DE LEIDSCHE COURANl
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Het wereldrijk, dat koning Edward prijs gaf om een vrouw.
voortzetten ons land tot het beste land
voor allen te maken.
Temidden van hartelijke toejuichingen
ging Baldwin zitten.
Na een korte onderbreking van de zit
ting bracht de leider der oppositie, Attlee,
een betpiging van sympathie der Labour-
oppositie aan den koning, aan koningin
Mary en Baldwin. Hij zegde den steun der
oppositie toe. De leider der liberale oppo
sitie, Sinclair, zeide vervolgens, dat de
regeering niet anders had kunnen doen
dan een huwelijksvoorstel verwerpen.
Overigens sloot hij zich geheel bij de
woorden van Attlee aan. Churchil sprak
een lofrede uit op den koning en voegde
hieraan toe: „ik aanvaard ten volle wat
Baldwin bewezen heeft te weten: dat de
deze week genomen beslissing door den
koning vrijelijk, uit eigen wil en spontaan
genomen is".
ONTWERP VAN TROONSAFSTAND IN
EERSTE LEZING AANGENOMEN.
Voor de verdaging heeft het Lagerhuis
het wetsontwerp betreffende den troons
afstand in eerste lezing aangenomen.
Hierin wordt bepaald, dat onmiddellijk
nadat de koninklijke goedkeuring aan het
ontwerp gehecht zal zijn, de abdicatie van
kracht zal worden en Edward VIII zal
ophouden koning te zijn. Het ontwerp be
paalt tevens, dat de wet op de koninklijke
huwelijken, van 1772, niet van toepassing
zal zijn op Edward VIII na zijn troonsaf
stand, noch op zijn afstammelingen. Deze
wet bepaalt,, dat geen enkel lid van de ko
ninklijke familie in het huwelijk kan tre
den zonder de toestemming van den re
geerenden koning.
Na de indiening van genoemd wetsont
werp verdaagde het Lagerhuis zijn zitting
HET HOOGERHÜIS KOMT ZATERDAG
MIDDAG BIJEEN.
Voor afleggen eed van trouw.
In het Hoogerhuis heeft lord Halifax
medegedeeld, dat het Huis Zaterdagmid
dag om kwart voor drie bijeen zou komen
om den nieuwen koning den eed van trouw
af te leggen.
AFSTAND VAN ZIJN TITELS.
Bij zijn abdicatie ziet de koning ook af
van al zijn titels. Hij zal nu den naam mr.
Windsor aannemen. Het is echter waar
schijnlijk, dat zijn opvolger hem een hoo-
gen titel, waarschijnlijk dien van hertog
zal verleenen.
Men meent te weten, dat er nog geen
beslissing is genomen ten aanzien van de
financieele bijkomstigheden van den troons
afstand. Het is niet waarschijnlijk, dat de
opbrengsten van de hertogdommen Lan
caster en Cornwall ter beschikking van
Edward zullen worden gesteld. Het wordt
mogelijk geacht, dat de regeering het par
lement zal verzoeken, een jaarlijksche som
te voteeren: dit zal waarschijnlijk weer
niet geschieden, indien Edward te kennen
geeft, dat zijn particuliere bronnen van
inkomsten toereikend zijn.
EEN AFSCHEIDSWOORD VAN KONING
EDWARD VOOR DE MICROFOON.
De Britsche omroep heeft gisteravond
medegedeeld, dat koning Edward VIII den
wensch heeft uitgesproken tot het volk te
spreken, zoodra hij geen koning meer zal
zijn. Deze redevoering zal waarschijnlijk
vanavond tegen tien uur per radio worden
uitgezonden. Deze afscheidsrede tot zijn
volk, zal hij vermoedelijk uitspreken op
fort Belvedere, juist voor zijn vertrek.
Het is evenwel ook mogelijk, dat hij reeds
eerder zal vertrekken en in dat geval zal
hij vanuit het buitenland spreken.
ZATERDAG BiJFFNKOMST VAN
PRIVY COUNCIL.
De Privy Council zal Zaterdag in het
St. James' paleis bijeenkomen om de
troonsbestijging van den hertog van York
te registreeren. De plechtigheid der pro
clamatie zal direct daarop worden vol
trokken. Des middags zullen beide Huizen
den eed van trouw aan den nieuwen ko
ning afleggen.
