DE WORSTELING IN SPANJE VAN 2 JANUARI AF Peek Cloppenburg DONDERDAG 31 DECEMBER 1936 DE LEIDSCHE COURAN1 TWEEDE BLAD - PAG. 5 Rusland bereid een vrijwilligers over eenkomst aan te gaan DE NOODIGE CONTROLE VERLANGD DE LUTTELE KRIJGSVERRICHTINGEN. Het radiostation Sevilla heeft medege deeld, dat de troepen van Franco een nieu wen tegenaanval hebben gedaan in Ara- gon. Bij Corbaran en Campillo blijft de vijand terugtrekken met achterlating van vele dooden, gevangenen en oorlogstuig. In Guadarrama hebben dè linksche troe pen eveneens dooden verloren. In de buurt van Basurero hebben de linkschen een aan val gedaan. De troepen van Franco lieten hen naderen en brachten hun daarna zware verliezen toe. In den namiddag werd een tweede aanval der linkschen, waar aan vooral door vreemdelingen werd deel genomen, afgeslagen. Het weer is overal slecht. HET LOT VAN BARON DE BORCHGRAVE In vervolg op de demarche van de Bel gische regeering bij de Spaansche regee ring, ten behoeve van het instellen van een onderzoek naar de verdwijning in de om geving van Madrid van baron de Borch- grave, zoon van den Belgische oud-am- bsissadeur in Spanje, heeft de Belgische mi nister van buitenlandsche zaken, Spaak, een bezoek gebracht aan den Spaanschen zaakgelastigde te Brussel, wien hij de le vendige ontroering uiteenzette van de Bel gische regeering ten aanzien van de be richten over den tragischen dood van ba ron de Borchgrave in nog duistere omstan digheden. Voorts stelde hij den zaakgelas tigde op de hoogte van de bij de Spaan sche regeering gedane stappen en drong hij er op aan, dat de Belgische vertegen woordiger aan het onderzoek zou deelne men. De zaakgelastigde betuigde minister Spaak de deelneming zijner regeering. BRITSCHE CONSULAIRE VERTEGEN WOORDIGING BLIJFT IN MADRID. In strijd met het eerstgenomen besluit zullen de Britsche vice-consül en de con sul ad interim te Madrid blijven in plaats van naar Valencia te gaan. De Britsche Kamer van Koophandel heeft er de aan dacht van Eden op gevestigd, welke nadee- len de Britsche onderdanen kunnen on dergaan, die ter bescherming van Britsche belangen in de Spaansche hoofdstad blij ven, wanneer zij zonder eenige officieele vertegenwoordiging gelaten worden. De •Britsche ambassade zal Vrijdagochtend naar Valencia vertrekken. DE AANHOUDING VAN DE „PALOS Een soort ultimatum van Duitschen kruiser. De Spaansche ambassade te Parijs deelt het volgende mede: „Na het vertrek van het Duitsche stoom schip „Palos" zonder het krijgstuig, dat het vevoerde, en zonder den Spaanschen pas sagier, die zich met bepaalde documenten aan boord bevond, heeft de .commandant van den Duitschen kruiser „Koenings- berg" draadloos uit naam der Duitsche re- geeing aan den president der Baskische re- geeriiig Aguirre, een ultimatum-achtig bericht gezonden, vaarin beweerd werd, dat het schip op 23 mijl van de kust door zocht was, en dat de in beslag genomen goederen en de Spaansche passagier on middellijk in vrijheid moesten worden ge steld. In geval van een negatief antwoord zou de Baskische regeering de gevolgen moe ten dragen. De president van de Baskische regeering heeft geantwoord, dat het schip is doorzicht in de Spaansche territoriale wateren, dat de Engelsche torpedojagers, die er bij tegenwoordig waren dit konden beamen, en dat de in beslag neming van de achtergehouden lading volkomen in overeenstemming was met het internatio nale recht, daar het onomstootelijk oor logscontrabande betrof. Het in beslag ge nomen materiaal bestond namelijk uit een hoeveelheid celluloid, welke reeds gereed was gemaakt voor de vervaardiging van munitie