28ste Jaargang
WOENSDAG 39 DECEMBER 1936
No. 8610
3)e CcidadtcSoti/ïotit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
)F ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pei week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abunnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Een boek met voor en tegen
De „Raad van Katholieken der N.S.B."
zendt een circulaire rond, waarin het den
Katholieken een raad geeft! Den raad n.l.
om zich aan te schaften het werk „Die
grundlager der National-Sozialismus" van
mgr. dr A. Hudal.
Dit werk is geschreven door een Oosten
rijker, den bisschop dr. A. Hudal, die te
Rome zijn werkkring heeft (rector van de
„Anima") en die geheel op persoonlijk
initiatief dit boek heeft doen uitgeven.
Geheel op persoonlijk initiatief. Uit
Vaticaansche kringen' is verklaard, dat het
Vaticaan met dit boek niets te maken heeft.
En het geheele Oostenrijksch Episcopaat
heeft op de allerduidelijkste manier laten
blijken, dat het zich met de uitgave van dit
werk niet kan vereenigen.
Wat is dan wel inhoud en strekking van
het boek. De inhoud isnietalle e* n een
pro te laten hooren voor het nationaal-
socialisme. Neen, de schrijver zet-het
contra óók uiteen. En dat is de strek
king van het werk hij wil de Duitsche
leiders er toe brengen, het contra uit
de beweging uit te schakelen, zoodat al
leen het p r o zal overblijven!
't Valt niet te verwonderen, dat de ker
kelijke autoriteiten zoowel in Rome als
in het vaderland van mgr. Hudal met deze
goed-bedoelde poging zich niet wil
len compromitteeren, van overtuiging, dat
het boek het door den schrijver bedoelde
goede gevolg met zal bereiken, maar dat
er eenzijdige propaganda mee ge
maakt zal worden. En de feiten hebben
hen reeds in het gelijk gesteld. In Duitsch-
land (waarvoor het boek eigenlijk geschre
ven is!j is de verspreiding van het werk
door de nationaal socialistische regeering
reeds absoluut verboden! En in Holland
(waarvoor het niet geschreven is, evenmin
als voor Oostenrijk) wordt het door de
N.S.B. gepropageerd!
En nu willen wij hier 'ns wijzen op het
merkwaardige in die propaganda van de
N.S.B. ten onzent. Men verklaart, dat alles,
wat vólgens het boek in Duitschland
tegen het nationaal-socialisme p 1 e i t, in
de Nederlandsche beweging volkomen ont
breekt, Alleen wat in het nationaal-socia
lisme in Duitschland g o e d is, is natuurlijk
hier in overvloedige mate aanwezig!
De „Raad van Katholieken der .N.S.B."
kan een veel eenvoudiger raad geven aan
de Katholieken; een raad, waarbij de
heeren propagandisten niet zoo'n acroba
tische toer behoeven te maken als hier
boven aangegeven. Hij geve eenvoudig
den raad, te lezen, hoe de eigen B i s-
schoppen in Nederland oordee-
len over het nationaal-socialisme, hoe het
gezamenlijk Duitsch Episco
paat, hoe het gezamenlijk Bel
gisch Episcopaat. Hier worden uit
spraken gegeven, welke bedoelen,
de gewetens der Katholieke in te lichten
en te leiotn. En deze uitspraken zijn voor
ieder waar Katholiek vande hoogste
waarde.
HULDEBETOOGING IN DEN HAAG.
Défilé langs de door de stad
opgestelde vereenigingen.
Het druilerige mistige weer van dezen
somberen winterdag heeft niet kunnen be
letten, dat duizenden en nog eens duizenden
langs den weg geschaard stonden, waar
langs de koninklijke stoet Dinsdagmiddag
zou rijden om de hulde te aanvaarden, door
de ongeveer 38.000 leden van de bij het
comité aangesloten vereenigingen aan onze
Landsvrouwe en het prinselijk paar te
brengen.
Reeds by het paleis op het Noordeinde
was het lang voor het uur waarop de stoet
zou vertrekken een enorme drukte, die al
lengs aanzwol zoodat de politie handen vol
had om het publiek achter de afzetting te
houden.
Tegen twee uur arriveerden de konink
lijke rijtuigen en stelden zich voor het pa
leis op.
Precies om twee urn kwam er beweging
in de glazen deuren van het paleis en ver
schenen H.K H Prinses Juliana en Z.D.H.
