WWKÉLWE6K HAARLEMMERSTRAAT
MAAR W£RK£LIJRH€/Di
LUISTER NU GOED.
op zijn eigen Salonboot.
Koopt bij de deelnemers en vraagt de bonnen der
DINSDAG 17 NOVEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
De Hanze
Een nieuw en interessant plan
voor werkverruiming
Bestrijding: der werkloosheid en hulp
aan den Middenstand.
goed werd bezien. Resultaat van deze be
sprekingen was voorts nog, dat de. heer J.
van Lith zich bereid verklaarde een vol
genden praatavond de algemeene lijnen
der werkverruiming te behandelen.
Om half elf werd deze geanimeerde ver
gadering gesloten.
"De afdeeling Leiden van de Hanze hield
gisteravond haar eerste praatavond in de
bovenzaal van „De Turk".
Het begin van dezen avond stond onder
leiding van den heer H. Simonis, die na
mens het bestuur mededeelde, dat de voor-
zittensvacature, mede in verband met het
feit, dat er dan nog twee periodieke vaca
tures in het bestuur komen, tot Januari
zal worden gehandhaafd, om zoodoende
de leden gelegenheid te geven over de ver
vulling dezer vacature hun gedachten te
laten gaan.
Vóór Januari zal er dan ook geen leden
vergadering worden gehouden, inplaats
daarvan zal echter nog een praatavond
komen. Voorts deelde de heer Simonis me
de, dat in de week van het huwelijk van
Prinses Juliana een reclameoptocht zal
worden gehouden De leden kunnen zich
deze week voor deelneming aan deze op
tocht opgeven, waartoe zich iemand tot
hen zal wenden. Ook in vakgroepen kan
aan deze optocht worden deelgenomen.
Hierna nam de heer Pollmann de leiding
der vergadering over om den heer Simo
nis het woord te verleenen voor zijn inlei
ding van dezen praatavond over: werk
verruiming.
De heer Simonis zette hierin een inte
ressant en belangrijk plan uiteen, welk
plan reeds in verschillende officieele in
stanties is behandeld en dat beoogt de
middenstanders tegemoet te komen met als
gevolg een ruime- mate van werkverschaf
fing voor arbeiders.
De heer Simonis zette dan uiteen, dat
heel wat huizen in de stad wijzen op een
voortschrijdende verarming. Men kan zich
de vraag stellen, waarom die huizen niet
beter worden onderhouden, om dat deze
door het verval steeds in waarde vermin
deren, en dan moet het antwoord luiden,
omdat de positie der huiseigenaren, die te
kampen hebben met gebrek aan liquide
middelen, dit niet toelaat.
Wat nu de practische werkverruiming
aangaat, gaat het slechts hierom, dat het
geld weer rouleert. Komt het geld in han
den van arbeiders en middenstanders, dan
rouleert het geld ook, omdat deze genood
zaakt zijn het uit te geven voor hun le
vensonderhoud en voor hun zaak.
Er moet dus geld komen om die huiseige
naren te helpen en te maken, dat noodza
kelijke reparatie aan hun eigendommen
wordt verricht. Bij de banken kunnen zij
echter niet terecht. De panden immers zijn
in waarde gedaald en de hypotheken zijn
daardoor reeds te hoog geworden. De
werkloozensteun vraagt per jaar millioe-
nen guldens en spr. wil dit geld nu niet
direct, maar indirect laten uitbetalen.
Het plan, dat de heer Simonis ontwik
kelde, komt in de praktijk neer op het
volgende:
Mijnheer A. die huiseigenaar is, moet
zijn pand laten schilderen, wat 500.—
kost, deze 500 heeft hij echter niet. Nu
zit er in die 500 een belangrijk bedrag
aan arbeidsloon, dat nu niet verdiend
wordt, omdat mijnheer A. niet schilderen
laat.
Als hij die 500 gemakkelijk kon krijgen,
zou hjj het wel laten doen. Deze 500.—
verschaft hem nu de overheid. De overheid
neemt dus een risico. Maar om dat risico te
verminderen, wordt bepaald, dat degene
die het werk uitvoert 15 pet. van deze som
laat staan, totdat aan de overheid die
500.— zijn terugbetaald. Blijft dus 85
pet. risico. Maar bovendien moet A. ook
iets doen, hij moet beginnen met 15 pet.
van het te verwerken bedrag te storten.
