DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 28ste Jaargang WOENSDAG 28 OCTOBER 1936 No. 8558 3)e Ccid&eli^Soii/fcatil' DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent pei week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur ea verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit De Regeering en de vier bladen. extremistische groepen V Eén in de politiek Op een feestvergadering van de N. C. B. te Tilburg, heeft de Bisschop van Breda, Z. H. Exc. Mgr. Hopmans, o.m. tot de caar bijeengekomen katholieke boeren dit gezegd: Ik kan het u niet genoeg op het hart drukken: blijft ook één in de po litiek. De Kerk mag zich niet inlaten met zuiver politieke zaken en de bisschoppen waken er voor, dat de katholieke sociale organisaties zich van zuiver politieke zaken onthouden. Men make evenwel onderscheid tus- schen zuiver politieke zaken en de politiek in 't algemeen, die de gods dienstige belangen raakt. De algemee- ne bewering, „dat de Kerk niet aan politiek mag doen", is v a 1 s c h. Waar hierbij de godsdienstig-zedelijke belan gen in het geding treden, heeft de Kerk de plicht tusschenbeide te ko men. De bisschoppen van Nederland, die 't zoo goed met u meenen, heb ben u reeds zoo dikwijls voorgehou den en de Heilige Vader heeft dat met nadruk onderschreven óók in de politiek toch één te blijven en door uw groote eenheid uw macht te behouden. Zeker is dat zoo noodig in deze dagen, nu moet gestreden wor den tegen het communisme, het mo derne heidendom, de godsdienstloos heid, het nationaal-socialisme. Ik smeek u beste menschen, blijft toch één! Blijft tóch één. Moeten de Katholieken die één kun nen zijn, omdat en inzoover hun groote levensbeginselen, him levensopvat ting en levensbeschouwing, him godsdienst één is moeten de Katholieken feite- 1 ij k altijd één zijn ook in de politiek, d.w.z. één politieke partij vormen? Er zijn gevallen mogelijk, waarin een Katholiek, die politieke eenheid zou mogen of zelfs zou moeten verbreken. 't Zijn theoretische gevallen welke juist gisteravond door den Haagschen Briefschrijver van de „Tijd" worden er kend en ontleend. Wij kunnen ons mèt den Haagschen Briefschrijver drie zulke gevallen voor stellen. Het eerste geval zou wezen, dat de Par tij beginselen zou aanvaarden, waarvan ernstige en ter zake bevoegde mannen zouden verklaren, dat ze in strijd moeten worden geacht, zooal niet met de Katho lieke leer als zoodanig r in dit geval zou uiteraard de Kerkelijke Overheid haar waarschuwende stem doen hooren en elke twijfel dus opgeheven zijn maar dan toch met h.i. onaantastbare postulaten (ver- eischten) van deze leer. Het tweede geval zou wezen, wanneer de partij de bevoegdheid zou aantasten, om in haar midden bepaalde geoorloofde inzichten op politiek terrein tot uiting te brengen en te trachten aan deze inzichten invloed te verschaffen op de uiteindelijke beslissingen der partij. Het derde geval zou wezen, dat de lei ding der R.K. Staatspartij of van de E.K. Kamerfractie een in zich ongeoorloofd middel zou willen aanwenden, om het goede doel, dat de Partij zich stelt, te be reiken. Dit zijn de eenige drie theoretische ge vallen, waarin wij de verbreking van de eenheid der Katholieken op politiek ter rein zou kunnen èn moeten billijken en rechtvaardigen. Wie met eenige aandacht deze drie re denen beziet, zal onmiddellijk erkennen, dat daarin óók ligt een verklaring, dat er feitelijk niet kan zijn een par- t ij e n-1 o o z e Staat een Staat, waarin geen partijen worden geduld, doch alle burgers practisch in één par tij moeten zijn ondergebracht! Zulk een Staat is niet bestaanbaa.r, tenzij onder dwang, tenzij met vernietiging van kost bare persoonlijke vrijheden. In het voorloopig verslag over de justi- tie-begrooting voor 1937 betoogden ver scheidene leden, dat van stuwende kracht van den minister niet veel is gebleken. Verscheidene leden waren van oor deel, dat de regeering nog steeds niet met de noodige kracht optreedt tegen over de actie van extremistische groe pen, voorzoover die actie het geoor loofde te buiten gaat. Als enkele van de meest in het oog loo- pende voorbeelden noemden deze