A
A
M
1523
OPROEP VAN HET AMERIKAANSCHE
EPISCOPAAT
De beëediging van Prins Bernhard
als Officier.
28ste Jaargang
WOENSDAG 23 DECEMBER 1936
No. 8606
S)e Êcid^elie0ou^<Mit
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
9F ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij TooroitbetaKng:
Voor Leideo 19 cent pei weekS 2J>0 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bü
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 tl
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regef
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Waarheden, die overwogen
moeten worden
Onverschilligheid is misdadig
De Aartsbisschoppen en Bisschoppen van
de Ver. Staten hebben na afloop van de
jongste vergadering van het Amerikaan-
sche Episcopaat de navolgende proclamatie
uitgevaardigd:
In het huidige wereldomvattende con
flict tusschen de twee levensbeschouwin
gen, die lijnrecht tegenover elkander staan,
aan den eenen kant de geestelijke en
bovennatuurlijke levensopvatting en aan
den anderen kant de materialistische be
schouwing van het leven, is er geen
plaats meer voor onverschilligheid of neu
traliteit. De Godloozen-machten en het
Nieuw-Heidendom met z'n telgen, het
Communisme en Despotisme, trachten het
leven te berooven van alles wat geestelijk
en bovennatuurlijk is. Het lot van de Wes-
tersche beschaving, dat verankerd is in de
Christelijke grondbeginselen, is ten nauw
ste verbonden met het eindresultaat van
dezen strijd.
De verschillende vormen van dictatuur
in de Oude en in de Nieuwe Wereld, die de
menschen van de Godsgave des Geloofs en
van de geestelijke en intellectueele vrijheid
hebben beroofd, hebben een heerschappij
van vrees en geweld ontketend.
Overal in de wereld waar de Christelijke
orde verstoord werd, heeft men dit doel
steeds op dezelfde wijze bereikt.
In het eene geval beloofde men groote
ren invloed en deelname aan de regee-
ringsmacht; in het andere geval het her
stel van de nationale souvereiniteit en van
het nationale prestige; weer in een ander
geval een meer rechtvaardige verdeeling
van eigendommen en aardsche goederen.
De tegenstelling tusschen de verschillen
de klassen onderling werd aangewakkerd,
terwijl wet en recht terzijde worden ge
steld; de menschen worden opgeroepen
om zich in blinde gehoorzaamheid te on
derwerpen aan hun leiders. De bittere er
varing heeft al die beloften en bewerin
gen van alle stichters van dit modern des
potisme gelogenstraft. Diegenen, die onder
hun tyrannie leven, hebben geen recht om
te denken, te leven en te bidden, tenzij de
genade of de gunst van hun depotische
meesters hun dit recht gewaardigt te ver-
leenen.
Het volk vreest en wordt gevreesd. De
oogen van spionnen en de sterke arm van
de regeering volgen de menschen tot zelfs
binnen den invloedssfeer van hun particu
lier leven. Iedere natuurdrang, vriendschap,
farrtiliezin, achting voor het edele en ware,
moeten onderworpen worden aan de alles
overheerschende eischen van den gemeen
schapszin. De angst voor binnenlandsche
vijanden kweekt weer de vrees voor buiten -
landsche mogendheden: totdat tenslotte
iedere communistische of totalitaire staat
tot een zuivere machinerie geworden is
voor het instandhouden van steeds groote-
re en meer drukkende militaire instellin
gen. Het militairisme tiert welig als nooit
tevoren, en niemand kan voorspellen wan
neer de vonk ontstoken zal worden, die de
wereld zal sleuren naar een algemeene ca
tastrophe van dood en vernietiging.
Wanneer wij onze oogen zouden sluiten
voor de gebeurtenissen die zich thans te
genover ons afspelen, en onverschillig zou
den blijven toezien, zou dit niet alleen af
keurenswaardig maar zelfs misdadig zijn.
Groote woorden
„De zich Roomsch-Katholiek noemende
Staatspartij dreigt de ondergang te worden
van de Kerk".
