De Kerkvervolging in
het Derde Rijk.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
28ste Jaargang
MAANDAG 16 NOVEMBER 1936
No. 8574
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt big vooruitbetaling:
Voor Leideo 19 cent pez week i 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrek kingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
Het wereld-gebeuren.
Volgens gegevens van het Jaarboek van
den Volkenbond zijn thans over de geheèle
wereld ruim 8.200.000 mannen onder de
wapenen. Hierbij zijn de para-militaire or
ganisaties niet inbegrepen.
Ruim 545.000 manschappen zijn bij de
oorlogsmarine ingelijfd. In den tijd van
de Ontwapeningsconferentie in de jaren
1931 en 1932 bedroeg het aantal actieve
militairen ruim 0 millioen.
In Europa alleen zijn thans 4.800.000 man
schappen onder de wapenen. Dit aantal be
nadert de getallen in de jaren 19121913.
Dit zijn sprekende cijfers!
Dit zijn cijfers, die tot ons spreken van
een dreigenden ontzettend wreeden we
reld-oorlog. Deze cijfers spreken tot
ons
En wij wij Katholieken moeten op
wat deze cijfers tot ons zeggen reageeren.
Op verschillende wijzen.
Eén van de manieren, waarop wij op die
bedreiging moeten reageeren, is al het
andere, wat wij kunnen doen, volstrekt
niet uitsluitend, integendeel ongetwij
feld, de beste en de doeltreffendste....
Heilige Maria, Koningin van den vrede,
bid voor ons!
Hierachter drukken wij af een Herderlijk
Schrijven van Duitsche Bisschoppen, 't Is
een hoogst ernstige klacht over de Kerk
vervolging, welke in Duitschland gevoerd
wordt onder het nationaal-socialistisch re
giem.
Geen enkele Katholiek zal er aan twijfe
len, of deze Bisschoppen schrijven aldus,
gedrongen door de noodzaak der harde en
bitter-droeve feiten!
In het laatst-verschenen nummer van
het zich noemende nationale dagblad der
N.S.B. begint echter een artikel over „De
Duitsche Kerkstrijd" aldus:
De toestand der Duitsche Evangeli
sche Kerk, die het sterkst in den
„kerkstrijd" gewikkeld is, sterker dan
de Roomsch-Katholieke Kerk, is sinds
honderd jaren nog niet zóó goed, zóó
levend, zóó geestelijk opgewekt ge
weest als in deze laatste drie en een
half jaar.
Als het Nationaal-Socialisme in Duitsch
land zoo zegenrijk is geweest voor de
Duitsche Evangelische Kerk „die het
sterkst in den „kerkstrijd" gewikkeld is"!
wat voor zegeningen moet het dan niet
hebben gebracht voor de Katholieke
Kerk....
Maar, nogmaals, geen enkele Katholiek
zal geloof willen en kunnen hechten aan
de hier te lande door de N.S.B. zoo graag
gedane bewering, dat er in Duitschland geen
Kerkvervolging bestaat; dat misleiding en
laster een Kerkvervolging phantasee-
r en!.
Helaas, er is in Duitschland een
Kerkvervolging. De hier afgedrukte Brief
van Duitsche Bisschoppen geeft wéér
een bewijs van de ontstellende werke
lijkheid dier Kerkvervolging.
Na boven-bedoelden Brief over de toe
standen in Duitschland publiceeren wij
weer 'ns een overzicht van verschrikkelijk
heden, gruwelijkheden, welke de Katho
lieken in Spanje moeten verdragen onder
den terreur van het Communisme. Het
Communisme, dat de ergste der maatschap
pelijke rampen is, welke wij moeten vree
zen.
Wat daar gebeurd is en gebeurt, is zóó
erg, dat het niet erger kan
Het Communisme is niet alleen theore
tisch de ergste aller maatschappelijke dwa
lingen, maar ook in de practijk het gru
welijkst.
Het wereld-gebeuren is angstwekkend...
Maar wij, Katholieken, mogen er
Tevergeefs deden de Bisschoppen een beroep
op den Führer en de regeering.
Thans doen de Duitsche Bisschoppen een beroep op,
de openbare meening
Na het onderhoud van Kardinaal
von Fauhaber met Hitier, heeft de
onverschrokken Kerkvorst een ver
gadering bijeengeroepen van de
Commissie uit het Duitsche Episco
paat, waarin o.m. Kardinaal Schul-
te, Aartsbisschop van Keulen en
Kardinaal Bertram, Aartsbisschop
van Breslau zitting hebben.
