28ste Jaargang WOENSDAG 11 NOVEMBER 1936 No. 8570 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent pei week J 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Hei Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend, TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Wat zal het toekomstig regiem in Spanje zijn 1 De inneming van Madrid is op het mo ment, dat wij dit schrijven nog slechts een kwestie van uren evenals thans reeds duidelijk is, welke de afloop van den bur geroorlog in Spanje zijn zal. Het oogenblik is gekomen om de vraag te stellen, wat het nieuwe regiem van Spanje zal zijn. Wij schreven gisteren, dat wij daarop niet geheel en al gerust kunnen zijn. Het herstel der Monarchie lijkt ons niet waarschijnlijk. Verklaringen van generaal Franco en van zijn collega's der republi- keinsche partijen, dat zij iedere hulp, ko mende van de zijde der dynastie afwijzen, bevestigen het vermoeden, dat men de op lossing wel niet in die richting zal moeten zoeken. Maar, zoo zij ook al geen enkele verplichting ten opzichte van Alphons XITI op zich genomen hebben, dan zijn de leiders der overwinnende legerscharen toch ver plicht te voldoen aan de aspiraties van de massa medestrijders, die aan hun beroep gevolg gegeven hebben en die onder hun leiding niet ervoor teruggeschrokken zijn, hun leven m de waagschaal te stellen. Wel nu, die massa is samengesteld uit elemen ten van de meest verscheiden origine en richting. Zij vormen drie blocs.-In de eerste plaats heeft men de Carlisten, Orthodoxe Katholieken, Monarchisten, die streven naar het weer op dein troon brengen van het huis Bourbon. Zij willen evenwel niets weten van een Staat, die de gemeentelijke vrijheden er kent, zooals deze aan de vrije gemeenten van Navarra en Arragon toegekend zijn. Naar dit ideaal dat slechts verwezen lijkt kan worden in een gedecentraliseerde staat, die noch Jacobijnsch, noch een Ce- sarenstaat is, streeft het program van de Spaansche Phalanx, gesticht in 1931 onder bestuur van den zoon van den voormaligen dictator Primo de Rivera en die tot model den fascistischen Staat genomen heeft. De strijdmacht der Carlisten in de rangen van het nationale leger wordt geschat op 80.000. De aanhangers der Phalanx overtreffen de 100.000. Zy hebben bovendien duizenden aanhangers, die voor burgerlijke diensten opgeleid zijn. Tusschen deze twee forma ties staat de Ceda, de oude organisatie der rechtschen, die in de rangen der anti marxisten met 25.000 man vertegenwoor digd is, te weinig inderdaad om het zijn leider mogelijk te maken Franco zijn direc tieven aan te geven. Het program van de Ceda blijft in het algemeen gelijk aan dat, hetwelk zijn leider in 1934, toen hij aan het bewind was, niet voorop kon zetten. De bescherming der bur gerlijke vrijheden in een corporatief bestel vormde zijn eerste artikel. Ondanks hun gemeenschappelijke afkeer van de extremisten van het „Volksfront", zijn deze drie groepen nimmer erin ge slaagd voor de losbarsting van Juli het eens te worden. Zij zullen morgen zonder twijfel de godsvrede voortzetten, die de strijd hen dwingend heeft opgelegd met aanvaarding eener militaire dictatuur, voor een bepaalden tijd vastgesteld, omdat dit het eenig mogelijke regiem is voor den duur van den burgeroorlog. Wat daarna komen zal is onbekend. Wij wachten af met groote belangstelling. Dat onze ongerust heid in dit opzicht, achteraf beschouwd, on gegrond moge blijken! In afwachting daarvan, verzekert men op gezag van zeer goede inlichtingen, dat generaal Franco geenszins het voornemen heeft de militaire operaties tegen Catalonië tot het einde voort te zetten. Hij stelt zich voor, Catalonië aan den zeekant te doen