligers; zelfs uit Amerika komen binnenkort een stel vrijwilligers naar Spanje. Een lichtpunt in de mist is het bericht uit Vaticaanstad, dat de toestand van Z. H. den Paus dermate verbeterd is, dat de H. Vader het bed heeft kunnen verlaten. Dat maakt de hoop op herstel weer levendig in de harten van alle Katholieken, die dezen levenskrachtig>->n Paus gaarne nog eenige jaren voor het bestuur der Kerk behouden willen. REGEN EN MIST, OOK OP SCHIPHOL. De van Londen komende P. H.-A. L. I. is op de Kooi geland. Het slechte weer regen, gepaard gaande met vrij zwaren mist heeft tot gevolg gehad, dat vanmorgen geen der verkeersmachines op Schiphol heeft kun nen landen. De uit Londen vertrokken machine, de nieuwe Douglas D. C. 3 P.H.A. L. I., die bestuurd werd door den gezagvoerder Scholte, heeft op Nederlandsch grondge bied een landing gemaakt op het vlieg veld de Kooi bij Den Helder. Het voornemen was, van hier verder door te vliegen naar Scandinavië in welk verband van Schiphol een extra machine met voor het Noorden bestemde passagiers naar de Kooi is vertrokken, teneinde de zen gelegenheid te geven in de P. H. A. L. I., de „Ibis" over te stappen. „O L. Heer op Zolder" De parochie St. Nicolaas binnen de veste te Amsterdam, welker gebied o.a. Zeedijk en Oude Zijds Voorburgwal omvat, is niet alleen de meest romantische, doch tevens de '.udste parochie van de stal Arasterdam. Rond het Oudekerksplein, waar de eerste St. Nicolaaskerk is gebouwd, is Amsterdam gegroeid. De drie kerken, welke in dit deel der oude stad dicht bijeen staan, zijn mo numenten, die de geheele geschiedenis van Katholiek Amsterdam belichamen. Aan de oude kerk zijn de herinneringen verbon den aan den bloeitijd der parochie in de middeleeuwen. Nadat in 1583 de pastoor had moeten vluchten, heeft het parochieele leven zich moeizaam voortgezet met als centrum de schuilkerk, welke in den volks mond ook thans nog bekend staat als „O. L. Heer op Zolder" In 1887 begon voor de pa rochie een nieuwe periode. Toen kwam het rijzige bouwwerk in neo-barokstijl aan de Prins Hendrikkade tot stand, dat zulk een karakteristiek onderdeel vormt van het stadsbeeld aan den Y-kant. Het bouwwerk was het levenswerk van den vroeg gestor ven architect A. C. Bleys. Op 7 Januari 1887 werd het kerkgebouw bij- ziekte van den bisschop van Haarlem geconsacreerd door den toenmaligen Aarts bisschop van Utrecht, Mgr. Snickers. Den dertigsten Maart daarop volgende werd voor het laatste in „O. L. Heer op Zolder de H. Mis opgedragen en werd het Heilig Sacrament naar het nieuwe kerkgebouw overgebracht. De vijftigste verjaardag van dien dertig sten Maart zal door de parochie feestelijk worden herdacht. Dien dag het is dan derde Paaschdag zal, met een speciaal daartoe verleende bisschoppelijk" vergun ning, in de oude schuilkerk wederom een plechtige H. Mis worden opgedragen, waar van de "zang door den K.R.O. zal worden uitgezonden. Den volgenden Zondag den vierden April, zal het kerkelijk hoogtepunt worden gevierd, wanneer de bisschop van Haarlem, Mgr. J. P. Huibers, een pontifi cale H. Mis zal opdragen in het jubileeren- de kerkgebouw. In den loop van de week zal het jubi leum in verschillende buitenkerkelijke feestelijkheden worden gevierd. Als een geschikte lokaliteit gevonden wordt, zal er een tentoonstelling komen van voorwerpen uit de geschiedenis van de parochie, welke tentoonstelling interes sant kan zijn, gezien het materiaal wat de oude schuilkerk reeds biedt. Met oudheid kundigen wordt thans op dit punt overleg gepleegd. DE 100.000! Neen, lezers en lezeressen, de 100.000 is in Leiden niet gevallen. En toch: de 100.000. Wat beteekent dat? In ons land zijn n.l. 100.000 jonge men schen tusschen de 14 en 30 jaar zonder werk Een ontstellend cijfer, waarachter een geweldig menschenleed schuilt. Voor de katholieke jongeren in ons Bis dom vragen wij a.s. Zondag uw steun. De Gezellen bieden u een plaatje aan ten bate der jeugdwerkloozenzorg voor wat be- tieft het werkkamp te Egmond. Katholieken, het vragen staat niet stil, wij weten het, maar het gaat a.s. Zondag om het behoud der jongeren, het gaat om menschenzielen, die we niet ten prooi mo gen doen aan de Godloosheid. In naam der Christelijke naastenliefde, helpt ons. Om wille onzer jongeren, koopt het plaatje en brengt uw offers! De Prop-commissie. K. J. M. V. ST. PETER KANIS. Gisteravond sprak de heer B. Tersteeg in het K. J. M.