ALMA
DE NOOD DER TUINDERS.
{7 ste Jaargang
WOENSDAG 23 SEPTEMBER 1936
No. 8529
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
K== 1 I I
V Samengaan met de S.D.A.P.
De Haagsche Briefschrijver van de „Tijd"
de man, die al minstens een kwarteeuw
stok oud is wydt gisteravond een brief
aan het onderwerp: samengaan met de
S.D.A.P.
De opmerkingen, die hij daarin maakt,
willen wij hier even naar voren brengen,
omdat ze komen van een man met een zoo
rijke ervaring èn omdat 't is wel ver
metel! wij 't er niet heelemaal mee eens
zyn.
De schrijver constateert op de eerste
plaats:
Er is niemand men lette er
wèl op: niemand in de R. K.
Kamerfractie, die er ook maar in de
verste verte aan denkt in een kabinet
tre treden of een kabinet te steunen of
zelfs maar te dulden, waain de S.
D. A. P. de leiding zou hebben. (Wij
drukken vet. Red. L. Crt.).
Voor ook maar eenigermate ingewijden
was dit al lang bekend. Maar die overtui
ging was en is lang nog niet gemeengoed
geworden de overtuiging n.l., dat de
R. K. Kamerfractie in geen Kabinet zal
treden, zelfs ook geen Kabinet zal dulden,
waarin de S.D.A.P. de leiding zou hebben.
En, dat die overtuiging onder de Katholie
ken gemeengoed wordt, is van het aller
grootste belang! In dézen tijd! De R. K.
Staatspartij wyke daarom af van het voor
heen zeer verstandige standpunt, om
geen wenschen te uiten en zeker geen uit
spraken te doen, inzake samenwerking van
partijen in een komende regeering, om de
beslissing daarover met vertrouwen over
te laten aan het beleid van haar vertegen
woordigers in de R.K. Kamerfractie. Voor
heen was dit standpunt verstandig, terwijl
het ook nu nog, in het abstracte be
schouwd, verstandig is, uiting van wijze
voorzichtigheid. Maar, wij herhalen het, in
dézen tijd is het van het allergrootste be
lang, dat de kiezers weten, heel positief,
wat zij hebben aan de R. K. Staatspartij
inzake het samengaan met de S.D.A.P.
En een officieele verklaring van de
R. K. Staatspartij in den geest als die van
den Haagschen Briefschrijver van de
„Tijd" zou zeer verhelderend werken in
veler door waan-voorstellingen over de
R. K. Staatspartij benevelden geest.
Men lette er echter wèl op, dat die Haag
sche Briefschrijver niet zegt, dat in de
R. K. Kamerfractie niemand denkt aan een
parlementaire samenwerking met de S.D.
A.P. (dus zonder dat de S.D.A.P. daarbij
de leiding heeft). Daarom schrijft hij:
Het is niet mijne taak te dezer plaat
se nog eens aan te toonen, dat de vraag
of, onder bepaalde omstandigheden en
op bepaalde voorwaarden, ooit een par
lementaire samenwerking met de So
ciaal-democratische Kamerfractie door
de Katholieke Fractie kén worden
aanvaard, op zichzelf in het geheel
geen principieele doch veeleer een
practische vraag is. Alleen wil ik er op
wijzen, dat daartoe in elk geval in het
Katholieke volksdeel een bepaalde ge
zindheid en afwezigheid van sterk
wantrouwen noodig zyn, ails conditio
sine qua non (noodzakelijke voorwaar
de). Zoowel de voorbehoudlooze steun
aan de, naar het schijnt geheel door
de extremisten beheerschte, Spaan-
sche Regeering, als het voortdurend
pogen, om de Katholieke fractie in de
Tweede Kamer in een dwangpositie te
brengen, kunnen niet anders dan ver
oorzaken, dat deze afwezigheid van
sterk wantrouwen niet wordt bereikt.
In zyn verder betoog blijkt nog duide
lijker, dat de schrijver, hoewel niet ab
soluut afwyzend, zeer gere
serveerd staat tegenover een parlemen
taire samenwerking met de S.D.A.P. „onder
bepaalde omstandigheden en op bepaalde
voorwaarden".
