DE STRIJD OM MADRID. De Socialisten en 8-jarige Leerplicht ZATERDAG 31 OCTOBER 1936 üE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BUD - PAG. 5 Nationalisten bombardeeren de hoofdstad. De heeren beleven weinig plezi< WIJZIGING WET INKOMSTEN BELASTING. Vergadering van gisteren. Aan de orde is het wetsontwerp tot wij ziging van de Wet op de Inkomstenbelas ting 1914 en van de Successiewet (dit ont werp bedoelt, t.a.v. genoemde belastingen voortaan tot het belastbaar inkomen te re kenen aanspraken op toekomstige vrijwil lig aangegane kapitaalsuitkeeringen, b.v. van spaarfondsen of werkgevers, daar ze niet gelijk te stellen zijn met pensioen-aan spraken. Bij wijze van overgang is het ont werp gewijzigd ten behoeve van reeds be staande aanspraken, waarvoor achthonderd gulden mag worden afgetrokken. De heer KORTENHORST (R.K.) is niet bevredigd door het overleg van de vaste commissie voor belastingen met de regee ring. Het ontwerp berust op de bekende ju risprudentie van den Hoogen Raad, welke nu wordt omgaan. Het gaat er niet alleen om, dat de Minister een stuk belasting te rug wil hebben, dat hij door den Hoogen Raad verloor, doch hij verlangt ook belas ting, die hij vroeger niet gehad heeft. In- tusschen heeft de minister zelf de onge lijkheid tusschen pensioentrekkers en ga- gadigden naar kapitaalsuitkeering erkend. Zooals de regeling nu is, betalen het meest belasting de lijfrentetrekkers, dan de fondsleden en daarna pas de pensioen gerechtigden. Deze regeling is alleen te aanvaarden als een voorloopige regeling. De heer IJZERMAN (Soc.-Dem.) houdt een betoog van gelijke strekking en vraagt eenige nadere inlichtingen, o.m. over het verschil van aftrek voor studenten, die al dan niet bij hun ouders wonen. Voor hen, die bij hun ouders thuis zijn, is geen aftrek voor inkomstenbelasting toegekend, voor de anderen wel. Dit is een ongelijke be handeling. De MINISTER VAN FINANCIëN, de heer OUD, betoogt, dat het hier gaat om grootere bedragen dan menigeen wel ver moedt. Het ontwerp is geenszins onbillijk. Er zijn fondsen, waarin voor bepaalde per sonen groote bedragen zijn vastgelegd, zelfs wel tot een kwart millioen toe. Spr. beroept zich voorts op het stelsel der vroe gere bedrijfsbelasting en zet uiteen, dat de vrijstellingen steeds zuivere pensioenfond sen hebben betroffen. Mogelijk ware het juister, ook op te heffen de vrijstellingen voor die fondsen, maar spr. zal dat niet voorstellen, niet alleen om utiliteits- doch ook om principieele overwegingen. Waar er werkelijk een pensioen verzeke ring is, daar wordt die door het ontwerp niet aangetast. Spr. wil afbraak van onze inkomstenbelasting tegengaan. Eigenlijk heeft het beginsel van het ontwerp geen bestrijding ontmoet. Wat de heer IJzerman opmerkte, schijnt op het eerste gezicht vreemd, inderdaad; maar dit is niet te ont gaan en geldt niet alleen voor studeeren- de kinderen, ook in andere gevallen van in- wonenden of buitenshuis wonende kinde ren, of een al of niet inwonende zuster enz. Spr. wijst op het moeilijk controleerbare •ten aanzien van uitkeeringen aan in wonen den. Misbruiken moeten worden voorko men, zooveel mogelijk. De MINISTER neemt een amendement- De Geer over om de woorden „van den ouden dag" te vervangen door „bij invali diteit en ouderdom", als ook een om pleeg kinderen in de bepaling te doen deelen. De artikelen en het wetsontwerp worden zonder hoofdelijke stemming aangeno men. WIJZIGING LEERPLICHTWET. Een initiatief-voorstel van de Socialisten. Aan de orde is het voorstel van wet van den heer K. ter Laan c.s. tot wijziging der leerplichtwet, in hoofdzaak ten doel heb bende invoering van de acht-jarige