blokkeeren door middel van de oorlogs schepen en de vele andeer schepen waar over hij de beschikking heeft. Dit in aan sluiting op een ondoordringbaar militair cordon, dat hij te land rondom Catalonië wil leggen, dat aldus volkomen afgesloten en ondermijnd door de anarchie niet lang weerstand zal kunnen bieden aan den druk der nationale strijdkrachten. DE 3 PCT. STAATSLEENING. Zevenmaal vol teekend! Naar wij van bevoegde zyde vernemen, is op de 3 pet. Staatsleening ad 100 mil- lioen (waarvan 50 millioen was ge plaatst bij de Rijksfondsen) ingeschreven voor pl.m. ƒ338 millioen. Dit beteekent derhalve dat de 50 mil lioen voor vrije inschrijving byna zeven maal is volteekend. Omtrent de toewijzing op de inschrij vingen zullen nadere berichten volgen. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN DE KWEEKELING MET ACTE. Wij wezen dezer dagen weer 'ns op de onbillijkheid, die er is gelegen in het insti tuut: Kweekeling met acte. In het Katholiek Schoolblad belicht H. L. nog eens, met cijfers van het Centraal Bureau te Den Haag, de tragische figuur van den kweekeling-met-acte; men weet wel, die bevoegde onderwijskracht, die öf in 't geheel niet betaald wordt öf een willekeurige fooi toegestopt krijgt. (Wij schreven over een salaris van 200 gld. per jaar; maar dat bedrag behoort feitelijk tot de vrij hooge salarissen van kweekeling en met acte! Red. L.Crt.). Er waren 31 Dec. 1935 aan gewone R. K. Lagere scholen werkzaam 12045 leerkrach ten. Daarnaast stonden 1389 kweekelingen met acte. Dat wil zeggen: 1 kweekeling op nog niet voluit 9 onderwijzers Dat wil ook zeggen dat van de 2377 R. K. lagere scholen reeds meer dan de helft, ruim 58 pet., een kwee keling -met-acte heeft! Welke is de leeftijd van die kweekelin gen? Van de religieuzen loopt die leeftijd vreemd uiteen. Van de 91 mannelijke reli gieuze kweekelingen-met-acte zijn er b.v. 12 boven den 60-jarigen leeftijd. En van de 142 vrouwelijke zijn er 74 boven de 60 jaar. Bij de leeken treffen we de meeste kwee kelingen in den leeftijd van 1923 jaar. 826 kweekelingen met acte staan al twee jaar en langer sommigen veel langer in school voor niets of niet veel. Van de mannelijke kweekelingen met acte hebben er 55 reeds de hoofdacte en 48 een of meer byacten. Van de vrouwelijke resp. 72 en 42. Wat zeggen wil dat 127 vol ledig bevoegden, die dus wat hun bevoegd heid betreft, aan het hoofd eener school konden staan, nu als kweekeling met acte werken! Het zijn wel treurige cijfers. Zij demonstreer en nog eens ten duide lijkste, dat de kweekelingen met acte ver dwijnen moeten. De naam moet verdwijnen, want 't zijn geen kweekelingen, het zijn gewone be voegde leerkrachten. Het instituut moet verdwijnen, want het beteekent onrecht, het beteekent den ar beider zijn loon onthouden en dat is nog altijd een wraakroepende zonde. BINNENLAND PRINS BERNHARD CAVALLERIE- OFFICIER. Bij de blauwe huzaren te Amersfoort. Het ligt, naar wij vernemen, in de be doeling, dat Prins Bern hard zoodra hij Nederlandsch staatsburger zal zijn be noemd zal worden tot cavallerie-officier. Z. D. H. wordt ingedeeld bij het le half-re- giment Huzaren te Amersfoort. „Avondpost". De wereld in vogelvlucht De dag van gisteren heeft den strijd om Madrid weinig verder gebracht. De recht- sche legerleiding is voorzichtig en riskeert niets. Men meent echter uit het voorberei dend bombardement van gisteren te kun nen opmaken, dat vandaag een krachtige aanval op de Spaanchse hoofdstad onder nomen zal worden en het bericht, dat ons vanmorgen bereikte over de bezetting van het Noorder-station, wijst inderdaad in die richting. Overigens wijzen de tegenstrijdige berichten over den strijd van gisteren op