DE KRIJGSKANS WEER GEKEERD
b;'
MAANDAG 16 NOVEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BUD - PAG. 5
De rechtschen rukken de Wlanzanares over
FRANCO'S TROEPEN BINNEN MADRID
Iioofcdpijn
migraine
(bayer) Instantlne
stilt cn voorltomi
pijnen!
BUITENLAND
DE MANZANARES OVERGETROKKEN.
Het groote hoofdkwartier der nationalis
ten te Salamanca deelde gistermiddag vier
uur mede, dat drie afdeelingen van den
linkervleugel van het leger van Varela de
Manzanares over waren getrokken en den
vijand uit zijn stellingen hadden verdre
ven.
De drie colonnes zetten him opmarsch
voort en de Noordwestelijke sector zou te
gen het vallen van den nacht bezet zijn,
aangezien de grootste tegenstand der regee-
ringstroepen was gebroken.
In een radiorede heeft generaal Queipo
de Llano de mededeeling van het hoofd
kwartier toegelicht. Hij verklaarde nog een
telefonisch onderhoud te hebben gehad met
generaal Franco, die hem meedeelde, dat
de rechtsche troepen de straten van Ma
drid waren binnengedrongen.
Naar een officieel communiqué der na
tionalisten meldt, zijn drie colonnes van
het leger van generaal Varela over de Man
zanares getrokken en hebben 1600 man de
te voren door de regeeringstroepen bezette
stellingen bezet.
HEVIG ARTILLERIE-BOMBARDEMENT
VAN MADRID.
De nationalisten hebben vanaf half tien
gisteravond het centrum der stad met ka
nonvuur gebombardeerd, aldus wordt uit
Madrid gemeld. Achtereenvolgens ontplof
ten een drietal granater in de nabijheid
van het Cortes-gebouw. Het geknetter van
het geweervuur is in het centrum der stad
duidelijk te hooren.
In het ofifcieele regeermgs-communiqué
wordt medegedeeld, dat de regéeringstroe-
pen de Fransche brug hebben opgeblazen.
TEGEN-OFFENSIEF DER REGEERING
AFGESLAGEN.
De radio-club van Teneriffe heeft gister
avond -medegedeeld, dat de bevelhebber
van de regeeringstroepen in den sector Ma
drid, generaal Miaja, orders heeft gegeven
voor een groot offensief tegen de nationalis
tische troepen.
In den loop van den dag van gisteren
hebben artillerie en tanks de actie van de
colonnes der militietroepen tegen de stijd-
krachten van generaal Valera ondersteund.
Deze laatsten deden op energieke wijze
een tegenaanval en brachten het- offensief
der regeeringstroepen tot staan. Ook de
luchtmacht legde groote bedrijvigheid aan
den dag.
WORDT MADRID VERNIELD?
Na de hevige gevechten van de afgeloo-
pen week vragen de opstandelingen zich af,
of het noodig zal zijn, dat Madrid ver
woest wordt. Tot nu toe bombardeerden
artillerie en luchtmacht nog slechts mi
litaire objecten.
Verder hebben vliegtuigen proclamaties
van generaal Franco omlaag geworpen,
waarin wordt medegedeeld, dat in het
Noord-Oosten van de stad een neutrale zo
ne was geschapen, waar vrouwen, kinderen
en andere non-combattanten een toevlucht
konden zoeken.
Nu evenwel de regeeringstroepen zoo
hardnekkig weerstand bieden met de meest
moderne middelen, vraagt men in opstan
delingenkringen zich af, of het niet nood
zakelijk zal zijn om groote bressen te schie
ten teneinde te kunnen stormen. Een beslis
sing zou nog niet genomen zijn en het is
ook mogelijk, dat de stad belegerd zal wor
den. Hiertoe is niet noodig, dat de stad ge
heel wordt omsingeld. Van de zeven groote
toegangswegen zijn drie door de opstande
lingen bezet en twee liggen onder het vuur
van hun artillerie. De beide overigen zijn
die, welke leiden naar Burgos en Barcelo
na. De eerste loopt evenwel uit op het
front van Somosierra en de andere gaat
langs Siguenzo, dat door de opstandelingen
is bezet, zoodat men op 50 K.M. van de
hoofdstad over moet gaan op secondaire
wegen, waarlangs moeilijk een stad van
meer dan een millioen inwoners geravitail
leerd kan worden, temeer daar artillerie
vuur en vliegtuigen deze wegen gevaarlijk
maken. Verder is binnenkort felle koude te
wachten, hetgeen een nadeel is voor de be
legeraars.