Blijft dus nog 70 pet. risico. Voor deze 70
pet. neemt de gemeente 30 pet. voor haar
rekening, het Rijk 30 pet. en het werk
fonds 10 pet. Waar dit bijna altijd werken
betreft, die niet machinaal kunnen worden
uitgevoerd, komt het grootste gedeelte van
dit geld ten goede aan arbeiders in arbeids
loon, waardoor de werkloosheid dus zeer
bestreden zou worden, het nationaal hui-
zenbezit beschermd en de middenstand ge
holpen zou worden.
Bovendien kan iedereen laten werken,
waar hij wil, zoodat aan de bedoeling
werkverruiming ook het beste recht wordt
gedaan.
Tenslotte besprak de heer Simonis nog
eenige bijkomstige maatregelen als con
trole op den prijs, administratie onder ge-
meentebeheer enz.
Op dit interessante plan volgde een zeer
geanimeerd debat waarin o.a. gevraagd
werd naar pogingen in deze richting te
Amsterdam gedaan, naar de werkwijze
dienaangaande in het buitenland, waar 20
pet. of meer toeslag wordt gegeven voor
het doen verrichten van arbeid, naar de
mogelijkheid van geheimhouding van deze
subsidie enz. Ook werd nog door een der
leden de mogelijkheid naar voren gebracht
van een wettelijke verordening, waarbij
noodzakelijke reparatiewerken e.d. een
voudig, zoo noodig met rijkssubsidie, ver
plichtend zouden worden gesteld. Een an
der voorstel was 50 pet. subsidie van het
steuncomité. Op al deze vragen werd door
den heer Simonis geantwoord in re- en re-
dupliek, zoodat dit plan van alle zijden
HET HUWELIJK VAN HET VORSTELIJK
PAAR.
Leidsch comité gevormd.
Door den Burgemeester zijn een 40-tal
ingezetenen uitgenoodigd ter vergadering
op Maandag 4 y, uur in de Stadsgehoorzaal,
om een Commissie te vormen voor het bij
eenbrengen van gelden van de Leidsche in
gezetenen voor het algemeen huwelijksge
schenk voor H. K. H. Prinses Juliana en
Z. D. H. Prins Bernhard.
Na inleiding van den Burgemeester werd
de commissie geïnstalleerd en de verga
dering voorgesteld tot leden van het uit
voerend comité te benoemen: W. v. d. Laan,
voorzitter, T. G. Rosier, secretaris, G. H.
D. Crommelin, penningmeester, mr. C. W.
v. Santen, W. A. Schrandt en mr. F. H. v.
d. Tas.
De aanwezigen gingen hiermee aocoord,
waarna de Burgemeester de leiding in hém
den gaf van den heer v. d. Laan, die onder
instemming der vergadering voorstelde,
den Burgemeester tot Eere-voorzitter te be
noemen, hetgeen door dezen werd aanvaard.
Verder werd besloten: een 1000-tal cir
culaires te verzenden met verzoek bij
dragen te willen zenden aan den penning
meester, den heer G. H. D. Crommelin, giro
nummer 9013; verder op 'Donderdag 10
December een collecte langs alle huizen;
daarvoor werd de medewerking ingeroepen
van de vertegenwoordigers van vrouwen-
vereenigingen, studentenorganisaties en an
deren, opdat het comité over veel collectan
ten kan beschikken, waardoor de taak van
ieder hunner gering zal zijn en de geheele
stad bewerkt kan worden.
Een opgave van namen wordt zoo spoe
dig mogelijk ingewacht bij den secertaris,
den heer F. G. Rosier, Johan de Witstr. 23.
Het comité rekent op de medewerking
van een zeer groot deel der Leidsche be
volking, opdat Leiden tegenover andere ge
meenten een goed figuur make.
Wij wekken van ganscher harte op, om
deze medewerking aan het comité te ver
leenen. Wij komen hierop nog nader
terug.
