Groote scheepsramp in
Ned. Indië
A.L.M.A.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De „Van der Wijck11 gekapseisd
en omgeslagen
Een zeventig-tal personen nog vermist
28ste Jaargang
DINSDAG 20 OCTOBER 1936
No. 8551
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitteti'ing:
Voor Leideo 19 cent pei week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week t 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Oorzaak van de ramp ligt in het duister
Hedenmorgen in de vroegte is het stoomschroefschip „Van den Wijck" van
de Kon. Paketvaart Maatschappij 15 mijl ten Noorden van Tandjong Pakis
aan Java's Noordkust tusschen Soerabaya en Semarang gekapseisd en om
geslagen. Aan boord bevonden zich, inclusief de bemanning twee honderd vijf
tig personen.
Ofschoon velen gered zijn, worden toch nog meer dan 70 personen vermist.
Van de opvarende passagiers worden op het oogenblik nog vermist: het
echtpaar G. P. Carli, de heer S. Raaff, de heer Exley, mevrouw Wisse en
baby, de heer J. van Egmond'en bet echtpaar Matatia met twee kinderen.
Van de bemanning worden nog vermist: de marconist M. J. Uytermerk,
de ladingklerk I. J. M. Hengst, de leerling-ladingklerk J. Latuperissa.
Voorts worden van de bemanning en dekpassagiers nog 59 inladers vermist,
wier namen nog niet bekend zijn.
Van de passagiers werden gered: de heer M. Franken, het echtpaar R. H.
Kamer, de heer A. Cranen, mevrouw S. Raaff, de heer H. Mangelaar
Meertens, de heer E. C. Hudson, de heer Rochester, het echtpaar D. Polsky,
de heer A. M. Schoevers, de heer G. G. Gerdingh, mevrouw Hartman met
twee kinderen en mevrouw Bran des.
Van de bemanning werden gered: de gezagvoerder B. C. Akkerman, de
stuurlieden H. J. M. Hermsen, C. Harder, H. C. Verseput, en J. F. Stada, de
werktuigkundigen G. A. Weyhenke, Chr. van Oversteeg, H. G. Geysen, J. H.
Bax, A. L. Goossens, A. F. G. Smeets en P. Lolkema.
Voorts zijn van de bemanning en de dekpassagiers gered 121 inlanders,
waarvan de namen nog niet bekend zijn.
De kantoren van alle scheepvaartmaatschappijen heschen na het bekend
worden van de ramp de vlaggen halfstok.
Weersomstandigheden kunnen in geen geval oorzaak van de ramp geweest
zijn, het weer was goed en de wind was matig. Ter plaatse waar de ramp
geschiedde, stond 22 Meter water.
De commandant van de marine te Soera
baya ontving hedennacht te 2 uur het ra-
diosein van de „Van der Wijck" van de K.
P. M., dat dit schip zwaar overhelde. De
marine nam onmiddellijk maatregelen.
Men berekende, dat het schip, dat 21 uur
uit Soerabaja naar Semarang was vertrok
ken, ter hoogte van Tandjong Oedjoeng
Banka moest zijn.
Hedenmorgen bleek het schip te zijn
vergaan op 15 mijl ten Noorden van Tand
jong Pakis. Dorniervliegtuigen, die uit
Soerabaja derwaarts gezonden werden heb
ben vele drenkelingen waargenomen.
De „Reaal", eveneens een schip van de
Paketvaart, was in de omgeving.
Te 5.30 uur is de mijnenlegger „Nigel"
uit Soerabaja naar de plaats van het on
heil vertrokken, evenals alle andere mij
nenvegers, alsmede de „Banckert" en ze
ven Dorniers benevens twee vliegtuigen,
tuigen.
In den afgeloopen naoht kreeg het s.s.
„Van der Wijck", tijdens gunstig weer,
eenige uren na het vertrek uit Soerabaja
naar Semarang, zware slagzij, waardoor
het schip binnen enkele minuten zonk, na
dat nog het noodsein „S.O.S. zware hel
ling" was uitgezonden.
Het schip voer in den sneldienst van de
K.P.M.
Van de 226 opvarenden zijn tot dusverre
154 gered, terwijl 72 worden vermist, on
der wie acht Europeesche passagiers, drie
Europeesohe kinderen en drie Europeesche
leden van de bemanning. De overigen be-
hooren tot de inlandsche bemanning en de
inheemsohe passagiers.
Nader wordt uit Soerabaja gemeld, dat
de mijnenvegers reeds teruggekeerd zijn,
terwijl de „Bancker", het gouvernements
vaartuig „Rigel" en het K.P.M.-schip
„Reaal" met zonsondergang worden terug
verwacht.
Momenteel wordt de zee rondom de plaats
van de ramp, met een zeer ruime straal,
zoowel te water als vanuit de lucht, afge
zocht, zoodat het practisch kan worden
aangenomen, dat na dit zoeken geen ver
dere drenkelingen kunnen worden aange
troffen.
