VAN
HOUTEN
De Spaansche
burgeroorlog
PRETTIGE
KERSTDAGEN
WENSCHT
MAANDAG 21 DECEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
RONDOM MADRID.
Mededeelingen van regeeringszijde.
De verdedigingsraad van Madrid heeft
gistermiddag 12 uur het volgende commu
niqué gepubliceerd: De opstandelingen
hebben met groote hevigheid aanvallen
ondernomen aan het front van Madrid, dat
zich uitstrekt van Villa Nueva del Pardillo
tot Valde Morillo, Romanillo en Pozuelo.
Na een gevecht van verscheidene uren
werden zij op alle punten afgeslagen. De
regeeringstroepen maakten vorderingen in
de sectors Carabanchel en Villaverde. Een
tegenaanval van den vijand aan het front
van Somosierra werd afgeslagen. Tijdens
een belangrijken opmarsch aan het front
van Burgos, hebben de regeeringstroepen
een der wegen afgesneden, welke het
Noordelijke leger der opstandelingen ver
bindt met de ravitailleeringsbasis.
Rechtschen bezetten Villa Nueva.
De troepen van Franco zijn er in ge
slaagd, door een omtrekkende beweging
op de rechterflank het dorp Villanueva de
la Canada, gelegen op 20 kilometer van
het Escoriaal, te bezetten. De regeerings
troepen boden slechts zwakken tegen
stand. Terwijl een deel der rechtsche strijd
macht de stellingen consolideerden, ver
volgde een ander deel den opmarsch.
DE STRIJD IN HET BASKENLAND.
Uit Bilbao wordt vernomen, dat Zondag
ochtend vroeg de opstandelingen tot twee
keer toe de stellingen der Basken hebben
aangevallen aan het front van Nafarate.
Zij werden evenwel met zware verliezen
afgeslagen en de Basken gaan voort hun
posities te versterken.
De artillerie der regeering heeft 150
bommen geworpen op de stellingen der op
standelingen tusschen Mondragon en San
ta Barbara.
MIJNEN IN SPAANSCHE HAVENS.
Generaal Franco heeft het Engelsche de
partement van buitenlandsche zaken me
degedeeld, dat mijnen gelegd zijn in de
havens van Malaga, Almeria, Cartagena,
Valencia, Barcelona, Tarragon, Bilboa, San
tander en G-on. In officieele Engelsche
kringen heeft deze mededeeling geen ver
rassing gewekt.
RUSSISCH SCHIP IN DEN GROND
GEBOORD.
De Russische bladen melden, dat op 14
December het Russische vrachtschip „Kom
somol" door een kruiser der Spaansche
nationalisten in den grond is geboord. Het
lot der bemanning- is nog niet bekend. Het
schip was op weg naar Gent met een la
ding mangaanerts, bestemd voor een Bel
gische onderneming.
Een correspondent van de „Petit Pari-
sien" meldt: De „Komsomol" vervoerde
bruinsteen naar België. Het schip had geen
wapens aan boord. Men merkt op, dat er
geen enkele rechtvaardiging is voor de
daad van den kruiser der opstandelingen.
Het is een ernstig incident en de gevol
gen, welke het zou kunnen hebben en de
represaillemaatregelen, waartoe het aanlei
ding zou kunnen geven, worden thans door
de Sovjetregeering besproken.
EEN HERDERLIJKE BRIEF VAN DEN
PRIMAAT VAN SPANJE.
„Avvenire d'Italia" publiceert zeer lan
ge uittreksels uit een herderlijk schrijven
van den kardinaal-primaat van Spanje,
Goma y Tomas, die zich te Rome bevindt,
waarheen hij in het begin van den op
stand gevlucht is. Het herderlijk schrijven
behelst een energieke aanklacht van de
gewelddadigheden van het Russische
communisme in den burgeroorlog en be
schouwt de huidige botsing als een tref
fen tusschen „twee tegen over elkaar
staande wereldopvattingen, die van Rus
land, welke niets anders is dan een vorm
van barbarij, en die van het christendom".
