STRIJD IN SPANJE VERTRAAGD
MAANDAG 23 NOVEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. S
Fen aanval van buitenlandsche onderzeeërs
Ontruiming van Madrid noodzakelijk
WEINIG NIEUWS VAN HET
SPAANSCHE FRONT.
Het groote hoofdkwartier der nationa
listen deelt mede, dat de regeeringstroepen
uit Alcusierre werden verdreven. Zij ver
loren 50 man en een tank. Ook aan het
Zuidwestelijk front van Aragon werd een
aanval van de regeeringstroepen afgesla
gen.
Te Madrid vergrootten de nationale
troepen de bres, welke in de verdediging
is geslagen en versterkten zij hun stellin
gen.
Van de overige fronten valt niets te be
richten.
BUITENLANDSCHE ONDERZEEëRS IN
DE SPAANSCHE WATEREN?
Het Spaansche ministerie van lucht
vaart en marine deelt officieel mede:
„Zondagochtend negen uur vielen een
aantal onderzeeërs, welke naar wij geloo-
ven deel uitmaken van een vreemde vloot,
aangezien de opstandelingen niet over
deze schepeii beschikken, de vaartuigen
van onze eskaders bij het binnenvallen
van de haven van Karthagena aan. De
kruiser „Cervantes" werd door een torpe
do getroffen, waardoor het schip averij op
liep.
Andere torpedo's gingen langs den tor
pedoboot „Mendez Nunez" zonder schade
te veroorzaken.
Britsche admiraliteit weet er niets van.
De Britsche admiraliteit deelde heden
ochtend mede, niets te hebben vernomen
omtrent het incident in de haven van Car-
thagena, waarbij schepen van de regee
ring zouden zijn getroffen door buiten
landsche onderzeeërs.
Geen Duitsche onderzeeërs in de
Middellandsche Zee.
Ten aanzien van het incident in de ha
ven van Carthagena deelt de Duitsche re
geering mede, dat zich op het oogenblik
geen enkele Duitsche onderzeeër in de
Middellandsche Zee ophoudt.
DE HOOFDSTAD MOET WORDEN
GEëVACUEERD.
Alleen strijdenden en noodzakelijke
ambtenaren mogen achterblijven.
In officieele en vakvereenigingskringen
te Madrid is men van meening, dat Madrid
moet worden geëvacueerd en dat alleen
de strijders en de onontbeerlijke ambte
naren in dienst van de oorlogvoering ach
ter mogen blijven. Reeds sinds lang heeft
het comité van defensie alle faciliteiten
verleend aan de evacuatie van vrouwen,
kinderen en ouden van dagen. Toch zijn
er nog duizenden personen te Madrid, die
reeds zouden moeten zijn vertrokken en
die weigeren zich te laten evacueeren.
Men zal spoedig gedwongen zijn tot ver
plichte evacuatie over te gaan. Het comité*
van defensie zou zijn taak ten zeerste ver
gemakkelijkt zien, wanneer het zich slechts
zou behoeven bezig te houden met strij
ders, ambtenaren en gemilitariseerde ar
beiders.
Uitbreiding van neutrale zone te Madrid.
De autoriteiten hebben de Britsche re
geering ervan in kennis gesteld, dat de
zone in het Noordoosten van Madrid, wel
ke zij beloofd hadden te eerbiedigen, op
dat de burgerbevolking en de vreemdelin
gen aldaar hun toevlucht kunnen zoeken,
door hen is uitgebreid, teneinde hierin te
doen opnemen de ambassades van Enge
land en Amerika, en eenige andere bui
tenlandsche diplomatieke missies. Deze
uitbreiding brengt de oppervlakte van de
neutrale zone op ongeveer een vierkante
mijl.
DUITSCHE EN ITALIAANSCHE
WINKELS TE BARCELONA
GEPLUNDERD.
Volgens uit Barcelona afkomstige be
richten zijn de Duitsche en Italiaansche
winkels aldaar in verband met de erken
ning van de regeering Franco door Duitsch-
land en Italië geplunderd.
VREEMDELINGEN TERECHTGESTELD.
Radio Sevilla heeft medegedeeld, dat de
in Bilbao ter dood veroordeelde consul
van Oostenrijk en Hongarije, alsmede een
ambtenaar van Paraguay en een Ita-
liaansch militair ambtenaar Zaterdag zijn
terechtgesteld.