een wisselende krijgskans. Men weet de spanning er wel in tc houden. Nu het langzamerhand wel aan iedereen duidelijk wordt, dat de regeering verloren is, duiken er geruchten op, dat het Leon Blum, den socialistischen premier in Frank rijk, toch te bar gaat worden om nog lan ger de non-interventie-politiek overi gens zijn eigen uitvinding te blyven aan hangen. Hij zou vóór opheffing van het wa pen-embargo zijn, maar alleen in het geval, dat Engeland er accoord mee gaat. Het lijkt ons niet waarschijnlijk, dat Blum het initiatief daartoe zou nemen, want hij zelf is er veel te zeer van doordrongen, dat het gevaar van uitbreiding van het conflict hoogst gevaarlijk kan zijn voor de rust van Frankrijk, Hoogstens kan hy de tactiek toepassen van zich tegenover de aanhan gers van het Volksfront te dekken, achter den breeden rug.van John Buil, door te verklaren, dat hij zelf wel zou willen, maar dat hij van Engeland niet mag. AANBESTEDING VAN BLIKGEHAKT. De verwerking is gegund aan tien firma's tot een totaal van 4685 varkens per week. 15 TUSSCHEN HOOGSTE EN LAAGSTE GUNNING. Naar het ,Hbld." verneemt, heeft de Veehouderij centrale gisteren ten behoeve van het Departement van Sociale Zaken, na gehouden inschrijving, het verwerken van 4685 varkens per week tot blik-gehakt vor den tijd van acht weken gegund aan tien firma's tegen verwerkingsprijzen van 14.20 tot 16.26 per 100 kilo blik-gehakt. Evenals bij de bacon-inschrijving zijn de firma's van Zwanenberg en Tasman de hoogste inschrijvers, aan wie nog gegund is, n.l. beide met 16.26. Tevens verdient opmerking het feit, dat thans ook aan de coöperatieve fabrieken is gegund, bene vens dat deze de laagste inschrijvers zijn, wellicht als revanche op de bacon-inschrij ving. Twee van haar schreven in voor 14.20 en één voor 14.89. De firma's van Zwanenberg en Tasman staan dus 15 hooger dan de coöperatieve slachterijen te Weert en Akkrum. Tenslotte verdient het de aandacht, dat de firma Hartog-Oss niet voor het zelfde bedrag heeft ingeschreven als de twee groote confrères van Zwanenberg en Tas man; bij de bacon-inschrijving was dit wél het geval, op den cent af. Wij laten hieronder de gunningen vol gen: Firma van Zwanenberg, Oss, 1750 var kens per week, 16.26 per 100 kilo ge hakt; van Zwanenberg, Uithoorn, 175 stuks, 16.26. Deze firma krijgt in totaal dus ruim 40 van het gehakt toegewezen. 1 Bij de vorige aanbesteding schreef zij in voor 17.50 en was toen, evenééns de hoogste dergenen, a&n wie werd gegund. Verder zijn gegund 210 varkens aan Tasman, Steenwijk, voor eveneens 16.26 per 100 K.G. gehakt; 500 aan de Vleesch- warenfabriek te Stadskanaal voor 15.90; 600 aan de firma Buyvoet, Leek voor 15.83; 250 aan Van Dam, Leek, voor 15.48; 350 aan Gebr. Meeuwis, Weert, voor 15.45; 250 aan de firma Zendijk, Twello, voor 15.08; 200 aan de Coöp. Exportslachterij van den N.-Brab. Boeren bond te Boxtel voor 14.89; 200 aan de Coöp. Exportslachterij ,,St. Anthonius" te Weert voor 14.20 en 200 aan de Friesche Coöp. Exportslachterij te Akkrum voor S 14.20. Tot degenen, aan wie niet gegund is. be- hooren de firma's Hartog, Oss, ingeschre ven voor 17.44; de Beverwijksche Con- servenfabriek 22.90); fa. Ant. Hunnink, Deventer 16.99); fa. Jamin, Rotterdam 18.40); Linthorst, Wilp 17.69); Tie- leman en Dros, Leiden (f 18.50); Peter Verhoef, Leiden 17.00); Zendijk, Olst 17.48); De Valk, Rotterdam 18.90) en Koersen, Bathmen 17.24). OVERGANGSTOELAGE DER WERKLOOZEN. Vakcentralen verzoeken de regeling alge meen te maken Goedkoope levensmiddelen Gelijk bekend is, wordt aan werklooze arbeiders, die in het tijdvak van 1 Maart 1 October 1936 in ondersteuning waren en huurbijslag ontvingen, alsmede aan