STADS X NIEUWS ZATERDAG 7 NOVEMBER 193» DE LE1DSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 ONGESTADIG WEER, DE BILT SEINT: Matige tot krachtige Zuidwestelijke tot Westelijke wind. Gedeeltelik bewolkt tot betrokken. Regenbuiten. Iets kouder. Hoogste barometerst: 759.7 te Reval. Laagste barometerst.: 725.5 te Valentia. De depressie in het Westen verplaatste zich langzaam naar het Zuidoosten en ligt thans met verscheidene kernen boven de Britsche eilanden. Het diepste minimum, met barometer standen beneden 725 m.m. ligt boven Ier land. Het gebied van lagen luchtdruk strekt zich nog ver naar het Westen uit en de schepen aan de Westzijde van het mini mum melden nog dalende barometers. Op IJsland en in het hooge Noorden is de luchtdruk nog langzaam stijgende. Het minimum over de Noorsche zee is lang zaam opvullend. De gebieden van hoogen luchtdruk zijn ver naar het Oosten en Zuidwesten teruggeweken. In Frankrijk kwam de luchtdrukdaling tot staan, in Scandinavië stijgen de baro meters. Op de Britsche eilanden viel veel regen. In Duitschland bleef het droog, evenzoo in het Oostzeegebied. Het weer ver toont plaatselijk zeer groote verschillen en blijft snel wisselend. Voorloopig is dan ook zeer ongestadig weer te wachten met regenbuien en snelle opklaringen. LUCHTTEMPERATUUR. 9.6 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e. a. Van Zaterdagnam. 4.49 uur tot Zondag ochtend 6.10 uur. Van Zondagnam. 4.47 uur tot Maandagochtend 6.12 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Zondag 8 Nov. voorm. 10.21 uur en nam. 11 uur. Maandag 9 Nov. voorm. 11.37 uur en nam. 12.03 uur. KONINGIN, PRINSES EN PRINS BERNHARD NAAR HET LOO. Hedenmorgen te ruim 11 uur is H. M. de Koningin, vergezeld door Prinses Ju liana en Prins Bernhard, per auto naar Het Loo vertrokken. Zooals gewoonlijk, wanneer de konink lijke standaard van het paleis Noordeinde waait, stond eenig publiek tegenover het paleis te kijken, doch aangezien het voor nemen van H. M. om uit te rijden niet be kend was, was de publieke belangstelling niet zeer groot, ook niet toen tegen elf uur een groote, zwart gelakte limousine voorreed, die geen enkele uiterlijke hof- onderscheiding droeg, terwijl de chauffeur ook niet in livrei was. Even later ver scheen de Koningin op het bordes, ge volgd door de Prinses en Prins Bernhard. De Koningin nam achter in de auto plaats en de Prinses zette zich voorin op de plaats naast het stuur. Prins Bernhard nam plaats achter het stuur en zonder eenige verdere begeleiding reed de glanzende li mousine met haar drie inzittenden weg, om zich geheel onopgemerkt door het stadsverkeer een weg te banen naar bui ten, in de richting van Apeldoorn. Afwikkeling achterstallige handelsvorde ringen op Duitsche debiteuren. In de week van 27 November 1936 is door de Nederlandsche Bank in totaal een bedrag van omstreeks Rm. 400.000 van de op haar Sonderkonto bij de Deutsche Ver- rechnungskasse uitstaande vorderingen met de begunstigden afgerekend. De num mers van deze posten liepen van 94938 95323. Het totale bedrag van de op het Sonder konto uitstaande posten die nog niet tot uitbetaling zijn gekomen, beloopt op het oogenblik omstreeks Rm. 1.4 millioen. De Sonderkontoposten waarvoor koersfixee- ring is verkregen, zijn hieronder begre pen. Aan Treuhaenderkonto-posten is door de Nederlandsche Bank gedurende dezelf de periode in totaal een bedrag van onge veer Rm. 200.000 met de begunstigden af gerekend. Het hoogste afgerekende volg ordenummer was 32743. Het totale bedrag van de op het Treu- haenderkonto Niederlande uitstaande vor deringen die nog niet tot uitbetaling zijn gekomen beloopt