ENGELANDS CONSTITUTIONEELE CRISIS BUITENLAND MAANDAG 7 DECEMBER 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 NOG GEEN BESLISSING HEDEN VERKLARING IN HET LAGERHUIS. HET KABINET BIJEEN. Het Engelsche kabinet is gister te 17.30 uur bijeengekomen. Na afloop daarvan werd medegedeeld, dat minister-president Baldwin vandaag in het Lagerhuis een verklaring over de con- stitutioneele moeilijkheid zal afleggen. Deze verklaring zal evenwel beperkt zijn tot het wegnemen van alle misvattingen, welke wortel zouden kunnen schieten. Er is nog geen enkele beslissing geno men. Men acht het niet waarschijnlijk, al dus deelde men gisteravond na afloop van de kabinetsbijeenkomst, welke om 19.07 uur geëindigd was, mede, dat vandaag in het Lagerhuis een beslissende verklaring zal worden afgelegd. Reuter verneemt, dat de situatie na de kabinetsbijeenkomst aldus is, dat men den koning zooveel tyd als hij wenscht, wil la ten om te besluiten op welke wijze hij de kwestie van het morganatisch huwelijk zou willen liquideeren. Er is geenszins sprake van, dat het ka binet de koning op eenigerlei wijze een ultimatum zou hebben gesteld of eenig for meel advies zou hebben verstrekt omtrent hem te doen zou staan. Al wat tot nu toe geschied is, is, dat na den stap van den koning bij den minister president aangaande de mogelijkheid een morganistisch huwelijk te legaliseeren, Baldwin eenige besprekingen met de ko ning heeft gevoerd, welke natuurlijk de reeds bekende toespeling inhielden, dat het Vereenigd Koninkrijk en de regeeringen der Dominions niet bereid zijn het initia tief te nemen voor een mogrnatisch huwe lijk. Men meent te weten, dat het onderwerp der beraadslagingen van het kabinet de voorbereiding is geweest van documentaire formaliteiten welke vereischt zouden wor den, indien de koning een beslissing zou nemen, welke constitutioneele gevolgen zou hebben. In een speciale editie meldt de „Sunday Dispatch", dat de koning zijn besluit heeft genomen en dat het hem onmogelijk is, het verzoek van de regeering (om te breken met mevrouw Simpson) in te willigen. Het blad voegt hieraan toe, dat de aankondiging van een abdicatie in begin sel slechts kan geschieden door den minis ter-president in het Lagerhuis. Het blad vervolgt: „De koning kan niet Ingaan op den wensch die men heeft uitgesproken ten aan zien van zijn particuliere leven. Evenmin kan hij het rijk een slag toebrengen, die het gevolg zou kunnen zijn van de onmoge lijkheid, een andere regeering met een an der standpunt te vinden". (Hieruit zou men dus moeten besluiten, dat de koning zijn besluit reeds genomen heeft. Het bericht lijkt ons echter wel wat voorbarig). Alle afspraken des konings afgezegd. Zaterdagmiddag is aan Buckingham Pa lace een biljet met het volgende opschrift aangeplakt: „Alle officieele afspraken van den koning zijn geannuleerd". De vorst zou Dinsdag a.s. twee dagen op reis gaan naar industriegebieden in het Noorden, Staf fordshire en Birmingham. Het bericht werd bekend gemaakt na een telefoongesprek tussohen den koning en de leden van het koninklijke huis, die in Buckingham Palace waren gebleven. MRS. SIMPSON TE CANNES. Mrs. Simpson is Zaterdagavond te Can nes aangekomen. Zij heeft haar intrek genomen ten huize van de familie Rogers. Reuter is gemachtigd te verklaren, dat mevrouw Simpson tijdens haar reis naar Cannes aan geen enkelen journalist mede- deelingen heeft gedaan. Zij heeft geen en kel interview toegestaan en noch in Groot- Brittannië noch in Frankrijk eenige ver klaring CHURCHILL OVER DE CONSTITUTIONEELE CRISIS. Winston Churchill heeft met betrekking tot' de constitutioneele crisis verklaard, dat geen conflict bestaat tusschen den koning en het parlement, daar dit geenszins