DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
MAANDAG 23 NOVEMBER 1936
No. 8580
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pel weekJ 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cént, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 3D woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Alles doen wat mogelijk is voor
de jeugdige werkloozen
Wij ontleenen volgend bericht aan de
„Volkskrant":
Onder zeer groote belangstelling heeft
Z. H. Exc. mgr. dr. G. Lemmens, bis
schop van Roermond, in het R. K. werk
kamp voor jeugdige werkloozen te
Rumpen-Brunssum de nieuwe kapel
ingezegend in tegenwoordigheid van
alle jongens/Daarbij waren o.m. aanwe
zig mgr. dr. Poels, hoofdaalmoezenier
van den arbeid; pastoor Moonen van
de parochie; overste Van de Corput uit
Rijswijk van de Kruisvaarders van St.
Jan; pater De Munck, geestelijk leider
van het kamp; aalmoezenier J. Eyssen
uit Sittard; de heer Jos. Maenen e.a.
Na de plechtige inzegening droeg
mgr. Lemmens de eerste H. Mis op in
de nieuwe kapel en richtte zich ver
volgens in een geestdriftige toespraak
tot de jeugdige deelnemers aan het
kamp, hen vurig opwekkend, steeds
trouw te blijven aan God en Kerk, trots
alle moeilijkheden en de strijd die dit
vraagt in onze dagen.
Wij vestigen op dit bericht de aandacht
om twee redenen.
Eerstens, om de Katholieke werk
kampen te zetten onder de actieve belang
stelling van de leiders der Katholieke jeugd
voorzoo ver dit noodig mocht zijn. 't Kan
niet anders, ons inziens, dan een gunstigen
invloed hebben op het physiek en moreel
lichamelijk en geestelijk van vele jeug
dige werkloozen, als zij 'ns eenigen tijd
worden onttrokken aan het sleur-leven, dat
hen zoo gemakkelijk gevoelloos en onver
schillig kan maken, m een milieu van op-
gewekten arbeid, van degelijken en diepen
godsdienstzin!
Vervolgens vestigen wij de aan
dacht op bovenstaand bericht, om in het
algemeen te verdiepen en te verlevendigen
de pratische belangstelling voor de
jeugdige werkloozen. Wij, Katholieken,
moeten voor alle jeugdige werkloozen, en
speciaal voor de Katholieke jeugdige werk
loozen, doen wat wij doen kun
nen. Wij kunnen voor hen vaak iets héél
belangrijks bereiken, ook al schijnt dat,
oppervlakkig bekeken, slechts van voor
bij gaanden aard.... Een retraite of tri
duüm b.v., waarin een jonge man, wiens
geest is gaan neerzinken in onverschillig
heid voor alles wat van hooge, geestelijke
waarde is, weer wordt opgeheven en ver-
frischt in een soort geestelijke wederge
boorte zulk een retraite of triduum is
voor dien jongen man van ontzaglijk groot
nut.
En zoo is er veel meer, waardoor de jeug
dige werkloozen kunnen worden geholpen
en gesteund. Wij wezen reeds op de werk
kampen. Wij noemen cursussen in verschil
lende vakken, voordrachten en lezingen,
ontspanning.
In Leiden is in het vorig winter-sei-
zoen onder de voorzichtige en voortvaren
de leiding van rector Beune veel voor de
jeugdige werkloozen gedaan. De omstan
digheden niet in hei minst ook omstan
digheden van financieelen aard hebben
dien arbeid meer bepeikt, dan rector Beune
en zijn mede-helpers vvenschten. Na korten
tijd stilstand gedurende den zomer is men
weer aan het werken en streven, om voor
de Katholieke jeugdige werkloozen zoo
veel mogelijk te doen. Wij
roepen in alles daadwerkelijke vruchtdra
gende belangstelling, gevraagd en onge
vraagd, voor dezen allernoodigsten socialen
arbeid.
Onder de menschelijke onderne
mingen, dit durf ik zonder overdrij
ving zeggen, is er geen, die hoog er
en edeler kan genoemd worden, dan
de oprichting van een Universiteit.
Kardinaal Newman in zijn
lezing over „Christendom
en wetenschappelijk onder
zoek".