op het oogenblik om streeks Rm. 6.7 millioen. De Treuhaender konto-posten waarvoor koersfixeering is verkregen, zijn hieronder begrepen. t - a LEEST DE ADVERTENTIES IN UW DAGBLAD. DE SINT NICOLAASKLOMP. Sinds eenige dagen hebben de winkeliers kaarten in de étalage hangen, waarop ver meld staat: „Doet nü uw inkoopen: wij zorgen, dat uw surprise met Sint Nicolaas in Indië is." In de koekwinkels liggen reeds de glim mende, knappende staven banket. In een verborgen hoekje van het maga zijn staat Sint Nicolaas-in-de-grondverf. Over een maandje is het al zóóver! Onder al de menschen, die bezig zijn zich voor te bereiden op het St. Nicolaas- feest, behoort ook het bestuur van de R.-K. Vereeniging tot kinderuitzending hier in Leiden. Het doel U weet het is onze zwakke katholieke kinderen naar buiten te zenden, waar in het koloniehuis de gezonde zee- of boschlucht hun eetlust geeft en hen weer fit en sterk maakt. Zóó gaat half November weer een club; uitgekozen zijn: de zwak ten worden teleurgesteld. En met dit al te nworden teleurgesteld En met dit al hebben we een 400 gulden schuld. „Dat had uw bestuur dan ook niet moe ten doen!" Jawel, maar.... het was zoo hard en hard noodig, dat 'tw in onze plaats er nog veel meer had uitgezonden! Als u al die witte kindergezichten gezien had, zoudt u gezegd hebben: „Vertrouw toch op de Voorzienigheid en op het bekende „goede hart" van de Leidsche Katholieken!" Dat doen we! Sint Nicolaas is het feest van de goedheid en in het bijzonder het feest van de goedheid voor de kinderen. En zoo mogen we van onze „Leidsche Courant" weer ons klompje meegeven met Sinterklaas om een kleinigheidje te vra gen. Een kleinigheidje, juist als verleden jaar: een paar centen, een stuivertje, een dubbeltje etc. Als u dit nu gelezen heeft, vertelt dan eens aan uw kinderen over al die zwakke bleeke kinderen, die ook zoo graag sterk en gezond zouden zijn, en vraagt aan uw jongens en meisjes een paar centen op zij te leggen om een blijde Sint Nicolaas te geven aan heel veel zwakke broertjes en zusjes. W. HESSING, Voorzitter R.-K. Ver. tot Kinder uitzending. HENRI DE GREEVE, Pr. xvumt op Zondag 29 November as. een groote rede houden in de Stadsgehoorzaal over „De vervolging van de Katholieken in onzen tijd". Wederom gaat dit uit van de vereeni ging „Katholiek Leiden". Spoedig zal bekend gemaakt worden, wanneer en waar toegangsbewijzen ver krijgbaar zullen zijn. De entrée-prijs zal zeer laag gehouden worden, en zal niet meer bedragen dan 0.25. Katholieken van Leiden, houdt allen de zen avond vrij en komt in groote getale op 29 November naar de groote Stadsgehoor zaal. R.K. COMITé VOOR WERKLOOZENZORG Dank zü de welwillende medewerking van den hoogeerw. heer deken, den eere- vcorzitter van het comité, de zeereerw. heeren pastoors en het bestuur der St. Eli- sabethspening, die bereid gevonden is voor één Zondag de collecten aan de kerken te doen vervallen, is het mogelijk ten bate van de kas van genoemd comité morgen aan de uitgangen van alle kerken een col lecte met open schaal te houden. De kas van het comité is leeg, maar in het volste vertrouwen op de daadwerke lijke medewerking van Leiden's Katholie ken heeft het comité zijn winterprogram- ma opgesteld. Evenals vorige jaren zal de zaai van den R.K. Volksbond dagelijks opengesteld worden voor de werkloozen en zal voor een kop koffie, thee en een pijp tabak gezorgd worden. Er zullen regelmatig ontwikkelingsavon den worden georganiseerd, en nog vele verdere plannen wachten slechts op na dere uitwerking. Het comité wacht ongetwijfeld een moei lijke taak, maar vertrouwt op Gods zegen en den daadwerkelijken