DE STAD OVIEDO ONTZET. RIJKSPENSIOEN VfiV Na drie maanden zware belegering. MAANDAG 19 OCTOBER 1936 DE LE1DSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 HOE OVIEDO ONTZET WERD. De radiozender van Cadiz heeft Zater dag een algemeen beroep gedaan op alle Spanjaarden en aangekondigd, dat Oviedo ontzet is door een colonne, bestaande uit „Terzios" en geregelde troepen. Deze colonne bereikte de stad Zaterdag middag om half zes. Radio Cadiz wijst op het belang dezer overwinning, welke hij een tweede over winning van Toledo noemt. Ten opzichte van den val van Oviedo deelt een communiqué nog het volgende mede: Na de bezetting van den berg Na- rango, vroeg op den dag, zijn drie storm- compagniën en vrijwilligers uit Galicië als eersten de stad binnengedrongen. Vervol gens trokken de „regulares" en' de solda ten van het vreemdelingenlegioen langs een andere zijde in de stad. Een officier begaf zich terstond naar het radiostation, teneinde de bezetting der stad bekend te maken. Het oprukken der nationale troe pen was voorafgegaan door een intensief bombardement. De verliezen der regeerings troepen zijn zwaar. In een communiqué betreffende het ont zet van Oviedo, dat te la Coruna werd uit gegeven, wordt gemeld, dat de mijnwerkers zonder overdrijving verliezen hebben gele den ten getale van 4000. Na drie maanden van beleg. Zaterdagavond, precies te half negen kon generaal Aranda nabij het Noorder station in de Callë Uria zijn bevrijder, ko lonel Martin Alonso, begroeten. Deze be groeting beteekende het einde van een belegering, die Oviedo drie volle maanden te doorstaan heeft gehad. Tijdens het beleg is de Stad dagelijks gebombardeerd. De schade, die in artistiek opzicht aan de stad is toegebracht, is onberekenbaar. Het totale aantal slachtoffers is nog niet bekend, maar volgens de rapporten van het garnizoen zou het ruim 1000 gesneu velden en gewonden manschappen bedragen Het meerendeel der officieren is gedood. Vijf hoofdofficieren en 35 officieren zijn gesneuveld, de burgerbevolking had vrij wel geen levensmiddelen meer. zoodat er een veertigtal vrachtwagens leeftocht naar Oviedo gezonden zijn. De bevrijding der stad is bijzonder moei lijk geweest. Aanvallen en tegenaanvallen volgden elkander gedurende vier dagen zonder ophouden op. De beslissende actie werd pas ingezet toen de tegenstanders op 16 October een tegenaanval hadden ge daan en daarbij verscheidene duizenden dooden op het slagveld hadden moeten ach terlaten. Na een korte voorbereiding der artillerie werd toen bij het aanbreken van den dag, 17 October, een aanval gericht op 8 km. afstand van de vijandelijke ver schansingen. Om half twaalf was de eerste etappe achter den rug, en was de berg Naranto bezet, om drie uur des middags was de tweede étappe voltooid met het overste ken van de rivier Nora. Vanaf dat moment lieten de regeeringstroepen de loopgraven in den steek, en trokken zij terug in de richting van Gijon en Aviles. De laatste felle strijd werd geleverd in de omgeving van het Noorderstation en de eerste huizen van de Calle de Uria. Tenslotte rukten de „regulares" in den loop van den middag de voorsteden bin nen. Wat Madrid over Oviedo meldt. Een officieel communiqué van Madrid deelt mede, dat de regeeringsstrijdkrachten Oviedo bijna geheel bezet hebben en dat de opstandelingen zich er op zekere 'plaat sen hebben verschanst. In den sector Gaspe hebben de regee- ringsgetrouwen het dorp Sera bezet. De opstandelingen hebben twee zeer felle aanvallen gedaan of Olias del Rey en Robledo de Chavela. Zij konden echter worden tegengehouden. DE STRIJD RONDOM MADRID. Per radio wordt van de zijde der natio nalisten medegedeeld, dat de troepen -van Varela zich meester hebben gemaakt van Robledo de Chavela. Aan het Aragonee- sche front