leden, den overval te Abcoude en de belemme ringen van volkomen geoorloofde tooneel- en filmvoorstellingen door een terreur, welke er toe leidt, dat deze voorstellin gen uit vrees voor nog ergere ongeregeld heden moeten worden verboden, hetgeen ook niet zonder bedenking zou kunnen zijn. Andere leden waren van oordeel, dat de hier geoefende critilek op de regeering niet billijk is, al konden zij de critiek op de handelingen der ex tremistische groepen grootendeels on derschrijven. De regeering heeft zich voor de gevaren, die op dit gebied drei gen, geenszins blind getoond. Verscheidene leden verklaarden niet te kunnen ontkomen aan den indruk, dat de politie in een aantal gevallen niet vol doende optreedt ter bescherming van de volksvrijheden. Vooral op het gebied van het colporteeren mist huns inziens de po litie soms het noodige onderscheidingsver mogen. Ongetwijfeld moet eenerzijds de vrijheid van colportage beschermd wor den, doch anderzijds dieneir pogingen tot intimidatie onder het mom van colpor teeren onmogelijk gemaakt te worden. Eenige leden vroegen in het bijzonder de aandacht van den minister voor de actie op staatkundig gebied van buiten landers in de provincie Limburg. Zij meen den, dat daar nog steeds door Duitsche vereenigingen propaganda gemaakt wordt voor het nationaal-socialisme. Dit achten zij ontoelaatbaar. „HET „KALKEN" Voorts verzochten sommige leden den minister te willen overwegen, of het beschilderen, kalken en beplak ken van straten, muren en schuttin gen met politieke leuzen in het be lang van de openbare orde niet dient te worden verboden, zulks met het oog op de aanstaande verkiezingen. Wij zijn het met die „sommige leden" volkomen eens. Niet alléén in het be lang der openbare orde, maar ook omdat door bedoelde reclame vaak de straten en pleinen en wegen wansmakelijk ontsierd worden. DE RECHTERLIJKE MACHT EN DE N.S.B. Sommige leden vestigden de aandacht op het feit, dat in den laatsten tijd eenige le den van de rechterlijke macht, in stede van een objectieve houding aan te nemen tegenover extremistische stroomingen, openlijk van sympathie daarvoor getuigen. In het bijzonder hadden zij hierbij het oog cp de omstandigheid, dat er leden van de rechterlijke macht zijn, die zijn toegetreden tot de N.S.B. en zelfs actief aan het partij leven van deze beweging deelnemen. Dat personen, die van de rechterlijke macht deel uitmaken en wier functies dus tot de meest verantwoordelijke in ons land behooren, toetreden tot een partij, waarvan het lid maatschap door de regeering voor ambtena ren is verboden, moet toch wel een hoogst ongewenschte toestand worden geacht. Het vertrouwen van ons volk in de objectivi teit van de rechtspraak kan op deze wijze ernstig worden geschokt. Tengevolge van de benoeming voor het leven kan de re geering hiertegen echter niet optreden. Andere leden, die eveneens van oordeel waren, dat het gesignaleerde verschijnsel zeer bedenkelijk is, wilden zich niettemin reeds bij voorbaat verzetten tegen elke aandrang in de richting van opheffing van de onafzetbaarheid van de leden der rech terlijke macht. TOESTANDEN BIJ DE POLITIE. Van verschillende zijden werd op het verstrekken van inlichtingen omtrent het stadium, waarin het onderzoek naar de zaak tegen den vroegeren Haagsche hoofd commissaris van politie verkeert, aange drongen. Men zou het op prijs stellen, indien de minister zou willen mededeelen, waarom dit onderzoek zoo buitengewoon lang duurt. Met bezorgdheid hadden Verscheidene le den geconstateerd, dat in den'laatsten tijd herhaaldelijk Hooge politieambtenaren zich hebben schuldig gemaakt aan ernstige strafbare feiten. Zij herinneren hierbij aan het gebeurde in Nijmegen en aan dat te Naarden. Speciaal vroeg men zich af of de toestanden bij de Haagsche politie wel in orde zijn. Daar hier groote belangen op het spel staan vroeg men den minister een ernstig onderzoek te willen instellen. DE Z.G. HAAGSCHE ZEDENZAAK. Verscheidene leden gaven uiting aan hun ontstemming over het verloop van de z.g. Haagsche zedenzaak. In de eerste plaats had de wijze van pu blicatie van deze geruchtmakende zaak dezen leden