is ge raadpleegd. De vraag waar het om gaat is, moet de koning op advies van het kabinet van den dag aftreden? Een dergelijk ad vies is onder het parlementair regime nog nimmer aan den koning gegeven. Geen en kele minister heeft bevoegdheid om den koning tot aftreden te adviseeren. Het kabinet heeft geen enkel recht zich over deze kwestie uit te spreken, zonder zich tenminste van te voren van den wensch van het parlement te hebben vergewist. Een onbeheerscht aftreden onder de huidige omstandigheden zou voor de constitutionee le positie van de monarchie een onbere kenbaar nadeel beteekenen, en dit insti tuut zelf zeker schaden. Indien, zooals men beweert, de koning aan zijn ministers heeft voorgesteld, een wet in te dienen, waartoe dezen niet be reid zijn, moet het antwoord der ministers een weigering zijn om aan het verzoek des konings recht te doen wedervaren, en in dien de koning weigert, den raad zijner ministers op te volgen, staat het dezen vrij hun ontslag te nemen, doch zij hebben geenszins het recht, pressie op de koning uit te oefenen, door te trachten van den leider der oppositie de verzekering te krij gen, dat deze geen alternatief kabinet zal vormen. De Labourleider Attlee heeft met betrek king tot de laatste passage van de rede van Churchill verklaard, dat voor een derge lijke verklaring geenszins aanleiding be stond. LANSBURY HOOPT, DAT EEN REGELING NOG MOGELIJK ZAL ZIJN George Lansbury, de vroegere leider der Arbeiderspartij, heeft zich in een gis teravond te Islington gehouden bijeen komst den tolk gemaakt van eenparige sympathie met den koning, met koningin Mary en met de leden der koninklijke familie. Hij verklaarde met name: „Wij betreu ren allen dezen moeilijken toestand en hopen, dat er nog een middel zal worden gevonden om deze kwestie te regelen, op een wijze, welke het land en de koninklij ke familie zal kunnen voldoen. Betooging ten gunste van den koning Onmiddellijk na aankomst van Monck- ton, den procureur-generaal van het her togdom Cornwall, heeft zich in Downing- street een nieuwe betooging van aanhan kelijkheid aan den koning voorgedaan. De menigte zong het „God save the King" en andere liederen, waarin de ver knochtheid aan het koningschap wordt tot tot uitdrukking gebracht. 500 600 personen stonden opeengepakt op de trottoirs van Downingstreet kort voor den aanvang van den kabinetsraad. De menigte werd zenuwachtiger, toen de staatslieden aankwamen. De politie was slechts zoo nu en dan genoodzaakt de me nigte te verspreiden. Tegen half acht kwamen eenige „zwart- hemden", colporteurs van fasctistische bla den aan. Deze bladen vermelden met ge weldige koppen „Wij willen onzen ko ning". Men merkte een zekere opwinding op on der het publiek, dat over het algemeen deze bladen gunstig beoordeelde. Na een droewerf „hoera" zong de menigte het „God save the Kling". DE BRITSCHE PERS OVER DE CONSTITUTIONEELE CRISIS Ten aanzien van de constitutioneele cri sis schrijft de „Times" in een hoofdartikel, dat de kwestie alleen door den koning zelf kan worden opgelost en het is de gevaar lijkste vorm van de onheilver wekken om te zeggen, die iemand anders verantwoor delijk is voor de oplossing van de crisis. De parlementaire correspondent zegt, dat geen personen, doch de gebeurtenis sen vragen, dat de beslissing niet tot in het oneindige wordt uitgesteld. De „Daily Telegraph" schrijft, dat de eindbeslissing met steeds groeiende span ning wordt verwacht. Hoe langer het duurt eer de beslissing wordt genomen, hoe grooter de verwarring wordt. De pres sie op den koning wordt niet uitgeoefend door de ministers, doch door de gebeurte nissen. Men verwacht heden in het La gerhuis een verklaring, welke de valsche indrukken zal