zijn twee regeeringsvliegtui- gen neergeschoten. Epidemies In de hoofdstad? Zaterdagmorgen om 8.2Ü uur verspreid de de post Jerez de la Frontera de volgen de berichten uit het hoofdkwartier van Salamanca: „In Madrid heerschen epidemies, o. a. koudvuur en stijf kramp en is men dringend om medische hulp verlegen." Om 8.35 uur verspreidde Radio Sevilla het volgende: „De nationale luchtmacht heeft de stad Andujar en het vliegveld gebombardeerd. Te Madrid heeft generaal Asencio Torrado verklaard, dat het onmogelijk was, langer aan den opmarsch der nationalisten te weerstaan, wegens de ongehoorzaamheid en de voortdurende weigering der troepen aan het front." INTREKKING VAN ZILVERMUNT. Azana des nachts in Valencia? In het Staatsblad is een decreet versche nen, waarbij alle zilvermunten worden in getrokken en door papiergeld vervangen, totdat de nieuwe munten zijn geslagen. Naar uit Madrid verluidt, brengt presi dent Azana geen nacht meer in de hoofd stad door. Des avonds zou hij per vlieg tuig uit Madrid vertrekken, en den vol genden ochtend terugkeeren. Men zegt, dat hij in Valencia overnacht. De beroemde 3 meter hooge gouden monstrans, behoorende tot de domschatten van de kathedraal van Toledo, welke ge maakt is van goud dat Columbus uit Amerika heeft meegebracht, en door de volksfrontmilitie is weggehaald, is thans stukgeslagen teruggevonden. ILLESCAS DOOR FRANCO'S TROEPEN BEZET. Naar de speciale verslaggever van Ha- vas meldt, zijn de Rechtsche troepen Zon dagmorgen Illescas binnengedrongen. De voorhoede van generaal Varela's leger bevindt zich thans nog op 37 km. van Madrid. RUSLAND EN DE NIET-INMENGING. Terwijl in geheel Rusland talrijke ver gaderingen en betoogingen worden gehou den, waarin resoluties worden aangenomen die alle neerkomen op de leuze: „Handen af van het democratische Spanje" en op een goedkeuring van de woorden van Sta lin, volgens welke: „De bevrijding van Spanje van de onderdrukking door fascis tische reactionnairen geen particuliere aangelegenheid van Spanje is, maar de ge meenschappelijke zaak van de geheele vooruitgeschreden en vooruitschrijdende menschheid" bevatten de leidende dagbladen uitvoerige beschouwingen over de houding van de te Londen zetelende commissie voor de niet-inmenging in de Spaansche aangelegenheden. De „Iswestya" publiceert in dit verband een buitenge woon scherp gesteld artikel en de „Praw- da" schrijft in gelijken geest om het vol gende: De weigering van Plymouth, een zitting der commissie bijeen te roepen ter be spreking van het Russische voorstel aan gaande het instellen van een controle over de havens van Portugal, toont, dat verschillende regeeringen zich naar het schijnt nog niet bewust zijn van den groo- ten ernst van den toestand, zooals die ge schapen is door de voortdurende schendin gen van het accoord tot niet-inmenging door Duitschland, Italië en Portugal. Het is nu wel tijd te begrijpen, dat de Sovjet- Unie er niet mede accoord zal gaan, dat het Londensche comité wordt tot een wa pen voor de muiters en de achter hen staan de agressieve staten, die pogen Spanje te maken tot een nieuw opmarschgebied van fascistische agressie. Een zoodanige toe stand kan niet langer geduld worden. BUITENLAND BEIGIE. NEDERLANDSCHE GEZANT SPREEKT MET SPAAK. Over prijsregeling bij den invoer. Volgens het Belgische socialistische dag blad „Le Peuple" heeft H. M.'s gezant te Brussel, mr. J. A. N. Patijn, een onder houd gehad met den Belgischen minister van buitenlandsche zaken, Spaak. Nederland zou zich volgens het blad be reid hebben verklaard een zekere controle uit te oefenen op de prijzen, teneinde te verhinderen, dat Nederlandsche producten tegen spotprijzen aan de Belgische markt zouden komen. De in België toe te laten maandelijksche contingenten van