MADRID IN HET NAUW.
Franco's mannen dringen op.
BUITENLAND
NED. OOST-INDIE
BINNENLAND
otiM&kjz stuMen
DONDERDAG 22 OCTOBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
ALGEMEEN OFFENSIEF RONDOM
MADRID.
Gisteren is het bevel gegeven voor een
algemeen offensief der rechtsche troepen
aan alle fronten om Madrid.
Te 13 uur rukten infanterie en cavalle-
rie van het Zuiden, het Zuid-Westen, het
Westen en het Noord-Westen op, nadat de
stellingen der regeeringstroepen hevig ge
bombardeerd waren. Een groot aantal
vliegtuigen bestookte de linksche troepen
en maakte iedere actie van de luchtmacht
der regeering onmogelijk. De aanval was
in hoofdzaak geconcentreerd op Naval Car-
nero, dat om 5 uur door de rechtsche troe
pen werd bezet.
Gisteravond om 7 uur heeft radio-Te-
toean o.a. gemeld, dat volgens mededee-
ling van het hoofdkwartier te Valladolid
de troepen, die Siguenza bezet hadden, den
opmarsch hebben voortgezet en zich thans
te Jadraque op den weg naar Guadalajara
bevinden.
De regeering te Madrid treft toebereid
selen voor verplaatsing naar Catalonië.
President Azana heeft zich gistermorgen
met zijn gevolg naar het parlementspaleis
te Barcelona begeven, waarin thans zijn
officieel bureau is ondergebracht.
Caballero uitgefloten?
Radio-Sevilla bericht, dat volgens de
mededeelingen van vluchtelingen uit Ma
drid in de hoofdstad gróote verwarring
heerscht. Vrouwen en kinderen trekken
door de straten en roepen: „Wij willen
geen bloedvergieten meer: Wij eischen dat
de stad wordt overgegeven".
Minister-president Largo Caballero zou
vanaf het balkon van het regeeringspaleis
een verklaring hebben willen afleggen,
doch de menigte op straat zou hem hebben
uitgefloten.
Aanval op het Escurial begonnen.
Om elf uur gisteravond deelde de radio
club van Teneriffa mede, dat de aanval der
nationalisten op het Escurial is begon
nen.
De uit Siguenza komende troepen zetten
hun opmarsch naar Madrid voort zonder
tegenstand te ontmoeten.
AANVAL OP LAS NAVAS AFGESLAGEN
In een officieel communiqué deelt de
regeering mede, dat de opstandelingen Las
Navas hebben aangevallen, doch werden
teruggeslagen.
De regeeringstroepen hebben moedig ge
streden om een krachtigen aanval der op
standelingen in den sector van Siguenza
te niet te doen.
De opstandelingen hebben eveneens aan
vallen ondernomen in de zone van Terre
SabinanMira Bueno, doch de regeerings
troepen deden een verwoeden tegenaanval,
waarbij zij er in slaagden eenige gevan-
BELGIE.
REXISTEN-OPMARSCH VERBODEN.
Socialisten wilden zich reeds verzetten.
Zooals gisteren onder Telegrammen mee
gedeeld, hadden de Rexisten voor Zondag
a.s. een groote opmarsch naar Brussel aan
gekondigd. Zij wilden met 200.000 man
r.aar de hoofdstad trekken en daar tegen de
regeering-van Zeeland demonstreeren. Deze
manifestatie zou samenvallen met een bij
eenkomst van het socialistisch congres en
de socialisten beschouwden deze Rexisti-
sche opmarsch dan ook zonder meer als
een provocatie. Zij wilden hunnerzijds
100.000 aanhangers te Heysel laten manifes
teeren. Tevens zouden zich, naar zij ver
klaarden, duizenden in de Brusselsche
straten zich tegen den marsch der rexisten
verzetten.
De regeering heeft evenwel besloten, de
bijeenkomst van de Rexisten te verbieden.
- In een communiqué, dat na afloop van
den kabinetsraad, die gisteravond gehouden
is, is gepubliceerd, wordt o.a. met betrek
king tot het verbod van de Rexistische be
tooging medegedeeld, dat de regeering Van
meening is, dat in de tegenwoordige perio
de van economisch herstel iedere betooging
van dezen aard bezwaren en risico's met
zich medebrengt, waarvoor het land ge
spaard moet worden.