wegnemen, welke zijn ont staan door geruchten en misverstanden. Het blad voegt hieraan toe, dat niet lan ger sprake is van een compromis. De „Morning Post" is van oordeel, dat de koning, van wien bekend is, dat hij het rijk waarovor hij regeert, toegewijd ia, weet wat over hem zal worden gedacht, als hij niet iets zou kunnen opofferen, dat minder is dan wat honderdduizenden ge wone lieden met vreugde hebben geofferd tijdens den grooten oorlog. De „Daily Mail" schrijft, dat indien de koning door een daad van hemzelf de buitengewone populariteit, welke hij ge niet, zou verliezen dit door het land als een groot verlies zal worden betreurd. Volgens de „News Chronicle" is de al- gemeene sympathie voor den koning sterk. Niets zal overhaast worden besloten. De „Daily Herald" schrijft, dat een ein de moet komen aan deze gevaarlijke im passe. De vijandigheid, welke een minder heid ten aanzien van het kabinet toont, is geen dienst, den koning beweze. De kleine groepen, welke zich vijandig toonen, zijn niet tegen het kabinet omdat het conser vatief is, doch omdat het parlementair is. DE BURGEROORLOG IN SPANJE EEN RUSTIGE ZONDAG. ïiadio Sevilla meldt o.m.: Aan het Noor delijk front, dat der vijfde divisie, is de Zondag rustig verloopen, aan het front der zesde divisie hebben de rechtschen ver scheidene operaties uitgevoerd, die gunstig afliepen. Op het front van Alcitia hebben de rechtschen hun tegenstanders aange vallen, welke optrokken in de richting van Mondragon. Zij brachten hun verliezen ten getale van 65 dooden en een groot aantal gewonden toe. Aan het front van Somosierra hebben de rechtschen de bezetting van loopgraven verrast, on de vlucht gedreven en verlie zen doen lyden. Aan het overige front is de toestand gunstig. In Madrid is de rust slechts verstoord door bombardementen van de rechtsche luchtmacht op de regee- ringsstellingen bij het Noorderstatioon en de buurten voor de universiteitswijk. EEN COMMUNIQUE VAN DEN VERDEDIGINGSRAAD VAN MADRID. De gedelegeerde raad voor de verdedi ging van Madrid heeft gisteren om 12 uur het volgende communiqué verspreid: Aan het front van Madrid zrn sedert 24 uur geen wijzigingen ingetreden. De artillerie der opstandelingen bombardeert het centrum der stad. De granaten vallen in de straten Funcarral en Hortalez, waar zij slachtof fers maken. In den sector Usera zijn 32 Duitsche soldaten gevangen genomen door onze troepen tijdens een zuiveringsactie in de stellingen, die de vijand Vrijdag heeft moeten ontruimen. Aan het Baskische front zijn de republikeinsche troepen in het ge zicht van Vitoria aangekomen. De evacua tie van deze stad door den vijand wordt voortgezet. De regeeringsluchtstrijdkrach- ten hebben Zaterdag twee Caproni-jacht- vliegtuigen neergehaald. GUADALAJARA GEBOMBARDEERD. De minister van oorlog deelde mede, dat Zondagmiddag 23 driemotorige vliegtuigen van de nationalisten Guadalajara hebben gebombardeerd. Door dit bombardement zijn vele branden ontstaan. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. De luchtmacht van de regeering steeg op om de aanvallers te verjagen en tijdens het luchtgevecht werden drie bombardeurs van de nationalisten omlaag geschoten. NATIONALISTEN HOUDEN RUSSISCHE SCHEPEN AAN. Volgens te Moskou ontvangen berichten hebben de oorlogsschepen der Spaansche opstandelingen tusschen 28 en 30 Novem ber bij het passeeren van de Straat van Gi braltar voor het doorzien van de scheeps papieren en verdere visitatie de volgende Russische schepen aangehouden: „De „Rion", die van Dantzig met transitogoe deren naar Iran voer, de „Kossaref", die uit Engeland met Engelsche steenkool naar Oran onderweg was, het tankschip „Em- ba", dat uit Tuapse met betroleumproduc- ten naar