Voorts zegt het schrijven, dat de „militai
re" overwinning van Spanje niet alleen
Spanje zou redden, maar Europa en besluit
met de woorden: „Wie weet, of de heelkun
dige operatie, die thans in ons land, een
lid van Europa, wordt toegepast, niet al
leen het middel zal zijn om het lichaam
van het oude vasteland te zuiveren van d.e
pestdampen, die het zoo ernstig bedrei
gen".
Kardinaal Goma y Tomas naar Spanje terug
De aartsbisschop van Toledo en primaat
van Spanje, kardinaal Goma y Tomas zou
gisteren uit Rome vertrekken om naar zijn
aartsbisdom terug te keeren. De kardi
naal is Zaterdag door den Paus in audiëntie
ontvangen.
CONSERVATIEVE LAGERHUISLEDEN
NAAR HET RECHTSCHE FRONT.
Eenigen tijd geleden hebben een aantal
Lagerhuisleden een bezoek gebracht aan
Madrid, ter bestudeering van den toestand
in Spanje. Thans zijn een elftal conser
vatieve afgevaardigden naar Spanje ver
trokken, teneinde zich aan het rechtsche
front een beeld van den toestand te vor
men.
PRESIDENT AZANA GEARRESTEERD?
Queipo de Llano heeft per radio mede
gedeeld, dat hij uit goede bron heeft ver
nomen, dat generaal Sandino door de F.
A. I. van Barcelona werd afgezet, en dat
Azana gearresteerd is en te Montserrat
wordt bewaakt, dat hij niet kan verlaten.
BUITENLAND
DUITSCHLAND.
GODSVREDE IN DEN KERKSTRIJD?
Alle aandacht voor het vierjaren-plan.
Iets, dat in de richting gaat van een
godsvrede, schijnt in den kerkstrijd in
Duitschland te zijn afgekondigd. De con-
fessioneele synode heeft te Breslau een
bijeenkomst beëindigd, waar geen lid van
de gheirne politie aanwezig was, hètgeen
naar men gelooft te danken is aan een
bevel van Hess, volgens hetwelk de partij
en de politie zich moeten onthouden van
optreden tegen christelijke symbolen en
kerkinstellingen. Hess heeft, naar men
zegt, den nadruk gelégd op het concen-
treeren van de aandacht op de uitvoering
van het vierjarenplan.
HET VIERJARENPLAN.
gespaard werd, thans evenzeer vervolgd
zal worden als de overige oppositiepar
tijen.
Twee afgevaardigden van de oppositie,
nl. een socialist en een Duitsch-nationaal,
die op het oogenblik gevangen zitten, zijn
voor de eerstvolgende tien zittingen van
den Landdag uitgesloten, omdat zij zonder
geldige redenen van de zitting waren weg
gebleven.
ENGELAND.
EDEN'S REDE IN HET LAGERHUIS.
Een slechte ontvangst in Duitschland.
De door Eden Vrijdag in het Lagerhuis
afgelegde verklaringen hebben een zeer
slechte ontvangst in Duitschland. Sommige
politieke kringen gaan zóó ver dat zij
spreken over een „werkelijke stomme
verbazing", die de rede te Berlijn veroor
zaakt heeft. Men slaagt er niet in te be
grijpen, dat Eden om zoo te zeggen, op de
zelfde „beklaagdenbank" Duitschland en
Italië naast Rusland heeft kunnen plaat
sen, terwijl hij voor Frankrijk slechts har
telijke woorden heeft.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung"
schrijft o.m.: „Met alle noodige duidelijk
heid moet gezegd worden, dat zoo eenzij
dige beweringen als die, welke Vrijdag in
het Lagerhuis geuit zijn, niet van zoodani-
gen aard zijn, dat zij een gemeenschappe
lijke politiek der groote mogendheden in
het Spaansche conflict voorbereiden.