Boem! Deze uitspraak staat vet-ge-
drukt in het N. S. B.-weekblad „Volk en
Vaderland"!
In het zelfde artikel, waarin aan de
„Maasbode" wordt verweten, niet voldoen
den „eerbied voor het geestelijk gezag" te
hebben!
Wij herhalen, wat wij dezer dagen schre
ven. De leiding van de N.S.B.'ers schijnt
er op te rekenen, dat de volgelingen hun
hersens met pensioen hebben gestuurd.
Want wie die nadenkt lacht of gruwt niet
(naar gelang zijn momenteele stemming)
om de huichelarij, dat een blad, hetwelk
voortdurend propaganda maakt om ka
tholieken lid te maken van de N. S. B., te
gen den wil van hun Bisschoppen, dat
zulk een blad.eerbied voor het gees
telijk gezag" gaat prediken!
Die met plompe beslistheid gedane uit
spraken moéten indruk maken. En er zijn,
ongetwijfeld, onnadenkenden, die ze aan
vaarden, zonder meer; groote woorden ma
ken nu eenmaal op velen een diepen in
druk! Helaas!
Nieuwe aardbeving in
San Salvador
THANS 2000 SLACHTOFFERS?
In den afgelopen nacht heeft zich in
San Salvador een nieuwe aardbeving voor
gedaan, welke eveneens groote schade
heeft aangericht en een groot aantal per
sonen het leven heeft gekost. Het aantal
slachtoffers zou nu ongeveer 2000 bedragen
DE KOMENDE RADIO-REDE VAN
DEN PAUS.
Zijn lijfarts houdt een waakzaam oog.
VATICAAN-STAD, 23 Dec. (A. N. P.).
wegens de morgen door den Paus te hou
den redevoering, welke per radio over de
geheele wereld zal worden uitgezonden,
hebben de werklieden een microphoon
naast het bed van den Paus geplaatst.
Naar vernomen wordt, zal de rede onge
veer een half uur duren, gedurende welken
tijd de Paus, gesteund door kussens, in
bed zal blijven.
Deze vrij langdurige toespraak zal veel
van de krachten van den hoogen lijder ver
gen en daarom zal zijn lijfarts, dr. Milani,
nauwkeurig blijven toezien, gereed om zoo
noodig hulp te verschaffen, want de Paus
lijdt nu en dan hevige pijn. Men verwacht
dat hij vrij uitvoerig zal spreken over den
wereldtoestand en een beroep zal doen op
de menschheid, terug te keeren tot de
groote beginselen van het Christendom,
dat alleen in staat is aan de wereld vrede
te geven.
VAN HET SPAANSCHE FRONT
WEINIG NIEÜJVS.
AVILLA, 23 Dec. (A. N. P.). Het was
gisteren aan het front van Madrid en van
het Escurial kalm. Alleen heeft de artille
rie der regeeringstroepen de stellingen der
opstandelingen gebombardeerd aan de lijn
Villa Nueva de la Canada tot Boadilla del
Monte.
De artillerie der troepen van Franco
bleef haar- aandacht wijden aan de uiter
ste stellingen van Madrid.
In den sector van het Escurial blijft de
artillerie actief aan de rechterzijde van
de pas Guadarrama.
Nergens echter ontstond een open aan
val.
De plechtige eedsaflegging als officier
door Z.D.H. Prins Bernhard, welke heden
ochtend op het Malieveld bij een groote
garnizoensparade heeft plaats gehad, is ge
worden tot een indrukwekkende intrede
van den a.s. Prins-gemaal van onze Prinses
Juliana in de Nederlandsche weermacht en
tot een militaire schouwspel van bij zonde
ren aard, dat in vele jaren niet in den lande
heeft plaats gehad.
Duizenden en duizenden hadden zich
langs den weg geschaard, welke de ko
ninklijke familie van het paleis naar het
Malieveld zou volgen, en in de omgeving
van het Malieveld was de belangstelling
zoo mogelijk nog grooter.
