s
Koning Eduard VIII zal vandaag
waarschijnlijk aftreden.
E/C haclio-avond
==s== van fietSaïom
RADIO-SPOUT-
LUISTERWEDSTR'JD
DONDERDAG 10 DECEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
Heden wordt de beslissing verwacht.
ALLE VOORBEREIDINGEN VOOR TROONSAFSTAND
REEDS GETROFFEN.
VEREEN1GING
„OUD LEIDEN".
Voor een geheel gevulde zaal in „Ami-
citia" er moesten zelfs stoelen worden
bijgezet heeft de Vereeniging „Oud-
Leiden", die, dank zij niet het minst haar
buitengewoon ijverigen secretaris, den heei
A. Bicker Caarten, groote activiteit ont
plooit, haar leden vergast op een vertoo-
ning van lichtbeelden van Leidsche foto
grafieën van omstreeks 1880. De fotograai
J van der Zanden gaf toelichtingen bij de
geprojecteerde beelden maar hét genoe-
gelijke van deze bijeenkomst was, dat de
aanwezigen zélf de meeste toelichtin
gen gaven! Professor Knappert herdacht
in zijn openingswoord enkele oogenblikker
EEN HERINNERING AAN OUD LEIDEN
den tragisch en ramp, die wederom onze
Luchtvaart zoo smartelijk getroffen heeft
Hij protesteerde bovendien tegen een
Hoofdartikel in de „Nieuwe Rotterdamschc
Courant" van 28 November j.l., naai- aan
leiding van het door Dr. Henri Polak ge
schreven over Het Gooi. De recensent
vond het blijkbaar noodig, de leden van
dergelijke vereenigingen (als Heemschut,
Oud-Leiden enz.) voor te stellen als men-
schen, die dt zaken verkeerd zien, omdal
het noodig is, dat er veel verdwijnen moét
Terecht heeft Oud-Leiden's voorzifter hiei
tegen zijn protest geuit, want, wij zijn niet
blind, wij jammeren niet, om wat werkelijk
moet, maar wij trachten te redden uit den
maalstroom datgene, wat niet moét en
waarvan als de verdwijning niet ver
hinderd werd deze later zou worden
betreurd en overbodig geacht. Als verblij
dende tegenhanger memoreerde Prof.
Knappert de uitvoerige bespreking onzer
vereeniging in den Studentenalmanak en
de sympathie, die wij juist onder de jon
geren ontmoeten.
Onder de vertoonde plaatjes waren er
een groot aantal, die belangwekkend wa
ren uit een oogpunt van oude kleederdrach
ten en typische oude straattooneeltjes.
Persoonlijk hadden wij gehoopt, meer ar
chitectuur-opnamen te kunnen bewonde
ren, omdat Leiden daaraan zoo bij uitstek
rijk is. Jammer was ook, dat het doek niet
zóó gespannen was, dat de gebouwen ge
heel daarop geprojecteerd werden. De dak-
vorm toch vormt het silhouet tegen de
lucht en verleent juist het karakteristiek
eigene aan ieder bouwwerk. Zooveel te
méér was dit een ernstig tekort tegenover
de oude gebouwen, en oude stadsgedeelten
die ons vertoond werden. Wij zouden er
moeilijk genoegen meenemen: de oude
Stadhuistoren, de Oude Waag, het Stadhuif
zélf met een knik in de dak-beëindiging
HET VOORMALIGE GANGETJE.
geprojecteerd te zien. Typisch was een
lichtbeeld van de oude Petruskerk, waar
naast de sociëteit „Vrouwenverdriet"
het heette vroeger, aldus de voorzitter, dal
de roode gordijnen het symbool vormden
der vrouwentranen, geschreid om de af
wezigheid van de mannen!!
Het was 'n mooie en genoeglijke avond
niet alleen de Leidsche „tachtigers" zul
len zich vermaakt hebben. Het was een
avond, waarbij men ondanks veel veran
deringen en verdwijningen in Leiden den
indruk mede huiswaarts neemt, dat in
Leiden zéér véél behouden bleef.
Leiden eert haar historie, eert haar tra
ditie, Leiden is onder de steden van ons
vaderland een voorbeeld van liefde en ge
hechtheid aan de schoonheid uit vervlogen
eeuwen. Schoonheid, die eens haar historie
maakte, die nu nog haar kroon is, die óók
bij het na ons komende geslacht nu reeds
het respect vindt, hetwelk haar toekomt
Katwijk.
M. VAN DER SCHRIECK,
Bouwkundig Publiciste
BALDWIN KON GISTEREN NOG
NIETS ZEGGEN.