De kabinetsraad heeft in deze zitting
voorts zijn goedkeuring gehecht aan het
antwoord van België op het Britsche me
morandum aan de Locarno-staten van 17
September.
Voorts heeft de raad bepalingen vastge
steld van een wetsontwerp, waarbij de ope
ning van nieuwe eenheidsmagazijnen en
van groote warenhuizen wordt verboden
tot dat het parlement zich over deze kwes
tie zal hebben uitgesproken.
HONGARIJE.
DE REGEERINGSVERKLARING.
Daranyi legt den nadruk op de kwestie.
De nieuwe Hongaarsche minister-presi
dent Daranyi heeft gistermiddag in de Ka-
genen te maken en een hoeveelheid oor-
logsmaeriaal buit te haken.
ONDERHANDELINGEN OVER DE
OVERGAVE VAN BILBAO MISLUKT.
De onderhandelingen, welke zijn ge
voerd tusschen de vertrouwenslieden van
generaal Franco en de Baskische Separa
tisten over de capitulatie van Bilbao, zijn
mislukte, aangezien de Basken een alge-
meene amnestie verlangen alsmede erken
ning van de door Madrid toegekende auto
nome rechten. Generaal Franco wilde deze
eischen niet inwilligen.
DE NON-INTERVÈNTIE.
Duitschland wijst alle beschuldigingen af
De Duitsche regeering heeft gisteren
door haar zaakgelastigde te Londen een
nota aan den voorzitter der non-interven-
tie-commisise laten overhandigen, waarin
zij stelling neemt tegen de onlangs door de
regeering van Madrid en Sovjet-Rusland
geuite beschuldigingen, dat Duitschland het
wapen-embargo geschonden heeft.
In de Duitsche nota worden deze be
schuldigingen als volkomen onhoudbaar en
met de grootste beslistheid afgewezen. Te
vens heeft de Duitsche regeering de com
missie een groot aantal gevallen medege
deeld, waaruit blijkt, dat van Sovjet-Rus
sische zijde het wapen-embargo herhaalde
lijk geschonden is.
Ook Praag ontkent.
Ten aanzien van de verklaring van den
verdediger van Oviedo, generaal Aranda,
dat de regeeringstroepen Tsjechi-Slowaak-
sche wapenen gebruikten, deelt het Tsje-
cho-Slowaaksch persbureau mede, dat ge
durende den burgeroorlog in Spanje de
regeering te Madrid geen wapens in Tsje-
cho-Slowijke heeft besteld. Ook zijn haar
geen wapens of uitrustingstukken door
Tsjecho-Slowakije verkocht. De regeering
van Tsjecho-Slowakije houdt zich nauw
keurig aan de bepalingen van de niet-in-
menging in Spanje.
mer zijn regeeringsprogramma uiteengezet.
Hij zeide, dat er geen enkele wijziging zal
komen in de groote lijnen der buitenland-
sche politiek.
„Wij zullen aldus zeide hij de con
structieve vredespolitiek blijven volgen op
de basis waarvan wij tot dusverre hebben
samengewerkt met een geheele reeks Euro-
peesche staten. De vriendschapsbanden
zullen gehandhaafd en zelfs versterkt wor
den. Wij zullen natuurlijk groote aandacht
schenken aan de goede traditioneele be
trekkingen met Duitschland. Gevoelens van
erkentelijke vriendschap koesteren wij voor
Polen en Bulgarije, die hebben gedeeld in
den nationalen rouw. Intusschen is de sa
menwerking tusschen Hongarije en zijn
vrienden tegen niemand gericht: wij stre
ven naar een algemeene verzoening. Het
land wenscht zich te verzekeren van de
vriendschap van Engeland en zou zich ver
heugen in een vriendschappelijke ontwik
keling der betrekkingen met Frankrijk op
de basis van erkening der wederzijdsche
belangen.
In de toekomst, aldus vervolgde de pre
mier, zullen wij dein toestand der Hongaar
sche minderheden in de naburige landen
zeer aandachtig volgen. Hoewel wij gaarne
erkennen, dat de Volkenbond heeft kun
nen medewerken aan de oplossing van
eenige gecompliceerde kwesties, moeten wij
beslist constateeren, dat de Bond zich ten
aanzien van de bescherming der minderhe
den niet bewust is van zijn nobele taak.