Te Londen meet men met twee maten
ter beoordeeling der gebeurtenissen. Zoo
lang het zoo zal zijn, zal men geen ver
trouwen kunnen hebben in een Engelsch
initiatief, waarop Eden toespelinggen maak
te. Eden zet methodisch zijn politiek van
toenadering tot Frankrijk voort en in het
kader van deze politiek laat hij zich steeds
meesleepen tot uitvallen aan het adres
van Duitschland en Italië.
De indruk in Italië.
De rede van Eden heeft in Italiaansche
politieke kringen eveneens eenige bevreem
ding gewekt, in hét bijzonder vindt men
het onbegrijpelijk, dat Engeland, onver
schillig staat tegenover den uitslag van den
Spaanschen burgeroorlog. De Tribuna wijst
er op, dat een door Moskou gecontroleerde
Catalaansche republiek gelijk zou staan
met een directe inmenging van Sovjet-
Rusland in de Middellancsche Zee, terwijl
ook voor der. algemeenen vrede een zoo
danige republiek een voortdurend en uiterst
ernstig gevaar zou zijn, een direct kruit
vat in Europa. Verder schrijft het blad, dat
geen stuk van Europa ongestraft door
Sovjet-Rusland veroverd kan worden.
FRANKRIJK.
SOCIALE CHAOS!
Zelfs politiemannen demonstreeren!
Het Fransche blad „Intransigeant" meldt
dat dezer dagen een stoet van politieagen
ten door de straten van Parijs is getrok
ken, welke zich heeft begeven naar het
bureau van den minister-president om
een „klachtenkohier" aan den heer Blum
voor te leggen. Men heeft hun doen zeg
gen, dat de heer Blum geen tijd had, doch
de politieagent antwoordden dat de heer
Blum alles moest laten liggen om zich met
hun zaak bezig te houden.
De heer Blum vertoonde zich echter niet,
en zoo zijn de brave dienders dan weer
morrend heengegaan.
Het komt ons voor, aldus schrijft de
„Maandagmorgen", dat de betrouwbaar
heid van een korps, waai in dergelijke de
monstraties mogelijk zijn, niet bijster
groot is!
De heeren rijkstelegrafisten
eischen den Sovjet-staat!
Het „Journal des Debats" deelt mede
dat de beambten van de telegraafcentrale
te Parijs aan den eersten minister een
schrijven heeft gezonden waarin zij de re
geering er op attent maken dat zij zich af
en toe in een pijnlijke positie bevinden als
zij telegrammen moeten overseinen. Zoo
komen zij er tegen op, dat zij telegrammen
moeten verzenden met berichten van fas
cistische strekking, waarbij de stakings
voorvallen op tendentieuze manier worden
voorgesteld.
De beambten van de telegraafcentrale
merken op, dat de telegraafcentrale het
zenuwknooppunt is van het land en dat
deze centrale dus heel er al ten dienste
van de Volksfrontregeering moet worden
gesteld.
De bedienden en ambtenaren, die geen
volgelingen zijn van hel Volksfront, moe
ten worden geweerd en de censuur op de
telegrammen moet worden gevoerd door
de beambten zelf.
Tot zoo ver het bericht in het „Journal
des Débats". De heeren telegrafisten den
ken ongetwijfeld: als men bolsjewiseeren
wil, moet men het goed doen. Geen vrij
heid van organisatie meer. Nog meer:
Geen bediening meer voor hen die geen
lid zijn van het Volksfront. Het beroeps
geheim? weg er mede. Raden van arbeiders
en soldaten, heel en al ten dienste van
den Sovjetstaat, bestaan in Frankrijk nog
niet, doch ze zullen wel spoedig komen,
onder goedkeurend toezien van het „Volks
front."
CHINA.
DE MUITERIJ IN HET NOORDEN.
Tsjiang Kai Sjek niet in vrijheid gesteld.
Volgens een radiobericht uit Sianfoe be
vond maarschalk Tsjiang Kai Sjek zich
Zaterdagavond nog steeds in gevangen
schap. De verlenging van zijn gevangen
houding wordt gemotiveerd met het on
bevredigend verloop van de onderhande
lingen met maarschalk Jen Si Sjan, die
voor het begin van zijn bemiddelingsactie
de onvoorwaardelijke invrijheidstelling van
Tsjiang Kai Sjek zou hebben geëischt.