Nederlandsche produc ten zouden zijn vastgesteld op 25.000 K.G. boter, 75.000 K.G. varkensvleesch, zoomede een herstel van den vroegeren toestand aangaande rundvleesch. Onderhandelingen zouden deze week worden geopend tot nauwkeurige regeling van het ruilverkeer tusschen de beide lan den. DUITSCHLAND. DE STRIJD TEGEN DE CONFESSIONEELE SCHOLEN. Een belangrijk besluit in Beieren. Zooals eenige maanden geleden werd me degedeeld, had de Beiersche Minister van Opvoeding en onderwijs op een vergade ring van leeraren het voorstel gedaan de „religieuse onderwijzers" aan de publieke volksscholen door „wereldlijke krachten" te vervangen. Dit voorstel wordt vanaf 1 Januari in de daad omgezet. In verband hiermede pu bliceert de „Münchener Korrespondenz" van het D.N.B. het volgende artikel, waar aan wij in het kort het volgende ontleen en: „De idealen van de echte Duitsche meis jesopvoeding hebben zich in de loop der jaren gewijzigd. Zij zijn op onze dagen anders geworden als honderd jaar geleden, toen de religieuse orden zich met de scho len gingen bezig houden. Omdat die idea len zich gewijzigd hebben, moeten ook de bemiddelaars van de idealen in de school anders worden, en daarom kunnen in de toekomst de religieuse congregaties niet langer meer belast worden met de leiding van publieke volksscholen. Natuurlijk zal het de door deze maatre gelen getroffen religieuse orden niet licht vallen, hun terrein van werkzaamheid aan de publieke volksscholen te verlaten. Maar bij de belangrijke oi-ganisatorische wijzigin gen, welke zich in het Derde Rijk voltrek ken worden vaak geheele beroepsgroepen gedwongen een ander gebied van werk zaamheid te kiezen. Trouwens, het ligt in de bedoeling alle religieuse leerkrachten ineens te ontslaan. In het loopende school jaar zullen zeshonderd religieuse leerkrach ten ontslagen worden. De staat is bij mach- e in plaats van de kloosterzusters wereld lijke leerkrachten te benoemen, die bij zonder bekwaam zijn en vooral vertrouwd met de taak van onzen tegenwoordigen tijd. Religieuse leerkrachten kunnen ten alle tijden overgenomen worden in den dienst van de wereldlijke scholen, indien de gegadigde de voorwaarden voor opname in dezen beroepsstand vervult en zijn ver houding tot zijn orde op vreedzame wijze afgebroken heeft (m.a.w. indien hij uit het klooster treedt). MAATREGELEN TEGEN SLAGERIJEN. In het gebied van Gelsenkirchen zijn ruim tien personen in hechtenis genomen, omdat zij door het clandestien slachten van vee ongeoorloofde winsten hadden ge maakt. Vijf slagerijen zijn gesloten. FRANKRIJK. DEMONSTRATIES TE ORLEANS. Rede van minister-president Blum. De Federation Radicale en de radicaal socialisten hadden gisteren demonstraties te Orleans georganiseerd, welke werden bijgewoond door de ministers Chautemps, Yvon Delbos, Cot en Bastid. Ook verschei dene onderstaatssecretarissen waren aan wezig. Li den middag arriveerde minister-presi dent Blum, die een rede hield, waarin hij o.a. de vraag behandelde, of de regeering voort moet gaan en of het ministerie moet blijven zooals het is en steunen op dezelf de meerderheid in het parlement en ver- eeniging van sociale krachten in het land. Hij is overtuigd, dat indien deze vragen aan het land worden gesteld, het antwoord gelijk zal zijn aan dat van een half jaar ge leden. Het volksfront-idee heeft niet gele den. Wel vreezen enkele van onze vrienden voor de samenwerking met de communisten en zij vragen zich af, of het Volksfront niet vroeg of laat ineen zal storten en of op de puinen niet een nieuwe politieke formatie zal worden gebouwd. Er kan evenwel niet met een andere poli tieke formatie worde^ geregeerd, dan wel ke voor de verkiezingen werd opgesteld. Indien een van de partijen het vertrouwen aan de regeering zou