voor kanonnen en elf complete draadlooze veldtelefoontoestellen. Des morgens om negen uur bepaalde de commandant van de „Koeningsberg" zich er toe, de ontvangst van het draadlooze te legram van het hoofd der Baskische regee ring te erkennen. DE AMEREKAANSCHE VLIEGTUIGEN VOOR SPANJE. Uiteenzetting van ministerie van buitenlandsche zaken. De waarnemende Amerikaansche minis ter van buitenlandsche zaken, Moore, heeft medegedeeld, dat het departement van bui tenlandsche zaken telegrafisch aan de Amerikaansche ambassades te Berlijn, Ro me, Moskou en Valencia, voor doorgeving aan de respectieve regeeringen een uiteen zetting heeft gegeven vain de feiten ten aanzien van de verleening van een ver gunning aan een Amerikaansche firma voor den uitvoer van Amerikaansche vliegtui gen en motoren naar Spanje. Moore ver klaarde, dat dit is gedaan, teneinde iede- ren indruk weg te nemen, die de buiten landsche regeeringen zouden kunnen heb ben, als zouden de Vereenigde Staten wij ziging gebracht hebben in hun houding, elke beoogt den uitvoer van oorlogsma teriaal naar Spanje te ontmoedigen. In een officieele verklaring erkent het BUITENLAND VAN HET VATICAAN. 's Pausen gezondheids toestand ministerie van oorlog, dat begin Januari j.l. een partij oude militaire vliegtuigen is verkocht aan de Vimalert Company en een andere partij in November aan een New- Yorksche makelaarsfirma, doch deze laat ste partij is nog niet afgeleverd, en het is mogelijk, dat de levering voor onbepaal- den tijd wordt uitgesteld. RUSLANDS ANTWOORD INZAKE DE VRIJWILLIGERSKWESTIE. Toestemming.maar controle. In antwoord op het voorstel van de En gelsche en de Fransche regeering ten aan zien van de kwestie der vrijwilligers heeft de Volkscommissaris van buitenlandsche zaken op 29 December tegenover den En- gelschen en den Franschen ambassadeur te Moskou de volgende verklaring afge legd uit naam van de Sovjetregeering: De sovjetregeering deelt de bezorgdheid van de Britsche en de Fransche regeering, welke gewekt is door de ontwikkeling van de gebeurtenissen in Spanje en haar vrees, dat een zoodanige ontwikkeling een ern stig gevaar vormt voor den vrede in Euro pa. De Sovjetregeering acht het feit on weerlegbaar, dat de strijdkrachten der op standelingen, die tegen het Spaansche re- publikeinsche leger strijden, voor een over wegend gedeelte bestaan uit buitenlandsche elementen, onder wie de Spanjaarden een uiterst nietigen rol spelen. De strijdkrach ten der opstandelingen bestonden sedert aan aanvang van den strijd hoofdzakelijk uit Marokkanen en het z.g. vreemdelingen legioen. Bijgevolg vormde de opstand der Spaan sche generaals van den aanvang af een po ging om met de strijdkrachten der Marok kanen en andere niet-Spaansche elemen ten het Spaansche parlementaire democra tische regime, dat in het leven is geroepen door de uitsluting van het geheele Spaan sche volk, ten val te brengen. Later wer den de strijdkrachten der opstandelingen eveneens in belangrijke aantallen aange vuld met Duitsche en Italiaansche onder danen. In den laatsten tijd begonnen ge noemde onderdanen in de plaatsen der op standige troepen en masse te arriveeren met speciale schepen. De berichten over den aard der recruteering van deze on derdanen, over hun uitrusting en hun verscheping, waarover de Sovjetregeering beschikt, veroorloven volstrekt niet te zeggen, dat wij te doen hebben met vrij willigers. Tengevolge van deze omstandig heid wordt inderdaad die toestand van in gevaar brengen van den vrede geschapen, waarover de ambassadeur van Groot-Brit- tannië heeft gesproken. De Sovjet-regeering zou het juist ach