De voorwaarden van Tsjang Sjoe Liang.
Voor de vrijlating van Tsjiang Kai Sjek
heeft Tsjang Sjoe Liang, naar in Nanking
bekend wordt, de volgende voorwaarden
gesteld:
le. 300 millioen Chir.eesche dollars;
2e. hernieuwe indeeling van de garni
zoendistricten, d.w.z. dat de troepen van
Tsjang Sjoe Liang in rijkere provincies dan
Sjensi en Kansoe gelegerd moeten worden;
3e. veiligheid voor de persoon van Tsjang
Sjoe Liang;
4e. verzorging, soidy en uitrusting van
zijn troepen op denzelfden voet als de Nan
kin gtroepen;
5e. onmiddellijke oorlogsverklaring aan
Japan;
6e. aanstelling van twee generaals van
Tsjang Sjoe Liang in de functies van op
perbevelhebber en plaatsvervangend opper
bevelhebber van het nieuw te vormen
„leger tot redding des lands" De laatste
beide eischen worden in Nanking onaan
vaardbaar geacht.
Teleurstelling en twijfel.
Gemeld wordt, dat een diepe teleurstel
ling in het Chineesche volk gewekt is door
dat maarschalk Tsjiang Kai Sjek niet in
Nanking is aangekomen.
De dood van Tsjau Yoean Sjoeng, den
j medewerker van Tsjiang Kai Sjek, die
reeds verscheidene dagen geleden reeds
was gemeld, maar was tegengesproken in
een telegram van Tsjang Sjoe Liang, is
thans bevestigd. Hij is 13 December te
Sianfoe vermoord. Dit onware dementi
wordt beschouwd als een ernstig feit onder
de tegenwoordige omstandigheden.
Hervatting vijandelijkheden tegen
opstandelingen.
Volgens een speciaal telegram uit Nan
king aan het Japansche blad „Nichi Nichi
Shinbun" hebben de autoriteiten van Nan
king na een reeks spoedconferenties beslo
ten, de strafexpeditie tegen Tsjang Sjoe
Liang weer te openen, aangezien deze geen
antwoord gezonden heeft op het ultimatum
der centrale regeering en Tsjiang Kai Sjek
niet in vrijheid is gesteld. Dienovereen
komstig heeft generaal Ho Ying Tsjin, op
perbevelhebber van de strafexpeditie tegen
de opstandelingen, den commandant van
de voorposten der troepen van Nanking
telegrafisch opdracht gegeven de vijande
lijkheden tegen de strijdmacht van Tsjang
Sjoe Liang te hervatten.
Nader wordt uit Nanking gemeld, dat de
vijandelijkheden tegen de muiters in Sjensi
gisteren zijn hervat. De regeeringstroepen
deelen mede, dat zij Hwasien, 50 mijl ten
Oosten van Sianfoe, na een hevig gevecht
genomen hebben.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DE BEUL VAN FRANKRIJK GAAT
RENTENIEREN!
317 Hoofden liet hij vallen
De eenige officieele beul van Frankrijk
heeft, Deybler genaamd, evenals zijn voor
gangers meer bekend onder den naam van
„De Mijnheer van Parijs", heeft tot den
Minister van Justitie het verzoek gericht
om met ingang van 1 Januari uit zijn
ambt te worden ontheven. Als opvolger
wordt genoemd de 38-jarige gehuwde neef
van Deybler, een zekere André Obrecht,
die tegenwoordig als monteur in een auto
mobielfabriek te Parijs werkzaam is. De
tegenwoordige Fransche beul Deybler heeft
sedert de aanvaarding van zijn ambt 217
terechtstelingen voltrokken. Het ambt van
beul wordt door de familie Deybler reeds
sedert den tijd van het Tweede Keizerrijk
uitgeoefend.