leer plichtwet en verplichte schoolvoeding en -kleeding, voor de helft ten koste van het Rijk. De heer COOPS (Lib.) acht het weinig elegant, dit ontwerp, dat dateert van 1933, zoo kort voor de verkiezingen te behan delen. De regeering is competent genoeg om deze materie te regelen. De behoefte aan een initiatief-voorstel is hier niet ge bleken, vooral niet om aan de gemeenten weer een nieuwe taak op te leggen. TWEEDE KAMER van hun verkiezings-paardje de memorie van antwoord verscheen eeni ge jaren na het voorloopig verslag en be trekkelijk kort voor de verkiezingen. Wel ke zakelijke redenen zijn er, dat het ant woord bijna drie jaar na het voorloopig verslag is gekomen? Sympathiek doet dit niet aan. Hebben de voorstellers de teeke nen des tijds nog niet verstaan? In de memorie van antwoord wordt dan weer een beroep gedaan op de crisisge volgen en wordt het motief: bestrijding van werkloosheid, gebezigd. Wat den zake- 1 ijken kant van het ontwerp betreft, de soc.-democraten letten niet op de finan- cieele gevolgen. De soc.-dem. vertoonen weer him financieele lichtzinnigheid in dit plan. De wet opent de gelegenheid, schoolvoe ding en -kleeding te verschaffen; verder moet men niet gaan. Spr. heeft aan dit voor stel geen behoefte. Na de achtste ook nog een negende? De heer VAN HOUTEN (Chr.-Dem.) be pleit de groote waarde voor het onderwijs van acht-jarigen leerplicht. Dit argument zal nooit aan beteekenis verliezen. Princi pieele bezwaren kunnen moeilijk worden aangevoerd. Wie het zevende leerjaar heeft aanvaard, heeft niet het recht, zich tegen het verplichte achtste leerjaar te verzet ten. De meerderheid der Kamer laat zich om financieele redenen niet weerhouden van meer uitgaven voor defensie; die meer derheid is verplicht, ook hier financieele bezwaren ter zijde te laten. Er zijn grooter behoeften. De heer SURING (R.K.) is van oordeel, dat naast paedagogische en sociale over wegingen politieke overwegingen aan het voorstel niet vreemd zijn. Aanneming van het voorstel zou de kosten van het Lager Onderwijs met zes tot zeven millioen doen stijgen. En dat, terwijl de regeering nog 7 mil lioen op het onderwijs moet bezuinigen. Als de voorstellers dit verschil van 14 millioen niet kunnen overbruggen, doen ze. beter, de verdediging van hun voorstel op te ge ven. Is de behoefte aan buitengewoon on derwijs voor zwakzinnige kinderen niet veel grooter? Als de omstandigheden het toelieten, moest dan niet eerder worden gedacht aan verbetering van het vak- exx ambachtsonderwijs? Het is ook de vraag, of het achtste, leer jaar voor het algemeen vormend lager onderwijs zelf wel ge- wenscht is. Spr. kan zijn stem aan het voorstel niet geven. Ook t.a.v. schoolvoeding en -kleeding verschilt spr. met de voorstellers; zijn de ouders onmachtig, dan moet eerst een be roep worden gedaan op de particuliere lief dadigheid. Falen beide, dan is er een taak voor de overheid, doch dit zijn uitzonde ringsgevallen. Het is mooi, maar 't kost te veel. De heer JOEKES (Vryz.-Dem.) acht in het algemeen het achtste leerjaar een be lang. Als de middelen echter ontbreken, blijft wat gewenscht is, achterwege. Deze materie leent zich niet voor een initiatief voorstel. Voorlichting van de zijde der re geering is onmisbaar. Men kan over zulke belangrijke onderwerpen geen beslissing nemen, zonder de kosten te weten. Spr. kan zjjn stem niet aan het voorstel geven. De heer ZIJLSTRA (A.-R.) merkt op, dat dit voorstel beter achterwege ware ge bleven; het strookt thans niet met een ver standig financieel beleid. Spr. zou liever aan verbetering van het bestaande onder wijs meer ten koste willen leggen. Ook spr. is tegen verplichte school- en kindervoe-- ding. We komen er zoo ongeveer mede in den socialistischen staat. Wegens de mentaliteit. De heer WESTERMAN (ex Nat.