ten, dat de strijd in Spanje uitsluitend door de krachten der Spanjaarden wordt be slist. De Sovjet-regeering is bereid, zich bij het EngelschFransche voorstel aan te sluiten, doch acht het noodig: 1. dat de partijen tot de overeenkomst zich bereid verklaren een effectieve con trole op de nakoming van deze overeen komst in te voeren; 2. dat eventueele controlemaatregelen zoo spoedig mogelijk en onafhankelijk van de instemming of niet-instemmdng van de „muitende" generaals worden ingevoerd; 3. dat de partijen tot de overeenkomst zich moreel verplichten, tot de invoering van de controle de aankomst van z.g. vrij willigers door hun zich ter plaatse bevin dende officieele en niet-officieele agenten te doen signaleeren en zulke gevallen ter algemeene kennis te brengen. 4. dat een zoo vroeg mogelijke datum der totstandkoming van deze overeenkomst wordt vastgesteld, opdat de periode, die ons van dit tijdstip scheidt niet toelaat, di rect de transporten -der z.g. vrijwilligers naar Spanje te versterken en opdat punt 3 direct van kracht wordt. Naar de meening der Sovjet-regeering zal het doel, dat het BritschFransche voorstel beoogt, slechts onder de genoem de voorwaarden bereikt kunnen worden. SCHOTSCHE VRIJWILLIGERS IN SPANJE. Peter Kerrigan, de regionale afgevaar digde van de communistische partij in Schotland, die 18 December uit Glasgow naar Spanje was vertrokken met 150 man nen, om dienst te nemen bij de regeerings- troepen, maakt zich gereed een tweede contingent manschappen te ontvangen en deelt mede, dat eind Januari het aantal Schotten, dat aan den kant van de Spaan sche regeering strijdt tot 500 man zal zijn -toegenomen. DEENSCH STOOMSCHIP AANGEHOUDEN. Gewapende treilers der nationalisten heb ben gistermiddag in de Straat van Gibral tar het Deensche stoomschip „Ingeborg" aangehouden. Het schip nam de wijk naar Gibraltar en kreeg later vergunning de reis voort te zetten, nadat de Deensche consul stappen gedaan had bij de autoritei ten te Algeciras. AANSLAG OP VOOR REGEERING BESTEMDE LADING TE MARSEILLE. Op de kade van Marseille, nabij het Spaansche s.s. „Ciudad de Barcelona", hoorde gistermorgen een bewaker plotse- GISTEREN EENIGE VERLICHTING VAN PUN Gevaar voor complicaties De Romeinsche correspondent van de „Msbd." seint: Nadat de H. Vader Dins dag bijzonder hevige pijnen in het linker been heeft gehad, is Zijn toestand, vol gens sommiger meening, gisteren iets ver beterd. Deze verbetering zou echter slechts be trekking hebben op de pij naanvallen, die hierdoor verminderd zouden zijn, dat één der spataders gesprongen is, tengevolge waarvan een hoeveelheid bloed wegvloei de, hetgeen den Paus eenige verlichting zou hebben gegeven. Eensdeels wordt dit als een gunstig tee- ken uitgelegd, in zooverre daardoor de mogelijkheid van het intreden van compli caties minder spoedig te vreezen zou zijn. Van den anderen kant hoede men zich echter voor een al te groot optimisme. Want het is bekend, dat een dergelijke verlichting van de subjectieve ziektege waarwordingen toch vrij spoedig weer door complicaties, soms van gevaarlijken aard, kan gevolgd worden. Met name is de vrees niet ongewettigd, dat in zulk een geval zich uitbreiding van de plaatselijke sepsis zou kunnen voor doen. Ook is het bekend, dat in zulke omstan digheden wel eens tot geheele of gedeel telijke amputatie van het aangedane lichaamsdeel moet worden overgegaan en sommige geruchten zinspelen op zulk een mogelijkheid. Bij het uitblijven van officieele bulle tins over het verloop van 's Pausen ziekte evenwel dient men uiterst voorzichtig te zijn bij het aanvaarden van berichten