Debatten rond de Rijksbegrooting
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
HOE WORDT HET WEER
NOG BUIIG.
DE BILT SEINT:
Matige tot krachtige, later afnemende
Noord-Westelijke tot Westelijke wind,
zwaar bewolkt met regen of hagelbuien,
later opklarend, aanvankelijk kouder.
Hoogste barometerst.: 768.5 te Lissabon.
Laagste barometerst.: 750.1 te Blaavandshuk
De depressie trekt, in diepte afnemend,
langzaam naar het Noord-Oosten. Over de
Britsche Eilanden ontwikkelt zich een
rug van hooge drukking, waarachter bij
IJsland een depressie verschijnt. Die bij
Groenland vrij diep is. De Britsche Eilarr-
den zijn sterk afgekoeld, plaatselijk tot bij
het vriespunt. In Engeland waait het nog
krachtig uit het Noorden, in het Westen
klaart de lucht op. In Frankrijk is de lucht
bedekt en valt vrij veel regen. Duitschland
heeft nog krachtigen Zuid-Westelij ken wind
in het Westen en ook daar valt regen op
veel plaatsen. In Scandinavië bleef de ba
rometer stijgen. In weerwil van de groo-
tendeels bedekte lucht is de vorst er toe
genomen, maar nergens meer dan licht. In
het Noorden valt sneeuw. Aanvankelijk
is het te lande nog vrij krachtige Noord-
Westenwind te wachten met regen of ha
gelbuien, daarna volgt waarschijnlijk af
nemende en krimpende wind met tijdelijke
opklaring.
LUCHTTEMPERATUUR
10.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e. SU
Van Vrijdagnamiddag 4.40 uur to*
Zaterdagmorgen 6.50 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 14 Nov.
2.27 en nam. 2.44 uur.
RUBENS EN DE KUNST DER 17e EEUW.
Lezing dr. Stubbe voor „Geloof en
Wetenschap".
Deze Rubens-avond van „Geloof en We
tenschap"'" is geen onverdeelde hulde aan
den grooten meester geworden! Bij de be
wondering die zijn landgenoot, dr. A.
Stubbe uit Zelzate voor den hemelhoog
verheven Barok-kunstenaar koestert, heeft
deze geleerde spreker niet verzwegen, wat
wij allen bij het zien van Rubens' werk
aanvoelen, dat diens kunst de diepte mist
van het werk van een Michel Angelo. Spr.
heeft o.i. het verschil tusschen beide bege
nadigde kunstenaars scherp gesneden: Mi
chel Angelo is tragisch, Rubens ispa
thetisch!
Het was een interessante avond, welke
gelukkig door zeer velen werd bezocht.
Dr. Stubbe begon met vooraf het oordeel
van Taine: „In de schilderkunst is er geen
gróóter dan Rubens" als niet geheel juist
te kwalificeeren.
Rubens hoort echter ongetwijfeld tot de
allerhoogsten en waarom? Spr. motiveerde
zijn uitspraak met in de eerste plaats te
wijzen op het ontzaglijk oeuvre van den
Vlaamschen meester. 2000 a 3000 werken
van hem of gedeeltelijk van hem zijn ons
nagelaten. Vervolgens wees spr. op het ge
niale in Rubens' werk, waarin een totaliteit
van innerlijke geesteskracht tot uiting is
gebracht. En ten slotte hoort, volgens spr.,
Rubens tot de allerhoogsten wegens den
invloed, welke hij heeft gehad op de ge-
heele kunst in Vlaanderen en Frankrijk,
ver daarbuiten en nog langen tijd na zijn
dood.
Het leven van Rubens geeft ons weinig
noemenswaardige feiten: in 1577 te Siegen
geboren, schildersleerling te Antwerpen,
studiejaren in Italië, terug in Vlaanderen,
diplomatieke zendingen voor Aartshertogin
Isabella, toenemende weelde en rijkdom,
een kort en zalig sterfbed in 1640.