De mogelijkheid is echter niet uitgeslo
ten, dat nog hier of daar aan de kust door
visschersprauwtjes enkele overlevenden
zijn aangebracht.
Drie-en-veertig personen van de „Van
der Wijck" zijn door marine-vliegbooten
opgepikt en veilig te Soerabaja aan land
gebracht.
Acht Europeanen en een-en-dertig inlan
ders zijn te Brombong aan wal gezet
(Waarschijnlijk is hier de plaats Broem-
boeng bedoeld, niet yer van Semarang ge
legen). Deze redding geschiedde door vis-
schersbooten.
Verder zijn twee-en-twintig personen ge
zien in een sloep.
Verder trof men nog veilen aan die op zee
dreven, terwijl zij zich boven water hiel
den door zich vast te ^houden aan stoelen
en tafels.
Aan boord van de „Van der Wijck" be
vonden zich 22 volwassen Europeesche pas
sagiers met 5 kinderen, alsmede ongeveer
100 inlandsche dek-passagiers. De beman
ning bestond uit den gezagvoerder, elf offi
cieren, den marconist, den hofmeester, vijf
klerken en 80 man inlandsch personeel.
Tot 12 uur vanmiddag (Java-tijd) was
bekend, dat gered waren: 14 Europeesche
passagiers, 2 kinderen, de gezagvoerder,
alle officieren, de hofmeester, 3 klerken en
121 inlanders .(passagiers en bemanning).
Derhalve worden nog vermist: 8 Europea
nen (passagiers), 3 kinderen, de marconist,
2 klerken en ongeveer 59 inlanders.
De pogingen tot redding der vermisten
worden met onverminderde energie voort
gezet.
EEN GOED EN STABIEL SCHIP.
Het schip werd 21 September in het dok
te Tandjong Priok opgenomen voor een al-
geheele schoonmaak en voor inspectie. 12
October kon de „Van der Wijck" weer uit
het dok gaan en nam het den dienst van
de „Ophir" over. Op 13 October vertrok de
„Van der Wijck" naar Makassar, nadat het
schip door den havenmeester op reddings
materiaal was geïnspecteerd en nadat een
nieuw passagiers-certificaat was uitgereikt.
De „Van der Wijck" stond bekend als
een stabiel, goed schip, waarmede nooit
eenig ongeluk was gebeurd. Gezagvoerder
was de heer B. C. Akkerman, die tot de
vier oudste gezagvoerders bij de K.P.M. be
hoort. De kapitein had 31 Juli te Soera
baja zijn zilveren dienstjubileum gevierd,
waar hij door den agent namens de direc
tie was gelukgewenscht.
De wereld
in vogelvlucht
DE K. P. M. BOOT VAN DER WIJCK.
Het voornaamste bericht van heden is de
tragische ondergang van het schip der K.
P. M. de „Van der Wijck" aan de Noord
kust van Java ter hoogte van Tandjing Pa-
kis, tusschen Soerabaya en Semarang.
Het schip had nauwelijks eenige uren de
haven van Soerabaya verlaten of het
maakte zware slagzij en sloeg om. De zee
was kalm en het vaarwater diep genoeg,
het schip was stabiel en volkomen zee
waardig, zoodat de ramp vooralsnog een
raadsel is. Door het omslaan van het schip
geraakten passagiers en bemanning, teza
men 250 personen, te water. Sommigen
schijnen een boot te hebben kunnen vieren;
anderen hielden zich drijvende aan allerlei
wrakhout. Onmiddellijk snelden verschil
lende vaartuigen te hulp en het laat zich
aanzien, dat de meeste drenkelingen kon
den worden gered. Er zijn evenwel nog
een 70-tal vermisten, passagiers, beman
ning en inlanders. Deze vermisten behoe
ven nog niet als verloren te worden be
schouwd, daar schepen en vaartuigen van
allerlei slag aan het reddingswerk deel
nemen.
Een prettiger bericht is dat van de aan
komst van mr. Ekins te New-York. Hij
heeft de reis rond de wereld volbracht in
den record-tijd van nog geen 19 dagen. Hij
is zijn concurrenten ver vooruit gebleven,
want dezen zitten nog steeds op Manilla.
Wij zijn juist daarom zoo verheugd over
het succes van mr. Ekins, omdat hij zijn
record te danken heeft aan de K. L. M. en
de K. N. I. L. M., welke beide Holland-
sche maatschappijen dus mede profiteeren
van de reclame, door deze wereld-race ge
maakt.
Uit Spanje is weinig nieuws gekomen.
Oviedo is door de nationalisten ontzet, maar
volgens mededeelingen van de Madrileen-
sche regeering zouden de regeeringstroepen
den ring om de stad weer gesloten hebben,
zoodat de bevrijders nu zelf tot belegerden
zouden zijn geworden. Of het waar is, is een
andere kwestie. President Azana schijnt
het te benauwd te hebben gekregen in de
Spaansche hoofdstad. Hij heeft ten minste
een „bezoek" gebracht aan Barcelona, dat
veiliger ligt.