of geruchten, volgens welke een dergelijke veronderstelling reeds als een waarschijn lijkheid of noodzakelijk zou moeten wor den opgevat. Intusschen wordt meegedeeld, dat men den H. Vader de mogelijkheid van ver plaatsing uit het ziekbed wil verschaffen door middel van een speciaal daartoe ver vaardigden leunstoel, die den Paus in staat zou stellen, het bed te verlaten, zonder dat het zieke been aan eenigerlei beweging wordt blootgesteld. De vraag is geopperd, of men nog niet eenige andere geneesheeren ter consultatie aan 's Pausen ziekbed zou ontbieden, doch de H. Vader .wil hiervan niets weten. DUITSCHLAND. POLITIEKE RUST TOT 11 JANUARI Geen kabinetsraad Anders dan de geruchten, die in poli tieke kringen te Berlijn de ronde deden, deden vermoeden, is het Duitsche kabinet gisteren niet bijeengekomen. Hitier heeft het noenmaal met Goebbels gebruikt, ter wijl Goering het huwelijk van zijn nicht heeft bijgewoond. Hitier vertrok gister avond naar Berchtesgaden, Volgens mede- deelingen uit officieele bron zullen tot 11 Januari geen gebeurtenissen van politieke beteekenis plaats vinden. HET AFTREDEN VAN ADMIRAAL RICHARD FORSTER Verband met toestand aan Spaansche kusten? Op 21 December heeft een telegram uit Berlijn gemeld, dat admiraal Richard For- ster, commandant van het Baltische eska der, uit den dienst was getreden. Het Fransche blad „lTnformation" publi ceert in zijn éditie van gisteren in verband hiermede het volgende telegram uit Bern: „Te Berlijn doet het hardnekkige ge rucht de ronde wij vernemen uit goede bron, dat het juist is, dat vice-admiraal Forster, commandant der Duitsche vloot- strijdkrachten, een week geleden zijn ont slag heeft genomen. In een schrijven, waar in hij de motieven voor zijn aftreden uit eenzet, heeft de vice-admiraal verklaard, dat hij „de Duitsche strijdkrachten niet blootgesteld kon laten aan de ernstige ge varen aan de Spaansche kusten". REEDS VERLAAGDE PRIJZEN LEIDEN: BREESTRAAT ENGELAND. HET MIDDELLANDSCHE ZEE-ACCOORD MET ITALIë Welingelichte Britsche kringen zouden niet verbaasd zijn, wanneer een Engelsch Italiaansche verklaring op 3 of 4 Januari a.s. zou worden gepubliceerd. De onder handelingen over een Middellandsche Zee- acoord vorderen op gunstige wijze (Zooals men zich herinneren zal, is reeds eenige dagen geleden een bericht gepubli ceerd, dat dit Middellandsche Zee-acoord in den vorm van een gentlemens agreement reeds tot stand was gekomen. Dit bericht is evenwel voorbarig geweest). CHINA* DE POSITIE VAN TSJANG KAI SJEK De centrale politieke raad te Nanking heeft voor de tweede maal het verzoek om ontslag, dat Tsjang Kai Sjek heeft inge diend, van de hand gewezen. Men vertolkt deze tweevoudige wijziging als een bewijs van de achting, die de maarschalk te Nan king geniet wegens de talrijke diensten, die hij zijn land bewezen heeft. ling een ontploffing. Ter plaatse lag een lading voor genoemd schip, waarbij zich ook een leeg wagentje bevond. De ontplof fing had zich voorgedaan in dit wagentje, dat spoedig in lichte laaie stond. De politie stelde onmiddellijk een onderzoek in en kwam weldra tot de overtuiging, dat het gebeurde geweten moet worden aan een aanslag. Zij ontdekte n.l., dat er een elec- trische leiding heen was aangelegd, ver bonden met een wekker, en in contact ge bracht met een houder vol brandbare vloeistof. De lading van de „Ciudad de Barcelona" was bestemd voor de te Valen cia gevestigde regeering. Havenarbeiders te Marseille weigeren ertsschip uit Huelva te lossen. De havenarbeiders van Marseille hebben geweigerd een lading kopererts te lossen, die bestemd was voor een