onaangenaam getroffen. In te genstelling met het gebruik, waaraan men zich in Nederland gelukkig doorgaans nog pleegt te houden, zijn in een persbericht, dat kennelijk van de politie afkomstig was, de namen der verdachten voluit medege deeld. Vervolgens vestigden deze leden de aan dacht op het merkwaardige feit, dat in deze door de politie en justitie met zooveel élan opgezette zaak, waarin en door de wijze van publicatie en door de onmiddel lijke arrestatie de reputatie van ambtena ren van hooge positie is aangetast, de recht bank de gevangenhouding van de verdach ten heeft geweigerd. Wij behoeven niet te zeggen, dat wij het ook met deze leden volkomen eens zijn! Onlangs hebben wij er op gewezen dat o o k de pers in deze schuldig staat, althans een groot deel van de pers. De pers i s ni e t een „nieuwtjes-jager", die er geen geweten op na houdt, er geen rekening mee houdt, of door het publiceeren van nieuwtjes an deren worden geschaad en benadeeld. Soms moet men wel tot de conclusie komen, dat in dit opzicht het geweten van pers-men- schen is afgesleten of verstompt! De wereld in vogelvlucht Wind en water hebben in deze dagen wederom saamgezworen en hun gruwelijk spel gespeeld met schepen en menschen- levens. De storm blies, gierend van pret, de brooze vaartuigjes om en speelde de opvarenden in de zilte klauwen van de brullende zee. Zoowel op onze kust als op de kusten van Noord-Duitschland en Schot land heeft de Noordwester slachtoffers ge maakt. Het leven en het verkeer eischen, dat er mannen zijn, die hun levens wagen op de verraderlijke zee, welke vooral in de herfst, wanneer de winterstormen losbreken uit het hooge Noorden, zoo gevaarlijk is. De aarde draait onverstoorbaar voort, het leed is spoedig vergeten. In Spanje, waar de politieke storm nut, grooter verwoestingen aanricht dan de Noordwester, heeft het menschlievend in grijpen van het Roode Kruis ten bate van de vrouwen en grijsaards, die als gijzelaars worden vastgehouden, succes gehad, althans gedeeltelijk. Madrid heeft geen genade ge kend en geantwoord, dat geen „onschul- digen" werden vastgehouden. Wie als gijze laar wordt vastgehouden, is per se „schul dig". Doch in Bilbao heeft men wel succes gehad; de gijzelaars zijn daar vrijgelaten. De opmarsch naar Madrid blijft het as pect vertoonen van de laatste weken. Fran co's troepen rukken iederen dag verder op, maar zij kruipen blijkbaar als slakken, want nog steeds hebben zij de hoofdstad niet be reikt. De Madrileenen zetten er alles op om de hoofdstad te behouden en doen ver woede tegenaanvallen. Als het zoo doorgaat, kan het nog een tijd duren. HET HYPOTHEEKCOMMISSIEBESLUIT. Gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek over het derde kwartaal van dit jaar. De reeds vroeger door de afdeeling ge- rechteyijke- en armenzorgstatistiek van het Cntraal Bureau voor de Statistiek ge publiceerde gegevens betreffende het op 14 Maart van het vorige jaar in werking getrfeden Hypotheekcommissiebesluit zijn thans aangevuld me* de gegevens van het derde kwartaal van. dit-jaar. Het aantal ingediende verzoekschriften ter voorkoming van executie van lande lijke eigendommen was ook in dat kwar taal gering. In den tijd van 14 t/m. 31 Maart 1935 werden in totaal 70 verzoek schriften ingediend en in de daarop vol gende kwartalen resp. 100, 96, 112, 94 en 34; voor het tijdvak van 1 Juli t/m 30 Sep tember 1936 bedroeg het aantal 38. In laatstgenoemd kwartaal had geen enkel verzoekschrift betrekking op landelijke eigendommen gelegen in de provincie Groningen. Van de 38 ingediende verzoek schriften hadden er resp. 9, 9 en 6 betrek king op landelijke eigendommen gelegen in de provincies Zuid-Holland, Noord-Hol land en Gelderland. Onderstaand samenvattend overzicht j geeft verder cijfers betreffende afdoening der aanhangig gemaakte zaken. Aant. inged. verzoek schriften 170 208 128 38 Aant. geëind. zaken 136 196 158 40 Geëind. zaken d. intr. v. h. verzoekschrift 47 88 94 23 Bij ministeriëelep br. 14 i9 3 4 Bij beschikking v d. min. van Landb. èn visscherïj houdende niet-ont vankelij k- verklaring 11 26 19 4 Af wij z. van het verz. 64 62 41 3 