HET VERGAAN VAN DE „OKEANIS".
Omtrent de redding van de opvarenden
van de „Okeanis" (zie Gem. Ber., 3de blad)
moet uit een nader bericht worden opge
maakt, dat de bemanning niet door de
„Beursplein" aan boord is genomen. Wel
zouden de beide sloepen langszij het schip
hebben gelegen, doch toen werd besloten
zich naar het Grieksche s.s. „Belgion" te
begeven, dat zich eveneens in de nabijheid
bevond.
De „Okeanis" had een groot gat ter
hoogte van de vuurplaat, zoodat het zeer
waarschijnlijk is, dat hierdoor de vuren
zijn gedoofd en het schip als gevolg hier
van onbestuurbaar werd. Vanmiddag om
half een was het schip nog niet gezonken.
Het dreef door den noorden wind en de
eb zeer snel in zuidelijke richting en be
vond zich op genoemd tijdstip op twintig
mijl ten zuiden van IJmuiden.
De sleepbooten Witte Zee en Utrecht
ondernemen als het ware een wedloop om
het eerst bij het schip te zijn. Het is niet
uitgesloten, dat men er in slaagt het schip
binnen te brengen. De „Neeltje Jacoba" is
inmiddels naar IJmuiden teruggekeerd.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
President Azana brengt een bezoek aan
Barcelona. Volgens de Spaansche regee
ring zou de ontzette stad Oviedo opnieuw
zijn ingesloten. (2de blad).
De neutrajiteitsverklaring van
Leopold van België. (2de blad).
koning
Het stoomschip van de Kon. Pakketvaart
Mij., de „Van der Wijck" gekapseisd bij
Tandjong Pakis. Vele vermisten (1ste
blad).
Mr. Ekins in New York terug. (Lucht
vaart, 3de blad).
BINNENLAND.
De kostprijs van het brood. (2de blad).
De disconto-verlaging. (2de blad).
Het Grieksche s.s. „Okeanos" hedenmor
gen tijdens stormweer op de Noordzee ge
zonken; de opvarenden gered. (Gem. Ber.,
3de blad).
Hoe de voortvluchtige Alkmaarder heeft
rondgezworven. (Gem. Ber., 3de blad).
Roofoverval op ouden man te Zevenhui
zen. (Gem. Ber., 3de blad).
ERNSTIG TREINONGELUK IN
FRANKRIJK.
Twee dooden, vier licht, een zwaar
gewonde.
PARIJS, 20 Oct. (A.N.P.). De express-
trein ParijsBazel, die gisteravond om 10
uur uit Parijs is vertrokken en die om half
twee vannachfstoppen moest te Foulain,
tusschen Langres en Chaumont is aange
reden door den sneltrein BoulogneBazel.
Twee personen werden door deze botsing
gedood, vier bekwamen lichte verwondin
gen, een persoon werd zeer ernstig^ewond.
Tegen acht uur vanmorgen waren de
rails weer vrijgemaakt, zoodat het trein
verkeer normaal hervat kon worden.
BOTSING TUSSCHEN PERSONEN- EN
GOEDERENTREIN.
Drie dooden, 23 gewonden.
UNGWAR, 20 Oct. (A.N.P.). Tijdens een
botsing tusschen een personen- en een goe
derentrein bij het station Tacevo (Tsjecho-
Slowakije) zijn drie personen om het leven
gekomen, terwijl 23 anderen gewond wer
den. Het ongeluk was ontstaan, doordat de
machinist van den personentrein die door
een explosiemotor werd gedreven, tijdens
den rit door de uit den motor komende ben
zinedampen werd bedwelmd en het be
wustzijn verloor. De onbestuurde trein ijlde
toen met volle snelheid tegen den goederen
trein.
PROGRAMMA VAN DINSDAG.
7^21034 Tentoonstelling geopend. Entree 25 cent. Medische Missie
tentoonstelling. Entree 10 cent.
834 uur Missiefilm „Bloed over Japan", ingeleid door prof. dr. C. C.
Berg. Entree 50 cent. (Entree-bewijs is tevens toegangsbewijs
voor de tentoonstelling).
PROGRAMMA VAN WOENSDAG.
93412 uur, 234534 uur en 7]41034 uur Tentoonstelling geopend.
Missietentoonstelling ('s morgens gesloten). Entree 10 cent. In de
middag- en avonduren is de entree slechts 10 cent.
8)49J4 uur Lezing met lichtbeelden door Pater dr. Borromaeus O. M.
Gap., over „Afscheiding en Hereeniging der Oostersche Kerken".
Toegang gratis voor tentoonstellingbezoekers.
8 en 934 uur Missiefilm „Bloed over Japan". Entree 35 cent. (Entree
bewijs is tevens toegangsbewijs voor de tentoonstelling).