Ook een officieele verklaring van
een dergelijke strekking van de
R K. Staatspartij zou een zeer ge-
wenscht propagandistisch effect heb
ben.
De Haagsche Briefschrijver laat verder
ons dan voelen, dat hij het betreurt, dat de
S.D.A.P. zich niet zoodanig heeft ontwik
keld den laatsten tijd, dat een samengaan
tusschen R. K. Staatspartij en S.D.A.P. uit
het rijk der theoretische mogelijkheden in
dat der politieke werkelijkheid zou kunnen
worden gebracht.
Hy zegt:
Het kan nu eenmaal niet worden
ontkend, dat de politieke aanrakings
punten tusschen R. K. Staatspartij en
D. A. P., vooral op het terrein der
economische en sociale politiek, steeds
talrijker worden.
Wil het ooit langs parlementairen
weg tot de hervormingen komen, wel
ke óók de R. K. Staatspartij in haar
program heeft staan, dan is het on
denkbaar, dat dit zou kunnen geschie
den zonder dat de S.D.A.P. daaraan in
een of anderen vorm hare medewer
king verleent.
Hier nu willen wij opmerken, dat wy 't
niet met den schrijver eens zijn, als hij
de mogelijkheid van een samenwerking
met de Protestantsch-Christelijke partijen
voor de verwezenlijking van de hervormin
gen, welke de R. K. Staatsparty in haar
program heeft, blijkbaar a priori, ten-
eenenmale uitsluit. Dat is verkeerd.
Een dergelijk standpunt kan alleen ver
klaard worden door een anti-Colijnsche
stemming, welke de politieke mogelijkhe
den in het hier bedoelde opzicht te somber
inziet, zelfs heelemaal negeert. Wij willen
hier opmerken, dat deze laatst-bedoelde op
vatting van den Haagschen Briefschrijver
van de „Tijd" in even sterke mate onze in
stemming mist als zijn voorafgaande ge
dachten over samengaan met de S.D.A.P.
onze sympathie hebben.
Ten slotte maakt de Briefschrijver de
opmerking, dat de Kabinetsvorming in 1937
waarschijnlijk het stempel zal dragen niet
van bepaalde daarin vertegenwoordigde
partijen maar van representatieve per
soonlijkheden. „Dit ligt ook onte
genzeglijk méér in de lijn van den tijd"
aldus schrijver.
Maar dan zullen toch óók die repre
sentatieve persoonlijkheden (wij spa
tieeren opzettelijk het eerste woord) met
elkaar moeten samenwerken en niet anders
willen samenwerken dan in den geest
van hun partijen. En dan kan toch ook
practischde kwestie der samenwerking
tusschen partijen niet worden uitgesloten,
zeker niet als voorzit het streven wat
voorzitter moét dat het Kabinet zoo
veel mogelijk goeds tot stand moet
brengen ten bate van het Nederlandsche
volk. Voor vandaag willen wij met deze
kantteekeningen volstaan.
(Algemeene Leidsche Missieactie)
18-25 OCTOBER.
2!^* Ieder koopt minstens één
lot a 25 cent. 5947
PESSIMISTISCHE VOORSPELLING
VOOR AMERIKA.
WASHINGTON, 23 Sept. (A.N.P.) Nor-
man Thomas, de candidaat der socialisten
voor het presidentschap der Vereenigde
Staten, heeft Dinsdag gezegd, dat de Ver
eenigde Staten voor een crisis staan een
rampzalige crisis.
Hoewel Thomas gelooft, dat Roosevelt
den verkiezingsstrijd zal winnen, voorspel
de hij, dat men zich binnenkort zal afvra
gen, wat men na de New Deal zal krijgen.
Noodlottig ongeluk bij
de Jegeroefeningen in
Brabant.
Stuk veldgeschut ging onver
wachts af, waardoor infanterist
werd gedood
Uit Roosendaal wordt ons gemeld:
Vanmorgen om kwart over zeven heeft
bij de legeroefeningen in Noord-Brabant'
een droevig ongeluk plaats gehad.
Op een afstand van ongeveer twee kilo
meter ten Oosten van Nispen had een stuk
6 c.M. veldgeschut stelling genomen. Men
had het geladen met losse munitie. Toen
een patrouille infanterie naderde vroeg deze
verlof om het stuk te mogen passeeren en
•nadat dit was toegestaan, trok de patrouille
voorbij.