Na deze conferentie zijn de Bis
schoppen van de Kerkprovincies
Keulen en Paderborn in vergade
ring bijeengekomen, waar het vol
gende belangrijke Herderlijk
Schrijven is samengesteld en goed
gekeurd, dat op Zondag 15 Novem
ber in alle kerken van den kansel
moest worden voorgelezen.
Beminde DioceSanen!
Nu Wij over alergewichtigste Kerkelijke
aangelegenheden in vergadering bijeen zijn,
zien Wij Bisschoppen van de Kerkprovin
cies Keulen en Paderborn ons voor een
zeer pijnlijk feit gesteld: uit breede krin
gen in onze Bisdommen bereiken ons bit
tere klachten over een ongehoord feilen
gewetensdwang, waaraan zoovele Katho
lieken zijn blootgèsteld. Diepgeloovige
ouders beschrijven ons in woorden, die
vervuld zijn van diepe smart, hoe welis
waar niet overal, maar toch op vele plaat
sen in de scholen en in de machtige orga
nisatie, waartoe hun kinderen behooren,
leeraars en leiders bij de kinderen door
woord en geschrift het geloof hunner
ouders trachten verachtelijk te maken en
deze kinderen op die wijze van Jezus
Christus en Zijn Kerk, en daarmee ook van
hun ouders geestelijk te vervreemden.
Volwassenen uit de meest verschillende
takken van bedrijf komen zich bij Ons be
klagen, dat men misbruik maakt van hun
afhankelijkheid in hun beroep of zaak, om
ze te dwingen hun Christelijk geweten te
schenden, de Goddelijke Geboden te ver
achten en men tracht hen zelfs tot afval
te brengen van Christus en Zijn Kerk.
De feiten waarop deze klachten berusten,
zijn zoo talrijk en overduidelijk, dat aan
de rechtvaardigheid van deze klachten
niet getwijfeld kan worden.
Na zoovele vergeefsche pogingen om
door schriftelijke klachten hulp te bren
gen in den gewetensnood onzer geloovigen,
is thans het uur gekomen, dat Wij, Bis
schoppen, die geroepen zijn om onze stem
te doen hooren, wijl Wij de door God ge
zonden Herders zijn van het Katholieke
volk, ons moeten richten tot de openbare
meening. Wij richten tot allen, die op de
ontwikkeling der verhoudingen in ons va
derland invloed kunnen uitoefenen, de vol
gende vraag: Moet het werkelijk zoo ver
der gaan? Moet ons zwaar beproefde Duit
sche volk ook het laatste en het ver
schrikkelijkste niet bespaard blijven? Moe
ten, na al het leed der laatste 20 jaa.r, ook
thans nog de zielen verkracht worden?
Meet ons volk zoo versplinterd worden,
dat een deel, zooals onze voorvaderen, in
Jezus Christus hun God en Heiland eert,
terwijl het andere deel Jezus Christus ver
acht en Zijn volgelingen verdrukt?
Hoe ook het antwoord op deze vraag zou
uitvallen, Wij, Bisschoppen willen daar
omtrent thans reeds geen twijfel meer
openlaten: Wij zullen voortgaan de volle
dige Katholieke waarheid te verkondigen
en wij zullen niet ophouden er bij onze ge
loovigen op aan te dringen, om hun leven
in te richten naar de grondbeginselen van
Heilig Geloof. Zoo vast Wij besloten zijn
ons door niets ter wereld in die vervulling
van dezen, onzen heiligen plicht te laten
afbrengen, evenzoo vast zijn Wij er ook
van overtuigd, dat nog vele Katholieke
Christenen met Gods genade, zelfs onder
den meest vreeselijken druk, hun Doopge-
toch niet moedeloos of wanhopig onder
worden. God leeft!
En wij, Katholieken in Nederland,
hebben zoovele redenen, om dankbaar
te z ij n voor vele bevoorrechtingen, als wij
héél het wereld-gebeuren overschouwen!
lof ten trouw, blijven en bereid zullen zijn,
om terwille van Christus en hun geweten
ook de laatste en groote offers te brengen.