fabriek van che mische producten en was aangevoerd door een Duitsch stoomschip, de „Indra" uit Huelva, dat gelegen is in door de natio nalisten bezet Spaansch gebied. BUITENLANDSCHE BERICHTEN POOLSCHE SKILOOPERS DOOR LAWINE BEDOLVEN. Nabij het dorp Doverla in het Poolsche woiwodeschap Stanislaw in de Karpathen heeft een lawine van acht meter dikte twee skiloopers bedolven. Een reddingsko- lonne zoekt naar de slachtoffers, doch heeft hen nog niet gevonden. VOOR VISSCHERS OM TE WATERTANDEN. Uit Sydney wordt gemeld, dat aan de kust van Nieuw-Zuid-Wales en Tasmanië uitgestrekte vischterreinen zijn ontdekt. Een deskundige van de regeering heeft vastgesteld, dat het hier wemelt van eet bare vliegende visschen, zalm, sardines en tonijnen. Naar schatting kan de ont ginning van deze terreinen jaarlijks vele millioenen ponden sterling opbrengen. DUIZENDEN MEEUWEN IN DE OLIE. Langs de kust van Jutland heeft men duizenden meeuwen moeten dooden, om dat zij in de afval-olie geraakt waren, wel ke door sommige met vloeibare brandstof gestookte scheepsmachines wordt uitge worpen. De vleugels der zwemvogels raken met die olie doordrenkt, tengevolge waarvan de arme dieren niet meer in staat zijn, om te vliegen. De legermacht in Sovjet Rusland. De waarheid omtrent de Sovjet-Russische bewa pening Op het buitengewone Sovjet-Con gres, dat te Moskou gehouden werd, hebben verschillende spre kers ten aanzien van de geheele wereld, verklaard, dat geen en kele coalitie in staat zou zijn, de zegevierende opmarsch van de Sov- jetlegers tegen te houden. Maar het heeft wel aanstonds bevreem ding gewekt, dat de generalissi mus van hefRoode Leger, Wo- roschiloff, geen enkel cijfer noem de, maar de vooruitgang alleen procentsgewijze aangaf. Wat is dan de waarheid omtrent de sterkte van het Roode Lager, en kan men haar terecht onover winnelijk noemen? In de laatste drie jaren stond Sovjet- Rusland in het teeken van een geweldige activiteit in de productie van oorlogsma teriaal en de bewapeningsparagraaf van het vijfjarenplan, steekt veruit boven alles. Millioenen roebels zijn besteed aan de ont wikkeling van de industrie, terwijl er in het geheel geen aandacht werd geschonken aan de hooge levensstandaard en de zeer lage loonën. Wat is er in dezen tijd bereikt? In ieder geval niet wat men ervan verwachtte. Zoo werd onlangs beweerd, dat Rusland 7000 vliegtuigen bezat, terwijl men volgens berekeningen naar officieele documenten slechts tot 3500 kon komen. Het aantal di visies is daarentegen in de laatste jaren I veel grooter geworden. Volgens een artikel van den Poolschen generaal Sikorski in de „Petit Parisien" bezat het Russische Leger in 1935 reeds 62 divisies infanterie en 11 divisies cavalerie, welke cijfers op het oogenblik respectievelijk tot 86 en 21 zijn gestegen. In een jaar steeg het aantal tanks van 150 op 3000, procentsgewijze dus een onnoemelijke vooruitgang. Op het oogen blik zijn anderhalf millioen manschappen onder de wapenen (drie maal zooveel als in 1925) en bij mobilisatie zou dit aantal aangroeien tot een zeven acht millioen soldaten, die een degelijke militaire oplei ding achter den rug hebben. Toch moet men zich door deze cijfers niet laten im- poneeren, want deze millioenen kunnen in geval van oorlog niet in den strijd geworpen worden wegens het tekort aan modern oor logsmateriaal. Zoo zijn er ook bij de luchtmacht tal van machines van het oude type, hoewel er on der de 500 bombardementsvliegtuigen en de 1500 lichte vliegtuigen ook machines zijn van de allermodernste soort en voorzien van de meest perfecte bewapening. In vroe gere jaren zou Rusland