Franco heeft ontkend tegenover een jour
nalist verklaard te hebben zooals in vele
buitenlandsche kranten gemeld was dat
het bombardement van Madrid zou worden
voortgezet en dat wijk voor wijk verwoest
zou worden, omdat dat de eenige oplossing
zou zijn. „Noch deze bewering noch een
dergelijke uitlating is van mij afkom
stig", aldus Franco.
DE TERECHTSTELLING VAN RIO TINTO
Ten aanzien van het bericht, dat 1500
mijnwerkers, te Rio Tinto door de nationa
listen zijn gefusilleerd, deelt de Spaansche
ambassadeur te Londen mede, dat 90 pet.
van de employe's van deze mijnbouw-maat-
schappij geen communisten waren, doch
aangesloten bij de Algemeene Arbeiders
Unie, het vakverbond van de socialistische
partij.
ROODEN „FUSILLEEREN" H. HART.
Hèt beroemde H. Hartbeeld, dat op den
Engelenheuvel buiten Madrid is opgericht,
is bij het uitbreken der revolutie door de
Roode Militie „gefusilleerd".
Generaal Queipo de Llano heeft thans
verklaard, dat hier spoedig een nieuw mo
nument ter eere van het H. Hart opge
richt zal worden.
„De Marxisten beschoten het monument
met machinegeweren en profaneerden en
vernielden alles wat binnen hun bereik viel.
De Cerro de los Angeles (Engelenheuvel)
is nu in onze handen en we zullen het beeld
door een nieuw doen vervangen om God
te danken, dat hij Spanje uit de handen
der revolutionaire benden heeft bevrijd".
Het groote H. Hartbeeld dat door de Roo-
den is vernield, was een Nationaal Monu-
munt. Voor dit beeld hebben destijds de
Koning en de regeering in 1919 geheel
Spanje op plechtige wijze aan het H. Hart
toegewijd.
VAN HET VATICAAN.
KARDINAAL-STAATSSECRETARIS
PACELLI IN ROME TERUGGEKEERD.
Kardinaal-staatssecretaris Pacelli is
Zaterdag te Rome uit de Vereenigde Sta
ten teruggekeerd. Aan het station werd hij
verwelkomd door kerkelijke hoogwaar-
digheidsbekleeders, onder wie de Pause
lijken Internuntius te Den Haag Mgr.
Paolo Giobbe, het corps diplomatique bij
het Vaticaan ën een vertegenwoordiger
van het Italiaansche ministerie van bui
tenlandsche zaken.
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" meldt, dat in Vaticaansche kringen
veel gesproken wordt over de resultaten
var> Kardinaal Pacelli's bezoek aan de Ver.
Staten.
De luisterrijke ontvangst wijst er op,
dat deze reis, als een vacantiereis begon
nen, inderdaad een groote beteekenis heeft
gehad voor de belangen der Kerk in Ameri
ka. Algemeen wordt 't waarschijnlijk ge
acht, dat binnen korten tijd diplomatieke
betrekkingen tusschen de Ver. Staten en
het Vaticaan zullen worden aangeknoopt.
BELGIE.
SPAANSCHE „PRIESTERS" IN BELGIë.
Het vraagstuk der Spaansche vluchte
lingen is thans in een accuut stadium ge-
treden. Van den eenen kant komen thans
honderden vluchtelingen over de Spaansch-
Fransche grens, die uit de roode gelederen
zijn gedeserteerd en die thans in Frankrijk
een veilig toevluchtsoord trachten te vin
den. Bovendien zijn er zeer veel ongure
elementen die na den val van San Sebas
tian en Irun over-de Fransche grens zyn
gedreven en al deze heete Spanjaarden
trekken langzamerhand naar het Noorden
en beginnen thans Noord-Frankrijk en Bel
gië reeds onveilig te maken.
In Brussel zijn zelfs twee Spanjaarden
gesignaleerd, die bewerén priester te zijn,
Ööch wier-optreden zoo-verdacht voorkomt,
dat Kardinaal van Roèy het noodig ge
oordeeld heeft om tegen dit nieuwe Spaan
sche gevaar te waarschuwen.