De kunst van Rubens vertoont bij het
voortschrijden van zijn leven wel een vor
melijke ontwikkeling doch geen diepere
zieis-evolutie.
In de eerste, minder goed-gesitueerde pe
riode van zijn leven, schilderde hij veelal
religieuse stukken in opdracht van prela
ten. Tot roem en weelde gekomen werd
hij hofkunstenaar en uitte hij zijn schilders
talent grootendeels in mythologisch-alle-
gorische voorstellingen, zooals de beroem
de cyclus uit het leven van Maria de Me
dici, thans in het Louvre.
Deze allegorische kunst was, gewild en
weloverwogen, het tegengestelde van een
„volksche" kunst. De beschaving van die
dagen was brilliant en schitterend, doch
beperkte zich tot de hoogste kringen van
hof en adel. 1
Spr. somde een drietal karakteristieken
op, welke geldend zijn voor de Rubeniaan-
sche kunst en voor de geheele 17e eeuwsche
Vlaamsche kunst:
1. een treffende heroïciteit; de men-
schelijke lichaams-figuren bij Rubens en
navolgers zijn „olympisch" van vormge
ving.
2. een pathetische expessivi-
te i t; de Ruben iaansche kunst heeft een
zekere voorkeur voor gruwzame tafereelen,
waarvan het gruwzame sterk wordt geac
centueerd.
3. een ongehoorde bewogen
heid: zijn schilderstukken zijn een dwar
reling van ledematen en kleedingstukken;
zijn werk kent geen innigheid en stilte;
het is al geweld en bewogenheid.
Een tempo, als in Rubens' werk tot uiting
komt, is slechts vol te houden door een
zeer machtig kunstenaar. By de navolgers
verwelkte het „genre" spoedig tot bombast
en breedsprakerigheid.
Bij al het gruwzame dei' onderwerpen
heeft Rubens' kunst toch altijd iets zonnigs
en licht-doorklaard. Rubens was een zon
nekind. Vooral na zijn huwelijk met Helène
Fourment (zijn tweede vrouw) is deze zon
nigheid en warmte in zijn kunst tot uiting
gekomen.
Uitvoerig stond spr. stil bij den invloed
die Michel Angelo heeft gehad op het ont
staan van de Barok-kunst, van welke kunst
Rubens ongetwijfeld het hoogtepunt is. De
invloed van Michel Angelo op de Barok-
kunst achtte spr. niet groot. De kunst van
Michel Angelo staat zelfs lijnrecht tegen
over de Barokkunst;gene is gespannen,
deze ontspannend. Het leven in de 17e
eeuw was gekenmerkt door geestelijke me
diocriteit, welke zelfs op de hoogste kunst
uitingen haar stempel drukt. Deze 17e eeuw
heeft Michel Angelo niet begrepen, evenmin
als Rembrandt en El Greco begrepen wer
den. Het leven der 17e eeuw ging voorbij
zonder groote religieuse en politieke con
flicten; het was zelfgenoegzaam, met een
zin voor weelderigheid en schoonvormelij-
ke uitingen. Aan deze geestesgesteldheid
beantwoordde de Barokkunst volkomen; ze
is niet diep, doch gezond en machtig; ze
is geboren uit een zeer begrensd geestelijk
milieu.
Deze kunst-karakteristiek sluit groot-
religieuse impulsen uit. Spr. trok uit deze
karakteristiek zelfs de conclusie, dat de
kunsfr van de 17e eeuw niet religieus kan
zijn.
De Rubeniaansche kunst is in tegen
stelling tot de ascetische vormgeving en
beheerschte gevoelsuitdrukking van alle
groote religieuse kunst zoowel in Azië als
in Europa een uiterlijke vormenschoon
heid, welke verstrooiend werkt en meestal
niet vrij is van zinnelijkheid, zelfs van
lichtzinnigheid, en bij Rubens' navol
gers soms vergezeld gaat van een
brutale virtuositeit en storende wulpse h-
heid. Het is onbegrijpelijk, hoe deze
kunst van Rubens en andere Barok-schil-
ders als Correggio, Jordaens, Van Dijck en
Caravaggio de kerken kon binnendringen.
