ALMA
De Fransche franc devalueert.
ZATERDAG 26 SEPTEMBER 193b
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Overeenkomst tusschen Frankrijk, Amerika
en Engeland.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
27ste Jaargang
No. 8532
Ste £eid4eHe(Boti/Ycmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij roornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent pel week1 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V Samenwerking met S. D. A. P,
in Gemeenteraad
ïn een rede, getiteld „Naar een Christe-
lijk Kabinet", gehouden voor de afd.
Utrecht der R. K. Staatspartij, heeft mr.
A. baron van Wijnbergen o.m. deze op
merking gemaakt:
Aan het Katholieke Gemeenteraads-
bestuur, dat, gelijk zoo pas in meer
dan één plaats is geschied bij de wet
houderskeuze, gemeene zaak zou ma
ken met de socialisten, worde duide
lijk gemaakt, dat zij door dus te han
delen bereiken, dat wij door onze
protestantsch-christeüjke landgenooten
volkomen terecht niet worden
vertrouwd. Zelf eerst vertrouwen we
ten te winnen en dan een beroep op
beide andere partijen.
Er zullen „Katholieke Gemeenteraads-
besturen" bedoeld: Katholieke Raads
fracties in Gemeenteraden zijn, die zich
deze terechtwijzing kunnen aantrekken.
Maar, om in concreto een dier bedoelde
Raadsfracties te kunnen veroordeelen, die-
ne men op de hoogte te zijn van alle
omstandigheden.
Dit merken wij op niet ter verdedi
ging van de Katholieke Raadsfractie in
den Leidschen Gemeenteraad.
Omdat deze geen verdediging in dit op
zicht noodig heeft!
Ondanks het feit, dat de wethouders-
verkiezing te Leiden door sohriftelijke
correspondentie tusschen de partijen is
voorbereid, welke correspondentie volle
dig gepubliceerd is geworden, kan men
toch nog hier en daar misverstand ont
dekken.
Misverstand, dat niet voortkomt uit
kwade trouw, maar uit onkunde.
Wij grijpen daarom deze aanleiding aan,
om nog even te constateeren, dat te Lei
den de verkiezing van twee sociaal-demo
cratische wethouders in het College van
B. en W. heeft plaats gehad met volle
dige overeenstemming tusschen
de drie rechtsche, de drie Christelijke par
tijen. De A. R. en Chr. Hist, hebben zich
niet aangesloten bij de R. K. dit zou
men trouwens niet kunnen verwachten,
waar de R. K. tegenover de beide Protes-
tantsch-Christelijke partijen een minder
heid vormen maar alle drie deze groe
pen ieder op zichzelf waren van meening,
dat -T gezien de uitslag der verkiezingen,
een goede.gang van zaken in het ge
meentebestuur de inwilliging van het ver
langen der S.D.A.P., om twee soc.-dem.
wethouders (In het College van B. en W.
te Leiden hebben, zoo als men weet, vier
wethouders zitting) te benoemen, noodza
kelijk of wenschelijk maakte. Het feit, dat
de S.D.A.P. voor haar intrede in het Col
lege van B. en W. geen enkele reëele
voorwaarde stelde, maakte de inwilliging
van haar verlangen voor de drie recht
sche fracties mogelijk.
Deze historische verfrissching van het
geheugen schijnt ons in deze dagen voor
enkelen niet overbodig.
En deze Leidsche wethouderskwestie toont
wel erg duidelijk aant dat er omstan
digheden kunnen zijn, waaronder
niet alleen de Katholieke partij, maar
evenzeer de A. R. en de Ohr. Hist, partij
tot op zekere hoogte een samenwerking
met de S.D.A.P. op politiek terrein niet
absoluut afwijzen....
Vanaf heden PROGRAMMABOEKEN en LOTEN
verkrijgbaar, beide èi 25 ct. per stuk, bij de
ivolgend® adressen te Leiden;
Firma J. N. GEIJER, Boteïmarkt.
Firma J. A. HUIBERS, Haarl. straat
ZANDVLIET's BOEKH., Haarl.str.