-Her- stel) betoogt, dat menigeen wel zou wil len, wat hier voorgesteld wordt. Maar er is wel meer dat men wel zou willen. Het voorstel is een typisch bewijs van de men taliteit, die onze schatkist zoo heeft aange tast, door maar op verwezenlijking van elke sociaal-democratische hobby aan te dringen. Om die mentaliteit zal spr. tegen stemmen. Het is „een vent". een krachtig tegen-offensief. Het is nog steeds onmogelijk een juist beeld te verkrijgen van de resultaten van den strijd in de onmiddellijke nabijheid van Madrid, welke thans in volle hevigheid woedt. Elk der partijen, zoowel van regeerings- zijde uit Madrid als van nationalistische zij de over de verschillende radio-zenders, meldt overwinningen aan materiaal en ter rein, waarbij talrijke slachtoffers vielen, terwijl al de berichten over deze overwin ningen in volkomen tegenspraak zijn. In ieder geval blijft één feit vast staan, n.l. dat de regeeringstroepen een groot en zeer krachtig tegenoffensief zijn begonnen, waarbij gebruik gemaakt wordt van uiterst modern oorlogsmateriaal. Van een oprukken in de directe omgeving van Madrid door de nationalisten schijnt momenteel geen sprake te zijn; uit geen der berichten is zulks tenminste aanneme lijk te concludeeren. BOMBARDEMENT OP MADRID. Een luchtbombardement van de nationa listen op Madrid heeft aan verscheidene personen het leven gekost, terwijl tiental len burgers werden gewond. Er ontstond geen paniek. De verontwaardiging bij de Madrileensche bevolking is groot. Bij een bombardement van Getafe door de luchtmacht der nationalisten zijn gis termiddag meer dan 70 schoolkinderen, die op straat speelden, gedood. Andere kin deren werden gewond. Het was blijkbaar de bedoeling der piloten, de voor het ver voer van miliciens gebruikte vrachtauto's te treffen. De correspondent van Reuter aan het Madrileensche front vertelt: „Ik zag een vader het vreeselijk gewon de lichaam van zijn zoontje wegdragen. Ik zag een moeder met haar kind in de armen, de onderkaak van het kleine meisje was weggeslagen. Ik zag, hoe ouders hun kinderen trachtten terug te vinden tus schen de verminkte lijkjes". HEEFT DE REGEERING MADRID VERLATEN? Het radiostation la Coruna heeft gister avond medegedeeld, dat volgens de in om loop zijnde geruchten, de regeering te Ma drid, met uitzondering van Largo Cabal- lero, in haar geheel de hoofdstad'zou heb ben verlaten. REGEERINGSCOMMUNIQUé. Gisteravond kwart over tien heeft het ministerie van oorlog het volgende commu niqué uitgegeven: Aan het Noordelijk front zet de rechter vleugel der regeeringstroepen zijn op- marsch voort. Te Oviedo maken de re geeringstroepen zich stuk voor stuk van de straten van de stad meester. Aan het front van Aragon werden de tegenstan ders, die onze stellingen trachtten aan te vallen, met zware verliezen teruggeslagen. Aan het centrale- en Sierrafront verster ken de troepen haar posities. Aan de Taag hebben wij de gisteren begonnen actie ge ëindigd en versterken wij onze posities. Aan den rechtervleugel van dat front trekt de vijand terug. HET ESCURIAAL OMSINGELD. Om half twee gistermiddag heeft radio- Sevilla medegedeeld, dat het Escuriaal na de inneming van de stelling Peguarinos omsingeld is. DE ZUIVERINGSACTIE IN ASTURIë. Het hoofdkwartier der nationalisten deelt officieel mede, dat de zuivering in Austrië succesvol verloopt, niettegenstaan de den heftigen tegenstand van de regee ringstroepen. Verscheidene aanvallen van den vijand werden afgeslagen. De aanval lers leden