De Fransche beul heeft ontslag gevraagd
om gezondheidsredenen, daar hij aan een
leverkwaal lijdt, maar nog meer omdat hij
een afschuw gekregen heeft voor zijn be
roep. Ofschoon Deybler tijdens de laatste
devaluatie door ongelukkige speculaties be
langrijke verliezen geleden heeft, zal de
Fransche beul toch nog als millionair met
pensioen kunnen gaan. Het blijkt, dat de
betrekking van beul in Frankrijk zeer goed
betaald wordt; voor iedere terechtstel
ling wordt 7500 francvs uitgekeerd, terwijl
ook de onkosten voor reis en verblijf, het
transport van de guillotine (die eigendom
is van Deybler) nog afzonderlijk worden
vergoed. Deybler heeft de kunst verstaan
om zijn op zoo duistere wijze verdiend
geld bij elkaar te houden en door rente
nog aanmerkelijk te vermeerderen.
DRAMA VAN EEN MEDICUS.
In het dorpje Wiensdorf bij Siegen in
Duitschland heeft een geneesheer zijn me
dewerker met een revolverschot gedood.
Vervolgens doodde hij- zijn eigen drie kin
deren, een meisje van 11 en twee jongetjes
van 5 en 8 jaar, terwijl zij sliepen om zich
ten slotte zelf een kogel door het hoofd te
jagen.
EDWARD VIII-POSTZEGELS WORDEN
NOG STEEDS GEDRUKT.
De vrees van vele postzegelverzamelaars,
dat er een tekort zal ontstaan aan zegels
met de beeltenis van koning Edward VIII,
is ongegrond.
Naar van de zijde van het Engelsche mi
nisterie van Posterijen wordt medege
deeld. is het wel is waar mogelijk, dat een
aantal kleine postkantoren voor het oogen
blik deze zegels niet meer voorradig heb
ben doch in dat geval behoeven de liefheb
bers slechts naar het hoofdpostkantoor te
gaan, waar zij zooveel zegels met Ed
wards beeltenis kunnen koopen, als zij
maar willen.
De oorzaak van het tekort bij de kleine
kantoren is de plotseling sterk vergroote
vraag naar de bedoelde zegels en tevens
de omstandigheid, dat vele kantoren eerst
nog hun voorraad postzegels met de beel
tenis van koning George V opruimen, al
vorens de uitgifte met koning Edwai'ds
beeltenis aan te breken. Van laatstgenoem
de serie zijn geen zegels met een hooger
waarde dan 2 1/2 penny uitgegeven.
De voorraden van deze zegels zullen nog
in maanden niet uitgeput zijn, daar de pos
terijen er mede voortgaan, ze te drukken,
totdat de nieuwe zegels van de beeltenis
van koning George VI zullen verschijnen.
De posterijen zorgen er steeds voor een
voorraad te hebben, die voor twee maanden
voldoende is, hetgeen neerkomt op een hoe
veelheid van millioenen zegels.
De voorbereiding der uitgifte van een
nieuwe serie neemt bovendien steeds lan
gen tijd in beslag. Koning George V over
leed in Januari 1936, doch pas acht maan
den nadien verschenen de eerste zegels
met de beeltenis van koning Edward VIII.
Ongerustheid in internationale kringen.
De „Daily Herald" meldt, dat in inter
nationale kringen te Londen ongerustheid
heerscht als gevolg van den aanval op het
Russisch schip „Komsomol".
„Gisteravond opperde men, dat Sovjet-
Russische oorlogschepen naar de Middel-
landsche Zee zouden worden gedirigeerd
om de Russische koopvaardijschepen te be
schermen, tenzij de regeering van Moskou
Engeland en Frankrijk zou vragen derge
lijke daden van zeerooverij in volle zee
te helpen onderdrukken".
Volgens d „Daily Herald" zou het inci
dent beschouwd worden als een der erg
ste, welke zich, uit internationaal oogpunt
bezien, hebben voorgedaan, te meer daar
de „Komsomol" met een delfstof op weg
was naar België en geenszins naar een
Spaansche haven.
PORTBOU VANUIT ZEE GEBOM-
BAMDEERD.