Het moderne leven, dat zich voor groote
problemen ziet gesteld vindt in de Barok-
kunst geen bevrediging. De moderne
mensch heeft den weg weer gevon
den naar Michel Angelo. Michel An
gelo wordt wederom geëerd als het groote
genie; Rembrandt wordt wederom aange
voeld als onuitsprekelijk groot; zoo ook El
Greco. Zoo ook een door zijn tydgenooten
niet begrepen denker als PascaL
In dezen tijd, waarin de mensch als
vernietigd ligt tusschen tegenstrevende
machten, midden-in de stryd vóór of te
gen God, vragen wij niet naar Rubens'
zonnige levenszang, doch naar kunstenaars,
die ons stil helpen nadenken en bidden.
Spr. besloot zijn met vele mooie licht
beelden geïllustreerde lezing met nog
maals Taine's uitspraak te citeeren, doch
te verbeteren: er is één grooter dan Ru
bens, èn als mensch, èn als kunstenaar èn
als Christen, en dat is Michel Angelo.
De vice-voorzitter, Jhr. de Milly, die den
spreker had ingeleid, sprak namens alle G.
en W.'ers een welgemeend dankwoord.
SANTOS BLOEMENDAG.
Zondag a.s. wordt een bloempjesdag ge
houden ten bate van Santos. Het zal goed
zijn nog even te herinneren aan het doel
van deze vereeniging.
Santos heeft tot doel Middenstanders te
helpen, wanneer hun gezinnen bezocht
worden door de ramp der tuberculose.
Wanneer iemand uit een Middenstandsge
zin door deze zoo gevreesde ziekte wordt
bezocht, dan weet iedereen, die eenigszins
op de hoogte is met de toestanden in Mid
denstandsgezinnen, wat een debacle de
boodschap van den dokter kan brengen:
de patiënt moet naar een Sanatorium, an
ders wordt hij of zij nooit goed gezond.
Voor dit doel wordt van onze katholieke
Leidenaars een offertje gevraagd in den
vorm van het koopen van een bloempje.
Nu zijn er meerdere Middenstandsgezin
nen, die in deze droeve omstandigheden
moeten geholpen worden om een patient
naai' een Sanatorium te kunnen zenden.
Daarom hopen wij ook, dat dit kleine
offertje met liefde gegeven wordt.' Er
wordt wel veel gevraagd, maar de last,
die gevraagd wordt voor een zoo mooi
doel, is, alles bijeengenomen toch ook niet
zoo ontzettend.
Daarom, Katholieke Leidenaars, laten
de Middenstandsgezinnen, die over het al
gemeen toch al zoo in druk zijn, niet te
vergeefs een beroep doen op uw liefdadig
heid, waar het gaat over de meest bekla-
genswaardigen onder hen, die, welke be
zocht worden door de zoo gevreesde tuber
culose.
VEILIG VERKEER!
De tegenwoordige tijd staat in het teeken
van Veilig Verkeer en daarvoor worden
vele voorzorgen genomen.
Daarvoor is ook het betegelde 3 M.-
breede fietspad op den Haagweg (aan
ééne zijde). Om het gevaarlijk oversteken
nabij de Vink te voorkomen is nu het rij
wielpad voor de Ter Waddingbrug aan de
Korte Vliet met een bord afgezet, dat.
dwars over het rijwielpad staat.
Gisteravond is den geheelen
avond de straatlantaarn, die dit bord
moet verlichten, gedoofd geweest.
Wij vragen ons af: is er den geheelen
avond dan geen controle geweest van
Lichtfabrieken of politie?
Tentoonstelling „De Zanger."
De eerste Leidsche Vereeniging van Ka
narieliefhebbers en Vogelbeschermers „De
Zanger" alhier, zal op Zaterdag 12 en Zon
dag 13 Dec. a.s haar 10e jaarlijkschen on-
derlingen wedstrijd met tentoonstelling
houden in Caf Rest. „Royal", Doezastraat.