Avonmouth, Engeland, koers zet te en verder naar Tallinn onderweg was. De „Stepar Chalturin", di- uit Casablanca kwam, nadat hier hout uit Archangel ge lost was, is op 4 December aangehouden, naar Ceuta opgebracht en na doorzoeking vrijgelaten. De „Sjtsjors", die uit Rotter dam met Duitsche steenkool naar Italië voer, is op 1 December door de opstande lingen in de Straat van Gibraltar bescho ten. De opstandelingen trachtten het schip naar Ceutra op te brengen, maar de ka pitein weigerden aan hun bevelen gevolg te geven en voer door. De „Charkof", die uit Rotterdam naar Porto Ferraio met Duitsche steenkool bestemd voor Italië, onderweg was, is op 30 November aan gehouden en onder geleide van den kruiser „Canarias" naar de haven van Palma ge bracht, waar het schip op 2 December weer werd vrijgegeven. BIJEENKOMST VAN L V. V. EN S. A. I. Op 4 en 5 December is te Parijs onder voorzitterschap van Walter Citrine en Louis de Brouckère een bijeenkomst ge houden van het I. V. V. en de S. A. I., die op verzoek van de Spaansche arbeiders unie bijeen was geroepen. Dertig landen waren op deze bijeenkomst vertegenwoor digd. Met algemeene stemmen is een mo tie aangenomen, waarin I. V. V. en S. A. I, hun stem verheffen tegen de aanhoudende schanddaden der fascisten, die, nu ze niet meer kunnen hopen Madrid in te nemen pogingen doen de hoofdstad te vernielen, door het werpen van bommen, waarbij vrouwen n kinderen gedood worden en melding maken van den door de fascisti sche mogendheden >-.an de opstandelinen- generaals verleenden steun, met name van de aanwezigheid van een toenemend aan tal Italiaansche en Duitsche soldaten in Spanje. BEL5IE. KONINK LEOPOLD NAAR ZWITSERLAND. Koning Leopold is gisteren naar Zwit serland vertrokken, waar hij eenige dagen denkt door te brengen. AANSLAG OP DEGRELLE? Op Degrelie, den leider der Rexisten, zou, naar van de zijde dezer beweging gemeld wordt, een aanslag zijn gepleegd. Er zou met een revolver op Degrelie geschoten zijn, op het oogenblik, waarop hij in een auto plaats wilde nemen. Dit bericht is echter van officieele zijde nog niet bevestigd. DUETSSHUm DE GELIJKSCHAKELING DER JEUGD. Protest van het Vaticaan verwacht. Het bericht dat de geheele Duitsche Jeugd verplicht wordt lid te zijn van de Rijks jeugdorganisatie heeft in Vaticaansche krin gen een zeer diepen indruk gemaakt. Algemeen wordt verwacht dat het Vati caan in een scherp gestelde nota bij de Duitsche regeering tegen deze hernieuwde schending van het Concordaat zal protes teeren. Ook in het Saargebied is de jeugd thans „Verhitlerd". Ofschoon voor de Katholieke Jeugdorga nisaties in het Saargebied tot nog toe 'n uitzonderingstoestand bestond (met het oog op de gunstige beïnvloeding van de destijds gehouden volksstemming waren de katho lieke Jeugdorganisaties in het Saargebied niet verboden) is thans echter deze uitzon deringstoestand opgeheven en zijn alle con- fessioneele jeugdorganisaties in het Saar- door Gouwleider Bürckel verboden. SOCIALISTEN TE DANTZIG GEARRESTEERD. De politieke politie te Dantzig heeft ver scheidene socialisten gearresteerd, o.m. af gevaardigde Weber, den hoofdredacteur van de Volksstimme. Er worden nog meer ar restaties verwacht, daar Forster onlangs een krachtige actie tegen de oppositie heeft aangekondigd. Een Joodje, dat stemde. Men meldt uit Kleef aan de „Mndmorgen" Zekeren I. G. uit Kranenburg bij Kleef, mocht volgens de Nürnbergerwet tegen de Joden niet deelnemen aan de officieele stemming voor de Volksvertegenwoordi ging, wijl was vastgesteld, dat zijn groo- ouders Joden waren. Hij toog vorig jaar toch naar Kranenburg en kreeg daar een stembiljet, daar op het stembureau niet -be kend was, dat hij van Joodsche afkomst is. Hij