DE PRIESTERMOORD OP GROOTE
SCHAAL.
Een voorloopige balans.
De onderstaatssecretaris van Z. H. den
Paus Mgr. Pizzardo heeft cijfers gepubli
ceerd betreffende de wreedheden door de
rooden in Spanje bedreven.
Volgens de officieele cijfers door het
Vaticaan ontvangen, zijn er in Spanje ze
ker 1500 Priesters door de rooden ver
moord. Alleen in het Bisdom Toledo wer
den bijna alle priesters vermoord: van de
500 dienstdoende geestelijken zijn er 350
gemarteld. De Overste der Paters Maristen
verklaarde dat 60 paters zijn vermoord,
terwijl 120 leden der Congregatie zich nog
in arrest bevinden of als gijzelaars wor
den vastgehouden.
Volgens een telefonisch bericht van den
correspondent van de K. W. P. te Rome,
zouden de nieuwste gegevens, in het Va
ticaan ontvangen, uitwijzen, dat 11.000
priesters den marteldood in Spanje heb
ben ondergaan.
Het is een ongelooflijk hoog cijfer, zoo
seint de correspondent, maar volgens be
trouwbare ooggetuigen zou deze raming
eerder nog aan den lagen kant zijn gehou
den.
DE STEUN VAN DUITSCHLAND EN
ITALIË.
Het gevolg van de erkenning?
De „Daily Mail" publiceert een telegram
van zijn correspondent te Berlijn, Ward
Price, dat als volgt luidt:
„Uit een onderhoud, dat ik gehad heb
met een der hoogst geplaatste staatslieden
in Duitschland, heb ik zonder aarzelen
kunnen afleiden, dat de erkenning van de
regeering-Franco insluit een garantie tot
steun van Italië en Duitschland aan de na
tionale beweging. Zelfs, indien deze met
mislukken zou worden bedreigd, door het
leveren van wapenen en versterking wel
ke de roode regeering uit Rusland en el
ders ontvangt, zouden Duitschland en
Italië niet aarzelen, liever dan West-Euro
pa bloot te stellen aan een bolsjewistische
besmetting door een communistische over
winning in Spanje, heeft men mij gezegd,
de nationale zaak met hun wapenen te steu
nen".
DE DREIGENDE BLOKKADE.
Ministerbespreking te Londen.
D,e Engelsche ministers hebben tijdens
hun bijeenkomst in Downingstreet de me
thodes bestudeerd, welke het geschiktst
zijn om incidenten te voorkomen, welke
zich zouden kunnen voordoen in de Mid
dellandsche Zee ten gevolge van de drei
ging van Franco om Barcelona te blok-
keeren en de haven te bombardeeren.
Eden zal waarschijnlijk heden in het
Lagerhuis aankondigen tot welke conclusie
de Engelsche regeering is gekomen.
Politieke kringen herinneren er aan, dat
er theoretisch twee methoden zijn:
1. een waarschuwing aan generaal Fran
co, dat Engeland niet zal dulden dat sche
pen, welke de Britsche vlag voeren, aan
een onderzoek zullen worden onderwor
pen;
2. de methode van de erkenning der
autoriteiten te Burgos als strijdende partij,
dus het recht op visitatie toe te staan.
Volgens goedingelichte kringen zou
Eden mededeelen, dat de Britsche regee
ring, welke op dit punt in voortdurend
contact met de Fransche regeering heeft
gestaan, voor het oogenblik niet tot de
tweede oplossing zal neigen.
Zonder de hoedanigheid van strijdende
partij aan beide partijen toe te kennen,
zal de Britsche regeering zich er toe be
palen, eenige practische maatregelen te
nemen, om eventueel te vreezen inciden
ten onmogelijk te maken.
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN
Z. H. DEN PAUS.
„Le Jour" publiceert een bericht uit Ro
me, waarin wordt medegedeeld, dat de om
geving van den Paus ongerust is over zijn
gezondheidstoestand. Zijne Heiligheid zou
lijden aan aderverkalking en kan niet meer
loopen en moet steeds gedragen worden.
(Dit is reeds meer gemeld, doch schijnt
overdreven te zijn. Red.).