Het uitgestrekte veld was geheel gere
serveerd voor de militairen. Aan de zijde
van den Leidschen straatweg waren eenige
plankieren aangebracht voor genoodigden,
niet ingedeelde officieren en corporaties.
Alle onderdeelen der Nederlandsche
weermacht waren vertegenwoordigd.
Een breede kring van de hoogste mili
taire en burgerlijke autoriteiten was tot
bijwoning dezer plechtigheid genoodigd. De
minister van defensie a.i. dr. H. Colijn,
kwam, vergezeld van zijn beide adjudanten,
kapitein Tielens en luit.ter zee der le klasse
Post Uiterweer, omstreeks 11 uur op het
Malieveld. Toen de minister op het veld
verscheen, werden de eere-signalen gege
ven, terwijl de troepen het geweer presen
teerden. De garnizoenscommandant van
's-Gravenhage begroette minister Colijn
aan het begin van het Malieveld.
Voorts waren genoodigd de minister varr
buitenlandsche zaken, jhr. de Graeff, de
voorzitters van de beide Kamers der Sta
ten-Generaal, de vice-president van den
Raad van Staten, de Commissaris der Ko
ningin in Zuid-Hollapd, de directeur van
het kabinet der Koningin, burgemeester de
Monchy, met den gemeente-secretaris, lui
tenant-generaal Reijnders, chef van den
Generalen Staf, de president van het Hoog
Militair Gerechtshof, mr. Jellinghaus, de
leden van dit hooge college, de vice-admi-
raals Schreuders, graaf van den Bosch en
de luitenants generaal Belzer en van Mun-
nkree, generaal b.d. Snijders, vice-admiraal
de Graaff, oud-chef van den Marinstaf,
staatsraad Muller Massis, luitenant-gene
raal b.l. Insinger, oud-gouverneur der Re
sidentie, de secretarissen-generaal van de
departementen van koloniën en van de
fensie.
Ook uit de kringen der hofhouding was
de belangstelling zeer groot.
De luitenant-generaal b.d. Ten Seldam en
kolonel b.d. Frankkamp waren aanwezig
namens het bestuur van de vereeniging van
officieren, ridders m.w.o.
Bai-on van Voorst tot Voorst uit Twello
vertegenwoordigde de Nederlandsche af-
deeling der Souvereine Orde van Malta, ter
wijl namens de Johanniter-orde de com-
mendator baron Roell van Hazerswoude
aanwezig was.
Ook de militaire attache's van buiten
landsche legaties waren bij deze plechtig
heid aanwezig; voorts de voorzitter van de
Nationale Landstorm-commissie, de heer
Duymaer van Twist, de algemeen secre
taris van de leger-commissie, generaal-
majoor de Josselin de Jong, en tal van
hooggeplaatste ambtenaren.
Vanochtend op een vroeg uur hadden
zich velen reeds opgesteld in de onmidde-
lijke omgeving van het paleis Noordeinde,
om getuige te kunnen zijn van hetgeen
zich daar afspeelde in verband met de be-
eediging van Prins Bernhard. Ook de groote
tribune, die vlak voor het paleis in den
tuin, behoorende bij het gebouw van de
Nederlandsche bank, staat opgesteld, vond
gretig aftrek.
Om kwart voor 11 kwam een hofauto
voor, waarin Prins Bernhard plaats nam.
Z.D.H. was vergezeld van den ordonnan-
ce-officier der Koningin, jhr. van Lawick
van Pabst en den reserve eerste-luitenant
der Cavalerie jhr. ir. W. G. Röell.
De Prins, die door het aanwezige publiek
werd toegejuicht en met handgewuif daar
voor dankte reed naai het gebouw van de
Witte Sociteit in het Haagsch bosch, waar
hij tegen 11 uur aankwam.
Omstreeks 11 uur arriveerde de hofauto,
waarin Prins Bernhard gezeten was, bij het
paviljoen van de Witte Sociëteit in het
Haagsche bosch.
De Prins werd ontvangen door den gou
verneur der Residentie, den. commandant
van het veldleger, luit.-generaal jhr. W.