De waarde van den franc vastgesteld op 100 tranc
per pond sterling.
Zal economische vrede
het gevolg zijn?.
De drastische disconto-verhooging
van de Banqne de France, waarvan
wij gisteren melding maakten, wees
er op, dat het niet pluis was met de
Fransche franc. Dat de Fransche Bank
naar dit middel greep om den franc
op peil te houden, was een aanwijzing
dat men nog niet tot devaluatie wilde
overgaan. Het was evenwel camou
flage, want naar thans bekend wordt,
is er een monetaire overeenkomst tot
stand gekomen tusschen Frankrijk,
Engeland en Amerika en heeft de
Fransche regeering aan de andere re-
geeringèn medegedeeld, dat zij beslo
ten heeft, tot een aanpassing van haar
valuta over te gaan. De drie regeerin
gen zijn voornemens gebruik te ma
ken van de haar ten dienste staande
middelen om een storing op de inter
nationale wisselmarkt te voorkomen.
De Fransche officieele verklaring
behelst o.a., dat de waarde van den
nieuwen franc zal liggen tusschen 49
en 43 milligram goud met een gehalte
van 0.900 fijn goud.
De koers van den franc zal dan
worden vastgesteld op 100 francs per
pond sterling.
SLUITING DER BEURZEN.
Bij decreet van den Franschen mi
nister van financiën zullen de effec
ten- en goederenbeurzen vanaf heden
tot een nader vast te stellen datum
gesloten zijn. Ook de wisselmarkten
van Parijs, Londen en New York zul
len vandaag en Maandag gesloten zijn.
EEN ENGELSCH COMMUNIQUE.
Over de valutabesprekingen tusschen
Parijs Londen en New York.
Een te Londen gepubliceerd officieel
communiqué doet mededeeling van de
besprekingen, die de laatste dagen hebben
plaatsgevonden tusschen de Britsche, de
Amerikaansche en de Fransche regeering
nadat deze laatste op de mogelijkheid had
geduid, dat zij tot een herziening van de
waarde van de franc zou besluiten.
In het communiqué wordt o. a. gezegd,
dat de Britsche regeering in geen enkel op
zicht verantwoordelijk is voor de mone
taire maatregelen, die de Fransche regee
ring besloten heeft voor te stellen. De be
sprekingen hadden betrekking op de hou
ding, die de Britsche regeering zou aanne
men ingeval een herziening van de waar
de van den franc. Noorzakelijkerwijze zijn
deze besprekingen beperkt tot de drie
landen, die op het oogenblik de interna
tionale centra van financieele transacties
zijn.
Geen enkele wijziging van de Britsche
monetaire politiek vloeit eruit voort. Het
pond sterling zal een vrij devies blijven,
dat niet aan het goud of aan eenig ander
devies is gebonden.
Wij willen, aldus gaat het communiqué
voort, duidelijk doen uitkomen, dat de
Britsche regeering niet opzettelijk als te
genmaatregel tegen de door Frankrijk voor
gestelde monetaire maatregelen het pond
sterling zal deprecieeren.
Het communiqué besluit met er op te
wijzen, dat geen volledig herstel van den
internationalen handel mogelijk is zonder
geleidelijke loslating van het tegenwoor
dige contingenteeringsstelsel en van de
controle op de wisselkoersen, en de Brit
sche regeering acht het van het grootste
belang, dat alle landen zoo spoedig moge
lijk iets tot dit doel doen.
Reeds drie maanden onderhandeld.
Reeds drie maanden is tusschen Frank
rijk, Engeland en de Ver. Staten onderhan
deld over een wereld-prijs-niveau.
De wereld
in vogelvlucht
TOELICHTING VAN VINCENT AURIOL.
De aanvang van een monetaire vrede?