nam dus wederrechtelijk deel aan de stemming, in de hoop, dat zijn afstamming geheim zou blijven. Hij beriep er zich op, dat hij niet geweten heeft, niet aan de stem ming te mogen deelnemen. De Rechtbank veroordeelde hem tot een' maand gevangenisstraf en honderd Mark boete, daar hij minstens toch met de moge lijkheid gerekend had, niet te mogen stem men. FRANKRIJK. BLUM KRIJGT MOTIE VAN VERTROUWEN COMMUNISTEN BREKEN VOLKSFRONT. De kwestie der non-interventie. Bij de behandeling van de houding der Fransche regeering t.o.v. van de Spaan sche kwestie, heeft de Fransche minister president Blum een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide, het te betreuren, dat de vredespolitiek der regeering niet de instem ming van een fractie der meerderheid (n.l. de communisten) heeft. „Ik herhaal, aldus de premier, na den minister van buitenland- sche zaken, dat de Fransche regeering slechts een wettige regeering in Spanje kent. De instelling van een militaire dicta tuur in Spanje, met medewerking van Duitschland en Italië zou den internatio nalen toestand slechts kunnen verduisteren en de ongerustheid omtrent den vrede bij gevolg doen toenemen. Het is zonderling, dat deze waarheid niet direct tot alle Fran- schen is doorgedrongen. De non-interventie- politiek heeft het oorlogsgevaar tenminste verminderd. In Augustus j.l. was Europa aan den rand van den oorlog, en naar mijn meening werd het door het Fransche initia tief van den oorlog gered. Na de rede van Blum hebben de com munisten beraadslaagd over de houding, welke zij bij de stemming zouden aanne men. De fractie besloot zich van stemming te onthouden. Daarop werd gestemd over de volgende motie, waaraan de regeering de kwestie van vertrouwen had verbonden, en die met 350 tegen 171 werd aangenomen. „De Kamer, instemmende met de politiek welke door de regeering wordt gevolgd, ter verzekering en handhaving van den Euro- peeschen vrede, in haar vertrouwen stel lende voor de verdediging van het belang en de veiligheid van Frankrijk en ieder toe voeging afwijzende, gaat over tot de orde van den dag". RUSLAND DE NIEUWE GRONDWET. Feestelijkheden in de Sovjet-Unie. Naar aanleiding van de aanneming der grondwet hebben Zondag in de geheele Sovjet-Unie volksfeesten plaats gevonden. De steden waren bevlagd en demonstran ten voerden portretten van Marx, Engels, Lenin en Stalin en van de partij- en regee- ringsleiders onder muziek en gezang door de straten. Te Moskou werd een groote demonstratie gehouden door ongeveer een millioen wer kenden over het Roode Plein langs het Lenin-mausoleum, alwaar zich op de tri bune de leiders van partij en regeering en het presidium van het congres bevonden. De afgevaardigden van het achtste buiten gewone radencongres der Sovjet-Unie ston den op speciale tribunes. De demonstran ten droegen in den stoet talrijke leuzen met zich ter eere van Stalin, den schepper van de nieuwe grondwet. AMERIKA. VOOR HANDHAVING VAN DEN VREDE AMERIKAANSCH VREDESPLAN. Toegelicht door staatssecretaris Huil. Zaterdagavond heeft de staatssecretaris Amerikaansche vredesconferentie te Beunos der Vereenigde Staten, Huil op de Pan- Aires een heftigen aanval gedaan op de na ties, die „de verdragen schenden en den oorlog voorbereiden". Huil legde de conferentie een programma van acht punten voor, dat bedoeld is als een middel ter handhaving van den vrede in Amerika en de geheele wereld. Na een uiteenzetting te hebben gegeven van de houding der Vereenigde Staten, die altijd met de andere staten zullen trachten sa men te werken bij de pogingen tot het be waren van den vrede door beperking der bewapening, controle op den wapenhan del, onderdrukking van oorlogswinst en het herstel van normale