Roëll, en voor de eerste maal zagen wij
den toekomstigen Prinsgemaal der Neder
landen in den uniform van het Nederland
sche leger, in het veldtenue van ritmeester
der huzaren, met lange veldgrijze jas en
den hoogen zwarten kolbak. De Prins en
de heeren van zijn gezelschap onderhielden
zich eenigen tijd met den luit.-generaal jhr.
Röell.
Kort voor 11 uur werden de paarden
voorgeleid. Snel steeg Prins Bernhard in
den stijgbeugel en zette hij zich in het zadel.
De andere heeren stegen eveneens te paard,
en even lieten de ruiters hun paarden rond
stappen, alvorens Prins Bernhard, ter lin
kerzijde van generaal Roell en gevolgd door
zijn secretaris en de andere officieren, het
hek uitreed en zich langs de paden van het
Haagsche bosch naar het Malieveld begaf.
Het vertrek van de Koningin.
Precies kwart voor elf kwam aan het
paleis een calèche voor, waarin H. M. de
Koningin, Prinses Juliana en prins Asch-
win plaats namen. De Koningin was ge
kleed in een petit gris bontmantel. Ter
linkerzijde van haar had de Prinses plaats
genomen, gekleed in lichten roodbruinen
bontmantel. Tegenover haar zat prins Asch-
win, die een zwarte jas met bontkraag en
hoogen hoed droeg.
Achter de caleche reden drie open volg-
rijtuigen mede. Het voor het paleis aan
wezige publiek was verrukt, dat de klei
ne stoet thans uit open rijtuigen bestond.
„Zoo goed had men de Koningin en Prin
ses in geen tijd gezien".
De vorstelijke personen werden bij het
vertrek naar het Malieveld enthousiast toe
gejuicht.
De Prins komt op het Malieveld.
Om kwart over elf kondigde het gejuich
uit de richting van het Haagsche bosch
dat' zich snel voortplantte, aan, dat Prins
Bernhard en generaal Roëll in het zicht
kwamen.
Enkele oogenblikken later verscheen de
gouverneur der Residentie, die als parade
commandant optrad, op het Malieveld, ver
gezeld van den Prins en zijn gevolg.
Luide werd Prins Bernhard toegejuicht
toen hij met generaal Roëll de vaandels,
de troepen en de genoodigden begroette.
De Prins zat kaarsrecht te paard, vast in
het zadel.
De gouverneur der residentie werd be
groet met het eeresignaal, terwijl de troe
pen het geweer presenteerden.
Generaal Roëll ontving vervolgens het
rapport van den garnizoenscommandant
en deed daarna de troepen de orde van in
spectie innemen.
Omstreeks half twaalf klonken er com
mando's over het veld. De troepen in car
ré opgesteld, zijn thans klaar voor in
spectie.
De aankomst van de Koningin.
Na enkele minuten kondigt gejubel uit
de verte, ditmaal van de zijde van de
Boschbrug, aan, dat H. M. de Koningin in
aantocht is. De manschappen en officieren
nemen de houding aan, presenteeren de
geweren en sabels, de vaandels en stan
daarden groeten, bij de marine wordt de
parademarsch van tamboers en pijpers ge
speeld, het eere-signaal weerklinkt en H.
M. de Koningin maakt haar entree op het
veld.
Bij den ingang wordt H. M. verwelkomd
door den gouverneur der residentie bij
wien Prins Bernhard zich gevoegd heeft.
En nadat luit.-generaal Roëll zijn rap
port heeft uitgebracht en H. M. op onge
veer 25 pas van den rechtervleugel van
het carré genaderd is, zet de marinekapel
het „Wilhelmus" in, nadat bij de artillerie
het trompet-signaal „Wilhelmus" weer
klonken heeft. Dan inspecteert H.M. naast
wie Prinses Juliana gezeten is en Prins
Aschwin tegenover de vorstinnen, de troe
pen.
Het is een prachtig gezicht de blauwe
caleche te zien voorbijrijden. Voor de ca
leche rijdt een voorrijder en de paarden
worden bereden door de postillons in hun
roode tuniek met witte rijbroek.