in tijd van oorlog alle levensmiddelen van haar eigen bodem kunnen verkrijgen, maar de landbouw productie is tengevolge van het collectivis- tische systeem zoo schrikbarend gedaald, dat alleen in geval van een korte verdedi gingsoorlog Rusland zich zelf zou kunnen behelpen met de voortbrengselen van eigen bodem. Ernstige leemten. Rusland is een onmetelijk land met uiterst slechte verbindingen, en dit heeft het probleem nog moeilijker gemaakt. Daar troepenverplaatsingen slechts zeer lang zaam kunnen geschieden, en het bijna on mogelijk is vanuit een centraal punt nauw keurig een oorlog aan twee fronten te voe ren bij deze slechte verbindingen heeft de Generale Staf een zoo groot mogelijke autonomie verleend aan de legerafdeelingen in de verschillende streken van Europeesch Rusland en Siberië. In het Westen is het leger verdeeld over twee linies, de eerste linie, loopende van Leningrad, Smolensk, en Kiew, terwijl de tweede linie in de gebieden van Moskou, Rostow en van het Don-bekken ligt. Op het Congres te Moskou heeft ook de vlootcommandant medegedeeld, dat het aantal vlooteenheden verdriedubbeld was. Maar ook wanneer Rusland een formidabele oorlogsvloot had en die tijd is misschien niet ver meer dan was het grootste pro bleem nog niet opgelost. Waar zal haar basis zijn, om in geval van oorlog met succes te kunnen operee- ren? De Russische kust kent bijna geen van nature geschikte bochten en inham men, alleen in het Noorden, maar daar is de zee het grootste gedeelte van het jaar geblokkeerd door het Poolijs. De vrede van Warschau waarbij de Bal tische Staten onafhankelijk werden, heeft Rusland beroofd van haar voornaamste ba sis aan de Baltische Zee. De haven van Kroonstadt is daar nog beschikbaar, maar deze is eveneens on bruikbaar doordat zij in de eerste maanden van het jaar ligt dichtgevroren, terwijl een Russische vloot er voortdurend geblokkeerd zou zijn door de Duitsche vloot, die de Bal tische Zee niet verlaat. Wladiwostok zou een geschikte vlootba- sis zijn, wanneer het niet zoo ver verwij derd lag van het moederland, hoewel dit steunpunt de laatste jaren veel minder be teekenis heeft gekregen, daar dit punt zeer kwetsbaar is bij luchtaanvallen en ook omdat de Japansche vloot zelfs op de Noordkust van China groote arsenalen heeft laten bouwen. Wladiwostok is door zijn spoorweg wel met Moskou verbonden, maar de tegenwoordige wijze van oorlog voeren heeft tot gevolg, dat dezq landver binding al heel spoedig onbruikbaar ge maakt zou worden. Op de conferentie van Montreux heeft Rusland speciale rechten gekregen over de doortocht van haar oor logsschepen van de Zwarte Zee, door de Dardanellen naar de Middellandsche Zee, maar Moskou is niet blind voor het gevaar, dat de vloot wel eens vernietigd kon zijn in deze val, voor zij de Middellandsche Zee had gezien. Het onlangs voltooide kanaal van Le ningrad naar Archangel is een snelle ver binding van de Witte Zee naar de Baltische Zee en omgekeerd, maar het groote bezwaar is ook hier: meerdere maanden in het jaar is het kanaal totaal dichtgevroren. Zoo wordt een sterke Russische vloot ten zeerste belemmerd, en de Fransche techni sche experts, die de mogelijkheid van een militair bondgenootschap van Frankrijk met Rusland hebben onderzocht, hebben een samenwerken van de beide oorlogsvlo ten volkomen van hun berekeningen uitge sloten. De winter en het ijs, de groote verdedi gers van Rusland ten tijde van Napoleon, zullen bij een komenden oorlog zelfs een technisch volmaakte Russische vloot in den winter tot machteloosheid doemen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5