onttrekken, dan zou een nieuwe regeering moeten worden ge vormd. Deze politiek kan evenwel niet door de regeering, noch door het huidige parle ment worden gevolgd. Want in dit parle ment is geen andere meerderheid moge lijk dan een Volksfront. Het eenige zou dus zijn, dat het souvereine volk zich uit- VERZEKER U THANS EEN RAAD VAN ARBEID EN SLUIT EEN 11$ Dan bespreekt Blum de geschiedenis van het Volksfront, dat 6 Februari 1934 gebo ren werd, en gaat dan over op de arbeids conflicten en de bezetting van de fabrieken. Ten aanzien hiervan verklaar, spr., dat de wijzigingen, welke in het sociale leven zijn gebracht, eenigen tijd noodig hebben om in te leven. De oplossing van de proble men is niet zoo gemakkelijk in de practijk, dan schijnt op de tribune van de Kamer. Spreker verlangt vastberadenheid, doch zonder geweld. Hij wilde orde, doch ver geet niet, dat sommige vormen van onder drukking een doodslag voor de republiek zouden beteekenen, doordat zij in de ar beidersmassa een afkeer van de democra tische vrijheden zouden bewerken. Leon Blum is van meening, dat de re geering van het Volksfront duurzaam is en dat haar werk steeds meer doeltreffend zal zy'n. Tot slot verklaarde hij, dat op drie ter reinen een gemeenschappelijke actie mo gelijk is tusschen de radicalen en de socia listen, nJL: politieke vrijheden, pacificatie en sociale hervormingen. Dit was 10 jaar geleden sprekers meening, en op het oogen- biik gelooft hij dit nog. AFRIKA. BEZETTING NIEUWE GEBIEDEN IN ABESSYNIë. Een speciale divisie ondpr commando van generaal Geloso is, nu het regenseizoen ge ëindigd is, den opmarsch begonnen om het gebied der groote meren in Zuid-Westelijk Abessynië te bezetten. JAPAN. KEIZER HIRO HITO ONGESTELD. Volgens een mededeel ing van het Japan- sche departement van het keizerlijk huis, heeft de Mikado een lichte koude gevat en kon hij dientengevolge Zaterdag niet de plechtigheden bijwonen 'ter gelegenheid van het oogstdankfeest. Het lag in de be doeling, dat de keizer op 20 October uit Tokio vertrekt om de groote vlootma- noeuvres bij te wonen. De toestand van den Mikado baart echter in het geheel geen zorg en men verwacht, dat hij tegen dien tijd hersteld zal zijn. OOSTENRIJK. Het Vaderlandsche Front. GROOT BONDSAPPEL TE WEENEN. Rede van Bondskanselier Schuschnigg. In het parlementsgebouw te Weenen is Zaterdagavond een bijeenkomst gehouden van functionarissen van het Vaderlandsche front als inleiding tot het Zondag gehou den tweede bondsappèl van het Vaderland sche Front. Bij deze gelegenheid heeft dr. Schusch nigg belangrijke politieke verklaringen af gelegd. Na een historisch overzicht besprak de minister eerst economische kwesties. Hü verklaarde daarbij met nadruk, dat men niet zal overgaan tot een devaluatie van de Schilling. Devaluatie van den Schilling beteekent een verhooging van den prijs der grond stoffen, hetgeen een ondraaglijken achter uitgang in den levensstandaard der ge heele bevolking met zich zou meebrengen. Vervolgens sprak Schuschnigg over de ont binding der weerkorpsen. Hij besloot, dit deel van zjjn rede met de volgende woor den: „Hiermede onthef ik vice-kanselier BaarBaarenfels op diens verzoek van het opperbevel over de militie van het Vader landsche Front. Als opperbevelhebber heb ik benoemd luitenant-veldmaarschalk Huel- gerth, Landeshauptmann van Karinthië. Luitenant-veldmaarschalk Huelgerth heeft deze benoeming aanvaard." De bondsvlag. Een verdere belangrijke verklaring van den bondskanselier had betrekking op de Oostenrijksche staatsvlag. Voortaan zal de vlag met het krukkenkruis (van het Va derlandsche Front) in het binnenland aan de staatsvlag gelijk worden gesteld. Het Dollfuss-lied zal naast het ouder vaderlandsche lied van Haydn tot tweede nationaal lied worden verheven. De