Hierbij wordt ondergebracht de clubwed
strijd van de kleurkanarieclub „Eendracht
maakt Macht" (E. M. M.), secretariaat hier
van is gevestigd in Den Haag. De jury be
staat uit de volgende keurmeesters: Zand
vliet, Den Haag; Willemstein, Dordrecht,
en v. d. Handel, Amsterdam.
De tentoonstelling is geopend Zaterdag
12 Dec. van 10 tot 22 uur, Zondag 13 Dec.
van 1017 uur. Trekking loterij Zondag
13 Dec. 1936 om 19 uur. Deze tentoonstel
ling beloofd daarom zoo interessant te
worden omdat er dit jaar buitengewoon
veel mooie kleurvogels in alle mogelijke
variëteiten te zien zijn en ook veel exoti
sche vogels door de deelname van de
kleurkanarieclub (E. M. M.) welker leden
over het geheele land verspreid zijn en
die dit jaar in Leiden met elkander kam
pen. Toegangsprijs tentoonstelling 10 cent.
Vereeniging „Vrienden van Egmond".
Aan hen, die het vorige jaar onder de
nummers 5726 tot 5750 hun bewijs van lid
maatschap van de vereeniging „Vrienden
van Egmond" hebben ontvangen, wordt
vriendelyk verzocht hun adres op te willen
geven aan mevrouw J. MandersVermeu
len, Oegstgeesterlaan 12. Tel. 292.
Onschuldige Meisjes door Lilian
Helman. Ver. Rotterdamsch
Hofstadtooneel.
De „onschuldige meisjes", die Cor van der
Lugt Melsert gisteravond in den Schouw
burg ten tooneele heeft gebracht, hebben
behalve het probleem van dit stuk de
laster en haar gevolgen nog een ander
probleem geschapen, n.l. of onderwerpen
als het onderhavige wel op het tooneel
thuis behooren.
Ons antwoord is kort en krachtig: Neen!
En waar wy zoo afwijzend tegenover
dit tooneelstuk staan en meenen, dat der
gelijke zaken niet in het publiek dienen te
worden genoemd, willen wij er ons van
zelfsprekend niet aan bezondigen het in
een critiek wel te doen.
Wij volstaan daarom met te verklaren,
dat dergelijke dingen in een rechtzaal met
gesloten deuren, worden behandeld en nu
kan men wel zeggen, dat dit noodzakelijk
is, omdat daar dergelijke vergrijpen tot in
finesses dienen te worden behandeld, hier
wordt toch ver genoeg gegaan om de toe
schouwers naar den feitelijken onsmakelij-
ken inhoud nieuwsgierig te maken.
Het stuk wordt in het programma aan
gekondigd met een inleiding, een verkla
ring. Dat is een veeg teeken. Dat de ver
taalster een verklaring noodig acht, is een
goed teeken. Het bewijst, dat zij ook ar
gumenten ziet, die tegen de opvoering van
een dergelijk gegeven pleiten, al tracht zij
die argumenten dan ook te ontzenuwen.
Dat er van een schuldige verhouding geen
spakre is „tot de moralisten er zich mee
gaan bemoeien" is een dwaasheid. En als
zij 't wil goed praten met de mededeeling,
dat de schrijfster heeft willen aantoonen,
dat kinderen heelemaal niet zoo „lief
en onschuldig", maar soms „wreed en leu
genachtig" zijn en „tot misdadige hande
lingen in staat alleen uit verlangen naar
een pretje", dan was toch warempel juist
dit gegeven daartoe niet noodig geweest,
maar had ze tientallen andere gegevens
kunnen bedenken.
Hiermede hebben wij onze bezwaren te
gen dit stuk voldoende aangetoond.
Wat het stuk zelf betreft, ook dit is als
tooneelstuk niet zóó sterk, dat het een
opvoering nog eenigszins zou rechtvaardi
gen. Het is op sommige plaatsen zelfs be
slist zwak.