Vermanend woord tot de
Priesters
Wij wenden ons in deze ernstige ure tot
onze medewerkers in onze Heilige Bedie
ning, tot onze Priesters. Geliefde Mede
broeders! Wij weten dat gij geen huurlin
gen zij t. maar goede, trouwe Herders, en
•dat het U hooge ernst is om bereidwillig
alles en zelfs Uw leven voor de kudde van
Christus op te offeren. Wij vermanen u,
blijft in heilige liefde en onwankelbaar
vertrouwen met Ons en met elkander ver
bonden. Hoe grooter de gevaren voor het
zielenheil der U toevertrouwde geloovigen
zijn, des te waakzamer en nog meer vin
dingrijk zij Uw Apostolische ijver.
Laat U niet ontmoedigen door misken
ning, beleediging en laster, want de leer
ling is niet beter dan de Meester! Laat U
niet ontmoedigen doo. uitwendige misluk
kingen: want reeds de Apostel der volken
heeft U gezegd: „En daarom mijne gelief
de broeders staat onbeweeglijk vast, weest
ten allen tijde rijk in 'sHeeren werk; ge
weet dat Uw arbeid niet tevergeefsch is
in den Heer!" (I Cor. 15:38).
Een beroep op de leeken
Wij wenden ons voor alles in vurige
herderlijke liefde tot de geloovigen uit den
leekenstand.
Wij weten geliefde Diocesanen wat gij
lijdt en Wij lijden met U. Het is Onze groot
ste droefenis, dat Wij U niet kunnen be
hoeden tegen uiterlijke verdrukking en
onrechtvaardige bedreiging. Maar Wij ge
ven U iets wat nuttiger en kostbaarder is;
Wij herinneren U aan de onuitputtelijke
heilige krachtbron von ons H. Geloof. Juist
in den tegenwoordigen tijd is het de plicht
van iederen Christen, om ervoor zorg te
dragen, dat hij zelf in de heilige waarhe
den van ons geloof goed onderricht is, en
dat hij ook anderen kan onderwijzen.
Gij ouders vooral moet door Uw leer en
Uw voorbeeld de Godsdienstleeraars Uwer
kinderen zijn! Zorgt ervoor, dat zy aan het
leven der Kerk deelnemen en dat er geen
scheidsmuur wordt opgetrokken tusschen
Uwe kinderen en Uw Priesters.
Bidt veel en offer veel voor Uwe kinde
ren! Maakt gebruik van alle geoorloofde
middelen om Uwe kinderen verre te hou
den van iederen invloed, die vijandig staat
tegenover den Godsdienst, tracht hen daar
voor te vrijwaren. Geeft nooit Uwe toe
stemming daartoe dat aan Uwe kinderen
de Bijzondere School ontnomen wordt.
Wanneer gij voor die pijnlijke keuze ge
steld zoudt worden, ofwel de aardsche toe
komst Uwer kinderen, of hun zielenheil
iiv gevaar te brengen, weest er dan van
overtuigd: „Uwe kinderen zullen U eeuwig
dankbaar hier zijn, dat gij een scheiding
van Christus en Zijn Kerk niet hebt toe
gelaten".
Wanneer echter voor U volwassenen zelf
üf bèkoring naderbij komt om ontrouw te
worden aan het geloof, of zelfs van het ge
loof afvallig te worden, herinnert U dan,
dat het voor een Christen nooit geoorloofd
is, ook niet uiterlijk en naar den schijn,
zijn geloof te verloochenen. Denkt aan de
roemrijke voorbeelden van heldhaftige be-
lijdersmoed uit de geschiedenis onzer H.
Kerk, waarmee wij van jongs-af-aan ver
trouwd geraakt zijn. Denkt aan de woor
den van den Heiland: „Maar wie Mij voor
de menschen verloochent, hem zal Ik ook
verloochenen voor Mijn Vader, die in de
hemelen is" (Matth. 10-13).
Wij allen echter, Bisschoppen, Priesters
en Geloovigen willen in dezen tijd van ver
drukking, inniger dan ooit te voren met el
kander verbonden blijven in het hart van
onze Heiland. Wanneer iemand van ons
omwille van zijn geloof te lijden heeft, dan
moet hij. weten en voelen, dat Wij allen
in innige deelname in onafgebroken ge
bed, in heilige liefde met hem verbonden
zijn.
Bidt en houdt niet op te: bidden voor ons
dierbaar Duitsche volk, opdat het. licht van
het geloof ons niet ontnomen worde! Wees
gaarne bereid, zoo vaak gij opgeroepen
wordt. Laat Ons bidden om vrede en een
heid voor onze H. Kerk en om Gods be
scherming en zegen voor ons Duitsch volk
en vaderland!
De zegen van God kome over U en blijve
bij U ten allen tijde.
Gegeven te Münster, 10 November 1936.