Inwillig, van het verz. 111 Er bleven op 30 September jl. onafge daan 14 verzoekschriften. Onder de door intrekking van het ver zoekschrift geëindigde zaken zijn voor 1936 meegeteld 22 zaken, die op grond van de 9 Februari jl. in werking getreden Cri- sishypotheekaflossmgswet verwezen kon den worden naar den kantonrechter. Ver der zij ten aanzien van de gevallen van in trekking erop gewezen, dat er slechts en kele gevallen waren, waarbij de intrekking plaats had zonder dat de crediteuren door de commissie waren aangeschreven. De overige werden deels ingetrokken, voordat de zaak ter zitting was behandeld, deels nadat na verhoor der partijen de commis sie had aangegeven op welke wijze, naar hare meening, een minnelijke oplossing tot stand zou kunnen komen. Het aantal gevallen, waarin bij beschik king van den minister een verzoek werd ingewilligd, vermeerderde in het derde kwartaal met 1 sedert de indiening van het Besluit werden dus in totaal slechts 3 verzoekschriften ingewilligd. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND De nationalisten in het zicht van Ma drid. Een succes voor het Internat. Roode Kruis. (2de blad). Stormberichten uit het buitenland. (Buit. Ber., 2de blad). BINNENLAND. Het rapport der Commissie-Van Loon. ,2de blad). De storm van gisteren heeft nog meer slachtoffers geëischt: een der geredden van de Sch. 68 overleden. Vermoed wordt, dat ook de Sch. 179 is vergaan. (3de en 1ste blad). Branden tijdens het stormweer. (Gem. Ber. 3de blad). Auto met vier personen in het Dokkum- merdiep gereden. Een dokter verdronken. (Gem. Ber. 3de blad). LEIDEN. De 50.000ste rechtstreeksche aansluiting aan de Lichtfabrieken. (2de blad). DE VEERTIENDE VERJAARDAG VAN DEN MARSCH NAAR ROME. ROME, 28 October. (A.N.P.) Geheel Italië viert heden den 14den verjaardag van den marsch naar Rome. Ter nagedachtenis aan de 1547 zwart- hemden, die gedurende het bestaan van deze organisatie zijn gesneuveld, is een „Sacrarium" opgericht, dat heden werd onthuld. In tegenwoordigheid van den Duce werd een H. Mis opgedragen. Te elf uur hedenochtend waren alle fas cisten, die te Rome aanwezig zijn, bijeen gekomen op het Palazzo Venezzia met hun vaandels en standaarden om den .stichter van het imperium" te huldigen. Toen Mussolini verscheen werd hij luide toegejuicht. Eerst decoreerde hij de studenten, die zich hebben onderscheiden in den veld tocht in Abessinië. Vervolgens keerde hij terug in het Palazzo Venezzia en hield vanaf het balkon een toespraak, waarin hij o.a. zeide, na te hebben medegedeeld, dat het „Sacrarium" was onthuld, dat he den in geheel Italië openbare werken zul len worden begonnen. Indien, zoo vervolgde hij, het jaar 14 gunstig is geweest, het jaar 15 zal het niet minder zijn, want dit is ons geloof en onze wil, even puntig en gehard als het staal van onze bajonetten. Ons geloof is zoo sterk, dat het bij het ontmoeten van een hindernis, zich hier overheen werpt. De Duce besloot zijn rede met de woor den: Italië staat thans rechtop om tot den laatsten druppel bloed zijn overwinning en zijn imperium te verdedigen. De Wiener Sangerknaben in de Stadsgehoorzaal OP ZONDAG 1 NOVEMBER. DE NATIONALISTEN IN HET GEZICHT VAN MADRID. SEVILLA, 28 October. (A. N. P.). Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede, dat de aanval van de opstandelingen onder leiding van generaal Varela hen tot dicht bij Madrid heeft gebrachtt. Het vliegveld Getafe ligt open voor de stellingen der opstandelingen en de huizenzee van Ma drid kan met het bloote oog worden waar genomen. Het programma voor de buitengewone matinee van de Wiener Sangerknaben op Zondagmiddag 1 November a.s. des namid dags half drie in de Stadsgehoorzaal te Lei den zal een geheel nieuw en Weensch ka rakter dragen. Gegeven zullen worden een groep geeste lijke liederen, volksliederen van Franz Sohubert e.a. en een opvoering van een zangspel van W. A. Mozart „Die Betrogene Nachbarin". De opera zal door de Wiener Sangerkna ben wederom gespeeld worden in echte oud- Weensche costumes. De leiding berust in handen van Kapel meester Viktor Gomboz.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1