Hongarije zal nooit ophouden aan te drin
gen op verbetering in den toestand der
Hongaarsche minderheden, zoowel door
middel van den Volkenbond als door an
dere wettige middelen.
Het is overbodig te zeggen, dat op de
zelfde wijze zal worden getracht, verwe
zenlijking der andere desiderata te ver
krijgen".
Daranyi verklaarde verder, dat de regee
ring de gerechtvaardigde cultureele en
economische belangen der vreemde min
derheden in Hongarije erkent.
RUSLAND
STEEDS NIEUWE ARRESTATIES.
Oekrainers gefusilleerd.
Naar het Duitsche Nieuwsbureau mee
deelt, wordt te Warschau van welingelich
te zijde vernomen, dat in de Sovjet-Unie
een aantal Oekrainers werd gefusilleerd,
die nog niet lang geleden uit Oost-Polen
i naar de Sovjet-Unie zijn gevlucht. Op dc
lijst van de slachtoffers staan o.a. de ge-
i broeders Kossak, die vroeger een leiden
de rol hebben gespeeld in de West-Oekrain-
sche coijimunistische partij.
Naar verder verluidt zijn ook in het Ver
re Oosten verscheidene hooge functionna-
rissen van leger, partij en regeering gear
resteerd, o.a. alle districts-secretarissen der
partij, de voorzitter van de comsomol in
het Verre Oosten, Kogan, en een aantal
aanhangers van maarschalk Bluecher, de
opperbevelhebber van het Oostelijke roo-
de leger.
De toenemende zelfstandigheid van Blue
cher in het Verre Oosten zou te Moskou be
zorgdheid wekken. In Moskou wordt ver
teld, dat zekere aanwijzingen bestaan, wel
ke wijzen op het voornemen van Bluecher
om de machthebber in het Kremlin de ge
hoorzaamheid op te zeggen. Bluecher heeft
alle garnizoenen in het Verre Oosten ach
ter zich.
Tenslotte deelt het Duitsche Nieuwsbu
reau nog mede, dat eergisteren de beman
ning van den kruiser „Gilak" aan het mui
ten is geslagen. Men is erin geslaagd den
opstand te dempen en de muiters, aan wel
ker hoofd een oude communist, Schymo-
najef genaamd, stond, te arresteeren.
PALESTINA.
BOOM UIT PARK VAN WINDSOR
GEVELD.
De verleden jaar door wijlen koning
George V van Engeland uit het park'van
het kasteel van Windsor voor Palestina
geschonken en in tegenwoordigheid van den
Britsöhen hoogen commissaris door de ver
tegenwoordigers der Joodsche organisaties
op plechtige wijze geplante „konings-jubi-
leum-boom" werd gisteren door onbekend
gebleven daders geveld.
De boom, welke in het zjg. Jubileum
bosch bij Jeruzalem stond, was tijdens de
onlusten in Palestina bijzonder scherp be
waakt.
BRITSCH-INDIE.
DE ONLUSTEN TE BOMBAY.
Alle voorzorgsmaatregelen van de po
litie hebben niet kunnen verhinderen, dat
nog in drie gevallen te Bombay werd ge
tracht brand te stichten.
De politie is uitgerust met geweren en
de streken, welke nog door ongeregeldhe
den worden geteisterd, zijn omsingeld. Bij
huiszoeking zijn talrijke wapenen in beslag
genomen en reeds zijn 200 personen tot
stokslagen veroordeeld.
NA DE RAMP VAN DE „VAN DER
WIJCK".
Plaatsen op de Woensdag vertrokken
„Johan de Witt" bleven ledig....
Aneta seint uit Batavia: Bij het vertrek
van de „Johan de Witt" gistermorgen van
Tand jong-Priok, was een tragische noot,
dat de plaatsen, welke besproken waren
door passagiers van de „Van der Wijck"
ledig bleven. Voor deze boot was tot Sin
gapore geboekt door den heer Exley, super
intendent-engineer van dé Straits Steam
ship Cy., die begin 1937 zou worden ge-
pensionneerd en die thans nog wordt ver
mist. De heer Franken, die eveneens voor
de „Johan de Witt" boekte, is in het zie
kenhuis te Soerabaja opgenomen in ver
band met zijn overspannen zenuwen.