Hoewel zijn geheele gestel verzwakt is,
is zijn verstand levendiger dan ooit. Doch
hoe levenskrachtig de geest ook mag zijn,
hij zal den strijd tegen de stof niet tot in
het oneindige kunnen volhouden. Het ge
beurt dikwijls, dat de audiënties enkele
dagen worden uitgesteld.
VOLKENBOND.
AVENOL DOCTOR HONORIS CAUSA.
Zaterdagmiddag is den secr >taris gene
raal van den Volkenbond, Avenol, te Ox
ford het doctoraat honoris causa verleend
in het burgerlijk recht.
DUITSCHLAND.
DE BETREKKINGEN MET OOSTENRIJK
Dr. Schmidt voldaan over bezoek aan
Berlijn.
De Oostenrijksche staatssecretaris, dr.
Guido Schmidt, is Zaterdagmiddag met een
speciaal vliegtuig weer uit Berlijn vertrok
ken.
Na zijn terugkeer heeft hij een telegram
aan Von Neurath gezonden, waarin hij zegt
er van overtuigd te zijn, dat het persoon
lijk contact te Berlijn in hooge mate het
door de beide regeeringen nagestreefd her
stel van vriendschappelijke en hartelijke
betrekkingen tusschen de beide Duitsche
staten heeft gediend.
FRANKRIJK.
BEGRAFENIS MINISTER SALENGRO.
Rede van Blum.
Gisteren heeft te Rijssel de begrafenis
plaats gehad van minister Salongro. De
plechtigheid geschiedde onder enorme be
langstelling.
Minister Blum heeft een rede gehouden,
die door middel van luidsprekers in de ge
heele stad kon worden gevolgd.
Blum herinnerde aan de loopbaan van
Salengro, die op 35-jarigen leeftijd burge
meester van Rijssel was, en prees zijn op
treden als minister van binnenlandeche
zaken. Ik kan verklaren, aldus Blum, dat
hij een historische rol op een historisch
oogenblik heeft gespeeld. Roger Salengro
was voikomen tegen zijn bijna bovenmen-
schelijke taak opgewassen.
Blum laakte vervolgens de tegen Salen
gro gevoerde perscampagne. Hierop zin
spelende verklaarde hij met nadruk: Dit is
iets, dat niet mag voortduren. Het Fran
sche volk zal zijn goederen niet langer
overleveren aan een eerlooze pers, het zal
niet langer dulden, dat de bendeleiders
zijn eer aantasten, het zal tegen hen de
republikeinsche instellingen versterken. De
laster moet uitgeroeid en gestraft worden
en dit zal gebeuren. De dood van Salen
gro heeft geheel Frankrijk de noodzake
lijkheid hiervan doen gevoelen.
De laster moet bij de bron worden uit
geroeid. Er moet een einde komen aan den
geest van lijdzaamheid, die laster bijna als
iets vergeeflijks beschouwt in 't geval, dat
het juist van den meest misdadigen aard
is, d.w.z. wanneer de laster koelweg sys
tematisch gebruikt wordt als een politiek
wapen, als middel voor propaganda, wraak
of represailles.
Ik beschuldig de leiden van de pers, die
tegen hun tegenstanders alle middelen goed
en alle slagen toegelaten achten.
Blum besloot met te herinneren aan de
toewijding van alle vrienden van Rijssel
elders voor Salengro.
Ook rouwbetoon te Parijs.
Ook te Parijs heeft een groote stoet, van
de Place Bastille naar de Place de la Na
tion gaande, hulde gebracht aan de nage
dachtenis van minister Salengro.
Evenals te Rijssel heeft ook hier geen
enkele wanklank de stilte verstoord.
ITALIË.
HET BEZOEK VAN HORTIIY AAN
ROME.
Wederom sprake van een herstel der
Habsburgers.