economische betrek kingen, verklaarde Huil: „Den oorlog als middel tot beslechting van internationale conflicten wijzen wij af. Ef bestaan andere middelen zooals verzoeningsconferenties en arbitrage". Vervolgens gaf Huil een nade re verklaring van zijn acht punten, die den volgenden inhoud hebben: a. Iedere regeering maakt propaganda voor de doctrine van den vrede. b. Op regelmatige tijden worden inter nationale conferenties gehouden ter ont wikkeling van het begrip van samenwer king tusschen de volken. c. Om de Amerikaansche naties te be schermen tegen den oorlog zullen de re geeringen zich moeten houden aan de vre- desaccoorden, waarbij zij zich hebben aan gesloten. d. Een gemeenschappelijke Amerikaan sche neutraliteitspolitiek moet worden ge vestigd. e. Men moet een liberale handelspoli tiek volgen, die de afschaffing der tolboo- men medebrengt. f. Het belangrijke beginsel van interna tionale samenwerking moet aanvaard wor den. g. Het internationale recht moet her steld en versterkt worden. h. Het respect voor de internationale accoorden en verdragen, die de basis van de internationale stabiliteit vormen, moet hersteld worden. NEUTRALITEITSPACT INGEDIEND. De delegatie der Vereenigde Staten ter Pan-Amerikaansche conferentie heeft een neutraliteits-pact voorgesteld, dat alle Ame rikaansche staten moet verplichten tot het regelen langs vreedzamen weg van alle geschillen, welke tusschen hen kunnen ont staan. Het verdrag omvat 12 artikelen en is ge baseerd op de Amerikaansche neutraliteits- theorie, zooals deze uiteen is gezet door president Roosevelt en Cordell Huil. Artikel 1 voorziet, dat de aangesloten staten plechtig hun verplichtingen hernieu wen langs vreedzamen weg hun geschillen te regelen. Een permanente commisise, be staande uit de ministers van buitenlandsche zaken zal worden ingesteld om het nale ven van deze verplichtingen te verzeke- Artikel 2 voorziet in de oprichting van een consultatieve commissie uit vertegen woordigers van de contracteeerende par tijen voor de practische toepassing van het verdrag. Artikel 3 zet uiteen, dat de onderteeke naars alle Amerikaansche geschillen moe ten regelen, langs diplomatieken weg of door middel van de commissies, welke bij verdrag zijn ingesteld. Artikel 4 geeft de permanente consulta tieve commisie het recht de onderteeke naars aan hun verplichtingen te herinne ren en de rol van bemiddelaarster te spe len. Artikel 5 verbiedt de onderteekenaars hun toevlucht te nemen tot militaire actie voordat verklaard is dat de vijandelijkhe den zijn geopend. Artikel 6 verklaart, dat ingeval van oor log de overige onderteekenaars een ge meenschappelijke politiek van neutraliteit zullen toepassen, de consultatieve commis sie zal den aanvaller aanwijzen en vol gens artikel 7, zullen de onderteekenaars alle handels-restricties ten aanzien van de oorlogvoerenden toepassen, welke zij nuttig oordeelen tot het handhaven van den vre de. Overeenkomstig artikel 8 zullen de neu tralen een uitvoerverbod van wapenen en munitie ten aanzien van de oorlogvoeren den afkondigen en zullen zij weigeren hen crediet of betalinges-faciliteiten te verke nen. De drie laatste artikelen regelen in bij zonderheden het verdrag opdat dit in geen enkel opzicht in tegenstelling is met ver dragen, welke door de betrokken staten reeds zijn gesloten. AFRIKA. NIEUW GEBIED IN ABESSINIE BEZET. Een onder aanvoering van generaal Ma- riotti staande brigade heeft Tiggio, de hoofdplaats van het gebied Arussi, bezet, waar de Italiaansche troepen door de be volking geestdriftig werden ontvangen. Op 'n drogen weg moet uw auto bij 40 km per uur binnen 16 - - r kunnen stoppen. Maar bij Jjg remweg

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6