De gezagvoerder van de „Van der Wijck",
de heer Akkerman, die zeven uur in het
water ronddreef, bemerkte op een gege
ven moment in zijn nabijheid mevrouw
Hartman en haar baby. Hij bond deze aan
zich vast teneinde te voorkomen, dat zij
zouden afdrijven.
Nadat twee visschersprauwen, boordevol
met geredden, waren gepasseerd, werden
mevrouw Hartman, haar baby en de heer
Akkerman door een derde prauw opgeno
men en aan land gebracht.
Onze minister van koloniën, dr. Colijn,
heeft den gouverneur-generaal verzocht om
aan de nabestaanden van de bemanning en
passagiers, die bij de ramp van de „Van
der Wijck" zijn omgekomen, zijn oprechte
deelneming te betuigen. De gouverneur-
generaal heeft hieraan onmiddellijk gevolg
gegeven.
Verhaal van een ooggetuige.
Een der geredde passagiers van de
„Van der Wijck", de heer A. M. Schoevers,
directeur van de algemeene Volkscrediet-
bank, keerde te Batavia terug. In een on
derhoud, dat hij had met een vertegen
woordiger van Aneta, verklaarde de heer
Schoevers, dat de „Van der Wijck" in feite,
niet kapseisde, doch zwaar overhellend in
de diepte zonk. De heer Schoevers ver
klaarde voorts, dat hij na het vertrek uit
Soerabaja niets bijzonders had bespeurd,
doch toen hy om 1 uur ontwaakte hoorde
hij een geluid alsof het regende. Even la
ter aan het dek komende bleek hem dat
aan de stuurboordzijde het promenadedek
reeds gelyk lag met het water. Even later
zag hij, dat de officieren en inlandsche
schepelingen onder het geroep tot de pas
sagiers van „Naar de sloepen" de reddings
booten trachtten te vieren, terwijl de
stoomfluit loeide.
Plotseling gingen alle lichten uit, waar
op even later de „Van der Wijck" bijna
geruischloos in de diepte verdween. Hier
bij speelden zich hartroerende tooneelen af.
De heer Schoevers, die gedurende zeven
uur met de anderedrenkelingen rond
dreef, sprak na zijn redding den gezag
voerder. Deze was vol lof over het per
soneel, dat tot op het laatste moment op
zijn post bleef.
De tweede werktuigkundige, die nog
trachtte het schip te redden door water
en olie in tanks over te pompen, slaagde
er in tijdig de vuren te dooven, waardoor
ketelontploffingen zijn voorkomen."
Mevr. Brandes overleden.
De passagiere Mevrouw Brandes, die ge
wond was, is gisteravond aan de bekomen
verwondingen overleden.
Een onderzoek door den havenmeester
van Soerabaja naar de oorzaak van den
ramp, is in vollen gang.
Het stoffelijk overschot van mevrouw
Wisse, is gistermiddag onder de allergroot
ste belangstelling ter aarde besteld.
De „Banckert" is thans te Soerabaja te
ruggekeerd. Echter is thans een bebake-
ningsvaartuig ter plaatse, dat op de plaats
waar de „Van der Wijck" onderging, een
wrak-boei met groen licht heeft neerge
legd.
Als merkwaardige bijzonderheid kan
nog worden vermeld, dat de K. P. M.-
stoomer „Reaal" om 00.55 uur de „Van der
Wijck" op korten afstand passeerde. Toen
echter was niets bijzonders te bemerken.
Tien minuten later echter ging de „Van
der Wijck" naar de diepte. Het echtpaar
Raaff, waarvan de man is verdronken,
sliep nog toen de sirene begon te loeien.
Zij haastten zich om aan dek te komen,
waar zij in een sloep werden ingedeeld.
Toen de „Van der Wijck" zonk, werd de
heer Raaff uit de sloep geslingerd, waar
door hij bewusteloos werd, terwijl de sloep
even later omsloeg. Mevrouw Raaff, die
een reddingsgordel wist te grijpen, greep
toen haar in de nabijheid drijvenden echt
genoot bij zijn borstrok, welke echter
scheurde, waarop de heer Raaff kort daar
na in de diepte verdween.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DIJKDOORBRAKEN IN BELGIë.