Maandag zal in het parlement een bood
schap van den nieuwen koning worden
voorgelezen, waarna onmiddellijk zal wor
den overgegaan tot de beraadslagingen
over het daarop te verzenden adres van
antwoord.
De indruk der abdicatie.
DE BEST MOGELIJKE OPLOSSING.
Lof voor Baldwin in parlementaire
kringen.
Ofschoon in alle parlementaire kringen
uiting werd gegeven aan spijt en leedwezen
over den aard van de heden gehouden zit
ting, is men er het algemeen over eens, dat
de door den koning genomen beslissing, de
best mogelijke is, die in het belang des
lands genomen had kunnen worden. Voor
Baldwin heeft men niets dan lof.
Beslissing kwam niet meer onverwacht.
Het bericht van den troonafstand is, hoe
wel het niet meer onverwachts kwam na de
beschouwingen in de ochtendbladen van
gisteren, in geheel Engeland en het geheele
Britsche rijk met gevoelens van diep leed
wezen ontvangen. Eenige kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders verklaarden ove
rigens, dat afstand in de gegeven omstan
digheden de beste oplossing was. Het pu
bliek was over het algemeen verslagen en
gevoelde diepe sympathie voor den koning
in dien innerlijken strijd. Gedurende eeni
ge minuten heerschte een diepe stilte on
der de twintigduizend personen, die zich
voor het parlementsgebouw verzameld
hadden, toen de troonsafstand bekend was
geworden.
Groote drukte in Londen.
Omstreeks elf uur gisteravond begon de
politie de menigte, welke zich rond
Buckingham Palace had verzameld, te ver
strooien. De menschen werden in de rich
ting van Sint Jamespark gedreven.
Een man en een vrouw, die pamfletten
wilden verpreiden, werden zoo vijandig
door het publiek bejegend, dat zij bescher
ming zochten bij de politie.
Ook in Downingstreet en voor Whitehall
dreef de politie de menigte uiteen. Zes per
sonen werden gearresteerd.
Voor het paleis van den hertog van York
was eveneens een groote menigte verza
meld. Toen de hertog omstreeks elf uur in
den avond per auto naar huis kwam, kon
hij zelfs een oogenblik hiet door de druk
te heenkomen. Hij werd luide door de me
nigte toegejuicht. Een half uur later ver
trok de nieuwe koning weer naar Malbo-
rough House.
De Britsche pers over het aftreden van den
koning.
De Britsche kranten zijn vrijwel geheel
gewijd aan de bespreking van het aftreden
van den koning. Tallooze veronderstellin
gen werden gedaan, over de plaats waar
heen hij zich zal begeven: Denemarken,
Athene, Joego-Slavië, Argentinië, Rome,
Amalfi en Zwitserland worden genoemd.
De „Times" schrijft, dat zoowel de mo
narchie als het rijk een hevige schok heb
ben ontvangen, doch zij kunnen en zullen
hiervan herstellen. Edward had vele kwa
liteiten, welke hem een groot constitutio
neel vorst hadden kunnen maken, doch hij
was ongelukkig in het kiezen van zijn
vrienden. Deze begrepen niet de teekenen
van een tegenstelling in het land tusschen
,,'s konings volk" en de aristocratie en hoo-
ge geestelijkheid. Juister nog is te zeggen,
dat de kring rond den koning te zeer be
stond uit menschen, sommige van hooge
geboorte, die te ver van het volk afstonden
en die meer bedacht waren op eigen plezier
dan op het welzijn van den vorst. De wer
kelijke botsing kwam tusschen de gedach
teloosheid van het exotische gezelschap en
de harde Britsche opvatting van traditie,
welke alle klasse eigen is.
Het blad schrijft verder, dat de beslis
sing van gisteren toont, dat er iets ontbrak
in de groote gaven van den koning. Ieder
een zou hem den troon waardig geacht heb
ben, als hij dezen nooit had bestegen.
