De Alma geopend 1
No. 8550
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De Openings
plechtigheid
28ste Jaargang
MAANDAG 19 OCTOBER 1936
Ste- £cid^elve6ou^cmt
DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leideri 19 cent pel week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Pontificale Hoogmis
In de Mon-Père kerk.
De Alma is gisteren met grooten luister
aangevangen. Z. H. Exc. Mgr. dr. M. H.
Buckx (van de Congregatie der Priesters
van het Allerh. Hart) oud-apostolisch vi
caris van Finland, titulair-bisschop van
Doliche, celebreerde een pontificale H.
Mis in de parochiekerk aan den Heeren
singel. Bij deze plechtigheid was presby-
ter-assistens de hoogeerw. heer Deken A.
Hortiulle, troondiakens de zeereerwaarde
heeren Rector R. Reijnen en J. Janssen,
diaken de zeereerw. pater L. Zonderland
O.F.M., subdiaken de zeereerw. heer Rec
tor L. Beune, ceremoniarius de weleerw.
heer kapelaan P. Verhoofstad. De lagere
functies werden vervuld door leden der
Mariacongregatie van de parochie O. L.
Vrouw Hemelvaart en St. Joseph.
Het zangkoor, onder leiding van den
weleerw. heer B. Dorbeck, voerde den
zang bij deze plechtigheid indrukwekkend
mooi uit. Was alles zeer goed, in het bij
zonder trof ons de uitvoering van het
Credo.
Bij het binnenkomen van den Bisschop
zong het parochieele zangkoor de voorge
schreven antiphoon „Sacerdos et Ponti
fex", bij diens vertrek den psalm Laudate
Dominum. De wisselende gezangen van
het Feest van den H. Lucas Evangelist.
Kyrie, Gloria, Sanctus en Agnus Dei wa
ren uit de Missa Octavi Toni van Orlan-
dus Lass us, grootmeester der Nederland-
sche School (15321594), voor vierstem
mig gemengd koor. De Credo was uit de
beroemde Missa Papae Marcelli van G. P.
da Palestrina, grootmeester der Romein-
MGR. J. M. BUCKX.
sche School (15251594), voor zesstem
mig gemengd koor. Dit meesterwerk van
kerkmuziek pastte wel zeer bijzonder voor
deze gelegenheid. Het Credo, de officieele
geloofsbelijdenis der Kerk, vat den veel-
zijdigen rijkdom der geloofswaarheden in
het kort samen. Palestrina slaagt er vol
komen in, dit muzikaal uit te beelden
door voortdurende afwisseling van groot-
schen en trotschen klankenrijkdom met
innig-devote, verstilde bepeinzing, en be
sluit, met het onvergelijkelijk imposante
Amen, de zoo krachtig mogelijke bevesti
ging van het beledene: Zoo is het!
Tevens zong het koor nog, terwijl de
Bisschop voor de Mis met de gewaden
werd bekleed: Ave Maria van Jacob Ar-
cadelt (15141574), eveneens uit de Ne-
derlandsche School.
Pontificaal Lof
In de Hartebrug-kerk.
Gisterenmiddag vulde de georganiseer
de schoolvrije jeugd der stad Leiden het
geheele middenschip der Hartebrug-kerk.
Het overige gedeelte der kerk was geheel
bezet door anderen. De Missie-bisschop
Mgr. N. Stam zou een Pontificaal Lof ce-
lebreeren. Om half drie arriveerde Mgr.
per auto voor de pastorie en begaf zich
tusschen een haag Graalleden en K. J.
C.'ers, wier vlaggen vroolijk wapperden,
naar den ingang der kerk, waar een stoet
geestelijken Mgr. opwachtte en de jeugd
hem met het liturgisch voorgeschreven
gezang verwelkomde.
Mgr. werd bij het celebreeren van het
Lof geassisteerd door de zeereerw. heeren
Pastoors S. Smitz O.F.M. en Th. Beukers
als troondiakens, de weleerw. heer Kape
laan G. Mudde als diaken, en den weleerw.