In het Lagerhuis heeft Baldwin gisteren
verklaard, dat hij niets kon toevoegen aan
hetgeen hij reeds medegedeeld had, maar
dat hij hoopte vandaag in staat te zijn een
verklaring af te leggen.
Na de weinige woorden van Baldwin,
vroeg Attlee of de eerste minister goede
hoop kon geven, dat Donderdag een ver
klaring afgelegd zou worden, aangezien
de ongerustheid steeds grooter wordt.
Op deze vraag antwoordde Baldwin: Ik
kan de Kamer de verzekering geven, dat
niemand zich hiervan meer bewust is dan
ik zelf. Vervolgens stelde het lid van de
Labour-oppositie Bellenger de vraag of
Baldwin wist, welk groot financieel on
gemak bezig is veroorzaakt te worden
voor talrijke Britsche onderdanen door
het uitstel der beslissing en of de premier
zoo vriendelijk zou willen zijn den koning
de noodzakelijkheid van een spoedige be
slissing voor oogen te willen houden, (ge
roep: O!).
Baldwin antwoordde: Ik kan Bellenger
verzekeren, dat dit mij niet ontgaan is.
ABDICATIE DE EENIGE OPLOSSING?
Volgens in parlementaire kringen ont
vangen inlichtingen heeft Baldwin in de
kabinetszitting van gisteravond medege
deeld, dat de koning aan het einde van den
dag van gisteren niet bereid was, af te zien
van zijn huwelijksplannen.
De parlementsleden zijn dan ook van
meening, dat troonsafstand door Edward
VIII de eenige oplossing voor de crisis is,
waar het niet de bedoeling is. de grondwet
in eenig opzicht geweld aan te doen. Men
voegt hieraan echter toe, dat alles onder
geschikt blijft aan de beslissing van den
koning, die, naar men geloofde, hedenoch
tend zou vallen.
Te Londen werd gisteravond de troons
afstand van Edward VIII als zeker be
schouwd, hoewel de koning nog op het al
lerlaatste oogenblik vóór de opening van
het parlement zijn houding zou kunnen
herzien.
Het wetsontwerp inzake den troonsaf
stand is gereed.
Indien de koning zijn besluit niet her
ziet, zal het wetsontwerp vandaag bij het
Lagerhuis worden ingediend.
Alle voor de opvolging noodige wets
ontwerpen zijn reeds gereed.
Zijn koffers reeds gepakt?
Kort na elf uur gistèravond heeft een
wagen, welke gebruikt wordt voor het
vervoer van bagage, fort Belvedere verla
ten.
Het voertuig begaf zich met groote snel
heid in de richting van Londen.
De wagen was geheel met koffers ge
vuld.
DE HERTOG VAN YORK ZAL
VERMOEDELIJJK OPVOLGEN.
Ingeval koning Edward zou besluiten af
stand van den troon te doen, zou, naar de
parlementaire redacteur van Reuter mede
deelt, de acte van troonsafstand, naar men
meent, direct worden geteekend en zou de
hertog vai\ York als vermoedelijke erfge
naam den koning opvolgen.
Een wetgevende maatregel zou daartoe
worden vereischt.
Een zoodanig wetsontwerp zou heden
(Donderdag) in het Lagerhuis kunnen
worden ingediend. De beraadslagingen er
over zouden Vrijdag kunnen worden ge
houden en het wetsontwerp zou, indien
noodig. door beide huizen nog voor het
einde der week kunnen worden aangeno
men.
FAMILIERAAD TE WINDSOR?
Press Association maakt melding van
een niet bevestigd gerucht, dat gisteravond
te Windsor een bespreking is gehouden,
waaraan hebben deelgenomen koning Ed
ward, koningin Mary, de hertog van York
en de hertog van Kent.
DE BRITSCHE PERS OVER DE CRISIS.
De bladen bereiden over het algemeen
hun lezers er op voor, dat de koning heden
afstand zal doen van den troon.
In een hoofdartikel schrijft de „Daily
Telegraph", dat men in welingelichte krin
gen algemeen van oordeel is, dat de ko
ning onbewogen bleef, voor de ernstige
politieke beschouwingen, welke de minis
ter-president hem in de jongste besprekin
gen voor oogen heeft gesteld. Het blad
verklaart verder, dat de beslissing niet te
lang mag worden uitgesteld, het geheele
rijk staat in spanning en de desillusie
neemt toe. De fundamenten, welke men
duurzaam achtte, brokkelen af en er be-
DE ONTZETTENDE RAMP VAN DE „LIJSTER". DE RESTEN VAN HET TOTAAL VERNIELDE VLIEGTUIG (origineele foto)
V
komt MAANDAG. 19 DECEMBER AS
'S AVONDS 8.15 UUR
fyoenweumekadueete
V&udi Vtacuidapimd f4 0ecmheH a-s- VRIJ!
staat gevaar voor een vlek op den kroon.