verhouding tot Duitschland. In de volgende fase van zijn redevoe ring sprak dr. Schuschnigg over het op 11 Juli met Duitschland gesloten verdrag. Schuschnigg verklaarde, dat dit verdrag niet te beschouwen is uit een oogpunt van binnenlandsche politiek. De zelfstandigheid van Oostenrijk en de totaliteit van het Vaderlandsche Front, al dus Schuschnigg, zijn boven allen twijfel verheven. De beteekenis der overeen komst is veeleer gelegen op het gebied der nationale politiek. Het is te hopen, dat hierdoor een der smadelijkste hoofdstuk ken der Duitsche geschiedenis definitief tot het verleden behoort. Oostenrijk als souvereinen staat. „Wij willen Oostenrijk als souvereinen staat, als het Oostenrijk, dat zich thans luide en duidelijk uitspreekt als Duitschen staat, waaraan ik ook in de toekomst niets wensch te veranderen. Het Oostenrijksche volk is zich boven al le thans bestaande tegenstellingen op het gebied der wereldbeschouwing bewust van zijn cultureele gemeenschap met het ge heele Duitsche volk. Wij zijn het eens met de opvatting der regeering van het Duitsche rijk, dat de overeenkomst van 11 Juli den Europee- schen vrede dient! De kwestie der monarchie. Ten aanzien van de kwestie der monar chie zeide de bondskanselier o.m.: Propaganda en politieke activiteit der monarchisten zijn binnen het kader van het Vaderlandsche Front toelaatbaar. Het Vaderlandsche Front heeft plaats voor allen, zoowel voor hen, die in de mo narchistische, als voor hen, die in een niet- monarchistische grondwet den idealen staatsvorm zien. Geen staatsvorm heeft aanspraak op eeuwig bestaan. De staat en niet de staats vorm is primair. De oplossing kan even wel nimmer van buitenaf worden bein- vloed. Niet het buitenland heeft daarover de beslissing, ook zelfs niet de Oostenrijk sche regeering, doch slechts het Oosten rijksche 'volk. Een dergelijke volksstemming is niet binnen afzienbaren tijd te verwachten. Niettemin moet men uitgaan van de ge dachte, dat de tijd der beperking van de Oostenrijksche souvereiniteit in ieder ge val voorbij is. Voorts verklaarde de bondskanselier, dat het volgend doel van zijn regeer ing is de ten uitvoerlegging van de grond wet van Dollfuss. GROOTE DEMONSTRATIE OP ZONDAG. Zondagochtend is de groote demonstra tie van het Vaderlandsche Front op het oude exercitie-veld van Schmelz voortge zet. Meer dan 300.000 personen waren hier vereenigd met 1000 vanen. Alle provincies waren vertegenwoordigd. - Na een H. Mis in de open lucht werden de standaarden van de Oostenrijksche jeugd gewijd, waarna de leden van dezen bond den eed van-trouw aan Schuschnigg aflegden. Onder groote stilte werd vervolgens een rede van wijlen bondskanselier Dolflfuss, welke op gramofoonplaten was opgeno men, aangehoord. Deze rede wekte groote ontroering en bijval bij de luisterenden. Hierna hield bondskanselier Schuschnigg een rede, waarin hij de jeugd wees op den arbeid en den grond. Hij spoorde de jeugd aan den door Dollfuss aangewezen weg te volgen. De arbeiders spoorde hij aan zich in cor poratief verband te vereenigen met de Oostenrijksche patriottische beweging. Spr. herinnerde er aan, dat Oostenrijk niet meer een staat ie van werklieden, doch een staat van boeren, handwerkslieden of ambtenaren. Spr. voegde hieraan toe, dat iedere staat in den staat in Oostenrijk is uitgesloten. De formule van Oostenrijk is thans: „Zorg voor de economische belangen in éénen en sterken staat." De redé van bondskanselier Schuschnigg werd herhaaldelijk door heftig applaus on derbroken. BUITENLANDSCHE BERICHTEN SPOORWEGONGELUK IN EGYPTE. Bij terugkeer van Nahas Pasja te Cairo. Bij zijn terugkeer uit Londen, waar hij het Engelsch-Egyptische verdrag heeft on- derteekend, is minister-president Nahas Pasja te Cairo een enthousiast