Prins Bemhard op het bordes De Prinses
droeg een beige bontmantel, waarop een
groote roode roos prijkte en een coquet
rood hoedje. Prins Bernhard was gekleed
in een donkere overjas met een -witte bloem
in het knoopsgat, een witte zyden foulard
om den hals en had een hoogen hoed op.
Zij stapten in de blauwe calèche, welke
la deaumont bespannen was.
In de volgende calèche, eveneens a la
deaumont bespannen, nam H.M de Konin
gin plaats, die gekleed was in eer. donker-
grijzen bontmantel. Naast haar was Prins
Aschwin gezeten.
Aan den kop van den stoet reden achter
den hoofdcommissaris van politie, eenige
leden van het Haagsche Comité voor de
Luisterrijke Viering van het Prinselijk
Huwelijk. Burgemeester de Monchy was
door ambtsbezigheden verhinderd mee te
rijden.
In het eerste hof rij tuig, dat daarop volg
de waren gezeten Baron Baud en graaf van
Zuylen van Nijevelt.
Vervolgens kwam de calèche, waarin
'Prinses Juliana en Prins Bernhard geze
ten waren, welke geëscorteerd werd door
de adjudant van H. M., majoor Phaff en
den ordonnans-officier, le luitenant jhr. v.
Lawick van Pabst. In de volgende ca
lèche reden H. M. de Koningin met prins
Aschwin, geëscorteerd door kolonel jhr. de
Jonge van Ellemeet en den ordonnanse
officier, le luitenant jhr. van Kinschot.
In het daarop volgende hof rij tuig wa
ren gezeten mr. J. W. Baron van Lynden,
opperkamerheer van H. M. en gravin van
Lynden van Sandenburg geb. baronesse
Nagell van Ampsen, grootmeesteresse van
H. M. de Koningin.
In het vijfde hofrijtuig zaten freule van
Heemstra, Juckema van Burmania baron
Rengers van Warmenhuizen, d.d. groot
meester van Prinses Juliana. In het zesde
freule de Brauw en ritmeester jhr. Ver-
heyen, eerste stalmeester van H. M. de Ko
ningin.
De stoet werd gesloten en begeleid door
de motorbrigade van de Haagsche politie.
Luide toegejuicht door het publiek ver
dween de kleurige stoet langzaam langs
de vaandels van de op het Noordeinde op
gestelde vereenigingen in de richting van
de Zeestraat.
Bovenstaande is reeds geplaatst in een
gedeelte onzer vorige oplage).
In de Zeestraat stond o.a. de Princevlag
met kleurige vlaggen, vaandel en banieren
opgesteld, hier bewezen padvinders evenals
op vele andere plaatsen langs de route goe
de diensten door naast de politie voor een
afzetting te zorgen. Ook de welpen waren
hier aangetreden.
De belangstelling langs den weg was lang
niet overal even groot. Bovendien was de
route zoo gekozen, dat een ieder gelegen
heid had de vorstelijke personen te zien
voorbijrijden. Een aardig gezicht was het
op de Laan van Meerdervoort, waar de
Graal, de R.K. Padvinders en even voor
het eerste gymnasium de Scheveningsche
visschersvrouwtjes langs den weg ge
schaard stonden. Voor de ramen van het
gemeentelijk verzorgingshuis zagen de pa
tiënten den stoet voorbijtrekken. Ook de
driehoekmeisjes in haar donker groene uni
formen hadden op de Laan van Meerder
voort plaats gevonden.
Over de nieuwe brug van het Verver-
schingskanaal ging het vervolgens door de
Regentesselaan, waar de balcons dicht
bezet waren met belangstellenden. Het In-
do-Europeesch Verbond, afdeeling Neder
land, had hier standplaats gekozen. De be
langstelling in de Regentesselaan was bij
zonder groot. Nog grooter was zij op het
Regentesseplein, waar frissche kinderstem
men het prinselijk paar „Wij willen Hol
land houen" hebben toegezongen met be
geleiding van de Postfanfare. Deze zang-
hulde had plaats, nadat de stoet om het mo
nument was gerëden. Met een donderend
hoera eindigde deze hartelijke huldiging,
die slechts enkele minuten geduurd had.
Stapvoets, zooals trouwens langs den ge-
heelen weg werd gere4en, ging de stoet
door de Weimarstraat lftngs Koningsplein,
Prins Hendrikstraat, Hrins Hendrikplein,
Zoutmanstraat, Piet Héinstraat naar het
Piet Heinplein. Het Weer bleef gelukkig
droog. De natte straten waren met zand
bestrooid om het uitglijden van de paarden
te vermijden.