De twee Spaansche „priesters" zoo deel
de Kardinaal van Roey ons mede, Galle-
gos en Logos geheeten zijn niet in het be
zit van brieven waaruit blijkt, dat ze pries
ter zijn gewijd noch zijn ze voorzien van
een bewijs hunner kerkelijke oversten,
waarin verklaard wordt, dat ze van onbe
sproken gedrag zijn en dat ze niet door
kerkelijke straffen zijn getroffen.
De inhoud der redevoeringen, die ze
volgens verslagen in de pers hebben ge
houden, is blijkbaar lijnrecht in strijd met
de jongste verklaring van den H. Vader,
met de brieven der Spaansche Bisschoppen
en met de absoluut vaststaande feiten,
zooals ze door kerkelijke autoriteiten zijn
medegedeeld.
De Aartsbisschop van Mechelen heeft
hen verboden nog verder propaganda te
maken ten gunste van het Volksfront, ter
wijl hen tevens geen toestemming verleend
mag worden om de H. Mis op te dragen.
DÜ!TS«MIAND.
DE VERSTERKINGEN AAN DE
DUITSCHE KUST.
De positie van Denemarken in een
komenden oorlog.
De correspondent van de „Echo de Pa
ris" te Londen schrijft, dat de Britsche
admiraliteit zeer goed op de hoogte is met
de voorbereidingen van Duitschland aan
de kust van de Noord- en Oost-zee. Sedert
verscheidene maanden zijn de toegangen
tot het Kanaal van Kiel versterkt met
aanzienlijke batterijen, welke zijn opge
steld te Cuxhafen en Brunsbuettel.
De haven van Kiel wordt beschermd
door de forten Laboe en Friedrichsort,
welke eveneens in staat van verdediging
zijn gebracht. Duitschland beschikt dus
wederom over de controle van den weg
van de Noordzee naar de Oostzee. De Duit-
sche kust, hierbij inbegrepen de Friesche
Eilanden en Helgoland, is thans voorzien
van verdedigingswerken, sterker dan voor
den oorlog.
Aan de kust tusschen Ruegen en Flens
burg werken dag en nacht, zonder ophou
den vliegtuig-fabrieken. De Duitsche ge
nerale staf is van oordeel, dat hier het
minst kwetsbare deel van het riik ligt en
derhalve is hier de oorlogindustrie geves
tigd. Een aanval van uit de lucht op de
kust van de Oostzee zou toch via Dene
marken moeten gaan. Nu zou Duitschland
dit land in 48 uur met ziin gemotoriseer
de kolonnes kunnen bezetten. Deze kolon-
nes zouden Sleeswijk binnen kunnen ruk
ken, terwijl Kopenhagen met vliegtuigen
in bedwang kan worden gehouden.
Niet alleen is de sleutel-positie van De
nemarken als toegang tot de Oostzee van
belang voor Duitschland, doch ook zou
Denemarken Duitschland kunnen voorzien
van vee en andere voedingsproducten.
ITALIË.
WORDT VICTOR EMMANUEL „KEIZER
VAN ITALIË?"
Dat zou diplomatieke kwesties
vergemakkelijken.
De „Matin" publiceert een mededeeling
van zijn Romeinschen correspondent, waar
in deze verklaart van welingelichte zijde
vernomen te hebben, dat de Italiaansche
regeering besloten heeft, in verband met
de kroning van Victor Emmanuel tot Kei
zer van het Italiaansche Imperium, dat de
toekomstige titel van den Italiaanschen
vorst zal zijn „Keizer van Italië" en niet
„Koning van Italië en Keizer van Ethio
pië", zooals eerst het voornemen was.
Hierdoor zouden alle moeilijkheden in
de diplomatieke wereld, welke in het le
ven zijn geroepen door de erkenning van
Abessinië als Italiaansch gebied, uit den
weg geruimd zijn en zou ook de nieuwe
Fransche ambassadeur zijn geloofsbrieven
kunnen overhandigen. Het is slechts een
wijziging in de Italiaansche constitutie,
waarop men te Genève geen aanmerking
kan maken.
De groote fascistische raad zal, naar de
correspondent van de „Matin" verder ver
neemt, binnenkort de noodige constitutio
neel maatregelen nemen.
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN DE
GRIEKSCHE VORSTEN
OVERGEBRACHT.
Zaterdagmiddag werd het stoffelijk over
schot van Koning Constantijn van Grieken
land en van de Koninginnen Olga en So
phia van de crypte der Russische Kerk te
Florence naar het station gebracht, van
waar het via Brindisi naar Griekenland
zal worden vervoerd. Kroonprins Paul van
Griekenland en de Prinsessen Irene en
Maria waren hierbij tegenwoordig, alsme
de delegaties van de Grieksche en Italiaan
sche regeering en van 't Italiaansche hof.