V Geestelijke wanorde en
bandeloosheid
In de socialistische pers hield A. B. K.
Zaterdagavond een pleidooi voor de vrij
heid, voor het vrije-woord, in verband met
de verhindering aan de Vrijdenkerij om
nog langer de radio te gebruiken voor haar
propaganda van de godloosheid.
En dan schrijft A. B. K. in bedoeld ar
tikel:
Ei moeten algemeene regelen
zijn voor de toelaatbaarheid van ver
kondiging, opdat elke geestelijke wan
orde en bandeloosheid direct met kracht
onderdrukt worde.
Zóó is het inderdaad! Maar juist de pro
paganda van een vereeniging als „De Dage
raad" onder het volk kweekt en voedt een
geest, welke leiden móét naar „geestelijke
wanorde en bandeloosheid". Door zulk een
propaganda wordt het volk ook al ligt
't niet in de bedoeling van alle propagan
disten geleid naar afkeer van en haat
tegen Uen Godsdienst, welke gevoelens ten
slotte een uitweg zoeken in gruwel-daden
als in Rusland en in Spanje worden be
dreven.
Mr. A. baron van Wijnbergen schreef
Zaterdagavond in de „Maasbode" een arti-
Lel, dat toevallig een rechtstreeksche weer
legging is van de dienzelfden avond door A.
B K. in de socialistische pers gegeven be
schouwing. Wij willen er hier een deel uit
citeeren:
„O! die geestelijke vrijheid! Zeker, ze is
een goed, dat we tot geen prijs zouden wil
len missen apderszijds worde echter niet
vergeten dat onder den dekmantel der
geestelijke vrijheid binnengesmokkeld werd
en wordt waar van aller bedenkelijkste qua-
liteit.
Dit laatste nu moet door de Overheid
voor zoover mogelijk en dienstig worden
tegengegaan, en zij zal dat kunnen tegen
gaan zonder het goed, dat geestelijke vrij
heid heet, maar in het minst aan te tasten,
wanneer ze in al haar doen en laten zich
bewust is en zich bewust toont, dat ze Over
heid is in een God-erkennenden Staat.
Wordt en blijft dat niet vooropgesteld, al
het andere baat niets. Geschiedt het wel,
dan is aanstonds duidelijk, dat in den God-
erkennenden Staat de propaganda van het
ongeloof in welken vorm ook niet kan
worden toegelaten, en de Overheid zelve,
waar zij daartoe geroepen wordt, door haar
organen dat Godsgeloof levendig te houden
heeft.
En dat in de eerste plaats om eer te bren
gen aan God, die de Staat ook als Staa: te
brengen heeft, en verder, wijl zonder Gods
geloof van een vervulling der Staatstaak
geen sprake wezen kan.
Telkenmale geeft de Overheid blijk God
niet te kunnen missen en richt zij zich tot
Hem.
Ieder onzer draagt de in metaal gegrifte
bede bij zich: „God zij met ons"; zendt
de Koningin een ontwerp van wet, dan be
veelt Zij telkenmale de leden der Staten-
Generaal „in Godes Heilige bescherming",
enz. enz.
Indruischend tegen het gezond verstand
ware het, nu toch in zulk een Staat toe te
laten pogingen om het Godsgeloof aan het
volk te ontnemen, toe te laten de open
lijke loochening van God.
En gelijk ik reeds opmerkte, niet alleen
vraagt dat de eere Gods, maar ook het
Staatsbelang.
Pas enkele jaren is het geleden, dat de
strafbaarstelling der Godslastering tot stand
kwam, maar in die enkele jaren is zoo bij
zonder veel voorgevallen, dat het thans aan
velen, die het toen wellicht nog niet inza
gen, duidelijk is geworden, dat, wordt het
Godsgeloof niet behouden, het met onze
beschaving is gedaan.
Zondei Godsgeloof kan van handhaving
van gezag, van orde, van goede zeden geen
sprake zijn, wijl de grondslag ontvallen is".
KERKNIEUWS
MGR. J. VAN SAMBEEK.
Nieuwe Nederlandsche Missie-bisschop.