Pater V. Wienk O. F. M., missionaris in
Britsch-Indië als subdiaken. De verdere
functies vervulden de weleerw. heeren H.
MGR. N. STAM.
Schrama en A. Leenders en Pater J. v. d.
Snoek O.F.M. Caeremoniaris was de wel
eerw. father B. Verhoef, onlangs priester
gewijd, die binnenkort zal vertrekken naar
Kisumu, het gebied, waar mgr. Stam bis
schop is.
De jeugd voerde op beschaafde en cor
recte wijze de gezangen uit onder leiding
van den weleerw. pater D. van Galen,
't Was een indrukwekkend schouwspel.
Een verblijdend perspectief opende zich
voor ons, toen we daar voor ons zagen
die talrijke schaar meisjes en jongens: als
die allen blijven, zooals ze zijn, trouw aan
Koning Christus, dan is de toekomst aan
de Kerk! God geve 't!
't Verwonderde ons niet, dat de Missie-
Bisschop in een korte toespraak, welke hij
hield tijdens het Lof, verklaarde, tot drie
viermaal toe, dat zijn hart niet slechts
klopte, maar bonste van vreugde bij het
zien van deze jeugd, zoo geheel anders, dan
die in den tijd, dat hij, 35 jaar geleden,
naar de missie in Afrika trok. Toen bijna
geen belangstelling. Nu 'n steeds breeder
uitdeinend besef, dat de Missie 'n taak is
van iederen Katholiek. Mgr. schetste
het verschil van vroeger en nu in feiten en
cijfers van bekeeringen in de Missie. Dat er
nu zoo veel meer resultaten worden be
reikt door de missionarissen dan vroeger
is, aldus Mgr., te danken aan het gebed
en den steun in geldelijken vorm van hen,
die in het moederland achterblijven.
Na het Lof werd nog een lied gezongen
en Mgr. werd uitgeleide gedaan op dezelf
de plechtige wijze als bij diens aankomst.
Te even half vier had met een korte
plechtigheid in den Foyer de opening plaats
van de tentoonstelling.
Daartoe hadden zich behalve de leden
van het hoofdcomité met den eere-voor-
zitter deken A. H. M. J. Homulle en den
voorzitter rector R. Reijnen, in hun midden
de hooge gasten, de missie-bisschoppen H.H.
Excellenties mgr. dr. J. M. Buckx en mgr.
Stam, benevens de leden der verschillende
sub-comité's een groot aantal genoodig-
den in den Foyer verzameld, o.w. verschil
lende geestelijke en wereldlijke autoriteiten,
een groot aantal geestelijken uit de stad en
omgeving en talrijke vertegenwoordigers
van de missioneerende orden en congrega
ties. Wij zagen er de hoogeerw. Kanunniken
van het Bisdom Haarlem, mgr. Taskin, pas
toor Westerwoudt en prof. Niekel; mgr.
Bekkers en mgr. Groenen; prof. Berg,
hoogleeraren van het Groot-Seminarie te
Warmond, het Kamerlid Engels, het lid van
Ged. Staten mr. Bolsius, wethouder Tepe,
burgemeester Wap van Zoeterwoude,
de onderwijs-inspecteur Baak, enz. enz. (Er
waren eenige berichten van verhindering
gekomen, o.a. van den burgemeester van
Leiden).
Nadat de eere-voorzitter, deken Homulle
de bijeenkomst met gebed geopend had,
sprak de voorzitter van het hoofdcomité,
rector R. Reijnen, een welkomstrede uit.
Toespraak Rector
Reijnen
Nadat spr. de hooge gasten en alle aan
wezigen had verwelkomd vervolgde hij,
nadat de secretaris eenige berichten van
verhindering had gelezen:
Ik moet erkennen misschien tot uw
aller verbazing dat deze bijeenkomst on
der een bepaald opzicht iets onwezenlijks
heeft. Deze bijeenkomst neemt namelijk de
allure aan: „met iets te beginnen"!! Niets
is echter minder waar! Reeds in Februari
werd een begin gemaakt; en 't is ondoen
lijk de lijst der namen voor te lezen van
al degenen, die mij op loyale en vlotte
wijze hebben bijgestaan bij de voorberei
ding van deze Missieweek. Slechts één
naam moet ik noemen een helper, die
mij in den steek liet. Het is de heer v.