Te 1.15 uur vannacht heeft de Fransche
minister van financiën, Vincent Auriol, de
journalisten ontvangen en daarbij de vol
gende toelichtingen gegeven op de mone
taire maatregelen der regeering:
Na zijn dank te hebben uitgesproken aan
de regeeringen te Londen en Washington,
en meer in het bijzonder aan Morgenthau
en Neville Chamberlain, zeide de minister:
„De totstandgekomen overeenstemming is
het gevolg van besprekingen, die onze re
geering sedert Juni j.l. heeft gevoerd. Zij
bevestigt de denkbeelden, die wij reeds
voor beide Kamers hebben uiteengezet,
géén eenzijdige devaluatie, welke silechts
een vorm is van monebairen oorlog, en géén
regeling zonder veiligheid, daar deze slechts
een andere vorm van eenzijdige devaluatie
is. De overeenkomst, die wij hebben ge
sloten, vormt den aanvang van een mone-
tairen vrede, welke de voorwaarde is voor
den economischen en den. menschelijken
vrede. De overeenkomst tusschen de drie
democratische regeeringen, waarbij zich
weldra andere landen, met name België,
naar ik overtuigd ben, zullen aansluiten,
zal door maatregelen onzer drie groote
centrale banken worden voltooid, en zal
leiden tot een evenwicht van den econo
mischen toestand.
Hiertoe moesten wij echter onze munt
aanpassen aan het niveau van anderen.
De internationale gevolgen heu ik u reeds
uiteengezet. Het binnenlandsdhe gevolg zal
zijn, een herleving van ons bedrijfsleven
en wij zullen trachten de inconvenienten
ervan tot een minimum te beperken. De
regeering wenscht sociale onrechtvaardig
heden te vermijden en een socialen vrede
te consolideeren. Om aan dezen zorg van
moreelen aard het hoofd te bieoen, zal de
regeering aan het parlement voorstellen,
het goud tegen den dagkoers op te eischen,
alsmede maatregelen ten behoeve van de
kleine renteniers en oud-strijders en kleine
pensioentrekkers te nemen, als ook de loo-
nen aan de kosten van levensonderhoud aan
te passen.
Zij zal alles doen om een ongerechtvaar
digde prijsstijging te voorkomen, en daarbij
met name gebruik maken van haar bevoegd
heden op het gebied der douanerechten.
Ik ben er van overtuigd dat deze oproep
tot economischen vrede diepen terugslag in
de wereld zal hebben. De regeering is er
van overtuigd, dat parlement en openbare
meening met terzijdestelling van zorgen van
binnenlandsch-politieken aard haar zullen
helpen in haar taak van economisch herstel
en bij haar vredeswerk, om zoodoende de
hoop der volken te bevredigen.
VERKLARING DER FRANSCHE
REGEERING.
De Fransche regeering, na tot overeen
stemming te zijn gekomen met de regee
ringen van de Vereenigde Staten en Enge
land, geeft tezamen met hen, uitdrukkingen
aan den wil den vrede te handhaven, de
vestiging van voorwaarden te begunstigen
die het best kunnen bijdragen tot herstel
van de orde in de internationale economi
sche betrekkingen en een politiek te volgen,
die ten doel heeft de voorspoed in de wereld
te bevorderen en het leven der volkeren
te verbeteren. De regeering der Vereenigde
Staten van Amerika en de regeering van
Groot-Brittannië moeten in hun interna
tionale monetaire politiek natuurlijk ten
volle rekenng houden met de eischen van
binnenlandschen voorspoed der Amerikaan
sche republiek en van het Britsche Empire,
evenals de Fransche regeering natuurlijk
rekening zal houden met soortgelijke over
wegingen ten aanzien van de economie van
het moederland en de overzeesche bezittin
gen. Zij grijpen met genoegen de gelegen
heid aan, die hun is geboden om opnieuw
te bevestigen, dat zij de politiek willen
voortzetten die de laatste jaren gevolgd is
en waarvan een der: voortdurende doelstel-
Het wordt eenzaam om ons heen. Zooals
wij het laatste vrijhandelsland geweest
zijn, zijn wij thans een der laatste goud
landen. Frankrijk heeft z'n franc thans
ook gedevalueerd met ongeveer een der
de van de vroegere waarde en wel in over
eenstemming met Londen en Washington.