De Noordwesterstorm der laatste dagen
heeft het water in de Schelde en haar zij
rivieren doen stijgen. Op twee plaatsen, n.l.
bij de brug van Waesmunster en bij de ge
meente Zele zijn de dijken bezweken, waar
van overstroomingen het gevolg waren.
Alle maatregelen zijn getroffen om de ga
ten te dichten.
BRAND TE SAN DIEGO.
Te San Diego in Californië heeft een ge
weldige brand in de zakenwijk een geheel
blok huizen vernield. Volgens raming van
de deskundigen bedraagt de schade meer
dan twee millioen dollar.
KRANKZINNIGE VERMOORDT ZES
MENSCHEN.
In het Frahsche bergdorp Lardiers bij
Forcalquier heeft een achttienjarige hout
hakker in een aanval van krankzinnigheid
een geheel gezin, bestaande uit vijf per
sonen en een herder met zijn jachtgeweer
neergeschoten. De dader is vervolgens ge
vlucht en is nog niet teruggevonden.
Eenige jaren geleden is de vader van
den dader in een krankzinnigengesticht op
gesloten.
ROOVENDE MAS AI-KRIJGERS DOOR
VLIEGTUIGEN OPGESPOORD.
Met behulp van vliegtuigen is de Brit
sche politie er in geslaagd, roovende krij
gers van de Masai-stam op te sporen. Deze
krijgers die nog geregeld rooftochten hou
den, hadden onlangs een bezoek aan een
nederzetting gebracht, 600 stuks vee ge
stolen en verscheidene inboorlingen ge
dood. De bewoners der nederzetting ach
tervolgden de roovers, maar werden op
de vlucht gedreven. De Masai schoten
daarbij met vergiftige pijlen.
De politie trok er met vliegtuigen op
uit en het gelukte haar, een deel van de
roofzuchtige bende te ontdekken. Bij de
grens van Kenya worden daarop 55 ge
wapende mannen aangetroffen, die zich
overgaven zonder weerstand geboden te
hebben.
U dacht bnmers, dat o nog best
vóór die andere auto het kruispunt
kon passeeren! Maar langs
den weg moet u dat niet „den
ken", u moet 't zeker wetenl
y
HET HUWELIJK VAN PRINSES
JULLANA EN PRINS BERNHARD.
Nationaal geschenk.
Het „U. D." zegt van welingelichte zyde
te vernemen, dat Hare Koninklijke Hoog
heid Prinses Juliana er in toegestemd heeft
als algemeen huwelijksgeschenk van het
geheele Nederlandsche volk een jacht, be
stemd voor de vaart in de West-Europee-
sche wateren te aanvaarden.
Een huwelijksgeschenk voor de Prin
ses van vrouwen uit de hoofdstad.
Onder den naam comité „Vrouwen van
Amsterdam" voor de aanbieding van een
huwelijksgeschenk aan H. K. H. Prinses
Juliana heeft zich daar ter stede een
groot aantal vrouwen van vrijwel alle
richtingen en uit alle kringen vereenigd
tot een comité, welks taak het zal zijn, op
zoo ruim mogelijke schaal het denkbeeld
te propageeren om Prinses Juliana bij
haar huwelijk een geschenk aan te bie
den namens de vrouwen van Amsterdam
en om voor dit doel de benoodigde gelden
te verzamelen.
Dezer dagen is ten huize van mevrouw
de VlugtFlentrop een persconferentie
gehouden, waarin omtrent den gang van
zaken een en ander werd medegedeeld.
Hierbij bleek, dat reeds een uitgebreid
comité werd gevormd, waarvan douarière
Th. van LoonEgidius, dame du palais
van H. M. de Koningin, het eerelidmaat
schap en mevrouw C. de VlugtFlentrop,
echtgenoote van Amsterdam's burgemees
ter, het eere-presidium hebben aanvaard.