dege nen, die na 1 October in ondersteuning zijn gekomen en in een der zeven groote gemeenten woonachtig zijn, een z.g. over gangstoelage op het steunbedrag verstrekt, welke dient ter vervanging van den vroe- geren huurbijslag. Zij, die na 1 October werkloos werden, en van 1 Maart1 October 1936 niet in ondersteuning waren, noch in een der ze ven groote gemeenten woonachtig zijn, ont vangen zulken bijslag dus niet. Uiteraard voert deze maatregel ten opzichte van laatstbedoelde personen tot zekere onbil lijkheid. In verband hiermede hebben de bestu ren der werknemers-vakcentralen, t.w. het Ned. Verbond van Vakvereenigingen, het R. K. Werklieden Verbond, het Chr. Nat. Vakverbond en de Ned. Vakcentrale zich bij schrijven van 7 November tot den j minister van sociale zaken gewend met i het verzoek, te willen besluiten, dat de I bedoelde overgangstoelage ook voor de overige gemeenten kan worden toege- staan, voor zoover in deze gemeenten een of meerdere z.g. „nieuwe" werkloozen, dié voor toeslag in aanmerking komen, in on dersteuning opgenomen zijn. Eveneens op 7 November hebben ge noemde vakcentrales een adres tot den mi nister van sociale zaken gericht, waarin verzocht wordt een ruimere verstrekking van onvermengde margarine voor kleine gezinnert, alsmede de openstelling van de toegezegde distributie van goedkoop bak en braadvet en voorts van groenten in blik ten behoeve van werklooze arbeiders I te bevorderen. i Dit nummer bestaat uit drie bladen, VOORNAAMSTE NIEUWS IN MEMORIAM, Z. EXC JHR. MR. CHR. RUYS DE BEERENBROUCK. In de muur van de R. K. Kerk te Vierak- ker, waar wijlen Z. Exc. Jhr. mr. Chr. Ruys de Beerenbrouck begraven ligt, is een gedenksteen geplaatst. HET PRIJSVERLOOP DER LEVENS MIDDELEN. Het secretariaat van den Centralen Bond van Ned. Verbruikscoöperaties schrijft ons: Vier weken geleden gaven wij een tabel, waarin het resultaat was neergelegd van een prijsenquête, welke het economisch bureau van den bond bij 17 coöperaties had inge steld. Uit een vergelijking van de prijzen van 8 October met die van September gleek, dat het gemiddele prijspeil voor 25 artikelen een verhooging van 0.27% onderging. Het bureau heeft dit onderzoek sindsdien voort gezet en verstrekt hieronder een tabel, waarin de prijzen van 5 November j.l. tegenover die van 24 September zijn ge- stled. De opgaven zijn afkomstig van 18 coöperaties. Men ziet daaruit, dat de prij zen van bruine boonen, Goudsche kaas en eieren in deze periode aanzienlijk verhoogd moesten worden, terwijl de prijzen van vermicelli, griesmeel, tarwebloem en zach te zeep eenigszins gestegen zijn. De overige prijzen bleven constant of nagenoeg con stant. De gemiddelde prijsstijging is nu 1.16%. artikel hoeveelheid gem. prys stijging 24/9 '36 5/11 '36 in brood melkwit 8 ons 19.7 19.7 waterwit 8 ons 16.8 16.6 1.2 ongeb. tarwe 8 ons 15.6 15.7 0.6 boonen bruine pond 9.7 10.6 9.3 erwten capucijners 15.0 15.2 1.3 erwten grauwe 18.7 18.7 erwten groene 9.1 9.1 vermicelli 14.8 15.3 3.4 griesmeel 12.6 13.1 4.0 havermout 10.9 10.9 custardpoeder pak 18.5 18.5 tarwebloem pond 9.2 9.5 3.3 huishoudjam pot 26.7 26.7 rijst pond 9.7 9.7 kaas magere Goudsche 22.3 23.4 5.4 eieren stuk 4.7 6.3 33.0 boter pond 82.4 83.1 0.8 margarine 1/2 pond 26.4 26.4 sla-olie heele flesch 77.0 77.0 bak- en braadvet pond 43.3 44.1 1.8 suiiker melis 22.9 22.8 0.4 zachte zeep 8.0 8.3 3.8 vlokken zeep pak 9.7 7.7 runderlappen pond 45.0 45.0 varkenslappen 40.0 40.0 Totaal 588.7 595.4 1.16 KATWIJKSCHE VISSCHERS KLAGEN. Vergrooting der maaswijdte der netten betreurd. Naar aanleiding van den bij Koninklijk Besluit vastgestelden maatregel, dat slechts een uitvaartcertificaat aan de treilvisschers