Wij hebben steeds in onze besprekingen
van het devaluatie-probleem geschreven:
Let op Frankrijk! Thans is het zoover en
wij wachten nu maar af, wat de gevolgen
zullen zijn voor onzen Nederlandschen
gulden. Voorloopig houdt onze regeering
vast aan haar tot nu toe gevolgde politiek,
maar als het komt tot een internationale
valuta-stabilisatie, zullen wij ons wel moe
ten aanpassen. Deze valuta-stabilisatie is
door de maatregelen der Fransche regee-
gen opeens veel nader gekomen. De drie
voornaamste landen hebben een bond ge
sloten, om hun valuta onderling op het
zelfde niveau te handhaven en dat kan het
begin zijn van een algemeene overeenkomst
Is deze eenmaal bereikt, dan bestaat er
eenig uitzicht, dat wij eindelijk eens kun
nen overgaan tot de opheffing, althans
vermindering van de handelsbelemmerin
gen, welke de contingenteeringen en an
dere beperkende maatregelen vormen, maar
dat is alles nog toekomstmuziek.
Voor den Nederlandschen gulden be
staat geen oogenblikkelijk gevaar. De
technische positie van de Nederlandsche
Bank is stevig genoeg, zoodat wij niet be
hoeven te worden meegesleept, maar rus
tig onzen tijd kunnen afwachten. De
goudvoorraad van de Nederlandsche Bank
kan een stootje velen. Gisteren heeft onze
nationale credietinstelling voor het eerst
weer een paar millioen gulden aan goud
aan Amérika moeten afstaan, daar de dol
larkoers het goudpunt had overschreden,
maar een vergelijking met Frankrijk doet
onze positie toch wel in een bijzonder
gunstig daglicht plaatsen.
Naar de Federale Reserve Bank van
New-York in haar dagelijksch rapport me
dedeelt, werd op 25 dezer 13.652.000 dol
lar aan goud uit Frankrijk ontvangen.
Bovendien werden Vrijdag schikkingen
getroffen voor den invoer van niet min
der dan 43.532.000 dollar# aan goud uit
Frankrijk,
Het sluiten der Fransche beurzen en van
de wisselmarkten te Parijs, Londen en
New-York heeft uitsluitend ten doel om
speculatieve transacties tegen te gaan; de
wet tot devaluatie van den Franschen franc
moet Maandag nog door het parlement
worden aangenomen.
De Amsterdamsche beurs was heden ta
melijk rustig; men wacht af.
Tegenover deze zeer belangrijke berich
ten uit Parijs, welke een ommekeer in den
monetairen wereldtoestand inluiden, val
len de berichten uit Spanje in het niet.
Het Alcazar blijkt nog steeds oninneem-
baar en generaal Franco's troepen blijven
oprukken. Dat president Azana een toe
vlucht heeft gezocht in de Argentijnsche
ambassade, werpt wel een eigenaardig licht
op de toestanden in Madrid.
lingen is, een zoo groot mogelijk evenwicht
op de wisselmarkt te handhaven en niets te
verzuimen, om te voorkomen, dat een Ame
rikaansche of Britsche monetaire actie dit
evenwicht verstoort.
De Fransche regeering deelt met de re
geering der Vereenigde Staten van Ame
rika en de regeering van Groot Brittanndë
de overtuiging, dat de voortzetting van deze
gecoördineerde politiek dienstig zal zijn
voor de algemeene doelstellingen, die alle
regeeringen zouden moeten nastreven.
De regeering, van meening zijnde, dat de
gewenschte stabiliteit tusschen de voor
naamste valuta's niet op soliede grondslagen
verzekerd kan worden, zonder dat van te
voren de duurzame verhouding tusschen
de verschillende staatshuishoudingen is her
steld', heeft tot dit doel besloten aan haar
parlement een herziening van haar devies
voor te stellen. De regeeringen van de Ver.
Staten, van Groot Brittannië hebben, in
de hoop dat zoodoende hechtere grondsla
gen voor de stabiliteit der internationale
economische betrekkingen gevormd zullen
worden, dit besluit gunstig ontvangen.