Wij hebben dart vooral het oog op het
feit, d^t de grootmoeder van het leugen
achtige meisje maar direct en zonder na
denken alle moeders der kostschoolkinde
ren in alle verschillende steden opbelt, zoo
dat de kinderen nog denzelfden dag van
kostschool worden gehaald. Er vervolgens
is er het feit, dat de laster, indien de meis
jes maar even apart en niet te samen on
derhanden waren genomen, direct aan het
licht ware gekomen, maar dan zou het
stuk een ontijdig einde hebben gevonden.
O.i. rechtvaardigt dus niets de opvoering
van dit stuk en wij meenen dan ook, dat
Cor v. d. Lugt Melsert zijn voortreffelijke
krachten als Annie v. d. LugtMelsertv.
Ees en anderen heeft verspild aan een
stuk, dat zonder schade onopgevoerd ware
gebleven.
VAN ONZE ADVERTEERDERS.
SCHOENMAGAZIJN C. A. BUKS.
Hedenmiddag heeft in perceel Haarlem
merstraat 140 (hoek Janvossensteeg) de
heropening plaats gehad van het schoen
magazijn van den heer C. A. Buiks.
Nu omstreeks zes jaar geleden opende
de heer Buiks hier zijn schoenmagazyn,
doch de eisch der tijden noodzaakte hem
het pand te moderniseeren. Dit is op radi
cale wijze geschied, want het oude hoek
huis ging tegen den grond en ervoor in de
plaats verscheen een modern ingericht
winkelpand, dat men thans kan bewonde
ren. Gedurende de verbouwing was de
zaak ondergebracht in het pand Haarlem
merstraat 159 van den heer v. Wijk.
Aan de totstandkoming van dit nieuwe
pand verleenden o.m. hun medewerking de
fa. v. d. Voort, schilderwerk, fa. v. Eygen,
betonwerk en J. v. Rijn, electrische instal
latie.
Het geheel ziet er welverzorgd uit en de
groote sorteering schoeisel bewijst wel, dat
de heer Buiks zijn zaak flink opgezet heeft.
Tijdens deze winkelweek vooral zal het
hem zeker niet aan belangstelling ont
breken.
AGENDA
Vrijdag, R. K. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel „St. Raphaël", leden
vergadering Bondsgebouw, 8 uur.
Zondag. Revue „Lachende Komedianten",
Stadsgehoorzaal, 8 uur.
Maandag: Revue „Lachende Komedian
ten", Stadsgehoorzaal, 8 uur.
Maandag: Tweede Abonnementsvoorstel
ling „Het voorste legioen".
Schouwburg, 8.15 uur.
Donderdag: Ledenvergadering R. K. Vrou
wenbond, Foyer van den Burcht,
8 uur. O.a. Causerie over „Hol
landers in Ned. Indië."
De avond-, nacht- en Zondagdienst dei-
apotheken wordt van Maandag 9 tot
en met Zondag 15 Nov a.s. waargeno
men door de apotheken: G. H. Blanken,
Hoogewoerd 171, telef. 502, D. J. v. Driel
sum, Mare 110, telef. 406 en J. Doedens,
Wilhelminapark 8, Oegstgeest, tel. 274.
TWEEDE KAMER
U dacht Immer., dat u nog best
vóór die andere auto het kruispunt
kon passeerenl Maar langs
den weg moet u dat niet „den
ken", ti moet 't zeker wetenl
Vergadering van gisteren.
De heer SCHOUTEN vervolgt zijn rede.
Men zou principieele verschillen kunnen
laten, of kunnen moeten laten rusten,
doch beginselen werken door; zij bepaien
het leven; de grondslagen van het recht,
gezin, onderwijs, 's lands defensie, de Vol
kenbond, zij allen hangen samen met be
ginselen. Kortom, het geheele economisch-
staatkundig leven berust op beginselen.