In het plaatselijk comité hebben zitting:
Mr. A. van der Sande Bakhuyzen, eere
voorzitter, J. Splinter Gz., mr. A. F. L. M.
Tepe, mr. dr. C. E. v. Strijen, A. André de
la Porte, E. G. Bisschop, L. Boekkooy, mej.
W. de Broekert, D. ten Cate Brouwer, mej.
D. Coebergh, G. H. D. Crommelin, F. v.
Erkelens, mevr. A. v. Gilse-v. Geldermalsen,
T. S. Goslingéi, J. W. Henny, prof. dr. J. v.
d. Hoeve, Deken A. H. M. J. Homulle, luit.-
kol. A. W. F. Koningsfeld, W. v. d. Laan,
mr. F. Ligtenberg, E. Loeb, mej. H. v. Loo,
mevr. J. Manders-Vermeulen, B. Moolen-
burgh, mr. G. H. E. Nord Thomson, mr. P.
A. Pijnacker Hordijk, dr. J. Riemens, F.
G. Rosier, mr. C. W. v. Santen, W. A.
Schrandt, J. J. v. Seventer, P. H. Steen-
hauer, mr. F. H. van der Tas, ds. H. Tho
mas, mr. F. J. J. Trapman, A. D. Vijgh,
mr. E. C. Wiersma, Th. B. J. Wilmer.
Versiering Breestraat.
Gisteravond hebben in „In den Vergulden
Turk" een aantal aan de Breestraat geves
tigde zakenmenschen voorloopige plannen
uitgestippeld om deze hoofdstraat bij het
aanstaand huwelijk van Prinses Juliana
op bijzondere wijze te versieren. In ver
band hiermede zal dezer dagen een beroep
Worden gedaan op de medewerking van alle
zaken, instellingen, overheidsdiensten en
particulieren, aan de Breestraat gevestigd.
In verband hiermede stellen de zaken
menschen zich voor reeds een week vóór
Kerstmis de Breestraat in een feestelijke
sfeer te brengen,-door een Kerstversiering
aan te laten brengen van groen en een
bijzondere verlichting, hetgeen aan de
Breestraat een zeer apart cachet zal verlee
nen. Daarbij zijn plannen aangenomen om
den verkoop op extra, wijze te prikkelen,
zooals dat reeds in meer steden tegen
Kerstmis het geval is. De etalages der deel
nemende zaken zullen er extra verzorgd
uitzien, terwijl niets zéil worden nagelaten,
het bezoek aan de Breestraat zoo groot mo
gelijk te zijn.
Het comité, dat zich belast met de ver
dere uitwerking der plannen, hoopt, dat de
deelname zoo édgemeen mogelijk zal zijn.
Hierdoor zullen de deelnemerskosten zoo
laag mogelijk zijn, terwijl de Kerstactie an
nex feestviering dan de geheele Breestraat
in het centrum der belangstelling plaatsen.
De vergadering, die onder leiding van den
heer Joh. Geytenbeek stond, had een zeer
geanimeerd verloop, terwijl de aanwezigen
hun instemming met de verschillende plan
nen betuigden.
Door een hoofdagent van politie is op
aanwijzing van een burger aangehouden de
reiziger N. J. M. C. uit Bloemendaal, die
een 20 francs-stuk in betaling had willen
geven voor 'n rijksdaalder.
Eerste-luitenant N. W. L. Eeverts, van
het 4e regiment infanterie en beheerder van
de garnizoenswerkplaatsen alhier, is in de
zelfde functie overgeplaatst bij de com
pagnie intendancetroepen.
DE SANEERING DER BINNENSTAD.
Aanbesteding van arbeidswoningen.
Door het bestuur dei Vereeniging tot Be
vordering van den bouw van Werkmans
woningen werd hedenmorgen in café restau
rant „De Harmonie" aanbesteed: het bou
wen van 101 arbeiderswoningen en 64
schuurtjes met bijkomende werken op een
terrein tusschen de v. d. Werffstraat en de
Oude Vest alhier.