De „Daily Telegraph" is van meening,
dat de reactie voor de onderdanen van den
koning pijnlijk moet zijn. Velen zullen hun
trouw slecht beloond achten. Deze teleur
stelling is bitter en is aanleiding tot droe
vige overwegingen. Het is een op zich zelf
staand geval. Het is tragisch voor het Rijk,
dat de kolom, welke thans gebroken is, een
van de statigste pilaren van den tempel
had kunnen zijn.
De „Morning Post" zegt, dat de koning
zich gedwongen achtte te kiezen tusschen
zijn liefde en het koningschap, omdat hij
zich niet langer in staat achtte de zware
plichten te vervullen zonder een vrouw aan
zijn zijde. Hij hoopt, dat het volk hem zal
begrijpen.
De „News Chronicle" schrijft, dat het
volk bedroefd is en tegelijk opgelucht, nu
de spanning voorbij is. Het volk voelt, dat
Edward in zich had een groot vorst te wor
den. doch op het beslissende oogenblik bleek
hij juist dat te missen, wat noodig was om
deze crisis te doorstaan".
WAT DOEN DE DOMINIONS?
Beslissing van Australië.
De senaat van Australië heeft een reso
lutie aangenomen, waarbij de wettelijke
maatregelen inzake de troonsopvolging
worden goedgekeurd, welke gisteren door
het Britsche parlement werden aangeno
men. Het Huis van Afgevaardigden heeft de
bespreking van deze maatregelen nog niet
beëindigd.
Canada aanvaardt abdicatie.
Het kabinet te Ottawa (Canada) heeft
een „order in council" aangenomen, waarbij
Canada den troonsafstand door Edward
VIII aanvaardt en waarbij de Britsche re
geering machtiging krijgt ook Canada te
vermelden in de wet, waarbij de troonsaf
stand wordt goedgekeurd.
Zuid-Afrika haast zich niet.
Generaal Hertzog heeft met generaal
Smuts en andere ministers de aangelegen-
heül besproken. Men gelooft niet, dat het
patlement van de Unie van Zuid-Afrika
voor den vastgestelden tijd, 8 Januari a.s.
zal worden bijeengeroepen.
Wat doet Ierland?
Voor heden is het Iersche parlement bij
eengeroepen. Men weet nog niet, welke
houding de Iersche regeering zal aannemen,
doch aangezien koning Edward nooit te
Dublin is uitgeroepen tot koning, veron
derstelt men, dat hetzelfde het geval zal
zijn met zijn opvolger.
Eenigen zijn zelfs van oordeel, dat de Va
lera van deze gelegenheid gebruik maakt
om den Vrijstaat geheel los te maken van
den kroon door de naam van den koning
uit de grondwet te doen verdwijnen.
DE KRONINGSDATUM.
Blijft waarschijnlijk 12 Mei.
De datum der kroning van den nieuwen
koning blijft waarschijnlijk bepaald op 12
Mei 1937.
Het nieuwe koningspaar,
DE HERTOG VAN YORK.
De hertog van York, die waarschijnlijk
den naam van George VI zal aannemen,
hoewel dat nog niet vaststaat, heet voluit:
Albert, Frederick) Arthur, George.
Op 14 December 1895 werd hij op York
Cottage (Sandringham) geboren, zoodat hij
Maandag a.s. zijn 41sten verjaardag zal
vieren.
Hij was dus slechts achttien maanden
jonger dan zijn broer David, zooals deze
in den familiekring werd genoemd, die
als prins van Wales geheel op het koning
schap was voorbereid en op 20 Januari j.l.
na het overlijden van hun vader, koning
George V, als koning opvolgde.
Beide broers werden gezamenlijk opge
voed, totdat de prins van Wales op het in
stituut voor de marine te Osborne in op
leiding kwam.
Prins Albert werd op zijn veertiende
jaar eveneens te Osborne geplaatst, waar
hij twee jaren doorbracht. Vandaar werd
hij naar de marineschool te Darmouth ge
zonden, waar hij eveneens twee jaren ver
toefde, waarna zijn benoeming tot adel
borst eerste klasse bij de Royal Navy
volgde.
In 1916, hij was toen dus 20 jaar oud.
nam hij aan boord van de Collingwood,
deel aan den slag bij Jutland, waarbij hij
de bewondering afdwong van zijn kamera
den voor zijn moed en koelbloedigheid
onder het vuur der Duitsche kanonnen.