RUSLAND
DE ARRESTATIE DER DUITSCHERS.
De „Petit Parisien" publiceert de vol
gende aanvullingen van zijn bij zonderen
correspondent te Moskou aangaande de
arrestatie van Duitsche staatsburgers in
Sovjet-Rusland. Deze arrestaties, zoo
schrijft deze correspondent, nemen toe.
Behalve de zeven in den nacht van 3 op
4 November te Moskou gearresteerden,
verneemt men, dat thans ook te Lenin
grad elf Duitsche staatsburgers zijn gear
resteerd. Hieronder bevinden zich drie
ingenieurs, vijf geschoolde arbeiders, een
vertegenwoordiger van een houthandel en
twee vrouwen.
Bovendien werd den derden November te
Novosibirsk een Duitsch ingenieur gear
resteerd. In totaal bevinden zich 19 Duit
sche staatsburgers in arrest onder beschul
diging van spionnage en tegen den Sovjet
staat gerichte actie. Een beschuldiging, die
volgens het Sovjetstrafrecht den doodstraf
met zich kan brengen. Verder werden nog
eenige tientallen Russische staatsburgers
van Duitsche afkomst of in beroepsbetrek
king staande tot Duitsche instellingen in
Sovjet Rusland om dezelfde reden gear
resteerd te Moskou, Leningrad, Kief en
Kharkov.
ORTHODOXE AARTSBISSCHOP STERFT
IN SOVJET-GEVANGENIS.
De Orthodoxe Aartsbisschop van Zveni-
gorod, de latere Administrator van het
diocees Moskou, Mgr. Philippus Goumi-
levski is in de gevangenis van Vladirir
overleden.
De bisschop werd in 1931 gearresteerd
onder de beschuldiging, dat hij getracht
zou hebben betrekkingen aan te knoopen
met het Vaticaan. Sindsdien heeft de oude
Bisschop in de Sovjet-gevangenis vertoeft,
totdat de dood hem eindelijk uit zijn lij
den bevrijdde.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DRIE TREINEN TEGEN ELKAAR
GEBOTST.
In dichten mist zijn Zaterdag op den weg
ValenciennesJemappes (België) drie elec-
trische treinen tegen elkaar gebotst. Een
twaalftal personen werd licht gewond. De
materieele schade is aanzienlijk.
BALDWIN HEEFT AUTO-ONGELUK.
De premiei ongedeerd.
De Britsche minister-president Stanley
Baldwin heeft gisteravond bij Hilligdon
Hill (Middlesex) een auto-ongeluk gehad,
waarbij hij ongedeerd bleef.
DRAMA IN EEN KAZERNE.
Zaterdagnacht heeft een Senegaleesch
soldaat in een kazerne te Toulouse een
Fransch soldaat gedood en een ander le
vensgevaarlijk gewond. Na een hevig ge
vecht werd de Senegalees door de wacht
overmeesterd.
GOUDSMOKKELARIJ OP GROOTE
SCHAAL.
Op het Oosterstation te Parijs zijn drie
buitenlanders gearresteerd, die in hun van
dubbele bodems voorziene koffers voor
600.000 franken aan gouden munten over
de grens wilden smokkelen.
De politie had de drie personen gadege
slagen, toen zij tegen hoogen prijs probeer
den goud op te koopen.
In hun passen zijn den laatsten tijd 15
stempels geplaatst bij grensoverschrijdin
gen.
R. K. Ver. v. Kraamverzorging voor
alle gezindten te Leiden en Omstreken
Plaatsing-Bureau Boerhaavestr. 30
verleent hulp door gediplomeerde krachten
Geopend eiken DINSDAG- en DONDER
DAGMIDDAG van Z—4 UUR tot het ver
strekken van de gewenschte Inlichtingen,
aanmelden van contribueerende leden en
aanvragen voor kraamhulp - Telef. 3420.
Aanvragen (schriftelijk) adres Boerhaave
str aat 30.
Partijraad R.K Staatspartij
PROGRAM-COMMISSIE BENOEMD.
In de middagvergadering kwamen in
behandeling de door de kringvergaderin
gen ingezonden wenschen nopens de sa
menstelling van het bijzonder program van
actie 1937.
Dit is, zoo zeide mr. Goseling, de eerste
toepassing van de reglementswijziging van
1934.