Door tot dusverre niet opgehelderde oor
zaak ging plotseling een schot af, dat een
van de laatste mannen, behoorende tot de
mortieren compagnie van het 14e regiment
infanterie te Bergen op Zoom, in den rug
trof. Korten tijd later is de militair aan de
bekomen verwondingen bezweken.
Het gebeurde heeft grooten indruk bij
de troepen gewekt.
Verdere ongevallen.
Verder zijn in den loop van den nacht
eenige ongevallen van minder ernstigen
aard voorgevallen, waarvan twee huzaren
het slachtoffer werden. Twee paarden die
schrokken, wierpen hun berijder af. Een
huzaar bekwam verwondingen in het ge
laat, de andere liep een trap van een paard
op, waardoor hy een been brak.
Voorts is een eskadron huzaren in het
duister terecht gekomen in een aantal rij
wielen langs den weg. Zeven rijwielen wer
den onder de hoeven der paarden vernield.
De wereld
in vogelvlucht
Van den Volkenbond is vandaag weinig
nieuws. De groote kwestie, waarmede de
Bondsvergadering is begonnen, nl. de toe
lating van de Abessijnsche delegatie, is
voorgelegd aan het Haagsche Hof van
Internat. Justitie te Den Haag. Het ant
woord van het Hof zal evenwel niet zoo
één-twee-drie gegeven kunnen worden,
zoodat de vraag nog wel eenigen tijd han
gende zal blijven. Wat moet er in dien
tusschentjjd gebeuren met de Abessijnen?
Zullen zij de vergaderingen kunnen bij
wonen totdat beslist is, dat zij geen gel
dige vertegenwoordigers zijn, of zullen
zij buiten de deur moeten blijven, totdat
het antwoord uit Den Haag gunstig voor
hen luidt? De Abessijnen blijven blijkbaar
tot het laatste toe hopen, dat er van de
zijde van Genève nog eenige hulp te ver
wachten is. Als zij maar weer niet een
désillusie rijker worden!
Uit Spanje komen de gewone berichten
van kleine successen. Het meest sensatio-
neele nieuws is nog de breuk tusschen
Uruguay en Madrid, wegens den moord
op de drie zusters van den vice-consul van
Uruguay.
Bijzondere gevolgen zyn evenwel van
deze breuk niet te verwachten. Het inci
dent typeert weer eens de toestanden in
Madrid, waar Largo Caballero het heft in
handen heet te hebben. Er blijkt weer eens
uit, dat de regeering geen regeering is, en
dat het gepeupel doet wat het wil.
ZWEEDSCHE REGEERING
AFGETREDEN.
STOCKHOLM, 23 Sept. (A. N. P.).
De Zweedsche regeering is in verband met
den uitslag van de jongste verkiezingen af
getreden.
Stemmen uit verschillende stfeken.
Nadat op het buitengewoon congres van
den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersband
te 's-Gravenrhage de drie vermelde spre
kers hun inleidingen gehouden hadden,
kwamen bij de gedachten wisseling afge
vaardigden van diverse kringen aan het
woord om nader den nood in eigen streek
te schetsen en aan te dringen op de hulp
middelen, welke zij voor redding noodzake
lijk achtten.
De heer J. D. de Kok uit Loosduinen
kwam op tegen het eenzijdig aanpassings
systeem der regeering en waarschuwde
tegen het kapitalistisch optreden ook in
onze katholieke kringen. De groenten gaan
naar de mestvaalt, maar dat zou er anders
uitzien, als geen eenzijdige aanpassing was
toegepast en een andere regeling voor den
export was getroffen. De renten van Indi
sche belangen genieten de voorkeur boven
den tuinbouw. Er zou ook steun aan den
tuinbouw moeten worden verleend tot den
kostprijs. Meer moet ook worden gedaan
voor het behoud van onzen tuinbouw ex
port. Aan onze in Nederland gekweekte pro
ducten moet bij dén export een voorkeur
worden verleend.
De productiekosten van den tuinbouw
koinnen niet meer omlaag, betoogde spr.
De afgevaardigde van den Kring Venlo,
de heer G. Driesen wees op den noodtoe
stand van den tuinbouw in Venlo en om
streken.