Aangezien de prins een zwakke maag
had, moest hij den zeedienst verlaten. Hij
kwam bij den marinestaf van Portsmouth,
vanwaar hij naar het vliegkamp te Cram-
well werd overgeplaast. Reeds spoedig
werd hij benoemd tot kapitein bij de lucht
strijdkrachten en toegevoegd aan den ge-
neralen staf van Trencliar-d, die te Nancy
was gevestigd. Het was toen October 1918.
Na den wapenstilstand kwam hij op het
ministerie van luchtvaart. Hij behaalde in
dien tijd zijn brevet als vlieger, terwijl hij
toen zijn studie aan de universiteit van
Cambridge aanving, waar hij de studenten
om zijn beminnelijkheid, eenvoud en bo
venal zijn sportiviteit voor zich innam.
Intusschen werd hij in militairen dienst
geleidelijk bevorderd tot luitenant-kolonel.
In Juni 1920 werd prins Albert ter gele
genheid van den 55sten verjaardag van
zijn vader, op 3 Juni, tot hertog van York
verheven, terwijl hem voorts de titels van
LUCHTVAART
De vliegramp bij
Croydon.
DE RADIOTELEGRAFIST VAN BEJLMEL
OVERLEDEN.
Het vijftiende slachtoffer.
Bij de K. L. M. is bericht ontvangen, dat
de heer P. van Bemmel, die als radiotele
grafist dienst deed aan boord van het bij
Croydon verongelukte vliegtuig „Lijster",
gisteravond aan de bekomen verwondin
gen is bezweken.
Piet van Bemmel was een der jongste
telegrafisten, die bij de K. L. M. in dienst
waren. Hij was in 1913 te Amsterdam ge
boren en sinds 15 Maart 1934 in dienst der
K. L. M.
De heer Van Bemmel was vóór zijn in
diensttreding bij de K. L. M. telegrafist
ter koopvaardij geweest.
Hij was ongehuwd en eenige zoon.
Het stoffelijk overschot van Hautzmayer.
Het stoffelijk overschot van den piloot
Hautzmayer zal, nadat de Britsche auto
riteiten toestemming hebben gegeven,
naar Weenen worden vervoerd, waar het
ter aarde zal worden besteld.
Verklaring van Sir Philip Sassoon.
In antwoord op hem in het Lagerhuis
gestelde vragen heeft de onderstaatssecre
taris van luchtvaart, Sir Philip Sassoon,
verklaard te betreuren geen inlichting te
hebben ontvangen, welke een aanvulling
zou zijn op de volledige verslagen van den
treurigen ramp, die zich bij Croydon heeft
afgespeeld, daar de inspecteur der onge
lukken nog steeds de oorzaken nagaat, die
tot den ramp zouden kunnen hebben ge
leid. Croydon is, evenals de andere vlieg
terreinen in Groot-Brittannië sterk aan
mist onderhevig.
Sir Philip meende er evenwel de aan
dacht op te moeten vestigen, dat de beslis
sing of een toestel zal vertrekken bij den
bestuurder van een toestel ligt en dat aap
wijzingen worden gegeven door den diens,t
welke belast is met de controle van het
betreffende vliegveld.
Het vliegveld Croydon voldoet, wat de
ruimte aangaat, geheel aan de door het
ministerie van luchtvaart gestelde eischen
en er is ook voldoende ruimte volgens de
internationale normen.
baron Killarney en van graaf van Inver
ness werden verleend.
Den 26 April 1923 werd het huwelijk van
den hertog van York met lady Elisabeth
BowsLyon ingezegend.
LADY ELISABETH.
Lady Elisabeth was de 22-jarige dochter
van den veertienden graaf van Strathmore
en Kinghorne, een zeer aanzienlijke Schot-
sche edelman, wiens titel uit 1600 dateert,
en wiens stamvader baron Glamis in 1445
in den Schotschen adelstand was verhe
ven. Deze familie bezit in Schotland uit
gestrekte bezittingen, doch. zij is niet van
vorstelijken bloede.
De bevolking van Groot-Brittannië en
vooral van Schotland was met dit huwelijk
buitengewoon ingenomen en lady Elisa
beth had dan ook op slag aller harten ge
wonnen.