Daarbij kan er toch verschil bestaan t.a.v.
belangrijke, concrete punten van staatsbe
leid. Spr. vestigt hierop de aandacht van
de heeren Albarda, Bierema en Joekes. Spr.
wijst er voorts op, dat blijkens de Soc.-
Dem. literatuur ook in de eigen soc.-dem.
kringen een evolutie gaande is, mede om
trent reeds lang in ons leven voorkomende
vraagstukken. Wil de heer Albarda dan be
weren, dat er eenheid kan zijn tusschen
Soc.-Dem., Vrijz.-Uem. en Liberalen? Posi
tief^Christelijke beginselen, ook al bestaat
daar verschil tusschen, kunnen daarente
gen grondslag zijn voor staatkundig beleid.
Met groote belangstelling en op me
nig punt met instemming heeft spr.
naar de redevoeringen van de heeren
Goseling en De Geer geluisterd. Ech
ter kan nog niet worden beslist of het
mogelijk is, overeenkomstig den door
spr. aangegeven voorkeur te hande
len; den uitslag der verkiezingen moe
ten we afwachten. Eerst de stembus
zal ontsluieren, in welke richting ons
volk zich beweegt. De anti-rev. staan in
den verkiezingsstrijd in een zuivere
positie.
Wat den algemeenen toestand betreft,
de aspecten in Europa zijn niet aanlokke
lijk. Ons vaderland is nog zeer bevoorrecht
en dankbaarheid daarvoor vervult ons hart.
De meerderheid van ons volk verzet zich
tegen een het volkskarakter vijandige dic-
tatuut. Dankbaar zijn we ook voor de be
teeken is van het huis van Oranje, voor
volk en vaderland.
Tegen de dictatuur is niettemin positie
ve bescherming onzer staatsinstellingen
noodig. Niet de democratie i3 de waarde,
doch alleen de onveranderlijke waarheid
Gods is dat. Gerechtigheid verhoogt een
volk. Dan alleen is er een dageraad, als
Regeering en volk terugkeeren tot de ge
tuigenis dat het leven in Zijn hand is. De
anti-rèv. willen alleen met Gods Woord
regeeren.
Vroolijkheid aan den Ministers
tafel.
De heer VAN HOUTEN (Chr.-Dem.) is
van oordeel, dat op sociaal-economisch ter
rein dit kabinet een liberaal bewind voert.
Van positief Christendom is in het poli
tieke leven weinig sprake meer. De on
christelijke structuur onzer samenleving is
een groot gevaar. De diepste oorzaak daar
van is de verhouding tusschen kapitaal en
arbeid, het beschouwen van het geld als
de eenige waardemeter, met economische
slavernij als gevolg. We moeten de samen
leving zoo vervormen, dat het christelijk
beginsel er de grondslag van is. Samen
werking van christelijke partijen is alleen
gewenscht als Gods Woord er de grondslag
van vormt. Doch aan vruchtbare samenwer
king gelooft spr. niet. Hervatting der oude
coalitie-politiek zal slechts groote teleur
stelling kunnen veroorzaken.
Spr. kan niet erkennen, dat de door deze
regeering gevoerde politiek de best moge
lijke is geweest.
Spr. heeft de Regeering gesteund waar
dit mogelijk was (vroolijkheid ook aan de
ministers-tafel), maar wat de Regeering
deed, kan over het algemeen niet voor
zijn rekening nemen; Christelijk-sociale
rechtvaardigheid heeft veelal ontbroken.
Een financieele expert aan
het woord.
De heer TEULINGS (R.K.) acht de
perspectief: bezuiniging op onderwijs, on
voldoende. Spr. is er erkentelijk voor, dat
de gevolgen der wachtgeld-regelingen thans
op deze begrooting beter te overzien zijn.
Ook spr. heeft beswaar tegen het over
brengen van allerlei posten naar den ka-
pitaaldienst
Wat de ramingen der belastingen betreft,
ramingen zijn altijd subjectief, maar ver
schillende ervan vindt spr. toch wel wat
optimistisch. Ook acht spr. het tekort ad
1% millioen van het Werkloosheidssubsi-
diefonds, in deze begrooting genoemd, te
gering. Dit is van belang ook voor de ge
meenten, want budgetair hebben Rijk en
gemeenten bij elkaar het grootste belang.