Het bloembollenbedrijf.
De heer Lefeber uit Lis se wees op den
toestand in het bloembollenbedrijf en drong
aan op de volgende maatregelen: le het
handhaven van minimumprijzen en opkoop
surplus; 2e een systeem om te voorkomen,
dat men te veel surplus zou blijven telen
van onvoldoend gevraagde variëteiten om
zooveel mogelijk aanpassing aan de markt
te ver krijgen; 3e de te nemen maatregelen
juister te stellen en deze zoowel juridisch
te doen sluiten voor de wet, alsook prak
tisch voor de uitvoering in het bedrijf; 4e
een ander systeem van het leggen van las
ten op het bedrijf, door dit niet meer te
doen plaats hebben per are, doch uitslui
tend per afgeleverd leverbaar, rekening
houdend met de oogstresultaten; en 5e de
mogelijkheid te openen voor een reservee
ring en korting tegenover een beteren oogst.
Ten slotte drong hy er op aan, dat de Re
geering niets opbeproefd zal laten om een
verdere beperking van den export te voor
komen.
Pater van Mansfeld uit Bergen op Zoom
wees er op, dat de steun voor den tuinbouw
te gering is in verhouding tot het groote
percentage arbeid, dat in het product ligt
De heer Lakeman uit Bovenkarspel wees
op de moeilijkheden van den tuinbouw in
Noord-Holland.
De heer Iemenschot, Zwolle, drong ook
aan op meer steun.
Geen droog brood meer te ver
dienen.
De heer W. de Groot uit Beverwijk be
toogde, dat thans ook de gezonde kern van
den tuinbouw in Kennemerland dreigt ten
onder te gaan. Er is zelfs voor de beste tuin
ders geen droog brood meer te verdienen.
De tuinders benijden dikwijls de werkloo-
zen, omdat zij tenminste voor den grootsten
nood bewaard zyn. De bedrijven zullen zon
der meer hulp van Regeeringswege niet
meer te houden zyn.
De heer J. J. v. d. Meer, uit R o e 1 o f-
arendsveen sprak over den toestand
in de veenstreek, dien hij als ellendig schets
te. Niet alleen de producten, maar ook het
land is niets meer waard. Er dienen voor
zieningen te worden getroffen, dat niet de
eerste hypotheekhouder alleen met land en
stal gaat strijken, maar ook de andere cre
diteuren hun deel krijgen.
Spr. drong er op aan, dat ook in de veen-
streek de glascultuur behoorlijk gesteund
zal worden.
De heer Mathot, uit Boskoop klaagde
er over, dat de boomkweekers, die door de
vorige credietverleening gesteund zijn, van
het nieuwe crediet niet zullen kunnen pro-
fiteeren en vroeg voor deze kweekers een
extra steun.
De heer Kolk, uit Aalsmeer, bepleitte
meer steun voor de Aalsmeersche bloemen
cultuur, welke door den minister wel is toe
gezegd, maar die nog steeds is uitgebleven.
De geestelijk adviseur, prof. Cleophas,
wees op het groote aantal faillissementen
ook onder de tuinders. De tuindersstand
heeft steeds zoo goed begrepen, dat niet al
leen de ondernemers, maar ook de arbei
ders hun deel moeten hebben van de op
brengst van den grond. Het is rechtmatig,
dat zij thans geholpen worden.
Spr. wekte de aanwezigen op tot eenheid
en samenwerking, omdat daardoor alleen
kan worden bereikt, dat aan de gezinnen
kan worden gegeven een ©enigszins mensch-
waardig bestaan.
Een hartelijk applaus volgde op dit op
wekkend woord.
Resolutie.
Tot slot van deze welgeslaagde vergade
ring, die tot het laatste moment de leven
dige belangstelling van de talrijke aanwe
zigen bleef vasthouden, las de secretaris, mr.
H. van Haastert, de volgende resolutie voor:
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Uruguay verbreekt de diplomatieke be
trekkingen met Madrid. (2de blad).
De kwestie der toelating van de Abes
sijnsche delegatie te Genève.
BINNENLAND.
Nieuwe inlichtingen over de bacon-
kwestie. (2de blad).