De ,Air France" deelt mede, dat een van
haar vliegtuigen van het traject Marseille-
Barcelona dat gisterochtend 6.40 met ze
ven passagiers naar Barcelona was ver
trokken, opmerkte, dat Portbou door een
oorlogsschip der nationalisten werd ge
bombardeerd. Het vliegtuig kon ongedeerd
te 8.35 te Barcelona landen, ofschoon, naar
beweerd wordt ook verscheidene schoten
op het Fransche vliegtuig zouden zijn af
gevuurd.
OPZIENBAREND BERICHT VAN
NEWS CHRONICLE.
De „News Chronicle" meldt, na te heb
ben uiteengezet, dat Hitier bereid zou zijn
62.500 man te zenden tot hulp der opstan
delingen, dat de Duitsche diplomattieke
missie, welke naar Spanje is gezonden, on
geveer drie weken geleden Berlijn ervan
in kennis heeft gesteld, dat generaal Fran
co zoo weinig populair is, dat het hem on
mogelijk zou zijn, de overwinning te beha
len zonder nieuwe buitenlandsche troepen
versterkingen.
Na een nederlaag der regeering van Va
lencia zouden de troepen in Spanje moeten
blijven, omdat de regeering van Franco
zich zonder deze hulp niet zou kunnen
handhaven.
„Duitschland en Italië zullen de verlei
ding Franco te helpen niet weerstaan, zoo
lang hun niet op ondubbelzinnige wijze
zal zijn te verstaan gegeven, dat hun hou
ding hun ernstigen last zou kunnen berok
kenen".
Onmiddellijke industrieele mobilisatie van
Duitschland noodzakelijk.
Ofschoon de groote bijeenkomst van
Donderdagmiddag ji., bijeengeroepen door
Goering, vertrouwelijk was, wordt toch
vernomen, dat er 300 personen aanwezig
waren uit alle deelen van Duitschland en
dat zij hier bijeengekomen waren om ver
klaringen van Goering en Hitier aan te
hooren. Het is niet duidelijk, welke per
sonen bijeengekomen zijn. Men acht het
echter zeker, dat Schacht niet onder de
aanwezigen was, dóch daarentegen wel
hooge functionarissen van den generale
staf van het vierjarenplan en vertegen
woordigers van de economische afdeeling
van het ministerie van oorlog. Voorts wordt
gezegd, dat Goering tijdens de bijeenkomst
de noodzakelijkheid zou hebben geprocla
meerd van een onmiddellijke industrieele
mobilisatie van Duitschland.
Deze verklaring zou groote verrassingen
gewekt hebben onder de aanwezigen. Goe
ring zou de aanwezige industrieelen hard
hebben aangepakt en hun slapheid hebben
verweten in het ten uitvoer leggen van
het vierjarenplan.
In het kort zou hij hebben gezegd: Dit
plan doet een beroep op ieder uit naam
van den vaderlandschlievenden plicht, die
op hem rust. Het is het doel, dat alles over
heerscht: het gaat er om Duitschland in
staat te stellen de groote proeve te door
staan. Reglementen en verordeningen heb
ben slechts een relatief belang. Wanneer
mij iemand bijv. rubber kan verschaffen
door welk middel ook, stel ik hem vrij
van alle reglementen en onthef hem van
alle verordeningen. Bovendien betaal ik
hem een premie. Goering legde er even
eens den nadruk op, dat ten aanzien van
de behoeften aan noodzakelijke grondstof
fen de bewapening vóór alles komt.
Aan het slot van zijn rede zou hij een
toespeling hebben gemaakt op de gebeur
tenissen in Spanje en den absoluten wil
hebben te kennen gegeven van de leidende
figuren in Duitschland, om den tegenwoor-
digen burgeroorlog te zien eindigen in den
zin, dien zij wenschen.
KATHOLIEKEN TE DANZIG
GEARRESTEERD.
De Danzigsche politie heeft bij verschei
dene leden van de katholieke centrumpar
tij te Danzig huiszoekingen verricht en
heeft velen hunner gearresteerd. Men is te
Danzig van meening dat de centrumpartij,
die tot nu toe door de nationaal-socialisten