steun van alle Katholieken om vooral de geestelijke weer standskracht voor de honderden R.K. man nen, die gaarne willen, maar niet in staat gesteld worden, om te werken, te verster ken tegenover de vele gevaren, die hen bedreigen. Geeft morgen bij het uitgaan der H. Mis sen royaal, 't Is vooral in dezen ontzet tend moeilijken tijd uw christenp licht. AFSLUITING BIJ SCHOOLUITGANGEN Op een betreffend verzoek van de K.N. A.C. in het belang van de veiligheid van het verkeer over te gaan tot het doen aan brengen van afsluitingen voor schooluit- gangen, besliste het gemeentebestuur al hier, dat daarmede een proef zal worden genomen en wel voor den uitgang van de Prot. Christelijke school aan het Noordein de alhier. Bij de politie is door P. V. aangifte gedaan, dat zijn roeiboot is ontvreemd. U1TKEERING IN EENS AAN SCHOOL BESTUREN KRACHTENS ART. 205 VAN DE LAGER-ONDERWIJSWET. B. en VV. staan er afwijzend tegenover. In art. 205 van de Lager-Onderwijswet is bepaald, dat de gemeenten voor de terrei nen en gebouwen van de bijzondeer lagere scholen, die eigendom van de schoolbestu ren zijn en op 1 Jan. 1921 in gebruik of in aanbouw waren, te rekenen van 1 Jan. 1922 aan de schoolbesturen moeten betalen een jaarlijksohe vergoeding, berekend over de geschatte waarde dier terreinen en gebou wen. Als grondslag voor deze schatting is genomen de waarde op 1 Juli 1914. Nu is onlangs een wetswijziging aangeno men, volgens welke besturen van bijzonde re lagere scholen aan het bestuur der ge meente, waar de school is gevestigd, het verzoek kunnen doen, om ter vervanging van de jaarlijksche vergoeding een uitkee- ring te ontvangen van een som in eens, ge lijkstaande met tachtig ten honderd van het geschatte bedrag. Als een gemeentebestuur een dergelijk verzoek ontvangt en inwilligt, dan behoeft zij niet meer rente te betalen voor het ge schatte bedrag, doch is zij er van af met 80 pet. van dat bedrag (waarover zij anders voor de geheele som rente zou moeten blij ven betalen) in eens uit te keeren. Deze transactie is voordeelig voor de ge meente, behalve in het geval, dat de school spoedig zou verdwijnen, dat b.v. de school reeds oud is en minder dan 20 a 25 jaar zou blijven bestaan, omdat dan die ren te-betaling toch zou eindigen. Deze transactie is n i e t voordeelig, maar w e 1 aangenaam voor de schoolbesturen, omdat deze daardoor niet in onzekerheid of vrees behoeven te leven wat betreft de vraag: hoe zal 't in de toekomst gaan met die jaarlijksohe uitkeering. Alle schoolbesturen van Leiden hébben voor hun scholen (die op 1 Jan. 1921 be stonden) tot het gemeentebestuur het ver zoek gericht, om hen de hierboven bedoel de uitkeering te verstrekken. Onder „gemeentebestuur" moet wat be treft de uitvoering dezer wet worden ver staan: B. en W. B. en W. van Leiden hebben op al deze ver zoeken afwijzend beschikt, in een schrijven aan de schoolbesturen, dat als volgt luidt: Burgemeester en Wethouders van Leiden; Gelezen het schrijven van het bestuur van de (naam van de school) te Leiden, van (datum volgt), houdende verzoek, overeenkomstig artikel 205 ter der La ger-Onderwijswet 1920, ter vervanging van de jaarlijksche yergoedmg, als bedoeld in het eerste lid van artikel 205 dier wet, een uitkeering te ontvangen van sen som ineens voor de (naam en plaats van de school volgt). Overwegende, dat, indien overeenkomstig dit verzoek de jaarlijksche gebruiksver goeding voor de genoemde school zou wor den afgekocht, de gemeente daarmede een complex van risico's op zich zou nemen; dat toch uiterst moeilijk te schatten is, hoe lang deze school nog overeenkomstig haar bestemming zal morden gebezigd, ook