onthaal be reid. In de feestelijk versierde stad werd een optocht gehouden, welke twee uur noo dig heeft gehad voor den af te leggen weg, waarbij de menigte verscheidene malen de afzettingen verbrak en de straten blok keerde Toen de express-trein CairoAlexandrië, waarin Nahas Pasja had plaats genomen, het station Toukh, hij Benrah passeerde, reed hij op de enthouiaste menigte, die Nahas Pasja wilde verwelkomen in. Der tien personen werden gedood, vijf gewond. ITALIAANSCH SCHIP IN NOOD. Het radiostation- van Marseille heeft een draadloos bericht opgevangen van het Ita- liaansch mailschip „Vulcania", waarin dit om hulp vraagt, aangezien aan boord een ernstige brand is uitgebroken. Het schip bevind zich op 40 graden 16 minuten Noorderbreedte en 14 graden 3 minuten Oosterlengte. Onmiddellijk na ontvangst van de S.O.S.-signalen van den Oceaanstoomer „Vulcania" is een torpedojager met twee sleepbooten uit de haven van Napels uit- geloopen om het in brand staande schip as sistentie te verleenen. In de haven van Napels liggen nog andere stoomschepen on der stoom om zoo noodig onmiddellijk der waarts te kunnen vertrekken. De „Vulcania" had gisteravond moeten vertrekken, doch was eerst vanmorgen met de lading gereed, zoodat het vier uur kon uitvaren. De bestemming van het schip was Amerika. Er bevinden zich 500 tot 600 passagiers aan boord. I MEER DAN 100.000 DOODELIJKE ONGELUKKEN IN DE V.S. Het statist, bur. van den nat. raad voor tische bureau van den nationalen raad voor de veiligheid heeft voorspeld, dat het aan- I tal doodelijke ongelukken in 1936 voor de j Vereenigde Staten 110.000 zal bedragen, j Dit zou beteekenen, dat het betreffende j cijfer met 10.000 zou toenemen in vergelij king met het jaar 1935. Het bureau is van meening, dat 6.000 doodelijke ongevallen va ndit jaar kunnen worden toegeschreven aan de buitengewone hitte, die in den zomer geheei-scht heeft, Niet alleen, dat daarvan vele gevallen van zonnesteek het gevolg waren, maar op de heete wegen sprongen tallooz eautobanden, waardoor ongelukken veroorzaakt werden. Het aantal niet-doode- lijke gevallen zal volgens het bureau onge veer 9.500.000 bedragen. DE BEWOONBAARHEID VAN POOLGEBIEDEN. „Millioenen menschen zullen eens gezond en comfortabel in het Poolgebied leven", aldus de voorspelling van dr. Levine, een ontdekkingsreiziger en hoogleeraar aan de Creighton Universiteit te Omaha (Nebras- ka) .in een rede voor het Amerikaansche congres van physische therapie. Met de ge stadige toename der werldbevolking van ongeveer 20 millioen menschen per jaar, voorzag hij, dat de komende generaties den blik zouden wenden naar de Noordelijke gebieden om dezen voor de menschelijke beschaving open te stellen. „Uitgestrekte gebieden in Groenland, Amerikaansch en Aziatisch Poolgebied zijn zeer schaarsch bevolkt" verklaarde hij. Alaska b.v. kan gemakkelijk een bevolking herbergen van 10 tot 20 millioen men schen". Dr. Levine, die teruggekeerd is van zijn derde bezoek aan het Poolgebied, ziet in de uitbreiding van de vervoermiddelen dooi de lucht en over land de oplossing van de kwestie der voedselvoorziening voor de genen, die zich in de koude streken vesti gen. Het eenige ernstige nadeel van het Poolgebied acht hij van klimatologischen aard, wegens het gebrek aan ultra-violette stralen, als gevolg van de hooge breedten en de langdurige perioden van volkomen of bijna volkomen duisternis. Echter, zoo merkte hij op, komt de vita mine der zonnestralen ook overvloedig Voor in de zeehonden- en walrussenolie. RECLAME VOOR MAE WEST. Gemaskerde bandieten zijn de woning van Mae West in Hollyv binnengedron gen. waar zij de filmster en acht gesten, f.ie aan tafel zaten, beroofden van hur geld en sieraden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6