Tot Apostolisch Vicaris van het Vicariaat
Tanganyika (Tanganyika Territory) in
Midden-Afrika is benoemd de hoogeerw.
pater J.J. van Sambeek, van de Witte Pa
ters van Kardinaal Lavigerie uit Boxtel,
thans overste der missie te Lwonga.
Z.H.Exc. werd geboren te Veldhoven (N.-
B.) 23 April 1885, maakte zijn lagere stu
dies op het Klein-Seminarie te St. Michiels-
Gestel en trad daarna in bij de Witte Pa
ters van Kardinaal Lavigerie. Op 29 Juni
1911 werd hij priester gewijd te Carthago.
Mgr. was van 1911 'ot 1919 professor in
Boxtel (St. Charles), vertrok in 1919 naar
het Apostolisch Vicariaat Bangweolo, waar
hij verschillende vooraanstaande posten
bekleedde, o.a. is Mgr. Vicaris-Generalis
en Administrator geweest.
Einde 1931 kwam mgr. naar Nederland
terug om in September 1932 te vertrekken
naar het nieuwe missiegebied Tukuyn, voor
namelijk, om alles te organiseeren. Twee
jaar later bij de stichting van het Missie
gebied Lwongwa, werd Z.H. Exc. benoemd
tot missie-overste, vanwaar de H. Stoel hem
riep om hem te plaatsen aan het hoofd
van het Vicariaat Tanganyika, waar een
vacature was ontstaan door de benoeming
van Mgr. Birraux tot algemeen overste der
Sociëteit der Witte Paters.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd:
tot Deken van het District Gouda, en tot
Pastoor te Gouda (O. L. Vr. Hem.) den
Zeereerw. heer J. F. A. Bots;
tot Rector te Amsterdam (St. Bernardus-
gesticht) den Weleerw. Zeergel. heer dr. A.
A. Olierook, thans Kapelaan te Rotterdam
(H. Franc, van Ass.);
tot Pastoor te Schoonhoven den Weleerw.
heer J. W. Brouwers;
tot Pastoor te Spanbroek den Weleerw.
heer E. Mathot;
tot Pastoor te Oud-Beijerland den Wel
eerw. heer J. P. Bik, thans Kapelaan te
's Gravenhage (H. Liduina);
tot Pastoor te Nieuw veen den Wel
eerw. heer C. M. Mol;
tot Rector te Rotterdam (Sacraments
kapel) den Weleerw. heer H. J. Kuyper,
thans Kapelaan te Rotterdam (H. Barbara);
tot Pastoor te Maasland den Weleerw.
heer J. M. Halkes, thans Rector van het
Weeshuis te Rotterdam.
Tot Algemeen Adviseur der Sociale Ver-
eenigingen te Amstei'dam: den Weleerw.
Zeergel. heer dr. A. A. Olierook;
tot Algemeen Adviseur der Sociale Ver-
eenigingen te Rotterdam: den Weleerw.
heer H. J. Kuyper.
DEKEN B. M. J. VAN ROOY.
Naar wij vernemen, heeft de Zeereerw.
heer B. M. J. van Rooy om gezondheids
redenen zijn ontslag aangevraagd uit de
Geestelijke bediening.
Dr. A. A. Olierook.
Tot algemeen adviseur der sociale ver-
eenigingen te Amsterdam is benoemd dr.
A. A. Olierook.
De weleerw. zeergel. heer dr. A. A. Olie
rook werd geboren te 's Gravenhage, 21
Dec. 1890 en priester gewijd door Z. H.
Exc. mgr. P. D. J. Aengenent op 14 Juni
1930. Hij is in het bezit van Hoofdacte L.O.,
en van Middelbaar-acte Staatsinrichting.
Hij heeft op lateren leeftijd zijn priester
studies gemaakt te Rome, aan het Athe
neum Urbanum de Propaganda Fide, al
waar hij in 1926 den graad van Doctor in
de Philosophie behaalde, en later nog het
Baccalaureaat in de Theologie, terwijl hij
zijn studies voltooide te Warmond.
DE EUCHARISTISCHE
CONGRESSEN.
In 1938 te Boedapest.
Men seint uit Rome aan de „Msbd":
Zooals dezer dagen reeds gemeld werd,
heeft het permanente comité voor interna
tionale Eucharistische congressen den 17en
November j.l. een bijeenkomst, die te Pa
rijs onder presidium van Mgr. Heylen werd
gehouden, besloten, het internationale
Eucharistische congres van 1938 te Boe
dapest te houden en wel in de maand Mei.