Ingeschreven was als volgt:
fa. Kingma en Zoon, Slootdorp 259.400
fa den Ouden, Alphen a/d Rijn 254.000
fa. Gesman, Turken burg en
Oudenes, Alphen a/d Rijn 249.549
Kuipers, Sushuisterveen 249.240
fa. Boele en v. Heesteren
Den Haag 245.800
H C. Geveke, Leeuwarden 244.300
fa. Gebrs. Geveke, Leeuwarden 243.800
J C. de Waal, Rotterdam 242.700
Gebrs. Tribbe, Enschede 235.200
fa. Groen en Bregman, Benthuizen 235.000
N.V. Robax, Rotterdam 232.600
G Bergshoeff, Alphen a/d Rijn 232.500
Gebrs. Bruin, Almelo 231.900
H C. Geerding, Usselo 229.800
Reijnders, Dieren 229.650
A v. Doorn, Den Haag 229.350
M. Boeten, Leeuwarden 223.720
v. d. Scraaten, Bergambacht 220.000
J. v. Riet, Leiden 219.500
G. Voordouw en v. Eek,
Zoeterwoude 216.800
C Smeet, Achthuizen 215.900
P Breijer, Den Haag 212.670
Mosselman en Korteweg, R'dam 212.000
U. H. Brink, Leeuwarden 209.700
Gouden doctoraat.
Vrijdag 20 November a.s. zal het 50 jaar
geleden zijn, dat mr. H. Ph. Berdenis van
Berlekom te Aerdenhout, oud-directeur der
Rijksverzekeringsbank, aan de Leidsche
Universiteit promoveerde tot doctor in de
rechtsgeleerdheid.
Dijbeen gebroken.
Gistermorgen is de letterzetter H. K. in
zijn woning aan de Amaliastraat van de
trap gevallen. Aanvankelijk wilde hij geen
doktershulp hebben, doch later, toen hij
pijn kreeg, geschiedde zulks wel. Bij on
derzoek bleek de man het rechterdij been te
hebben gebroken.
Voor het machinisten-examen, theore
tisch gedeelte van dijloma B. slaagde te
Den Haag de heer P. J. van der Waals,
alhier.
TOONEEL.
Het Voorste Legioen. Centraal
Tooneel.
„Het Voorste Legioen", dat is de Gi
deonsbende der Katholieke Kerk, de keur
troepen der stijders van God, de Jezuie-
ten-orde. Daaromheen beweegt zich het
spel, dat het Centraal Tooneel gisteravond
in den Schouwburg kwan* geven.
Wij kennen tooneel-pastoors en tooneel-
paters uit ervaring en zijn daarom nooit
erg gerust, als er weer zoo'n priester op de
planken verschijnt. Hier waren nagenoeg
alle figuren Jezuieten en was de plaats der
handeling een Jezuieten-college; geen won
der dat wij benieuwd waren naar hetgeen
het Centraal Tooneel daarvan maken zou.
't Viel evenwel nog al mee. Weliswaar
kunnen wij ons met verschillende voorstel
lingen niet vereenigen, maar. wij zijn al
blij, als wij zien, dat de mannen, die aan
het hoofd staan niet als dweepers worden'
voorgesteld en dat sombere fanatici als de
vice-rector en de novicen-meester ten
slotte op hun nummer worden gezet, ter
wijl het door het heele stuk blijkt, dat hun
houding niet de instemming heeft hunner
oversten. Maar aan den anderen kant kun
nen wij de Sociëteit toch wel gelukwen-
schen met het feit, dat niet elk van haar
huizen zoo'n miniatuur-vulkaantje is als
dit college, waar allerlei innerlijke span
ningen tot zulk een critieke hoogte stijgen,
dat successievelijk niet minder dan drie
paters uit deze kleine communauteit het
besluit nemen om uit de Sociëteit te tre
den. Stel u gerust, het komt niet zoover,
maar er is niets meer of minder dan een
wonder noodig om alles ten goede te keeren
Ook tegen dat wonder hebben wij een
kleinigheid. Ieder ontwikkeld Katholiek
herkent in de genezing van pater Serge
Strelsky oogenblikkelijk een dier wonder
lijke gebeurtenissen, die vrijwel unaniem
aan autosuggestie worden toegeschreven en
die nimmer door Rome als „wonderen"
worden erkend. Zelfs de tweede, veel won
derlijker genezing, n.l. die van het jon
getje. waarvoor de medische wetenschap
misschien geen verklaring kan geven, zal
niet als „wonder" worden aanvaard. En
dat zouden deze Jezuieten, die toch als
hoogstaande mannen worden voorgesteld,
niet geweten hebben? Daarvoor zou een
zoo geleerde jurist als pater Ahern rond-
loopen met een gezicht van zeven dagen
onweer, piekerend of deze genezing nu een
wonder is of niet. En een fijn-voelend man
als deze pater rector zou zijn mede-broe
der willen dwingen tot een verdediging
van dit „wonder, lijnrecht in strijd met
diens innerlijke overtuiging?