al, omdat de bruikbaarheid als schoolge bouw ten nauwste samenhangt met even tueel in de toekomst te stellen eischen en met een goed onderhoud; dat, wat dit ondernoud betreft, in het stelsel van de jaarlijksche gebruiksvergoe- ding een bijzondere prikkel ligt, om het schoolgebouw zoo lang mogelijk voor het onderwijs te blijven gebruiken, hetgeen niet het geval zou zijn, als die vergoeding zou worden vervangen door een uitkeering ineens; dat het voorts niet uitgesloten moet wor- I den geacht, dat deze school, hetzij door teruggang van leerlingen, hetzij als gevolg van concentratie, wordt opgeheven, vóór dat de gemeente van een afkoop der ge- I bruiksvergoeding eenig financiëel voor- j deel heeft ondervonden; dat dit gevaar, inzonderheid voor deze I gemeente, allerminst denkbeeldig is te ach ten, wegens de ontvolking van de binnen stad als gevolg van den toenemenden trek naar de buitenwijken, welk verschijnsel b.v. in hoofdzaak ertoe heeft geleid, dat sinds 1922 negen in de binnenstad gelegen openbare lagere scholen moesten worden opgeheven; dat in dit verband nog gewezen wordt cp de stichting van nieuwe scholen in de buitenwijken, ten gevolge waarvan aan de schoolbevolking van reeds bestaande scho len een belangrijk contingent kan worden onttrokken; dat verder nog rekening dient te wor den gehouden met de mogelijkheid van een verdere verlaging van den rentevoet, naar welke de jaarlijkscht gebruikvergoeding wordt berekend, en/of van een herziening van de getaxeerde waarden van de onder artikel 205 der Lage» Onderwijswet 1920 vallende schoolgebouwen; dat ter slotte de voor een eventueelen afkoop benoodigde middelen zouden moeten worden gevonden uit een geldleening, welke in verband met de groote onzekerheid der toekomst, in twintig jaren zou moeten wor- aen afgelost, waaruit echter zou volgen, dat van een eventueelen afkoop voorloopig geen veriaging, integendeel verhooging van de gemeentelijke uitgaven zou zijn te ver wachten; dat, zelfs indien een zoodanige geldlee ning in dertig jaren zou worden afgelost, daaruit voorloopig slechts een minimaal jaarlijksch voordeel voor de gemeente zou voortvloeien, een voordeel, dat geenszins zou opwegen tegen de geschetste groote risico's; dat weliswaar afkoop van de gebruiks- vergoeding in de toekomst tot besparing op de gemeentelijke uitgaven zou kunnen lei den, doch dat een zoodanige toekomstige besparing thans nog niet vast staat, althans niet voldoende gedekt wordt door het met dien afkoop gepaard gaande complex van risico's; Besluiten: op het verzoek van het bestuur van de (naam van de school) te Leiden, om ter vervanging van de jaarlijksche ver goeding, als bedoeld ir het eerste lid van artikel artikel 205 der Lager-Onderwijswet 1920, een uitkeering te ontvangen van een som ineens, voor de (naam en plaats van de school) afwijzend te beschikken. (Naar wij vernemen is niet aan alle schoolbesturen een precies gelijkluidend schrijven gericht). Naar wij van de zijde van eenige school besturen vernemen, zullen dezen van deze beslissing van B. en W. bij Ged. Staten in beroep komen. 't Lijkt ons niet onwaarschijnlijk, dat deze schoolbesturen alsnog hun verzoeken zullen zien ingewilligd, omdat gronden, aangevoerd door B. en W. van Leiden, ten slotte zouden kunnen worden aangevoerd voor alle scholen in alle gemeenten des lands. En 't kan niet de bedoeling van den wetgever geweest zijn, bedoelde verzoeken van sohoolbésturen te doen afwijzen op gronden, waarop eigenlijk de wetswijziging, die deze verzoeken mogelijk maakt en sti muleert, door het Parlement had moeten zijn afgewezen indien deze gronden juist zouden zijn! MIJ. DER