In de Prins Hendrikstraat zagen wij de
vaandelwacht van het N.J.V., en het Groene
Kruis opgesteld, terwijl voor de ramen van
de Mariaschool de Zusters het voorbijtrek
ken van den stoet gade sloegen.
Op het Prins Hendrikplein stond het Le
ger des Heils en in de Zoutmanstraat de
Graalmeisjes. Op het Piet Heinplein werd
andermaal enkele minuten halt gehouden
voor een tweede zanghulde. Plechtig en ge
dragen klonk het lied: „Gelukkig is het land,
dat God de Heer beschermt...." begeleid
door het jongelieden-muziekkorps „Julia
na". Met een driewerf hoera en een „Lang
zullen ze leven in de gloria" werd deze
hulde besloten.
Over de Kortenaerkade en door het
Noordeinde reed de stoet naar het paleis
terug. De rit heeft ruim een uur geduurd.
De leden van het Comité, dfe van den
stoet deel uitmaakten, werden ten paleize
ontboden.
Het ontwerp van het motorjacht voor de binnenwateren, het Nationaal Huwelijks
geschenk aan Prinses Juliana en Prins Bernhard, waarvan Dinsdag de plannen
aan het vorstelijk Paar zijn aangeboden.
HUWELIJKSGESCHENKEN VOOR HET
PRINSELIJK PAAR.
Na terugkeer in het koninklijk paleis van
den rijtoer langs de huldebrengende ver
eenigingen hebben Prinses Juliana en
Prins Bernhard Dinsdag in den namiddag
verschillende delegaties en personen in
audiëntie ontvangen, die huwelijksgeschen
ken kwamen aanbieden.
Het Nationaal geschenk
Te half vijf arriveerden de leden van het
Uitvoerend Comité en eenige leden van de
technische commissie voor de aanbieding
van het nationale huwelijksgeschenk, waar
voor allerwegen in den lande de gelden zijn
bijeengebracht en dat als het groote ge
schenk van het Nederlandsche volk be
schouwd kan worden. Mr. L. J. A. Trip
hield hierbij een rede.
Het comité voor het nationaal huldeblijk
had het ontwerp-jacht van ir. H. W. de
Hoogt, scheepsbouwkundige te Haarlem,
gekozen voor uitvoering. Dit ontwerp werd
gisteren aan het Prinselijk Paar ter goed
keuring voorgelegd.
H. K. H. en Z. D. H. bezichtigden met
groote belangstelling de teekeningen van
het jacht, daarbij voorgelicht door de leden
van de technische commissie.
Het jacht zal in het begin van den zomer
gereed zijn, evenals het andere deel van
het nationaal geschenk, de verbouwing en
inrichting van het paleis te Soestdijk.
Suriname biedt als onderdeelvan den
verbouw van het paleis Soestdijk een
schouw aan in de ontvangkamer; Curasao
verzorgt de inrichting van de eetkamer.
De armband, geschenk van Ned. Indië aan Prinses Juliana bij haar huwelijk is
Dinsdag door den voorzitter -der Ned. Indische commissie, dr. W. J. Meyer
Ranneft ten paleize aangeboden. De armband (onder) werd geleverd door.de
N.V. A. P. Bouman te Den Haag, terwijl de briljanten werden geslepen bij de Fa.
Asscher te Amsterdam. Boven: de arbeiders-kunstenaars toonen het gedeelte
waaraan zij werken.
Geschenk
der schoolkinderen
Te kwart voor vijf ïs het geschenk van de
Nederlandsche schooljeugd aangeboden, dat
naar men weet bestaat uit een bibliotheek
voor het paleis te Soestdijk en de inrichting
van een sportterrein bij dit paleis. De aan
bieding van dit geschenk geschiedde in den
vorm van overhandiging van een oorkonde.
Als voorzitter van het comité bood dr.
Joh. H. van Burkom het Prinselijk bruids
paar de gelukwenschen aan van de Neder
landsche schooljeugd.
Namens de scholieren overhandigde
Elsje Boon de oorkonde met de volgende
woorden:
„Mij is de groote eer te beurt gevallen
U, namens de geheele schoolgaande jeugd
van Nederland de oorkonde aan te bie
den van het huldeblijk, dat jong Nederland
U zal mogen schenken: de bibliotheek en
het sportterrein van uw toekomstige wo
ning.