De Romeinsche correspondent van de
„Figaro" schrijft ten aanzien van het be
zoek, dat admiraal Horthy aan Rome zal
brengen, dat hij, met alle reserve mel
ding maakt van het vreemde gerucht, dat
sedert enkele dagen de ronde doet in di
plomatieke kringen en in de Romensche
plomatieke kringen en in de Romeinsche
rijksregent zou beide regeeringen gelegen
heid geven te spreken over den terugkeer
der Habsburgers naar Boedapest. Men zou
spreken van de voorwaarden waaronder
aartshertog Otto op den Hongaarschen
troon zou wórden geplaatst. Dit zou geen
nieuw internationaal probleem brengen,
aangezien Hongarije een koninkrijk is ge
bleven, hoewel er geen koning was. Ver
der zou de aanwezigheid van een schoon
zoon van den koning van Italië op den
Hongaarschen troon de onafhankelijkheid
van Hongarije ten aanzien van Duitsch
land sterk accentueeren. Bovendien is Wee-
nen niet zoover van Boedapest verwijderd,
zoodat de verdere restauratie in handen
van de regeering te Rome een troef blijft
tegen „Anschluss".
Horthy ook naar den1 Paus.
Naar uit welingelichte Vaticaansche krin
gen vernomen wordt, heeft de H. Vader
besloten, zijn bijzondere geestelijke oefe
ningen, welke aanvankelijk op 22 Novem
ber zouden aanvangen, te verschuiven tot
den 29sten van deze maand.
De oorzaak van deze wijziging is gele
gen in het a.s. bezoek dat de Hongaarsche
rijksbestuurder admiraal Horthy aan Ro
me brengen zal en waarbij ook een audiën
tie bij den Paus werd aangevraagd. De H.
Vader heeft den wensch te kenr.en gege
ven, het Hongaarsche staatshoofd op plech
tige wijze, met alle ceremonieel aan diens
rang verschuldigd, te ontvangen. De audiën
tie zal in de zg. kleine Troonzaal plaats
vinden in den voormiddag van 27 Novem
ber.
RUSLAND
DUITSCHERS TER DOOD
VEROORDEELD.
De doodstraf voor alle beklaagden
in het proces te Novo Sibirsk.
In het proces te Novo-Sibirsk, waarbij
negen personen als verdacht van samen
zwering tegen de veiligheid van den staat,
onder wie de Duitsche mijnbouwkundig in
genieur Stickling, hebben terecht gestaan,
zijn allen ter dood veroordeeld.
Dit vonnis moet als definitief worden be
schouwd.
De eenige mogelijkheid is, dat de ver
oordeelden gratie zullen krijgen.
Protest van den Duitschen ambassadeur.
Direct na het bekend worden van het
vonnis heeft de Duitsche ambassadeur te
I Moskou stappen gedaan bij de Sovjet-regee-
i ring. Hij wees daarbij op de .ongeloofwaar -
digheid der tegen Stickling ingebrachte be
schuldiging" en eischte als eerste maatregel,
I dat tijdig zorg zal worden gedragen dat
gratie kan worden verleend.
Het verloop der zitting.
Het Sovjet-Russisch telegraaf-agentschap
Tass meldt: Tijdens de behandling van het
te Novc-Sibirsk gevoerde proces tegen de
Trotzkiïstische contra-revolutionaire sabo
teurs van de Kamerowo-mijn verklaarde
de getuige Chestof dat Piatskof hem o.a. be
last had met de taak, daden van terreur en
sabotage te plegen in het Koesnetak-bek
ken. In hei najaar 1934 bereidde de groep
een aanslag op Molotof voor, die evenwel
mislukte. Chestof had de leiding over de
Trotzkiïsten in het Koesnetak-bekken, die
in verbinding stonden met een fascistische
organisatie onder leiding van Streilof,
welke relaties onderhield met de Duitsche
fascisten In 1935 bracht Piatakof aan
Drobnis verslag uit over éen te Berlijn ge
houden bespreking, waaraan werd deel
genomen door Piatakof, Smirnof en Sedof
en waar gesproken werd over daden van
terreur tegen Stalin en andere leidende
persoonlijkheden van partij en regeering
en over de te voeren activiteit. Bij zijn aan
komst te Kemerowo nam Drobnis de lei
ding van de sabotage.
De rechtbank ging vervolgens over tot
het verhoor van den beklaagde Stickling,
een Duitsch ingenieur, die volgens de ver
klaringen van andere beklaagden feitelijk
de leider van hun contra-revolutionnaire
groep was. Stickling bekende, dat hij naar
de Sovjet-Unie gekomen was voor het ple
gen van sabotage, en dat hij zulks deed
volgens een vooraf opgesteld plan, meenen-
de aldus het fascisme te steunen.