De sympathie met den hertog van York
en diens gemalin nam, voor zoover dat nog
mogelijk was, zelfs nog toe toen op 21
April 1926 een prinsesje werd geboren,
Elisabeth, Alexandra, Mary, die nu haar
vader koning is geworden, kroonprinses zal
zijn.
Prinses Margaret Rose, het tweede doch-
tretje van het hertogelijk paar werd vier
jaar later, op 21 Augustus 1930 geboren.
Beide prinsessen mochten zich zeer ver
heugen in de bijzondere genegenheid van
'hun grootvader, den koning, wiens gevoel
voor huiselijkheid hem bij zijn millioenen
onderdanen zoo bemind heeft gemaakt.
De hertog van York heeft met zijn ge
malin groote deelen van het Britsche rijk
bezocht en vooral op hun reis naar Can
berra, waar de hertog het parlementsge
bouw in deze nieuwe hoofdstad van Astra-
lië namens zijn vader inwijdde, heeft het
prinselijk paar enorme huldebetuigingen
in ontvangst mogen nemen. Het trok toen
de aandacht, dat de prins zich tot een vlot
spreker ontwikkeld had, hetgeen men tot
dan toe niet van hem vermoedde, daar de
zeer besoheiden prins zich bij voorkeur
onthield van het spreken in het openbaar.
Tijdens de eerste ziekte van koning
George V werd de hertog van York in
1928 tot staatsraad benoemd. In deze hoe
danigheid nam hij in 1929 als lord commis
saris deel aan de algemeene vergadering
van de Schotsche Kerk.
De hertog heeft steeds groote belang
stelling gehad voor maatschappelijk werk.
Hij en zijn gemalin bezochten zeer dik
wijls industriecentra, waar zij zich steeds
met meer dan gewone belangstelling op de
hoogte stelden van de arbeidsvoorwaar
den. Hij stichtte voorts een vacantiekamp,
waar hij jaarlijks een paar honderd jon
gelui van de kostscholen van Eton, Har
row, Rugby en Winchester bijeen bracht
met een evengroot aantal jonge arbeiders
uit de industriecentra.
Het hertogelijk paar bezoekt steeds de
groote paardenrennen en andere gebeur
tenissen, welke in het leven van het sport-
lievende deel der society een groote rol
spelen, doch daarnaast gevoelt het zich,
naar steeds opnieuw blijkt, het gelukkigst
in zijn Londensche woning, op Piccadilly,
waar het dikwijls door spontane toejuichin
gen van het publiek ondervindt, welk een
plaats het in de harten der bevolking in
neemt.
Sassoon besloot met te zeggen, dat hem
geen klachten hebben bereikt aangaande
het controle-systeem, dat voor Croydon
wordt toegepast.
Chef vliegdienst naar Londen.
De chef van den vliegdienst der K. L. M.
de heer Aler, vertrok gistermiddag van
Schiphol naar Londen.
De heer Aler vertegenwoordigt de K. L
M. bij het voortgezette officieele onder
zoek, dat door de Britsche luchtvaartauto
riteiten wordt ingesteld.
Voor zijn vertrek is op het bureau van
den vliegdienst een langdurige bespreking
gevoerd, waarbij o.a. aanwezig waren de
gezagvoerders Smirnoff, Moll en Parmen-
tier. De door eerstgenoemd en uitgebrachte
rapporten zijn opnieuw besproken.
Deelneming met het ongeval.
H. M. de Koningin heeft haar adjudant
van dienst 'van haar deelneming doen be
tuigen naar aanleiding van het ongeval
met de „Lijster".
Voorts kwamen bij de directie der K. L.
M. nog telegrammen van deelneming bin
nen van den Tsjechischen gezant in Ne
derland, van den minister van waterstaat
den commandant der marine in Indië, den
chef van den generalen staf en den mari
neluchtvaartdienst, zoomede van Lord
Semoill, van den vertegenwoordiger der
K. N. I. L. M. in Indië en vele buitenland-
sche luchtvaartmaatschappijen.
DE SPORTVLIEGERS HEYMANS EN
SLUYTER TERUG IN HET
VADERLAND.
Een onderhoud met de vliegers.