Na de inspectie stellen de weermacht-
symbolen zich op en verzoekt de parade-
commandant H. M. tot de plechtige eeds
aflegging te mogen overgaan.
De gouverneur der residentie, vice-ad
miraal Kruijs en generaal-majoor tit. de
Jonge van der Halen van het Ind. leger
stellen zich voor de eedsaflegging op.
De beëediging.
Na enkele commando's wordt het desbe
treffende Koninklijke besluit eerst door
generaal De Jonge van der Halen, dan
door vice-admiraal Kruijs en tenslotte
door den luitenant-generaal jhr. W. Roëll,
in zijn hoedanigheid van commandant van
het veldleger, voorgelezen, terwijl de Ko-
Vroolijk Kerstfeest
met Domaniale
N00RDEINDE 34
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Geen Kerstvrede in Spanje. Het ant
woord van Franco op de Fransch-Britsche
voorstellen. (2de blad).
Een protest van mgr. Orsenigo, den
Pauselijken nuntius te Berlijn. (2de blad).
De levensmiddelensituatie in Duitsch-
land wordt voortdurend slechter. (2de bl.)
Nieuwe pasvoorschriften voor Duitsche
dienstplichtigen. (2de blad).
President Gomez van Cuba in staat van
beschuldiging. (2de blad).
Nieuwe aardbeving in San Salvador.
2000 slachtoffers. (1ste blad).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft met eenige wij
zigingen aangenomen de z.g. Vestigingswet
voor den Middenstand. (2de blad).
De Prov. Staten van Zuid-Holland heb
ben besloten, om bij te dragen in het be
drijfskapitaal van de borgstellingsfondsen.
(2de blad).
Prins Bernhard is heden beëedigd als
officier. (1ste blad).
DEN HAAG - FEESTVERLICHTING
met een DRIE TAX. f 2 00 per uur
GARAGE DE GROOT - TEL 3300
ninklijke Militaire Kapel zacht het „Wil
helmus" speelt.
Dan is het plechtige moment, waarop
Zijne Doorluchtige Hoogheid de eedsfor
mule voor den commandant van het veld
leger voor de drie benoemingen moet af
leggen, aangebroken.
Met luider stemme las de commandant
van het veldleger de eedsformule voor.
Luitenant ter zee der 1ste klasse, kapi
tein en ritmeester Prins Bernhard van
LippeBiesterfeld zijt gij bereid ten aan-
hoore van Hare Majesteit de Koningin, in
tegenwoordigheid van ujve koninklijke
bruid Prinses Juliana, en ziende op de
symbolen van Hare Majesteit in de weer
macht vóór u, den eed van trouw aan de
Koningin, van gehoorzaamheid aan de
wetten en onderwerping aan de krijgstucht
af te leggen?
Dan verzoek ik u de rechterhand te ont-
blooten en onder het opsteken van de bei
de voorste vingers dier hand mij met
hoorbare stemme na te zeggen:
Ik zweer trouw aan de Koningin
gehoorzaamheid aan de wetten en
onderwerping aan de krijgstucht.
Zoo waar helpe mij God Almachtig.
Duidelijk verstaanbaar over het geheele
veld, althans voor hen, die onder den
wind stonden, zegt Z. D. H. de woorden na.
De Prins is thans kapittein en ritmees
ter bij het Kon. Ned. Indische leger, tit.,
luitenant ter zee der le klasse en kapitein
bij de koninklijke Marine a la suite en ka
pitein en ritmeester a la suite van de ko
ninklijke landmacht.
Na deze ceremonie heeft generaal Röell
met toestemming van H. M. enkele woor
den tot den nieuwen officier gericht:
Officieren, onderofficieren, korporaals,
tamboers, hoornblazers, trompetters en
manschappen.
Ik spreek de zekerheid uit in het bij
zonder tegenover u officieren dat deze
officier bij zijn intrede in de koninklijke
weermacht de volle militaire kameraad-