aanzienlijke verliezen aan men- schen en materieel. Generaal Queipo de Llano heeft in een radiorede een feilen aanval gedaan op de Sovjet Unie, welke volgens hem wapens leverde aan de regeeringstroepen. Het hoofdkwartier van generaal Franco deelt tenslotte nog mede, dat de opstande lingen zullen schieten op elk vliegtuig, dat niet tot de luchtmacht der rechtschen be hoort. Er zal geen rekening worden ge houden met de nationaliteit van het toe stel. Iedere verantwoordelijkheid voor mo gelijke incidenten wordt bij voorbaat van de hand gewezen. OPTREDEN VAN DE TANKS DER REGEERINGSTROEPEN. In de actie van de regeeringstroepen bij Sesena hebben gisteren de nieuwe tanks een groote rol gespeeld. Hun kanonnen en mitrailleurs doodden of wondden een dui zendtal opstandelingen. Volgens een ooggetuige drongen de tanks Sesena binnen en vernielden hier een bat terij artillerie van de opstandelingen. Ver volgens vertrokken de tanks haar Esquivias, waar eveneens vijf stukken geschut wer den vernield. Daarna werden twee esca- drons cavalerie der Marokkanen gedeci meerd, waarna de oorlogsmachines naar Sesena terugkeerden en de barakken van de opstandelingen vernielden, steeds dood en verderf zaaiend. De berichten uit Oviedo en Huesca ver oorzaken een optimisme in de hoofdstad, niettegenstaande de bombardementen van de luchtmacht der opstandelingen. De regeerings-luchtmacht heeft wederom het vliegveld van Sevilla gebombardeerd. Vier hangards en het verblijf der officie ren geraakten in brand. Uit Bilbao wordt gemeld, dat de luchtmacht van de regee ring de stellingen van de opstandelingen bij Elgeta heeft gebombardeerd. WIL ITALIë IN SPANJE INTER VENIE EREN Madame Tabouis schrijft in „l'Oeuvre", dat het schijnt, dat de Italianen, die op het oogenblik met hun strijdmacht de Ba learen controleeren, hier een volksstem ming willen organiseeren en de bevolking aansporen zich voor de onafhankelijkheid van de Balearen te verklaren. Schrijfster meent eveneens, dat in de basis Gaeta enkele oorlogsbodems gereed liggen om de strijdmacht der Italianen te Palma de Majorca te versterken. Het doel van deze strijdmacht zou zijn een landing voor te bereiden op de kust van de provin cie Barcelona en bovendien druk uit te oefenen op de bevolking van de Balearen om zich tengunste van onafhankelijkheid uit te spreken. BUITENLAND BELGIE. DE VERSTERKING VAN DE FRANSCHE NOORDGRENS. In verband met het feit, dat de Fransche minister van oorlog, Daladier, op het oogen blik een inspectiereis maakt langs de Fran sche Noordgrens, (gisteren is hij b.v. in Rijssel geweest) hebben verschillende Bel gische staatslieden als hun meening te ken nen gegeven, dat het voor België een gunstig ding zou zijn, wanneer Frankrijk tot versterking van de Noordgrenzen zou overgaan Bij eventueele aanvalsvoornemens van DuitsChland zou een tweevoudige vesting linie, één aan de Fransche en één aan de Belgische grens, een factor van beteekenis zijn, die tot aarzeling om aan te vallen aan leiding zou kunnen geven. DUITSCHLAND. DE TOESTAND IN DANTZIG. Joodsche marktkooplieden door nationaal socialisten mishandeld. Verscheiden Joodsche kooplieden werden tijdens de markt te Neuteich (grondgebied van de vrije stad Dantzig) door nationaal socialisten mishandeld. Huizen van Joden werden geplunderd. Er zijn verscheiden ge wonden. De politie trad niet op. ENGELAND. DE HONGERMARSCH NAAR LONDEN. Baldwin weigert delegatie te ontvangen. Baldwin heeft, wijzende op een reeds eer der door het kabinet genomen beslissing; geweigerd een delegatie te ontvangen van de deelnemers aan den hongenmarsch naar Londen. TSJECHO-SLOWAKIJE. DE BESPREKINGEN TE PRAAG. Volgens de „Uj Nezedek" zou koning Carol bij zijn bezoek aan Praag de volgen de kwesties hebben aangeroerd: De mogelijkheid van een Poolsch-Tsjecho- Slowaaksche toenadering onder de auspi ciën van Roemenië: Roemeensche bestel lingen aan de Skoda-fabrieken vooral van tanks; de houding der Kleine Entente tegen over DuitscMand, met het oog op de Ita- liaansoh-Duitsohe overeenkomst; en de mo gelijkheid van een verbetering der betrek kingen tusschen de Kleine Entente en Hon garije. MUSSOLINI IN MILAAN. Belangrijke rede verwacht. Mussolini heeft gisteren te Milaan ver schillende fabrieken 'bezocht, o.a. de be drijven van Alfa-Romso, waar hij voor de arbeiders een korte rede uitsprak. Hij zeide o.on.: Wanneer gij mij iets hebt mede te deelen, machtig ik u dit direct te doen. Wanneer ik een brief ontvang, die nu niet bepaald van een mooi handschrift getuigt, open ik die het eerste, want ik ben er van overtuigd, er de stem des volks in te vin den. In welingelichte politieke kringen ver zekert men, dat de rede, die Mussolini Zon dag a.s. te Milaan zal uitspreken, van groote internationale beteekenis zal zijn. Men ge looft, dat het vraagstuk van de bestrijding van het communisme het belangrijkste deel der rede zal zijn. De rede zal in het Duitsch worden heruit gezonden door Oostenrijksche en wellicht ook door Duitsche stations. Op het oogenblik wordt overwogen, of ook een Fransche en Engelsche vertaling per radio verspreid zal worden. PERZIE. een militaire staatsgreep. Zonder bloedvergieten verloopen. Thans zijn te Londen berichten binnen gekomen omtrent een staatsgreep, die zich te Bagdad heeft afgespeeld. Volgens deze berichten is de minister president onder druk van het leger afge treden, en is reeds een nieuwe regeering gevormd. De staatsgreep zou zonder bloedvergie ten in zijn werk gegaan zijn, en te Bagdad moet het rustig zijn. Uit Cairo wordt gemeld, dat volgens daar ontvangen berichten vliegtuigen eergiste ren boven Bagdad strooibiljetten hebben uitgeworpen, waarin werd geëisoht, dat de regeering zou aftreden. Twee uur later keerden de vliegtuigen terug en gingen zij over tot het bombardeeren der regeerings- gebouwen. De minister-president diende hierop zijn ontslag in. AFRIKA. de italiaansche krijgs verrichtingen. De divisie van generaal Geloso, die ope reert in het Zuidwesten van Abessynië in het gebied der groote meren, heeft haar opmarsch naar het Noorden hervat na eenige duizenden Abessijnen, welke onder bevel van Dedjaz Gabre Mariam stonden, te hebben verslagen. AMERIKA. OM HET PRESIDENTSCHAP. De strijd gaat tusschen Landon en Roosevelt. In de Vereen. Staten van Amerika wordt thans een felle campagne gevoerd tusschen de candidaten voor het presidentschap bij de a.s. verkiezingen. De enquetes van dag- en weekbladen zou- •den uitwijzen, dat president Roosevelt met groote meerderheid zal worden herkozen. Volgens het weekblad „Literary Digest", dat met opmerkelijke nauwkeurigheid de resultaten der verkiezingen van 1924, 1928 en 1932 voorspelde, zou echter Landon win nen. Professor Crux van Harvard University schat blijkens een artikel van zijn hand in het conservatieve „Wallstreet Journal" het aantal op Landon uit te brengen stemmen op 241, terwijl volgens den professor Roo sevelt 199 zal behalen. Hoe de overige 91 stemmen zullen worden uitgebracht is nog aan twijfel onderhevig. De verkiezing geschiedt in overeenstem ming met het aantal behaalde stemmen, uitgebracht in het kiescollege en niet door 't aantal uitgebruikte stemmen, dat door de gezamelijke kiesmannen wordt vertegen woordigd. Evenmin geeft den doorslag hoe veel staten zich ten gunste van een candi- daat hebben