De .Morning Post" zegt, dat geen defi
nitieve beslissing zal worden genomen,
voor Baldwin hedenmiddag zijn rede in
het Lagerhuis zal hebben gehouden. Indien
het aftreden van den koning wordt aan
gekondigd, zal vermoedelijk hieraan wor
den toegevoegd, dat de hertog van York
bereid is in zijn plaats te regeeren.
De „Daily Mail" schrijft, dat tot de laat
ste minuut van het laatste uur het land zal
bidden, dat de koning zal besluiten niet
af te treden.
DE BISSCHOP VAN COVENTRY OVER
DE CONSTITUTIONEELE CRISIS.
De bisschop van Coventry heeft een
rede uitgesproken over de constitutioneele
crisis tijdens een conferentie van zijn dio
cees te Leamington. Hij verklaarde o.m.:
„Veel kwaad is reeds gedaan, ieder uur
van uitstel is gevaarlijk, wij zijn allen ge
dompeld in een toestand van diepe verne
dering".
Voorts verklaarde de bisschop, dat hij
gehoopt had, dat de door de huidige onze
kerheid veroorzaakte spanning zou hebben
kunnen worden vermeden. Hieraan voegde
hij toe: „Tot wij zekerheid hebben over
den afloop van de tegenwoordige situatie,
is onze plicht ontegenzeggelijk te blijven
bidden, opdat God zijn dienaar, onzen ko
ning, op den goeden weg geleiden zal.
1 Laat ons er aan denken, dat het voor ons
allen in tijden van crisis plicht is de din
gen van verre even goed als van nabij te
zien".
REDE VAN MOSLEY OVER DE
CONSTITUTIONEELE CRISIS.
Tijdens een fascistendejeuner heeft sir
Oswald Mosley gisteren een rede gehou
den, waarin hij over de constitutioneele
crisis o.m. het volgende zeide:
Wij zullen niet toestaan, dat de koning
den troon laat varen zonder dat het Brit
sche volk geraadpleegd is. Voordat er
sprake kan zijn van abdicatie, moet de
kwestie aan een stemming van het land
worden voorgelegd en zoo noodig moeten
ook de Dominions stemmen. Wij zullen
niet dulden, dat een junta van politici den
koning dwingt van den troon afstand te
doen en ik ben van meening, dat wij door
de eer gehouden zijn den vorst te steunen
in de houding, die hij heeft aangenomen.
Het is niet aan ons onze meening te geven
in deze zaak, het is aan het volk zich uit
te spreken over deze kwestie, wanneer
deze aan het volk zal worden voorgelegd.
Wij hebben de kroon niet in de politieke
arena getrokken, maar nu dit een voldon
gen feit is, zou het een bewijs van lafheid
en deloyauteit zijn wanneer wij bleven
zwijgen. Ministers, gekozen zonder eenig
mandaat in deze aangelegenheid hebben
geen enkel gezag. Wij zijn een volk dat
zich in den oneervollen toestand bevindt
van een man, die zijn contract heeft ver
broken, terwijl de koning trouw gebleven
is aan zijn eed te handelen volgens den
raad van zijn ministers".
NIEUW-ZEELAND EN DE CRISIS.
Het kabinet van Nieuw-Zeeland is voor
vanavond 10 uur plaatselijke tijd te Wel
lington bijeengeroepen en zal den geheel en
nacht bijeenblijven. Minister-president Sa-
vage deelde mede, dat hij de verklaring
van Baldwin voor vier uur in den ochtend
verwacht. Hij acht het niet noodig het par
lement bijeen te roepen.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DE INSTORTING VAN DE SCHOOL
TE PORTO DEMOS.
Nog meer dan 44 slachtoffers?
44 Slachtoffers van de instorting van de
school van Porto Demos zijn herkend. Het
zijn meest kinderen van 9 a 10 jaar, die
bijna allen zijn gestiki onder het gewicht
van hun kameraadjes, of van de puinen,
welke op hen lager
Men vreest, dat nog meerdere slachtoffers
onder de puinen liggen.
VIER DOODEN BIJ MIJNONGELUKKEN
IN POLEN.
Gisteren hebben zich in verschillende
deelen van het land mijnongelukken voor
gedaan. Vier arbeiders zijn om het leven
gekomen door instortingen of voortijdige
ontploffingen van dynamiet.
AARDSCHOKKEN IN ITALIë.
Gistermorgen zijn te Acona vijf krachtige
aardschokken waargenomen. Ook te Mace-
rata zijn de schokken gevoeld. Men weet
nog niet of schade aangericht en slacht
offers te betreuren zijn.