Deene, zaliger gedachtenis, die aanvanke
lijk zijn medewerking toezegde, maar die
werd opgeroepen door Dengene, die leven
geeft en leven neemt. Ik gedenk den heer
v. Deene op dit oogenblik en ik neem mijn
woord terug, dat hij mij in den steek liet,
want 't is mijn overtuiging, dat hij ook
thans in den hemel door zijn voorspraak
mijn helper is, zij 't dan ook op gansch
andere wijze dan wij beiden ons dat in
Februari hadden gedacht.
Wij kozen als typeerend letterwoord voor
deze missieweek 't woord A.L.M.A., Alge-
meene Leidsche Missie-actie. Ik neem de
vryheid naar aanleiding vooral van 't eer
ste woord „Algemeen" u enkele gedachten
voor te leggen. Als dit woord „Algemeen"
iets beteekent dan vóór alles dit: dat
wij wars zijn van alle benepen eenzijdig
heid
Eenzijdig zou vooreerst de gedachte
zijn, dat de Katholieke Kerk zich in dezen
tijd zou moeten beperken tot een defensief.
Zoowel 't eene (het defensief) als ook 't
andere ('t offensief) moet gebeuren. Een
wereldkerk die haar werfkracht verliest of
prijsgeeft, onderschrijft haar eigen dood
vonnis. Foutieve eenzijdigheid zou dat zijn,
maar ook verraad tegenover den Christus,
dis ons beval: Gaat en onderwijst alle
volkeren.... Die woorden beduiden voor
ons een non-stop-programma.
Eenzijdig is 't op de tweede plaats
om in deze missieweek uitsluitend te wil
len zien een actie om belangstelling te
wekken voor 't missieprobleem uitslui
tend een gebeds-actie voor 't welslagen
van de Missie-arbeid. Wij weten, dat 't
gebed voor de Missie hoofdzaak is. Maar
tevens weten wij, dat naast die hoofdzaak
nog staat een bijzaak: uw aalmoes. De
nood der missiën moet worden gelenigd.
Eenzijdig zou 't zijn deze bijzaak te igno-
reeren.
Wij moeten ons daarenboven hoeden
voor een derde eenzijdigheid. Wij
v/eten allen, dat 't ons primaire streven
moet zijn de groote algemeene Pauselijke
Missiegenootschappen te steunen. Het ge
nootschap voor de Voortplanting des Ge-
loofs, het genootschap der H. Kindsheid,
het St. Petrus-Liefdewerk. De Paus vraagt
allereerst hiervoor onzen steun. Het zou
echter al wederom foutieve eenzijdigheid
zijn, als wij dientengevolge onzen steun
zouden ontzeggen aan de particuliere Mis
sie-actie der verschillende Missioneerende
congregaties een steun, die voorzeker
secundair, maar daarom niet minder nood
zakelijk is. Tenslotte op de vierde plaats
zou 't een fatale eenzijdigheid zijn, als wij
onze missieactie zouden beperken tot een
bepaalde categorie of erger nog: tot een
bepaalde categorie van menschen. Zéker
onder dit opzicht moet onze missieactie
Algemeen zijn. Zóó, dat alle standen en
rangen van ons volk worden te hulp geroe
pen voor dit allerchristelijkst werk.
En daarom noodigen wij tot een bezoek
aan deze tentoonstelling uit: allen, allen
zonder uitzondering, de rijken, de intellec-
tueelen, de middenstanders, de arbeiders,
de werkloozen, maar vooral de jeugd in al
haar geledingen.
De rijken, want de Missie heeft u noo-
dig, uw persoon en uw geld.