In de vergadering van Februari 1937
zal het program van actie worden vastge
steld, naar een ontwerp door het partij
bestuur opgemaakt.
Het program van actie zal kort en pak
kend zijn en niet naar volledigheid stre
ven.
Een commissie van vijf zal worden be
noemd om het program van actie te ont
werpen.
Tot leden der commissie werden geko
zen mr. M. P. L. Steenberghe, dr. D. Beau
fort O.F.M., mr. F. J. M. Bach, ir. H. Be-
melmans, H. J. Kuiper.
Het overleg vanwege het partijbestuur
zal worden gevoerd door mr C. Goseling
en mr. F. Teulings.
Het adviseerend lid, mej. dr. J. Hillen,
drong er op aan de bevordering van den
vrede tot programpunt te maken. Verder
bepleitte zij een betere aanpassing van
het lager onderwijs aan het leven. Ten
slotte sprak zij den wensch uit, dat in het
program geen paragraaf zou worden opge
nomen betreffende beperking van arbeids-
mogelijkheid van de ongehuwde vrouw.
Dr. H. Mulder uit Rijsenburg bepleitte
afschaffing van art. B.W., waarin aan
godsdienstambtenaren verboden is huwe
lijken in te zegenen vóór het burgerlijk
huwelijk en van het daarop aansluitende
art. van het W. v. S.
De heer Andriessen vroeg bijzondere
aandacht voor de werkloosheidsbestrijding
waarbij de mogelijkheid om het nog voor
radige werk een breeder terrein te laten
bestrijken, kan worden onder het oog ge
zien. Daar opvoering van den leerplichtigen
leeftijd kan bereikt worden dat de aanko
mende werknemer later in het bedrijfsle
ven wordt opgenomen.
De heer van Meegeren dankte allen die
medegewerkt hebben om de belangen van
de groote gezinnen in de politiek tot gel
ding te doen komen. Van de Regeering is
echter geen spontane medewerking met de
katholieke gezinspolitiek te bemerken.
Voeren we niet een bewuste gezinspo
litiek, dan zou het wel eens kunnen zijn
dat we in de toekomst bevolkingspolitiek
zullen te voeren hebben.
Spr. beval aan de gedachte om de op
brengst van een vrijgezellenbelasting aan
te wenden tot verlichting der belastingen
voor de gezinnen. Verder bepleitte hij een
invoering van een wettelijke regeling van
den kindertoeslag en betere steunregeling
voor de gezinnen in crisisnood en een bil
lijker schoolgeld bij het Nijverheidsonder
wijs.
Daarna was het woord aan een viertal
stemgerechtigde leden.
De heer Moonen, Den Haag, besprak de
achterstelling van katholieken bij de be
zetting van openbai-e functies. Voor een
program van actie achtte de voorzitter
deze zaak minder geschikt. Deze aangele
genheid moet in eigen kring tot oplossing
worden gebracht.
De heer Hemel uit Coevorden bepleitte
eenige specifiek Drentsche wenschen be
treffende ordening in den landbouw, op
dat de loonen in dit van arbeiders over
stroomde gebied niet nog verder dalen.-
Verder zal er tegen gewaakt moeten
worden dat van Regeeringswege te sterk
wordt ingegrepen in het autonome beheer
van noodlijdende gemeenten.
Nadat de heer Roel vink uit Zwolle de
aandacht voor economische aangelegenhe
den had gevraagd, adviseerde de heer Ro
ling (Friesland) aan het program van actie
een nationaal karakter te verleenen.
De vergadering is daarna gesloten.
i
FINANCIëN EN ECONOMIE
Reorganisatie der Zuid-IIollandsche
Bierbrouwerij.
Het bestuur der Zuid-Hollandsche Bier
brouwerij heeft besloten tot een drastische
financieele reorganisatie der maatschappij.
Het tot aandeelhouders en obligatiehouders
gerichte voorstel houdt in een afstempeling
der gewone aandeelen tot 5 pet., der prefe
rente aandeelen tot 20 pet.
De rente op de 5 pet. obligaties 1926 zal
worden teruggebracht tot 3 pet., die op de
5 pet. obligaties 1917 tot 4 pet. Zoodra de
winst zulks toelaat, zal het ontbrekende,
resp. 2 pet. en 1 pet. worden betaald.
„Tel."
KOOPT BIJ HEN
DIE IN UW DAGBLAD
ADVERTEEREN