Karl Joseph, Kardinaal Schulte,
Aartsbisschop van Keulen,
t Kaspar, Aartsbisschop v. Paderborn.
f Antonius, Bisschop van Limburg,
t Joseph Damian, Bisschop van Fulda.
f Wilhelm, Bisschop van Osnabruck.
f Franz Rudolf,' Bisschop van Trier,
t Clemens August, Bisschop van
Münster.
f Joseph Godehard, Bisschop
van Hildesheim.
f Joseph. Eisschcp van Aken.
En zal dit Cns Herderlijk Schrijven op
Zondag 15 November tijdens de Gods
dienstoefeningen in alle kerken die tot onze
Kerkprovincies behooren worden voorge
lezen.
DE DROEVE BALANS DER
TERREUR IN SPANJE.
Er is geen enkele Orde of Congregatie in
Spanje, die niet meerdere martelaren on
der hare leden telt.
De Spaansche pater Isodoro Rodriguez
Herrara, die ternauwernood aan het alge
meen bloedbad kon ontkomen en die thans
in een Franciscanerklooster in Brussel ver
toeft, heeft aan onzen correspondent de
volgende merkwaardige bijzonderheden
verhaalt.
De Paters Minderbroeders hadden in
Spanje 7 Kerkelijke Provincies en 1 Com-
missariraat met in totaal ongeveer 2000
religieusen en 90 kloosters. Tot nog toe zijn
200 leden der Orde vermoord, doodge-
.schoten of levend verbrand.
Meer dan 40 kerken vmet bijbehoorende
kloosters, musea en bibliotheken zijn moed
willig in brand gestoken, waarbij beroemde
handschriften verloren zijn gegaan.
Drie Kerkelijke Provincies der Fran
ciscanen, n.l. Catalonië, Valencia en Car
tagena zijn totaal verwoest: alle religieusen
zijn gevangen genomen en gemarteld of
gevlucht.
Een Mexicaansche Pater had vanuit Rome
een brief gezonden naar een klooster der
Franciscanen te Madrid. De brief werd ge
opend door de communisten, die het schrij
ven aan den afzender terugzonden met de
bemerking: „Kerk, klooster en de druk
kerij der Franciscanen bestaan niet meer!"
De groote drukkerij van de Paters Fran
ciscanen, waar het wetenschappelijk en
historisch tijdschrift „Archivum Ibero-
Americanum" werd gedrukt, is totaal ver
woest.
Pater Isodoro behoort zelf tot de provin
cie van Carthagena. Van de 12 kloosters
zijn er zeker 3 in brand gestoken, n.l. de
beide kloosters te Murcia en te Alicante
waar ook het Seraf ij nsch Seminarie een
prooi der vlammen werd. Ook over het lot
van de andere kloosters te Almeria, Jecla,
Jumilla, Almanza, Lorca, Orihela, Basa,
Hellin en Cehechin bestaat geen twijfel.
De Hoogeerw. Pater Provinciaal van de
Kerkprovincie van Valencia is wreedaar
dig vermoord. De Provinciaal van Cartha
gena bevond zich te Madrid, toen de Roode
Terreur een aanvang nam. Sindsdien heeft
men van hem geen enkel teeken van leven
meer vernomen. Pater Joseph Menor werd
gearresteerd by een poging om van Jumilla
naar Alicante te vluchten. Hij werd ge
dwongen om in de rijen der Rood en mede
te marcheeren en telkenmale werd hij met
bajonetsteken gedwongen om te roepen:
Leve de Communisten. Hij is in Alicante
doodgeschoten. De namen van de Paters
Franciscanen uit de Provincie Carthagena
die reeds zijn doodgeschoten, zijn de vol
gende: Antonio Martinez, Emmanuel Sa-
stagno, Leonardo Pagna, Mariano Erguido,
Rufino Anchia en Santos Huesco. Verder
vier Fraters en een leekebroeder. De Paters
Bernardo Rubio, Jerome Sanz, Richardo
Vilaplana werden als gijzelaars mee naar
Madrid genomen en naar Alicante en sinds
dien heeft men van hen niets meer verno
men. De kerk der Conventueelen en het
Provincialaat van de Onbevlekte Ontvan
genis te Murcia, Carthagena, hebben op een
vreeselijke manier te lijden gehad van den
wilden haat der godloozen. Deze Francis-
caansche Residentie is een der oudste neder
zettingen van geheel Spanje, daar op het
Generaal Kapittel van 1262 te Narbonne
in Frankrijk reeds melding wordt gemaakt
van het Commissariaat van Carthagena.