Dit comité bestaat uit ruim twee honderd
vijftig vrouwen van uiteenloopende rich
ting en maatschappelijke positie. Uit deze
breede schare, die vrijwel alle lagen der
bevolking omvat, werd een werkcomité
gerecruteerd, waarvan het dagelij ksch be
stuur bestaat uit de dames A. L. Rahu-
senHooft, voorzitster, F. G. Vattier
KraaneDaendels en A. C. Schippers, res
pectievelijk eerste en tweede secretaresse
en mevr. E. Testa baronesse van Wijnber
gen, penningmeesteres.
Omtrent den aard van het geschenk zul
len zoo spoedig mogelijk nadere bijzonder
heden bekend worden gemaakt. Men stelt
er grooten prijs op, het geschenk in over
leg met de Prinses te kiezen en wel zoo
danig dat- het een werkverschaffingsobject
zal kunnen vormen.
De organisatie van boomplant-
dagen.
De Centrale vereeniging voor school-
werktuinen en boomplantdagen in Neder
land heeft aan de gemeentebesturen in
Nederland een mededeeling gezonden,
'waarin o.m. gezegd wordt: Allerwege is
men in den lande bezig voorbereidingen
te treffen v. feestelijkheden ter gelegenheid
van he huwelijk van Prinses Juliana en
Prins Bernard. Daar nu deze bijzondere
gebeurtenis valt in een jaargetijde, waarin
bomen geplant kunnen worden, zal er
wellicht in vele gemeenten als onderdeel
van de feestelijkheid gedacht worden aan
het planten van een herinneringsboom.
Het bestuur van de centrale vereeniging
verklaart gaarne voorlichting te willen ge
ven bij het organiseeren van een feestelij
ken boomplantdag met de jeugd.
Binnenkort zal de jeugd van 's-Graven-
land, op initiatief van de vereeniging, een
boom als herinnering aan de vorstelijke
verloving planten voor het landgoed Sper
wershof van jhr. W. F. Röell.
Prins Bernhard wordt officier
der blauwe huzaren.
Op den dag van zijn huwelijk met Prin
ses Juliana zal Prins Bernhard zoo ver
neemt de „Tel." gekleed zijn in de uni
form van officier der blauwe huzaren. Dat
zal dus de eerste uiterlijke manifestatie
zijn van 's Prinsen opneming in het Korps
officieren der Nederlandsche landmacht.
Vermoedelijk zal de Prins worden be
noemd bij het eerste regiment huzaren, dat
onder commando staat van den luitenant
kolonel K. G. van der Mandele, en dat is
samengesteld uit het eerste half-regiment
huzaren te Amersfoort en het vierde half-
regiment huzaren te Deventer. In welken
rang de Prins zal worden benoemd is nog
niet bekend. Zijn particulier secretaris, jhr.
ir. W. G. Röell, behoort als reserve-eerste-
luitenant eveneens tot het eerste regiment
huzaren.
Prinselijk paar Vrijdag terug naar ons land.
Aanstaande Vrijdag, aldus de „Tel.", zul
len Prinses Juliana en Prins Bernhard de
terugreis van Reckenwalde, waarschijnlijk
per auto, aanvaarden. Zij zullen bij vrien
den in de omgeving van Berlijn lunchen
en van daar den tocht naar Nederland
voortzetten.
BOSKOOP LUISTERT HET VORSTELIJK
HUWELIJKSFEEST OP.
Ter medewerking aan de versiering van
1 enkele vertrekken van het Koninklijk Pa-
I leis te 's-Gravenhage, ter gelegenheid van
het a.s. huwelijk van Prinses Juliana met
Prins Bernhard hebben zich ruim negentig
plaatselijke vereenigingen te Boskoop aan
gemeld.
Met de algemeene leiding der versiering
zijn belast de heeren mr. E. P. Verkerk,
burgemeester van Boskoop, voorzitter, H.
W. E. Struve. boomkweeker te Boskoop,
secretaris en C. Plaatsman, directeur van
het kantoor Boskoop der Rotterdamsche
Bank vereeniging, penningmeester. Daar
naast zijn enkele commissies gevormd, t.w.
een plan-commissie, een technische-com
missie, een plantenmateriaal-commissie en
een financieele commissie.
Bij de versiering, die uoor een serieuze
voorbereiding wordt voorafgegaan, zal uit
sluitend Boskoopsch bloemen- en planten-
materiaal worden gebruikt.
en Son oool aeScAenien