Het Rijk betaalt de extra-uitkeering van
ƒ2.50 aan ondersteunde werklooze arbei
ders geheel. (2de blad).
Doodelijk ongeluk bij de legermanoeuvrea
in Brabant. (1ste blad).
De Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond,
in buitengewone vergadering te 's-Graven-
hage bijeen ter bespreking van de belangen
van de tuinders en den tuinbouw in Neder
land en van de middelen, die zullen moeten
worden aangewend om van het levensge
vaarlijk door de crisis getroffen tuinbouw
bedrijf te redden wat er nog te redden valt;
is van oordeel:
dat het behoud van den tuindersstand en
van den tuinbouw in den meest uitgebrei-
dèn zin in Nederland voor volk en staat
noodzakelijk is;
dat het derhalve een eisch van algemeen
belang is, dat doeltreffende maatregelen
worden getroffen om dezen stand en dit
bedrijf te redden en te handhaven;
dat met het treffen van deze maatregelen
als het ware geen dag en geen uur meer
mag worden gewacht, daar een deel van
den tuinbouw feitelijk reeds ten onder is
gegaan en een ander deel tot aan den rand
van den ondergang is genaderd;
acht de volgende maatregelen noodzake
lijk:
a). handhaving met hand en tand van het
geen er van den eertijds zoo bloeienden
tuinbouwexport nog is overgebleven en
daarnaast het doen van wilskrachtige, doel
bewuste en hardnekkige pogingen om den
huidigen export van tuinbouwproducten
weer uit te breiden, zoowel door middel van
gunstige handels- en clearingverdragen met
de oude afzetgebieden als door het opsporen
van nieuwe afzetmogelijkheden elders;
b. het maken van wettelijke regelingen,
die ten doel en ook daadwerkelijk tot effect
hebben, dat de z.g. „vaste lasten", die ook
den tuinbouw dooddrukken, worden ver
minderd en verlicht, opdat de tuinbouw
bedrijven in staat worden gesteld zich met
hun productiekosten zooveel mogelijk aan
te passen aan het prijspeil bij verkoop der
producten;
c). het doortastend aanvatten van het
vraagstuk der distributie van tuinbouw
producten in het binnenland, opdat de on
natuurlijke marge tusschen den prijs, dien
de tuinder voor zijn product op de veiling
krijgt, en den prijs, dien de binnenlandsche
consument betaalt, zoodanig worde ver
kleind, dat het product goedkooper wordt
en daardoor in grooter hoeveelheden en bij
breeder lagen der bevolking afzet kan vin
den;
d). het aanbrengen van prijscorrigeeren-
de regelingen bij 'den afzet, zoodat ook de
tuinder evenals hiernaar t.a.v. den ak
kerbouw en de veehouderij wordt gestreefd
voor zijn producten een billijke vergoe
ding ontvangt voor zijn productiekosten;
e). het spoedig, althans spoediger dan in
het verleden is geschied en ook nu nog ge
schiedt, uitkeeren van de steunbedragen uit
het Landbouwcrisisfonds, omdat de tuin
ders, waarvan verreweg de meesten geen
reserves en zelfs vaak geen crediet meer
hebben, deze bedragen voor het onderhoud
van hun gezin en het voortzetten van hun
bedrijf allerdringendst noodig hebben;
f). het tewerkstellen op hun eigen bedrijf
van die tuinders, welke zonder hulp buiten
den bedrijfssteun niet meer kunnen bestaan
en, blijven ze van deze hulp verstoken, hun
bedrijf op moeten geven en geheel op ar
menzorg zullen zijn aangewezen.
Ten slotte spreekt de Kath. Ned. Boeren-
en Tuindersbond als zijn meening uitpdat
geen blijvende verbetering in het bedrijfs
leven in het algemeen en dus ook in den
tuinbouw mogelijk zal blijken, tenzij een
herordening van het sociale en economische
leven overeenkomstig de beginselen aan
gegeven door en de richtlijnen getrokken
in de Encycliek „Quadragesimo Anno"
wordt tot stand gebracht.
Met algemeen instemmend applaus werd
deze resolutie goedgekeurd.
Met een dankwoord tot de aanwezigen en
de inleiders sloot de voorzitter de vergade
ring.