Hier werd het beroemde houten beeld be
waard van de „Madonna Purissima", een
meesterwerk van den beroemden Spaan-
schen beeldhouwer Salcillo uit de 17 eeuw.
De commissie voor Schoone Kunsten had
de waarde van dit beeld geschat op 6 mil-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Duitschland zegt de clausule van het Vre
desverdrag van Versailles betreffende de
internationalisatie zijner groote rivieren
op. (1ste blad).
Franco's troepen zijn over Manzanares
Madrid binnengedrongen, na een offensief
der regeering te hebben afgeslagen. (2de
blad).
De terugkeer van kardinaal Pacelli te
Rome. (2de blad).
Wordt Victor Emmanuel keizer van
Italië? (2de blad).
De arrestatie van Duitschers in Sovjet-
Rusland. (2de blad).
BINNENLAND.
Een derde slachtoffer van de vleesch-
vergiftiging te Hcrzogenrath overleden.
(lste blad).
Bejaard wielrijder op onbewaakten over
weg te Haaksbergen door locomotief ge
grepen en gedood. (Gem. Ber., 3de blad).
Inzake het brandstichtingscomplot te
Hedel zijn nieuwe feiten aan het licht ge
komen. (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Voetbal: Voor den I. V. C. B. won
Lisse, SJ.C. verloor, V.V.L. en Blauw
zwart speelden gelijk. De wedstrijd om
den Gouden Onafhankelijkheidsbeker werd
met 41 door het Bondselftal van Rotter
dam gewonnen. Duitschland speelde te
gen Italië gelijk. (2de blad).
Rugby: Duitschland wint met 2816
van Nederland. (2de blad).
Wielrennen: De wedstrijd Duitsch
landNederland met 4629 door de Duit
schers gewonnen. (2de blad).
lioen pesetas. Dit beeld werd vervaardigd
voor de Broederschap van de Onbevlekte
Ontvangenis, die door de Franciscaansche
Kardinaal in de 15e eeuw werd gesticht.
De Communisten zijn er niet voor terug
geschrikt om zelfs dit kostbaar meester
werk der beeldhouwkunsten te vernietigen.
Het beeld is met benzine overgoten en in
brand gestoken. In het klooster werden
eveneens zeer oude en kostbare handschrif
ten bewaard o.a. de manuscripten van Ko
ning Philips II. Al deze archieven zijn totaal
door brand verwoest. Wat het lot der Paters
Franciscanen van dit klooster aangaat,
wordt vermeld, dat zij alien zonder uitzon
dering door de rooden zijn afgeslacht.
NASLEEP VAN BRANDSTICHTINGEN
TE HEDEL.
Echtpaar legt bekentenis af. - Verschil
lende personen aangehouden.
Het echtpaar M. Q.van den B. uit He-
del, dat zich in het huis van bewaring te
's-Hertogenbosch bevindt, verdacht van
verschillende brandstichtingen, in den
loop van de jaren in het dorp Hedel, heeft
een bekentenis afgelegd, en daarbij de ver
schillende medeplichtigen genoemd.
Zekere B. S. uit Hedel, die te Bruchem
werd gearresteerd, heeft bekend, in Sep
tember 1932 de woning van het echtpaar
Q. met hun medeweten, in brand te heb
ben gestoken. Voorts bekende S. mede
plichtig te zijn aan de inbraak met dief
stal bij A. J. te Hedel, in 1933, waarbij een
geldkistje met papieren en ruim zeven
honderd gulden werd ontvreemd. Door
gewetenswroeging, gedreven, heeft P. S.
uit Hedel zich bij de politie aangemeld, en
bekend, dat hij op den vooravond van de
Hedelsche paardenmarkt in 1931, toen
vele vreemdelingen in Hedel vertoefden,
een hooimijt in brand heeft gestoken. Hij
is ook schuldig aan een mislukte inbraak
bij den penningmeester van het R. K.
Werkliedenverbond, den heer J. van B.
Verder is nog aangehouden zekere C.
V., eveneens uit Hedel. De gearresteerden
zijn allen het slachtoffer van den verder-
felijken invloed van het echtpaar Q„ dat
de laatste jaren geheel Hedel terroriseerde.
Men verwacht spoedig opheldering in
de zaak van de inbraak met diefstal bij
den winkelier van D., gepleegd in het
jaar 1923, waarbij duizend gulden en an
dere voorwerpen van waarde werden ont
vreemd.