Nog een Duitsch ingenieur gearresteerd.
Te Charkow is in den nacht van 16 op
17 November j.l. de Duitsche ingenieur
Hans Wicklein gearresteerd onder beschul
diging van spionnage. Het Duitsche gezant
schap te Moskou heeft protest aangeteekend
en de onmiddellijke vrijlating van Wick-
lein geëischt.
REPRESAILLES TEGEN JAPAN.
Antwoord op het Japansch-Duitsche pact.
Als vergeldingsmaatregel voor het anti
communistische verdrag, dat Japan met
Duitschland zou hebben gesloten, heeft de
Sovjet-regeering geweigerd het visscherij-
verdrag met Japan te teekenen.
Het visscherijverdrag, dat reeds gepara
feerd was, had Zaterdag onderteekend moe
ten worden.
In diplomatieke kringen houdt men ern
stig rekening met de mogelijkheid van an
dere tegenmaatregelen, zooals het afbreken
der onderhandelingen met Tokio voor de
instelling van een Mandsjoekwoseh-Sovjet-
Russische grenscommissie of de intrekking
van de onlangs verleende concessie voor de
olie-exploitatie op Sachalin.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DE OVERSTROOMING OP HONDO.
Nog 453 personen vermist.
Domei meldt, dat volgens mededeeling
van den Japanschen minister van binnen-
landsche zaken van de 1.600 personen, die
door de overstroomingsramp in het mijn-
gebied Osaroezawa waren getroffen, er 935
gered konden worden. Reeds zijn 279 lijken
geborgen. Het aantal gewonden bedraagt
113, terwijl nog vermist worden 453 perso
nen, die waarschijnlijk omgekomen zijn.
TREINONGELUK IN BRAZILIë.
Drie-en-twintig dooden.
Bij Vassouras in Midden-Brazilië zijn
twee treinen met elkaar in botsing ge
komen, Er zouden drie dooden en twintig
gewonden zijn.
STOFSTORM IN ZUID- EN
MIDDEN-WESTEN DER VER. STATEN.
Een stofstorm, een ongewoon verschijn
sel in dezen tijd van het jaar, heeft gisteren,
komende uit het door de droogte getroffen
Dakota, het Zuid- en Midden-Westen, van
Nieuw Mexico tot Indianapolis en Chicago
met een stoflaag bedekt.
GROOTE BRAND TE ANGERS.
Zaterdagmiddag zijn te Angers (Frank
rijk) de magazijnen, genaamd „Palais de
Marchands", welke eer. oppervlakte be
slaan van 8000 vierk. meter, door brand
vernield. Het vuur breidde zich snel uit tot
de huizen in de aangrenzende straten. In
allerijl heeft men de prachtige wandbe-
kleedingen van het bisschoppelijk museum
in veiligheid gebracht. De schade wordt ge
schat op verscheidene millioenen francs.
In totaal zijn 40 perceelen in de Rue Bau-
drière door het vuur beschadigd. Ver
scheidene gebouwen zijn totaal vernield.
Tegen zeven uur Zaterdagavond was men
er in geslaagd uitbreiding van het vuur te
verhinderen.
Zelfs de kathedraal, een historisch bouw
werk, dateerend uit de twaalfde en dertien
de eeuw heeft vlam gevat. De schade aan
de kathedraal, die men tenslotte voor ver
dere vernieling kon behouden, is van dien
aard, dat herstel mogelijk is.
Tijdens den brand is een vrouw om het
leven gekomen door een val van een brand
weerladder. Vier personen moesten met
ernstige verwondingen in het ziekenhuis
opgenomen worden.
-.slill en voorkoml
-;r 'pijnen
HET EINDE VAN MATUSKA.
Wordt binnenkort voltrokken.
Zooals men weet, werd de beruchte Hon
gaarsche misdadiger Matuska, bekend door
zijn aanslagen op internationale treinen,
welke o.m. de ontzettende ramp bij het via-
iuct van Bia-Torbagy ten gevolge had, en-
ra zijn straf in Oostenrijk te hebben uitge
zeten, aan Hongarije uitgeleverd en daar
ter dood veroordeeld.