zal worden verstrekt, indien de netten zijn van een minimum-maas wijdte van 7 1/2 c.M., is gisteren te Katwijk aan Zee een ver gadering gehouden, belegd door den Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Transportar beiders en de vereeniging van Schippers- eigenaars van Motortrawlloggers. Uitgenoodigd waren verschillende voor aanstaande personen m de gemeente Kat wijk Verscheidene gemeenteraadsleden, enkele reeders en andere vooraanstaande personen waren tegenwoordig, alsook de BUITENLAND. De nationalisten hebben het Noordersta tion van Madrid bezet. Heden zou een krachtige actie tegen de hoofdstad onder nomen worden. (2de blad). Kardinaal Faulhaber heeft te Rome rap port uitgebracht van zijn besprekingen met Hitier. (2de blad). De Kleine Entente overweegt retorsie maatregelen tegenover een eventueele her bewapening van Hongarije. (2de blad). Een fascistisch complot in Rusland. (2de blad). BINNENLAND. Algemeene Beschouwingen over de Staatsbegrooting in de Tweede Kamer. (2de en 1ste blad). Het bedrag der 3 pet. Staatsleening bijna zevenmaal volteekend. (1ste blad). Vier jaar gevangenisstraf geëischt tegen den ex-commissaris der Nijmeegsche politie, (Rechtzaken,. 2de blad). De lijken van de vier slachtoffers van de „Sch. 68" thans aangespoeld. (Gem. Ber. 3de blad en 1ste blad). heer Stevenson uit den Helder, voorzitter van den Nederlandschen Visschersbond. Krachtig werd aangetoond welke funeste gevolgen deze maatregelen voor het logger- en kustvissch er ij bedrijf zou hebben. Maar niet alleen voor de visscherij, doch tevens voor de talrijke neven bedrijven, die daar van afhankelijk zijn. Men meende, dat de minister een een zijdig advies had gevolgd en dat geen reke ning was gehouden met het advies van de kleine treilvisscherij in de Nederlandsche Visscherijcentrale. Bovendien was de con tact-commissie der V.C. over dit belangrijke en diepingrijpende vraagstuk niet bijeen geroepen, hetgeen als een buitengewoon verzuim werd aangemerkt. Men meende, dat het groote treilbedrijf hiermee den nekslag toebracht aan het kleine treilbedrijf. De vergadering meende, dat de minister alsnog tot ander inzicht zou zijn te bewe gen. Nu op 23 November er een internationale conferentie te Londen zal worden gehouden waar de maaswijdte der netten zal worden besproken, wil men den Minister verzoe ken het Koninklijke Besluit op te schorten tot de conclusies dier conferentie vast staan en internationaal deze maaswijdte zal zijn geregeld. Besloten werd een telegram te zenden aan H. M. de Koningin, waarin de gevolgen werden blootgelegd van de doorvoering van het Koninklijk Besluit, terwijl een motie werd vastgesteld. Een deputatie uit de belanghebbende kringen zal een conferentie aanvragen met Kamerleden der verschillende fracties, ter wijl adhaesie en medewerking zal worden gevraagd van gemeentebesturen, Kamers van Koophandel en Middenstandsvereeni- gingen. GROOTE AANVOER VAN VERSCHE HARING. Na het stormachtige weer van Maandag j.l. is door de meeste loggers veel haring gevangen. Hedenochtend waren te IJmui- den 25 motorloggérs van Scheveningen en Katwijk aan de markt met een aanvoer van niet minder dan 7500 kisten versche haring, niet medegerekend de haring, wel ke reeds in tonnen gezouten was. Door den grooten aanvoer liepen de prijzen eenigszins terug. BURGEMEESTER VAN CASTRICUM OVERLEDEN. De burgemeester van Castricum, de heer P. H. J. J. Lommen is aldaar gisteren, na van de laatste Sacramenten te zijn voorzien, overleden. Burgemeester Lommen werd in Februari 1914 burgemeester van Ursem, totdat hy op 1 Augustus 1918 geïnstalleerd werd als burgemeester van Castricum.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1