NED. LETTERKUNDE. Voordracht van prof. Watjen. In de maandelijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Let terkunde heeft gisteravond prof. dr. H. Watjen een belang gehouden over het on derwerp: „De westkust van Amerika en het internationale scheer 'aartverkeer". De ge schiedenis van Ame-" a's westkust is in Europa haast niet bekend, aldus sp<r. en men weet maar heel weinig over de oeconomische ontwikkeling van dit gebied. Studies in de archieven van Hamburg en Bremen hebben spreker in staat gesteld, hierover nadere inlichtingen te verstrek ken. Uit de berichten van de Hamburgsche en Bremer consuls, die aan de westkust werkzaam zijn geweest, blijkt, dat dit ver keer tot 1848 zeer onbelangrijk is ge weest, en hoofdzakelijk door Engelsche vaartuigen werd onderhouden. Pas toen de Noord-Amerikanen in 1848, na de verove ring van Arizona, Nieuv-Mexico en Cali- fornië, aan de kust van den Stillen Oceaan kwamen opdagen, en vooral, toen de goud mijnen in Californië werden ontdekt, kwam er leven en beweging in de vaart op de westkust. Langs drie wegen trachtten de gouddelvers het „land van belofte" te bereiken. Hetzij dwars door de orairies en over de Rocky mountains heen, of door de landengten van Panama en Nicaragua, of langs den zeeweg om Kaap Hoorn heen. Reeds in 1849 werd een stoomvaartlijn tus- schen het stad Panama en San Francisco opgericht. Een jaar later begon men met den spoor wegbouw over den Isthmus van Panama heen. Engelsche reederijen richtten in 1850 een stoombootdienst tusschen Valparaiso en Panama in. Door de ellendige toestanden gedurende de eerste goudzoekjaren, wer den de meeste vreemde naties genoodzaakt, consuls te San Francisco te doen benoemen. Op verrassend snelle wijze is San Fran cisco toen den wantoestand meester ge worden. Sedert l.c> kwam Californië meer en meer op. Een reusachtig verkeer ont wikkelde zich in de baai van San Fran cisco. Van oost en west kwamen schepen binnen, vooral Engelsche en Amerikaan- sche. Voor de Nederlanders was de vaart op Indië heel wat bel ingrijker, dan die op Amerika's westkust. Daarom zag men slechts weinig Nederlandsche schepen in de baai. Behalve de vaart op Californië heeft de export van. Peruaansche natuurproducten, van de Guano en de Salpeter (de salpeter- havens behoorden tot 1879 aan Peru) het meest kunnen bijdragen ter bevordering van het handels- en scheepvaartverkeer. Bij de producten uit deze landen kwam nog het goud uit Australië, dat het vijfde we relddeel met de Amerikaansche westkust in nauwe verbinding heeft gebracht. VER. OUD-LEERLINGEN DER R.T.W.C. Gisterenavond vergaderde de afdeeling Leiden van de Vereeniging van Oudleer lingen van Rijkstuinbouw-wintercursussen in hotel Central. Na opening door den voorzitter, werden de notulen gelezen en goedgekeurd. Een nieuw lid en een donateur traden toe. Ter vergadering waren de resultaten van de in den zomer gehouden chrysanthen- kweekwedstrijd met de soorten Ada Owen en Roi Alexander. Met deze keurige in zending behaalden de heeren J. Smit den eersten prijs; L. den Holder, den tweeden, H. Uljee, den derden en P. Mater den vier den prijs. Voor het puntenstelsel waren door en kele leden nog verschillende potten en vazen chrysanthen ingezonde, waarmee de heere v. d. Blom 9 p., Smit 8 p. en Zwart 5 p. behaalden. Na de pauze had een adgemeene bespre king plaats over de ingezonden chrysan then. Na verloting en rondvraag sloot de voorz. de flink bezette vergadering met dank voor de opkomst. AGENDA LEIDEN. Woensdag. R.K. Bond var Handels-, Kan toor- en Winkelbed. „St. Francis- cus van Assisië". Ontwikkelings avond Pater Ev. van det Snoek O.F.M. over: „Lekestrijders in Christus' Kerk". Harmonie 8 y, uur. Donderdag Geloof en Wetenschap, Dr. A. Stubbe over: „Rubens en de kunst der 17e eeuw", „In den Vergulden Turk", 8.15 uur. De Zondagsdienst der huisartsen te Lei den wordt waargenomen door de dok ters: v. Alphen, Kors, Lahr en Verbrugge. De Zondagsdienst der huisartsen te Oegstgeest wordt waargenomen door dok ter Varekamp, Tel. 1916. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken wordt van Maandag 2 tot en met Zondag 8 Nov. a.s. waargeno men door de apotheken: J. C. Pelle, Kort Rapenburg 12, tel. 594, J. E. M. ten Dijk, Haven 18, tel. 85, en J. Doedens, Wilhel- minapark 8, Oegstgeest, tel. 274. VAN ONZE ADVERTEERDERS. BEDDEN- EN TAPIJTMAGAZIJN J. SMIT. Hedenmiddag heeft in perceel Mare 98 de heropening plaats gehad van het ma gazijn van den heer J. Smit, dat voorheen was gevestigd Mare 67. In bedden en dekens, in tapijten, tafel- kleeden, linoleums en al wat verder tot dit gedeelte van het huishouden behoort, vindt men hier 'n ruime sorteering, waar om we 'n bezoek aan het nieuwe magazijn allen kunnen aanbevelen. Tuintjesvereeniging „Floralia" („De Tuinstadwijk"). In de laatstgehouden ledenvergadering van bovengenoemde vereeniging, welke, dank zij de welwillendheid van het be stuur der' woningbouwvereeniging „De Tuinstadwijk" gehouden werd in 't nieuwe bestuurshuis, werden de prijzen uitgereikt aan hen, die in den afgeloopen zomer een bepaald aantal punten hadden behaald in den gehouden tuinwedstrijd. Tot de prijswinners behoorden: Eere-afdeeling: 1ste prijs W. H. Buut- veld, D. de Roo; 2de prijs H. Wagemans; 3de prijs C. T. Bouter, J. Vleerbos. Gewone afdeeling: Achtertuinen: 1ste prijs M. Galj aard Jr., C. Fray, N. Lan ge- zaal Jr., W. Bloemendaal, H. Vermond, A. H. Gijbeis; 2de prijs W. Gottenbos, P. Schenkeveld, T. Vos, J .Montenberg, J. Veerman; 3de prijs J. van Lienden, J. van Haven, J. C. Nieboer, M. v. Ulden; 4de prijs R. Regeer, J. Deijs. Voortuinen: 1ste prijs D. de Fey; 4de prijs A. H. Gij bels, C. T. Bouter, H. Wage mans; 5de prijs H. Pieters, J. v. d. Heijden, J. Veerman. Met een opwekkend woord van den voor zitter, den heer M. Galjaard Sr., om het volgend seizoen extra zijn best te doen, werd deze geanimeerde vergadering ge sloten. Handelsregister K. v. K. Opheffingen: 5762. Leidsch Adver tentie en Reclame Bureau, Oegstgeest, Em- m al aan 48. 6241. Brunoline Import Mij. (N.V. in op richting), Zoeterwoude, Hooge Rijndijk F. 90, petroleumproducten enz. De Commissaris van Politie waarschuwt ingezetenen tegen een man, die rondgaat met een brief van een predikantvrouw, waarin 10 voor den predikant gevraagd wordt. De predikant noch zijn vrouw we ten echter iets van deze bedelpartij, die op lichting genoemd kan worden. De Prot. Chr. Jeugdver. „Nomateg" al hier heeft de voormalige kliniek van prof. Gorter in de Boerhaavestraat aangekocht, teneinde hier een centrum voor Hervormd jeugdwerk te vestigen. De dienstplichtigen van oudere lichtin gen dan van 1937, aangewezen voor de onderofficiersopleiding bij het onbereden gedeelte van het 6e Regiment Veldartille rie alhier, aan wie uitsel van opkomst in wekrelijken dienst is verleend tot het tijd vak van 1 tot 10 April 1937, moeten 18 Ja nuari t.v. voor eerste oefning onder de wapenen komen. Eerste-luitenant J. Bunschoten, van het 6e Regiment Veldartillerie alhier, is gede tacheerd bij de militaire gasschool te Utrecht tot het volgen van een gascursus. In het gemeentelijk badhuis aan de v. d. Werffstraat is gisteren de 53-jarige mej. C. P. uitgegleden tengevolge waarvan ze een pols heeft gebroken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 2