Neen, een vreemdeling in Jerusalem mag
dat alles misschien aannemelijk vinden;
voor ons, die de Jezieten van nabij ken
nen, en weten, dat er natuurlijk ook on
der hen allerlei menschelijke eigenschap
pen voorkomen, ligt *e onwaarschijnlijk
heid en verwrongenheid er te dik op.
Het stuk is ten slotte in 't geheel geen
versterking van het geloof, want het be-
wist niets anders dan dat een rotsvast
geloof heel wat tot stand kan brengen. Het
geen een ongeloovige evenzeer zal beamen
als een geloovige.
Dit omtrent de innerlijke waarde van
het stuk. Het spel van de artisten van het
Centraal Tooneel stond op een zeer hoog
peil en de aannemelijkheid van menig ta
fereel is ongetwijfeld te danken aan de
waardige vertolking der spelers. Zeer goe
de typeeringen gaven Cor Hermus als de
fijne, maar op z'n stukken staande pater
rector; Cees Laseur als de uit Indië te
ruggekeerde missionaris vol levenserva
ring; Herman Schwab als de oude pastoor.
De drie musketiers waren wat zwaar op
de hand, maar dat eischte nu eenmaal de
auteur. Joan Remmelts gaf het verbeten,
hardnekkige karakter van den pater-ju-
rist uitmuntend weer, terwijl ook de an
deren, o.a. Jan v. Ees als de ongeloovige
dokter (een ongeloovige is, tusschen haak
jes, geen haeretiker!) het van hen ge
vraagde type tot een levende figuur wisten
te maken.
Op het over-talrijke publiek maakte het
gebodene een sterken indruk.
Gistermiddag té 5 uur is de ongeveer 60-
jarige mevr. S. C., toen zij op den Rijnsbur-
gerweg v^n den eenen vluchtheuvel naar
den ander de tramrails overstok, door een
Eltax gegrepen. Met een schedelbreuk werd
zij naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd. Den
autobestuurder treft eeen schuld.
en reeds morgen WOENSDAGMIDDAG
om 2 uur precies.
Op zijn eigen groote Salonboot, omringd door
zijn gevolg en ingehaald met volle muziek zal
Sint zijn intocht houden, luisterrijk
ALS NOOIT TE VOREN.
(Aankomend© in de Haven, zal er langs Oude Vest en Oude Singel\
worden opgestoomd naar de Turfmarkt bij de Haarlemmerstr./
Ter gelegenheid der jj
in de GEHEELE Haarl.straat van Princessekade tot Haven
heett St. Nicolaas besloten tot aan zijn teest
in LEIOEN te blijven
St. Nicolaas wil dit jaar niet meer
in een hoek van een winkel worden weggestopt, slechts
toegankeli k voor weinig kinderen, DOCH ZAL DE GEHEELE
LEIDSCHE JEUGD ONTVANGEN in de vorstelijke omgeving
O Laat Uw kleuters dit sprookje in werkelijkheid
beleven en ze onder geleide St. Nicolaas bezoeken
AllPPn b'' de dee'nemers der ..Winkelweek"
rtllGGN ontvangt U geldige St. Nicolaasbonnen,
welke tevens recht geven op een aardige surprise