De intellectueelen, want de Missie heeft
bitter noodig uw wetenschap en uw advie
zen.
Middenstanders en arbeiders, welke gods
dienstige actie zou er ooit slagen als gij er
TIJDENS HET ZINGEN' VAN HET OPENINGSLIED.
Van 1. n. r. Rector Reijnen, de hoogeerw. hr Niekel, Mgr. Buckx, Mgr. Stam, Deken
Homulle, Mgr. Taskin, de hoogeerw. heer Westerwoudt, Mgr. Bekkers en
Mgr. Groenen.
MGR. STAM KNIPT HET LINT DOOR.
uw schouders niet onder zet of er uw stuw
kracht aan onthoudt.
En ook voor u, werkloozen, is deze Mis
sieweek. Wellicht kunt gij niets missen
-tenzij uw belangstelling en uw gebed. In
Gods oog is dat méér dan geld en goud.
En dan vooral de Jeugd, de Jeugd in al
haar geledingen. De sehool-jeugd en school
vrije jeugd, arbeidende en handeldrijvende
jeugd, de jeugd der middelbare scholen, en
de universitaire jeugd.
't Is immers uit de jeugd, dat straks de
nieuwe keurbenden van Missionarissen en
Missie-zusters moeten worden gerecruteerd.
En tenslotte moge ik tot deelname uitnoo-
digen allen, die er een eer insteEen den
naam van Christen te dragen. E e nz ij d i g
zou 't alweer zijn, als ik mijn uitnoodigimg
slechts richtte tot de Katholieken aHeen.
Zooveel is er dat ons, Christenen, in Chris
tus vereenigt en onder dat vele zeer zeker
dit ééne: het streven om Christus' rijk uit
te breiden op deze aarde naar de bede uit
het gebed des Heeren: Uw Rijk kome.
Zonder de minste reserve, integendeel,
met volle graagte, noodig ik u aHen, die
Christus" volgelingen zijt, tot deze Missie
tentoonstelling.
Ik mag dan eindigen met deze bede: Geve
God Zijn zegen aan ons en aan dit ons
werk!
Een voor deze gelegenheid samengesteld
koor zong onder leiding van den heer W.
Mizee: Cantate Domino van Ottawa Pitoni
(16571743), uit de laat-Romeinsche School,
Ave Maria van Jacob Arcadelt en Jubilate
Deo van Oiiandus Lassus, aUes voor vier
stemmig gemengd koor.
Wat de heer W. Mizee in korten tijd met
dit koor, waarvan de meesten tevoren nooit
met elkander hadden gezongen, wist te be
reiken, bewijst zijn vakmanschap. Dit koor
zal bij de sluiting (tegen entree algemeen
toegankelijk) wederom medewerken, en
nog eenige andere werken uit het reper
toire der klassieke katholieke kerkmuziek
zingen, o.a. Sanctus uit de Missa Brevis van
Palestrina.
Wij werden weer eens dieper er van over
tuigd, dat, (afgezien natuurlijk van het on
overtrefbare Gregoriaansch), de klassieke
kerkmuziek zich meer dan elke andere leent
voor de opluistering van plechtigheden als
deze. Tusschen deze muziek en een mis
sietentoonstelling kan nog dit bijzonder
verband worden gevonden, dat beide be
wijzen, hoezeer aanvaarding en beleving
van het eenigware geloof aan den mensch
beschaving en cultuur van de aUerhoogste
orde bijbrengt.