-clublokaal „Over Bedrijfs leiding, gebaseerd op cijfers der admini stratie". Voorwaar een onderwerp, dat zeer zeker allen jongemiddenstanders moet interessee ren. De wijze, waarop de heer Tersteeg dit belangrijke onderwerp uiteen zette en kort om de geheele uiteenzetting, welke hij over den middenstand als zakenmenschen gaf en de aangename en onderhoudende ma nier, waarop hij schetste hoe de goede za kenman een bedrijf of winkel moet opbou wen, was alleszins een opkomst van eiken K. J. M. V.'er waard. Wij hopen dan ook, dat de tweede causerie op 25 Januari a.s. door alle leden zal worden bijgewoond» Oud-leerlingen der Tuinbouwwinter- cursussen. De Afdeeling Leiden van bovengenoemde vereeniging vergaderde in hotel Central. De voorzitter opende de vergadering en wenschte de leden al het goede toe voor 1937. In 't bijzonder verwelkomde hij den beer Veendorp, die dezen avond een lezing zou houden met lichtbeelden getiteld „Mijn reis naar Italië". De notulen werden onveranderd goedge keurd, na enkele huishoudelijke zaken be sproken te hebben, gaf de voorzitter het woord aan den heer Veendorp. Spreker behandelde op prettige wijze zijn reis, welke ook verband hield met het a.s. 350-jarig bestaan van den Leidschen Hor tus. In gedachten nam spreker zijn toehoor ders mede op zijn schitterende reis door het Zwitsersche berglandschap om daarna aan te komen in het stadje Pavia bij Milaan, wat op prettige wijze bezichtigd werd, als mede de botanische tuin. Vervolgens trok ken we door verschillende steden o.a. Mi laan, Bologna, Florence, Pisa met haar be kende scheeven toren, vanwaar spreker een prachtig panorama zag en Rome, waar ook een groot tuinbouwcongres gehouden werd. Van al deze plaatsen liet spreker zijn gehoor aan de hand van een serie licht beelden en foto's, genieten van de prachtige bouwstijlen en wandelingen door botanische tuinen, parken en plantsoenen waar voor de tuinbouwers veel belangrijks te hooren en te zien was. Op de terugreis bezocht spreker nog den botanischen tuin te München, waarvan hij de aanwezigen een en ander liet zien. Aan het eind van dezen interessanten avond, dankte de voorzitter op hartelijke wijze den heer Veendorp voor het ge- bodene en riep hem een tot weerziens toe. Na verloting en rondvraag sloot de voor zitter de vergadering met dank voor de flinke opkomst. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Z. H. de Paus heeft gisteren voor het eerst het bed kunnen verlaten (2de blad). Göring naar Rome (2de blad). Rust in de omgeving van Madrid (2de blad). Aardverschuivingen in Oost-Java ver oorzaken groote schade en een twintigtal dooden (Ned. O. Indië, 2e blad). BINNENLAND. De huwelijksgeschenken van het Prin selijk Echtpaar: tentoonstelling in het pa leis aan den Kneuterdijk. (2de blad). Levering van 16 luchtkruisers opgedra gen aan de Fokkerfabrieken. (2de blad). Auto door afsluitboomen aan de Heerenstraat gereden. Inzittenden wisten zich in veiligheid te stellen AUTO DOOR TREIN ZWAAR BESCHADIGD Gisteravond, toen de afsluitboomen van den spoorwegovergang aan de Heeren straatZoeterwoudsche weg waren neer gelaten voor den laaitsten trein naai* Utrecht, welke te half elf van het station alhier vertrok, is een auto in volle vaart door een der afsluitboomen gereden. In de auto waren gezeten de 25-jarige autohandelaar N. B. v. H. uit Hazers- w o u d e en de 29-jarige landbouwer H. v. T., eveneens uit Hazerswoude. De auto kwam juist op de eerste rails tot stilstand en de inzittenden sprongen onmiddelijk uit den wagen om zich in vei ligheid te stellen, en oogenblikkelijk te verdwijnen. De overwegwachter snelde den trein tegemoet, doch deze kwam eerst tot stil stand toen hij de auto had aangereden en deze zwaar beschadigd opzij had gewor pen. De autobestuurder keerde spoedig terug en verklaarde door den zwaren mist niet bemerkt te hebben, dat de boomen waren neergelaten. Bij zijn verhoor bekende de autobestuur der op het Rapenburg een auto te hebben aangereden, doch hij was hierna doorge reden. De eigenaar van deze auto, welke langs den waterkant geparkeerd stond en waarvan de bumper en een spatscherm waren beschadigd, had van deze aanrijding kennis gegeven op het politiebureau. De autobesturder zeide voorts, dat hij enkele glazen bier had gebruikt. Van het gebeurde is proces-verbaal op gemaakt. R. K. Bouwvakarbeidersbond „St. Joseph". Zondag 17 Januari kwart over 7 H. Mis met algemeene" H. Communie in de pa rochiekerk van den H. Leonardus aan den Haagweg. Maandag 18 Januari 's avonds 8 uur feès- telijke vergadering (café. Zomerlust). uit sluitend toegankelijk voor hen, die daar toe wekelijks hebben bijgedragen. Geslaagd voor het examen boekhouden enz. „Vereeniging van Leeraren in de Han delswetenschappen", de heeren C. Crab- bendam. Leiden; W. G. J. Muusse, Leiden; H. G. de Ru, Leiden; N. Schouten, Leiden; allen leerlingen van den heer J. A. Jan sen, Kamerlingh Onneslaan 15, alhier. De Wachtmeester H. Grondel van het 6e Regiment Veld-Art.illerie alhier zal op 1 Februari a.s. worden gedetacheerd bij le A.V.A. te Utrecht teneinde aldaar een cursus te volgen voor den rang 'van Opper- Wachtmeester-Instructeur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1937 | | pagina 1