Wij hopen, dat de groote liefde van de
kinderen van Uw volk, die spreekt uit dit,
van eigen spaargeld bijeengebrachte, moge
worden omgezet in vreugde voor U bei
den, wanneer u het geestelijk genot zult
smaken, dat de bibliotheek u zal mogen
verschaffen en de ontspanning daarna op
het sportterrein.
Dat het voor ons heerlijk is, U het sport
terrein te mogen aanbieden, is vanzelfspre
kend: jeugd en sport behooren bij elkaar.
Doch gedachten en boeken, althans aan
schoolboeken, zijn voor ons kinderen niet
altijd een bron van louter genoegen. Ech
ter kan ik U verzekeren, dat deze biblio
theek aan heel Jong Holland niets dan
vreugdevolle gedachten heeft ingeboe
zemd door de liefde voor U.
Eerbiedig bied ik U dan ook beide ge
schenken aan, als bewijs van warme sym
pathie van de geheele Nederlandsche
schoolgaande jeugd".
De Prinses en de Prins dankten zeer on
der den indruk voor het jeugdgeschenk,
waarbij de Prinses den voorzitter ver
zocht, vooral te willen trachten, haar dank
over te brengen aan ell en Nederlandschen
scholier en aan alle groepen der Neder
landsche schooljeugd, die aan het geschenk
hadden bijgedragen.
Een armband van diamanten
en brillanten
Huwelijksgeschenk van Indië
Hedenochtend tien uur is het Indische
geschenk 'aan H. K. H. Prinses Juliana
ten paleize aangeboden door de commis
sie van vertegenwoordigers van het in
Nederlandsch-Indië gevormde comité voor
het huwelijksgeschenk.
De delegatie bestond uit de heeren mr. J.
W. Meyer Ranneft, oud-vice-president van
den raad'van Nederlandsch Indië, Pange-
ran Ario Adipati Koesoemo Joedo, oud-lid
van den raad, den oud-regent R. A. A. Soe-
jono en den heer van der Leeuw, directeur
der Handelsvereeniging Amsterdam.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De toestand van Z. H. den Pans gister
avond verergerd. (2de blad).
Betoogend overheidspersoneel te Parijs.
(2de blad).
De primaat van Spanje, aartsbisschop
van Toledo, over het bolsjewistische gevaar.
(2e blad).
De sterkte van het Russische leger. (2de
blad)
BINNENLAND.
Het clearing- en handelsverdrag met
Duitschland. (2de blad).
Aanbieden van geschenken aan het Vors
telijk Bruidspaar. (1ste blad).
De Minister van Sociale Zaken geeft
richtlijnen aan ter bestrijding van de jeugd
werkloosheid. (2de blad).
Een vergadering van het R. K. Werk
liedenverbond. (2de blad).
Wijziging van het melkbesluit. (2de blad).
Met voldoening is in Indië vernomen,
dat de keuze van H. K. H., gaande in de
door Indië aangegeven richting, viel op een
armband. Het zal Indië een voorrecht zijn,
dat een schitterend kleinood van groote
waarde, dat door H. K. H. gedragen zal
worden bij plechtige gelegenheden, aller
eerst al volgens een zeer gewaardeerde
beslissing van H. K. H. bij het huwelijk
zelf. Ook later echter zal de Indische Ju-
liana-armband nog ris het ware een der
sieraden van de Kroon kunnen zijn. In de
teekening van den armband zelf, waarbij
vooral dankbaar gebruik is gemaakt van
de suggesties van Pangeran Adipati Ario
Koesoemo Joedo, is het speciale Indische
karakter van het kleinood tot uiting ge
komen. In de teekening van de doos is
uitgedrukt, dat het een huwelijksschenk is.
De beschrijving, welke overgelegd werd
bij het geschenk, luidt als volgt:
Het sieraad bestaat uit brillanten, gezet
in platina; het is een armband van breed
model, bestaande uit drie vakken.
In de bovenste helft van het middenstuk
staat de Nederlandsche kroon. Daaronder
zijn aan beide zijden de uitgeslagen vleu
gels van een Garoeda, den bekenden mys
tieken Indischen vogel. Elk der beide zij
vakken wordt gevuld door een Garoeda,
gekeerd naar het middenvak.
Tusschen de groote figuren zijn arabes
ken aangebracht volgens oud Javaansche
motieven; de randversiering is ontleend
aan een motief van den Boroboedoer.
De diamanten zijn alle volstrekt loupe-
zuiver; zij zijn van de heldeftte blauw wit
te kleur; alle afkomstig uit Zuid-Afrika.
De 34 groote steenen vertoonen alle het
moderne vierkante slijpsel, de verhoudin-