De regeeringen van de Ver. Staten, Grool
Brittannië en Frankrijk verklaren, dat hel
hun doel is, gebruik te maken van de juiste
maatregelen, waarover zij beschikken, om
zoo veel mogelijk te vermijden, dat de
nieuwe grondslagen der wisselkoersen die
het resultaat zijn van de beoogde herzie
ning, ondermijnd worden. Tot dit doel zul
len de noodige besprekingen worden ge
voerd met de twee andere regeeringen, als
mede tusschen de bevoegde instituten.
De Fransche regeering is bovendien even-
De Fransche franc gedevalueerd. Een
monetaire entente tusschen Frankrijk,
Amerika en Engeland. (1ste blad).
De Spaansche president Azana zoekt be
scherming in de Argentijnsche ambassade
te Madrid. (2de blad).
De Spaansche Volkenbondsgedelegeerde
del Vayo over de non-interventie (2de
blad).
De spanning te Sjanghai verminderd.
(2de blad).
BINNENLAND.
Gepubliceerd wordt de regeling van de
vergoeding voor het denatureeren van
aardappelen van den oogst 1936. (2de blad)
De inwerkingtreding van de wet, ter
beteugeling van misbruiken en wantoe
standen bij den huisarbeid. (2de blad).
Prins Bernhard is begonnen met de be
studeering van het bedrijfsleven in Ne
derland. (2de blad).
Bij Beilen werd een auto op 'n onbe-
waakten overweg door den trein gegrepen,
waarbij de chauffeur werd gedood. (4de
blad).
als de regeeringen van de Ver. Staten en
Groot- Brittannië, overtuigd, dat het wel
slagen van de hierboven aangegeven poli
tiek samenhangt met de ontwikkeling van
den internationalen handel.
In het bijzonder acht het van het groot
ste belang, dat onverwijld maatregelen zul
len worden genomen om geleidelijk de hui
dige stelsels van contingenteering en con
trole op de wisselkoersen in te krimpen met
het oog op de uiteindelijke afschaffing er
van.
De Fransche regeering doet evenals de
regeering van de Ver. Staten en van Groot
Brittannië een beroep op de medewerking
der andere landen om te komen tot ver
wezenlijking der politiek, zooals deze in
deze verklaring is geformuleerd. Zij rekent
er op, dat geen enkel land zal trachten een
onredelijk valuta-voordeel te behalen en
daardoor het streven, dat de regeeringen
van de Ver. Staten, Groot Brittannië en
Frankrijk willen volgen, teneinde meer sta
bile economische betrekkingen in te voeren,
tegen te werken.
De ministerraad heeft deze verklaring,
zooals er eveneens een te Londen respec-.
tievelijk te New York is gepubliceerd, goed
gekeurd en tevens zijn goedkeuring gehecht
aan het onderwerp van een monetaire wet,
waarvan het voornaamste oogmerk is de
waarde van den franc, aan te passen aan
den huidigen economischen toestand.
Krachtens deze wet zal het gehalte van
den franc komen te liggen tusschen 49 en
43 milligram goud van 900/1000 fijn. Voor
de devaluatie bevatte de franc 65 milligram
goud, zoodat de waardevermindering gesteld
kan worden op ongeveer 1/3 en de koers
gebracht is op ongeveer 100 francs per pond
sterling.
De monetaire politiek der
Nederlandsche Regeering
In verband met de zich opnieuw open
barende beweging op de wisselmarkt deelt
de Nederlandsche regeering mede, dat zij
hare monetaire politiek onveranderd hand
haaft.
VERKLARING VAN Mr. TRIP.
Mr. L. J. A. Trip, president van de Ne
derlandsche Bank, verklaarde, dat het Ne
derlandsche publiek altijd verstandig is
geweest en dat men er op kan rekenen, dat
het ook ditmaal verstandig zal reageeren
op de gebeurtenis ten aanzien van de Fran
sche valuta. Er is, aldus mr. Trip, juist daar
om geen reden, zich ongerust te maken over
het besluit van de Fransche autoriteiten,
omdat wat daar nu gebeurt, de consequen
tie is van een reeds vroeger ingezette poli
tiek. De gevolgen van een devaluatie waren
er reeds, voordat de wijziging in de mone
taire politiek zelf werd voltrokken.