Mgr. Heylen, die dezer dagen te Rome
arriveerde voor een laatste bespreking met
den H. Vader over het congres van Manilla,
werd heden in audiëntie ontvangen en
legde daarbij aan Zijne Heiligheid ook bo
vengenoemd besluit voor. De H. Vader
schonk er Zijn goedkeuring aan.
De wereld
in vogelvlucht
Nog altijd houden mist, regen en sneeuw
de krijgsoperaties in Madrid tegen. Welis
waar ontvangen wij een massa berichten
omtrent kleinere gevechten, die juist als
in het begin van den strijd, met elkaar
in volkomen tegenspraak zijn, maar deze
berichten zijn te onbelangrijk voor publi
catie en bevestigen trouwens den indruk,
dat er weinig gebeurt.
Eenige sensatie wordt gewekt door een
bericht van regeeringszijde, dat onder
zeeërs een aanval hebben gedaan op eeni
ge oorlogsschepen van de regeering in de
buurt van Carthagena. Daar de nationalis
ten niet over onderzeeërs beschikken, aldus
verklaart de regeering, moeten het buiten-
la'ndsche onderzeeërs zijn geweest. Enge
land heeft reeds geantwoord, dat het van
deze .heele zaak niets weet, terwijl Berlijn
heeft meegedeeld, dat er zich geen Duit-
sche onderzeeërs in de Middellandsche Zee
bevinden.
Volgens den. bekenden journalist Ward
Price, zouden hooge Duitsche autoriteiten
hem medegedeeld hebben, dat men het in
Duitschland als vanzelfsprekend gevolg
van de erkenning van Franco beschouwt,
dat deze nu ook officieel door Duitschland
en Italië zal worden gesteund; desnoods
met wapens. Is men thans reeds bezig met
die hulp te verleenen.
De verhoudingen spitsen zich overigens
wel scherp toe. In Rusland is een Duitsche
ingenieur ter dood veroordeeld, wat een
Duitsch protest heeft uitgelokt, terwijl de
Sovjet-regeering allerlei repress2ille-maat-
regelen heeft genomen tegen Japan, we
gens het anti-communistisch verdrag met
Duitschland.
Als er niet spoedig verbetering intreedt
loopt het weer mis met dên vrede.
Nederlands monetaire
politiek
AANSLUITING GEZOCHT BIJ AMERIKA
ENGELAND EN FRANKRIJK.
Een verklaring in de drie hoofdsteden.
De Nederlandsche regeering heeft de
volgende verklaringen doen afleggen bij
de regeeringen te Parijs, Londen en Was
hington.
„De Nedeidandsche regeering draagt
kennis van de verklaringen, waarbij de
regeeringen van Frankrijk, Engeland en
de Vereenigde Staten van Noord-Amerika
haar voornemens te kennen hebben gege
ven met betrekking tot haar monetaire
beleid en stemt in met de algemeene be
ginselen, neergelegd in haar driezijdige
verklaring van 25 September 1936."
Aan het bovenstaande kan worden toe
gevoegd, dat het noodige verricht wordt
om te geraken tot een technische samen
werking met de monetaire autoriteiten in
de genoemde landen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
NA DE RAMP MFT DE „VAN DER
WIJCK".
Een aanbod om het schip te lichten.
Naar het „Bat. Nieuwsblad" verneemt,
heeft de eerste luitenant van de genie, de
heer Vervooren, een schoonzoon van het
echtpaar Carli, dat omgekomen is bij de
„Varv- der Wijck"-ramp, aangeboden, de
„Van der Wijck" geheel op zijn kosten te
laten lichten.
Luitenant Vervooren was eenig erfge
naam van de gefortuneerde Carli's en had
?ijn schoonouders plechtig beloofd, hun
stoffelijk overschot bij te zetten in het fa
miliegraf te Bandoeng, naast hun zoon.
Hij acht het een eerezaak deze belofte
na te komen, ook al zou het hem de ge-
heele erfenis kosten.
Een duiker-onderzoek zal uitmaken of
de „Van der Wijck" te lichten is.