uitgesproken. Iedere staat heeft het recht een 'bepaald aantal stemmen in het kiescollege uit te brengen. Het aantal dezer stemmen is als volgt: Alabama 11, Arizona 3, Arkansas 9, Ca lifornia 22, Colorado 6, Connecticut 8, De- leware 3, Florida 7, Georgia 12, Idaho 4, Illinois 29, Indiana 14, Iowa 11, Kansas 9, Kentucky 11, Louisiana 10, Maine 5, Mary land 8, Massachusetts 17, Michigan 19, Min nesota 11, Mississippi 9, Missouri 15, Mon tana 4, Nebraska 7, Nevada 3, New Hamp shire 4, New Jersey 16, Nfew Mexico 3, New York 47, North Carolina 13, North Dakota 4, Ohio 26, Oklahoma 11, Oregon 5, Pensylvania 36, Rhode Island 4, South Carolina 8, South Dakota 4, Tennessee 11, Texas 23, Utah 4, Vermont 3, Virginia 11, Washington 8, West Virginia 12, Wyoming 3, totaal 531. Indien b.v. Landon in den staat New York wint, verwerft hij automatisch 47 stem men in het kiescollege. In het kiescollege worden in het geheel 531 stemmen uitge bracht, zoodat voor verkiezing een meer derheid van 266 stemmen noodig is. Het is mogelijk, dat een candddaat de meerderheid van het totaal aantal uitge brachte stemmen der kiezers (volksstem ming op zich vereenigt en dat hij in de meeste staten de meerderheid haalt, doch niettemin niet gekozen zal worden, al zal zulks dezen keer niet het geval zijn. Men verwacht algemeen, dat behalve Roosevelt en Landon geen der drie andere candidaten (de socialist Norman Thomas, de candidaat der Union Party, William Lemke, en de communist Earl Russel Brow ner) in ook maar één staat de meerderheid zullen behalen en daarmede in het kies college stemmen zouden krijgen. BUITENLANDSCHE BERICHTEN WRAK VAN EEN VISSCHERSBOOT AANGESPOELD. Het wrak van den vermisten vischkotter „Eigil" uit Esbjerg, die in den laatsten storm vergaan is, is te Tondern (Denemarken) aangespoeld. Men moet aannemen, dat de vier opvarenden om het leven zijn gekomen. TREINONGELUK EISCHT VIER DOODEN. In Bosnië is een trein van den spoordijk gestort, doordat zich daarop hoopen sneeuw hadden gevormd. Vier leden van het trein personeel werden gedood, een vijfde liep zware verwondingen op. EEN KAMPIOENKIP. De wereldkampioen in het eierenleggen is gebleken een witte leghorn te zijn in het Japansche staatshoenderpark Acmori. De kip heeft n.l. het recordaantal van 360 eieren De teekenen des tijds niet verstaan? De heer TILANUS (C.H.) verklaart zich tegen pogingen om nu de leerplicht met een jaar te verlengen, de landbouwverloven af te schaffen en verplichte schoolvoeding en -kleeding voor te schrijven. Spr. her innert aan vroeger gehouden breedvoerige beschouwingen over deze zaak; toen sprak de heer Ter Laan tot diep in den nacht; nu wil men van Soc.-Dem. zijde, dat de zaak, spoedig wordt afgehandeld, hoewel in een jaar gelegd. De kampioenhen is het eigendom van een boer in de prefectuur Yamagata, die haar had ingezonden naar het staatshoenderpark, waar een „'leg wed strijd" georganiseerd was. De heer K. TER LAAN (Soc.-Dem.) komt terug op de aanmerkingen, dat het ont werp eenige jaren is blijven liggen. Dit is een gevolg van de wisseling der onderwijs- portefeuille, welke de verwachting gaf, dat minister March an t de zaak ter hand zou nemen. Ook spr. had gedacht, dat de heer Marchant „een vent" zou zijn (vroolijk- heid). Van die verwachting is echter niets gekomen. Spr. verzoekt zijn rede te mogen voort zetten op een dag, nader door den voorzit-» ter te bepalen. Zonder h. st. wordt hiertoe besloten. Enkele kleine wetsontwerpen worden vervolgens z. h. st. goedgekeurd. De vergadering wordt te 5.45 uur geslo ten. De Kamer zal Dinsdag 10 November a.s. weder bijeenkomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5