De sportvliegers J. Heymans en C. Sluy-
ter hebben gisteren hun retourvlucht naar
Indië.... bijna volbracht. De vliegers, die
om ongeveer 1 uur op Schiphol werden ver
wacht, hebben door mist gedwongen
een landing op Waalhaven moeten maken,
waar hun Leopard Moth te ongeveer drie
uur veilig neerstreek.
Nederland was weer bereikt.
Reeds te 12 uur waren vele sportvliegers,
familieleden en vrienden in het gebouw
van de Amsterdamsche Aeroclub aanwezig
om den luchtreizigers een welkom in het
vaderland toe te roepen.
De weersomstandigheden waren verre
van gunstig, meer en meer trok het veld
dicht.
Te drie uur waren Heymans en Sluyter
boven Rotterdam en de vliegers vonden
het beter geen risico te nemen en op Waal
haven te landen. Even later rinkelde in
het clubgebouw op Schiphol de telefoon.
De vliegers zouden dien dag niet verder
gaan. Het laatste gedeelte van de reis is
per trein en per auto afgelegd. Te Haarlem
zijn de vliegers afgehaald en in triomf naar
Schiphol gebracht, waar zij te ruim half zes
aankwamen.
Een vroolijk hoerageroep 'begroette de
beide piloten, kransen werden aangedragen
en handdrukken gewisseld.
De moeder van den heer Heymans over
handigde beide vliegers een fraai herinne
ringsbord.
Toen de eerste vreugde van het weder
zien wat geluwd was, sprak de heer Ernst
Crone, voorzitter van de A.A.C., de beide
vliegers toe. Nadat de heeren Sluyter en
Heymans voor het radiojournaal hadden
gesproken, kregen wij gelegenheid tot een
kort onderhoud met de kranige sportvlie
gers.
De reis zoo vertelden zij was in één
woord prachtig. In alle opzichten geslaagd.
Natuurlijk zijn er moeilijkheden geweest
en ook liet zoo nu en dan het weer veel
te wenschen over, maaT tenslotte liep alles
prachtig. Het staat wel vast, dat wij den
besten tijd hadden gekozen voor een sport-
vlucht naar Indië. Op 23 October startten
we, 9 November zaten we in Batavia. Den
26sten vertrokken we weer en veertien
dagen later zijn we behouden thuisge
komen.
Maar er zijn moeilijke trajecten geweest.
Tusschen Lyon en Amsterdam hebben we
het zwaar te verantwoorden gehad. De lan
ding te Paiijs was gisteren niet gemakke
lijk, evenmin als die op Waalhaven zoo
even. Er hing een zwarte mist en de lange
armen van kranen en de hooge masten der
schepen, waren soms wel erg dicht bij.
Over het algemeen gesproken is het
Europeesche gedeelte van de reis het zwaar
ste geweest. Maar tusschen Alorstar en
Victoria Point hadden we het ook verre
van gemakkelijk. De kaarten, verstrekt
door het bureau voor luchttourisme, waren
uitstekend. Doch het gedeelte van de kust
bij Victoria Point was niet geheel juist.
Over de K.L.M. en de Shell hebben we
niets dan lof. De service was weer prachtig
in orde. Op den terugweg hebben we 't over
het algemeen moeilijker gehad dan heen.
Bij Basra raakten we in een onweersbui, na
de landing bleek, dat het doek van de kist
aan de onderzijde was opengescheurd.
Bij Ruthbah Wells was het roer bescha
digd, In Bengasi de vleugels. In Tripolis is
alles uitstekend hersteld door Italiaansche
militairen. De eigenlijke moeilijkheden op
de terugweg begonnen eigenlijk pas te
Lyon, we hadden vanmorgen moeite om uit
Parijs te vertrekken, het zicht was hoog
stens twee K.M...,.
Maar, zoo besloot de heer Heymans, we
zijn toch buitengewoon tevreden over onze
ondervindingen. We zijn overal allerharte
lijkst ontvangen, vooral in Jodhpur, waar
we zelfs op jacht zijn geweest een cross
country in een auto.
En uw angstige oogenblikken op reis?
vroegen we.
Toen we per taxi van Calcutta naar het
vliegveld gingen, antwoordde de heer Hey
mans lachend. Nooit hebben we zóó in angst
gezeten.