Het door den verdediger tegen dit vonnis
aangeteekende verzet op grond van het feit
dat Matuska zenuwziek en ontoerekenbaar
zou zijn, is thans door het hof verworpen,
zoodat de uitvoering van het vonnis binnen
kort verwacht kan worden. Men zou er an
ders wel aan gaan twijfelen, want 't is reeds
'n jaar of vier geleden, dat hij werd ver
oordeeld.
LUCHTVAART
MIST VEROORZAAKTE WEINIG
VERTRAGING IN VLIEGDIENST.
De mist, die zich ook vanmorgen nog gel
den deed, heeft in de verschillende lucht-
verkeersdiensten van en naar Schiphol
slechts weinig vertraging veroorzaakt. De
machines kwamen vrijwel op tijd binnen.
Alleen Waalhaven was in de ochtenduren
zoo dicht in mistsluiers gehuld, dat daar
geen vliegtuigen landen konden.
WATERVLIEGTUIG BIJ CAP SERRAT
VERGAAN.
De commandant van de luchtmacht in
Tunis deelt mede, dat nabij Cap Serrat een
watervliegtuig is verongelukt. De geheele
bemanning is om het leven gekomen.
MILITAIR WATERVLIEGTUIG
VERGAAN.
Een militair watervliegtuig van de vlieg
tuigbasis Karouba, dat gisteren opgestegen
was voor een vlucht naar Bone wordt ver
mist. Een ingesteld onderzoek heeft tot de
ontdekking geleid van wrakstukken, die in
zee ronddreven en die mogelijk van het
toestel afkomstig zijn. De bemanning be
stond uit een officier en vier onderofficie
ren.
LAND- EN TUINBOUW
DE INVOER VAN NARCISSEN IN
AMERIKA.
Een deputatie van het vak gaat naar de
..hearing" te Washington.
Op 15 December a.s. zal te Washington
een conferentie worden gehouden aangaan
de de behandeling van ingevoerde bloem
bollen, die aangetast zijn door aaltjesziek.
Wij lezen in het Weekblad voor Bloem
bollencultuur, dat het vak besloten heeft
een Nederlandsche deputatie te zenden, be
staande uit prof. dr. Van Slochteren, daar
toe van regeeringswege aangewezen, en de
heeren H. Arentshorst en H. van Zonneveld,
resp. voorzitter van de Amerikaansche
groep en voorzitter van de vereeniging „De
Narcis".
Op de na deze conferentie te houden „pu
blic hearing" zullen de Amerikaansche
kweekers en handelaars de vraag moeten
beantwoorden, of het koken van de gé-
importeerde bloembollen ook moet worden
toegepast op de zendingen bloembollen,
welke dan ook, die naar in andere staten
gelegen adressen worden vervoerd.
Belangrijke wending.
Deze Washingtonsche conferenties betee-
kenen een belangrijke wending in de aan
gelegenheid van den invoer van onze pro
ducten naar Amerika. Het gewicht der con
ferenties en de ernst van den toestand wor
den voldoende gemotiveerd door de beslis
sing der direct betrokken organisaties, om
in volkomen samenwerking met de Neder
landsche regeering een zoo sterk mogelijke
deputatie uit te zenden, die voor de belan
gen van de Nederlandsche bloembollenteelt
opkomt.
Ten slotte wordt er op gewezen, dat de
mededeeling, dat behalve narcissen en hya
cinthen, ook vele andere bolgewassen als
dragers van aaltjesziek worden beschouwd,
een min of meer verb ij ste rende
mededeeling is, zelfs voor hen, die met
de ziekten in de bollenstreek «van nabij be
kend zijn, zoodat, indien inderdaad al onze
bloembollen bij aankomst zouden moeten
worden gekookt, de importeurs bollen in
handen zouden krijgen, waarven de
gebruikswaarde twijfelachtig
is.
Door te berusten in zulk een voorschrift
beloopen zij de kans bollen te krijgen, die,
evenals narcissen, voor gebruik door den
broeiershandel niet in aanmerking komen
en voor den zaadhandel onbruikbaar zijn.
Men moet aannemen, dat op de conferen
ties op deze consequenties van het narcis-
senvoorschrift wel zeer sterk de nadruk zal
worden gelegd.