AHen begaven zich nu naar beneden
langs een eere-haag van padvinders, waar
in de zaal en op de balcons zich reeds de
Katholieke Jeugd had verzameld. Mgr. Stam
•knipte het lint door, waarmede de toegang
tot de zaal was afgesloten en allen
begavep zich naar binnen. Uit volle
borst weerklonk thans een welkomstlied,
door allen meegezongen, een lied vart wel
kom aan de hooge gasten mgr. Buckx en
mgr.- Stam, waarna rector L. Beune als
„aanvoerder" van de algemeen vormende
Katholieke Jeugdbeweging namens deze
jeugd een woord van begroeting en dank
uitsprak. Zich wendend tot mgr. Stam,
zeide spr. dat deze de harten der jongens
en meisjes gestolen had en hen voor het
missiewerk enthousiast had gemaakt. Onze
jeugd is de beweging van de Katholieke
Actie,van het Katholieke Apostolaat en
zij ziet in de beide missie-bisschoppen de
volheid van dit apostolaat en de volheid
van het priesterschap. Zij ziet ook in hen
de volheid van haar eigen ideaal en zij
is den beiden missie-bisschoppen dankbaar
dat zij hebben willen deelnemen aan deze
missie-actie.
Daarna het woord latend aan de jeugd
zelve, sloot spr. zijn kort maar enthousiast
woord met den apostelgroet de jeugd: Voor
Christus onzen Koning! Waarop alle jon
gens en meisjes luidkeels en fier driemaal
antwoordden: God wil het. Amen.
Het Missielied werd gezongen en nu
schreed Mgr. Stam met het gewijde water
zegenend langs de stands en onder den
milden dauw van dezen zegen begon de
Missie-tentoonstelling haar werkzaamheid.
Bloed over Japan
De groote Missiefilm.
Gisteravond werd, zcoals dat ook op de
Volgende avonden van deze week het ge
val zal zijn, de groote Missie-film „Bloed
over Japan" in de Foyer vertoond. Deze
film, een der mooiste en best gespeelde
missielfilms, welke ooit gedraaid zijn,
verhaalt ons den marteldood van de 26
Japansche martelaren ->die op 5 Februari
1597 op den heuvel van Nagasaki aan het
kruis werden gebonden en vervolgens met
een lanssteek werden gedood.
Het uitbeelden van dezen marteldood is
hettragische einde van dit filmverhaal,
doch de film geeft veel meer. Zij beeldt
eerst het leven der Francisaansche missio
narissen uit te midden der bevolking en
doet op prachtige en ook op filmisch zeer
verantwoorde en te waardeeren wijze uit
komen, hoe dit zegenrijke werk wortel
schiet onder de bevolking. Men ziet de te
genstelling tusschen de heidensche zeden
en tusschen de boodschap van liefde en
zelfopoffering welke door de dienaren van
het Kruis wordt gepredikt en in practijk
gebracht. Dat neemt de bevolking voor de
missionarissen in en hun invloed stijgt
Tot zelfs in de hoogste kringen vinden zij
waardeering voor hun werk. Tegelijkertijd
heeft de samensteller van de film, een af-
stammeling van een der Japansche marte
laren, de gelegenheid op voortreffelijke
wijze benut, om enkele cultuur beschrij
vende fragmenten in te lasschen, die de
waarde van deze missie-film niet weinig
verhoogen. Tevens doet de film of
schoon niet met den nadruk, welke mis
schien wel wenschelijk was uitkomen,
dat de vervolging der Christenen in Ja
pan niet uit haat tegen de Christelijke leer,
werd ingezet, maar uit politieke motieven.
Men vTeesde den invloed der Katholieke
missionarissen en verdacht hen er van, dat
zij spionnen waren van vreemde mogend
heden. Daarom werd de haat tegen hen
ontketend en werden zij meedoogenloos ter
dood gebracht. De lange -lijdensweg der
martelaren wordt met ontsteHende duide
lijkheid voor ons afgeschilderd en wie deze
film eens zag, vergeet de Japansche mar
telaren niet meer.
Zeer indrukwekkend is ook de brief
door een der martelaren geschreven tot af
scheid aan zijn familie. Deze brief bestaat
nog en wordt te Rome bewaard als kost
baar document uit dezen duisteren tijd
voor de Kerk in Japan. De film wordt
tweemaal op den avond vertoond.
Niemand verzuime er heen te gaan; want
het is een der beste op dat gebied. Het be
zoek was gisteravond al groot.
ZIE VERVOLG PAGINA 5.