Spr. heeft eerbied voor de bekwaamheid
van den Minister van Financiën, en de
slechte budgetaire toestand houdt met het
algemeen beleid ten nauwste verband. Doch
precair is de algemeene begrootingstoe-
stand zeer zeker.
Spr.' vraagt zich af, of de regeering, op
het voorbeeld van Zwitserland geen be
hoefte heeft aan een commissie van des
kundigen ter voorlichting voor de maatre
gelen, welke het gevolg zijn van de depre
ciatie van den gulden.
Wij wijken niet.
De heer DUYS (partijloos) veroordeelt
het optreden van de S.DA..P. en inzonder
heid van eenige machthebbers aldaar te zij
nen opzichte. Spr. zal zijn zetel bezet hou
den totdat de geheele S.D.A.P. in het open
baar haar houding jegens spr. zal hebben
bepaald en gerechtvaardigd.
Voor een behoorlijk besluit is spr. be
reid, te wijken: voor een ostracisme niet.
Spr. heeft sedert 1933 omtrent ver
schillende beschouwingen van staats
beleid een ander, spr. vertrouwt beter
inzicht verkregen, wanneer de evolu
tie in de S.D.A.P. geen tactiek is, dan
zit hier toch in de. Kamer een twintig
tal Kamerleden, wier standpunt geen
sterveling van de S.D.A.P. als zoodanig
meer kan erkennen. Waarom moet spr.
in een uitzonderingspositie staan?
Gaarne is spr. bereid, zijn zetel ter be
schikking te stellen, doch dan in ge
zelschap van zijn mede-bekeerlingen;
samen uit, samen thuis. De soe.-demo-
craten hebben revolutionnaire doelein
den nagestreefd, feller dan de fascis
ten of de communisten.
Spr. denkt er niet aan, zich als zeden
meester op te werpen. Maar velen in de S.
DA..P. treden fel op tegen anderen, die
niet meer doen dan wat de S.D.A.P. vroe
ger nog veel scherper deed. De soc.-demo
craten wenschten een uniform-verbod, doch
jammeren, als dit ook de roode tulpen treft.
In deze tijden hebben we noodig iemand,
die met zijn gezag boven eenig congres
staat, en in dit verband brengt spr. hulde
aan den tegenwoordigen minister-presi
dent.
Rome heeft het weer gedaan.
De heer KERSTEN (Staatk. Ger.) consta
teert, dat er met man en macht wordt ge
werkt om de coalitie te herstellen. Revolu
tionairen, fascisme en Roomsch-Katholieken
dingen naar de wereldheerschappijvoor de
liberalen en de vrijz.-democraten is er in
dezen tijd steeds minder plaats. Vooral de
macht van Rome neemt toe, Rome dringt
overal door; er komen steeds meer Room-
sche ambtenaren, en bij examens over-
heerscht een Roomsche geest. Gebleken is
dat de soalitie ons volk steeds verder heeft
afgebracht van de beginselen der reforma
tie. Spr. moet vernieuwing van het monster
verbond met Rome ten strengste ontraden.
Hoe Rome zich ook aanpast bij de omstan
digheden, het heeft maar een doel: den
Paus de algemeene wereldmacht bezorgen.
Daartegen moeten we ons verzetten, in het
belang der gerelormeerden en hun kerk.
Regeering en volk verwijderen er zich
steeds meer van. God te eeren. Hoe kan
men het gezag handhaven, als men zich aan
Gods geboden niet onderwerpt? Inzonder
heid critiseerde spr. de houding der over
heid inzake lijkverbranding. Opnieuw ver
zet spr. zich tegen allerlei crisis- en andere
dwangmaatregelen. Van financieel herstel
is er geen sprake geweest. De maatregeler
van de Regeering waren niet voldoende oir
het volk uit zijn nood te heffen. Het be
drijfsleven moet weder vrij worden. D(
ambtenarij moet worden ingeperkt.