MADRID OPNIEUW GEBOMBARDEERD.
MADRI.D, 2-Nov. (A. N. P.). Heden
ochtend even voor zes uur, heeft een vlieg
tuig van de opstandelingen zes of zeven
bommen op Madrid geworpen. Een hiervan
kwam terecht op een binnenplaats van
het Ministerie van Oorlog, waar twee wa
gens in brand vlogen. Door een andere
bom werd een jongentje gedood. De ove
rige projectielen vielen in het Noordelijk
deel der stad. Op het eerste gezicht schijnt
de schade niet belangrijk en men hoopt,
dat het aantal slachtoffers niet zoo groot
is, als bij het bombardement in de eerste
dagen van de vorige week.
BUITENLAND.
Buitenlandsehe onderzeeërs in de Spaan-
sche wateren? Weinig nieuws van den
strijd in Spanje. (2de blad).
De begrafenis van minister Salengro.
(2de blad).
Ilorthy op bezoek te Rome. (2de blad).
Een Duitsche ingenieur in Rusland ter
dood veroordeeld. (2de blad).
Russische repressailles tegen Japan. (2de
blad).
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
Rector J. Bots is benoemd tot Deken en
Pastoor te Gouda (Kerkn., 1ste blad).
De invoer van narcissen in Amerika
(L. en T., 2de blad).
Benoeming van den hoogeerw. pater J.
van Sambeek, van de Witte Paters, tot
missie-bisschop (Kerkn., Ie glad).
Te Merkelbeek zijn 'n oude landbou
wer en zijn schoonzuster vermoord ge
vonden. De huishoudster in arrest gesteld.
(Gem. Ber., 3e blad en le blad).
In de netten van de „Sch. 68" is het lijk
gevonden van een der opvarenden van de
„Sch. 179." (Gem. Ber., 3de blad).
Verschillende aanvaringen tengevolge
van den mist. (Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: De mist werd hier en daar
spelbreker bij de voetbalwedstrijden.
Nederlagen van Spartaan, S. J. C. en Lisse
voor den I. V. C. B. De leiders in de le
klas K, N. V B. wonnen; van de clubs uit
Leiden en omgeving won alleen U. V. S.,
A. S. C. speelde gelijk. (2de blad).
ZWEMMEN: Nieuw Ned. record 3 x 59
meter wisselslag estafette. (2de blad).
BILJARTEN: v. Lochem (Amsterdam)
kampioen 3e klasse (4e blad).
BINNENLAND
EEN NUTTELOOS INSTITUUT?
Waarde van bevolkingsonderzoek in de
Zuiderzeepolders in twijfel getrokken.
Dr. A. A. Beekman, polderdeskundige
bij uitstek en lid van den Zuiderzeqraad,
heeft naar aanleiding van de oprichting
van de Stichting voor bevolkingsonderzoek
in de Zuiderzeepolders een brochure ge
schreven, waarin hij de noodzakelijkheid
en de nuttigheid van dit instituut in twij
fel trekt.
Laat af, zoo roept de schrijver aan het
slot van zijn boekje het bestuur toe, laat
af van al dat hyper wetenschappelijke ge
doe en dit gewichtigdoenerij! Immers daar
mede wordt noch de ware wetenschap
noch de kolonisatie in het drooggelegde
Zuiderzeegebied gebaat.
Een halve ton gouds wordt gevraagd.
Geeft de regeering wat volgens den
schrijver zeer te betreuren zou zijn een
gunstig antwoord, dan moge onze volks
vertegenwoordiging zoo verstandig zijn
geen kostbare guldens voor al die kost
bare gegevens weg te werpen!
ONTEIGENING VAN EXPORTRELATIES
De eischen der Engelsche regeering
gingen geheel niet in deze richting!
Het blijkt thans, dat de Engelsche re
geering géénszins heeft verlangd, dat de
invoer van Nederlandsche gecondenseerde
melk in handen zou worden gelegd van
enkele (zes) agenten. Zij verlangde slechts
dat enkele minder geziene agenten zouden
worden afgestooten. Hiertegen hadden de
Nederlandsche industrie en exporthand::1
geen enkel principieel bezwaar.
„Hbld."
