San Sebastian geeft zich over. Vloedgolf verwoest twee dorpen. Nationalisten rukken op in Asturië Redding voor de ingeslotenen in het Alcazar? Reusachtig rotsblok ploft in Noorsch meer. MAANDAG 14 SEPTEMBER 1936 DE LE1DSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 9 SAN SEBASTIAN DOOR NATIONA LISTEN BEZET. In den nacht van Zaterdag op Zon dag zijn de troepen der nationalisten San Sebastian binnengetrokken. In de stad hadden overal vuurgevechten plaats. Tegen twee uur drongen de nationalisten steeds verder door. Plot seling werden vlammen zichtbaar: de Kurzaal en verscheidene andere ge bouwen stonden in brand. Eenige nationalistische Basken, die tot het laatst hadden geprobeerd San Sebastian te sparen, geraakten in ge vecht met „anarchisten", terwijl de geregelde Marokkaansche troepen ver der trokken on de stad geleidelijk in bezit namen. In een vergadering, welke Zaterdag avond onder voorzitterschap van Ortega in het paleis van de gouverneur werd ge houden, was besloten de stad over te ge ven; alleen twee anarchistische commis sarissen waren hiertegen. Deze twee wer den gevangen genomen. Het hoofdkwar tier van Ortega is naar Zumaya overge bracht. De verdedigers van San Sebastian, die uit de stad trokken, hebben een stra tegische positie ingenomen bij Orio, waar door den weg naar Bilbao wordt be heers cht. Ortega verklaarde, dat over een dag of acht een offensief zal worden ontplooid vanuit deze stellingen. In de vroege ochtenduren was gisteren San Sebastian vrijwel in handen van de nationalisten. Alleen nog enkele Volks- fronters dekten den aftocht van de verde digers en vuurden van verschillende pun ten op de nationalistische troepen. Troependefilé in de straten. Het hoofdkwartier te Valladolid heeft medegedeeld, dat een,, regimen/t artillerie der nationalisten Zondagavond heeft ge defileerd langs de boulevards van San Se bastian, waar het luide werd toegejuicht. Den geheelen nacht was het druk op straat van de menschen, die uitdrukking wensch- ten te geven aan hun vreugde. De gouverneur van Pampeluna is in de stad aangekomen. Hij heeft maatregelen genomen ten aanzien van de water- en electriciteitsvoorziening. In de laatste dagen zijn volgens het communiqué honderden gevangenen door „anarchisten" doodgeschoten. DE OPMARSCH IN ASTURIë. Het hoofdkwartier te Valladolid heeft gisteren om half elf het volgende mede- „In Asturië zijn de colonnes onder de luitenant-kolonels Tejeiro en Pita, die in gecombineerde actie opereeren, ten Westen van Oviedo opgerukt tot de poorten van het op 30 K.M. van deze stad gelegen Cor- nellana. Zij ondervonden hevigen tegen stand van de zijde der Asturiërs, die ge steund werden door talrijke elementen, die him uit andere provincies te hulp waren gekomen. De vijand werd echter tenslotte op de vlucht gedreven. De nationalisten maakten zeer vele krijgsgevangenen en vermeesterden een groote hoeveelheid munitie en materiaal. Aan het front van San Sebastian heb ben de nationalisten in de eerste uren van den afgeloopen nacht over flinken af stand kunnen oprukken door de inmen- ming van Santiago Mendi en Santa Bar bara. Gistermorgen maakten de nationalen zich vólkomen meester in Astigarraga en Hernani. Toen deze actie geëindigd was, stak de vijand Renteria en Pasajes in brand. NATIONALISTEN 10 MIJL NAAR MADRID OPGERUKT. De troepen der nationalisten zijn tijdens de militaire operaties van Zaterdag tien mijl naar Madrid opgerukt. Tijdens de gevechten zijn tien regee- ringsvliegtuigen door het vuur der op standelingen neergehaald. ERNSTIGE TOESTAND IN DE HOOFDSTAD. Radio-Sevilla meldde gistermorgen het volgende: Uit Madrid wordt gemeld, dat alle kerkklokken der hoofdstad zijn ge smolten, en dat om versterking is ver zocht teneinde de verdediging te verzeke ren. Er zijn sterke Catalaansche colonnes aangekomen. In den boezem der regeering hebben zich veelvuldig meeningsverschil len voorgedaan. De regeering kan haar gezag niet meer handhaven. De toestand te Madrid blijft ernstig, daar de lucht macht der nationalisten het bombarde ment der militaire punten heeft hervat. Een kazerne is getroffen, waarbij 250 mi liciens zijn gedood. De burgemeester van Salamanca heeft aan de journalisten verklaard: „Er be staat slechts één regeering: die van de nationale junta". Uit Barcelona wordt ver nomen, dat de generaliteit voortgaat co lonnes te vormen. De colonne no. 18 is naar Teruel ver trokken, waar zij een nederlaag leed. De nationalisten omsingelen San Ramon, dat door de regeeringstroepen was bezet, en dreven hen eruit, waarbij 200 man der re- geeringsstrijdkrachten werden gedood. De Zaterdagavond ondernomen tegenaanval werd afgeslagen, en hierbij verloren de regeeringstroepen 30 man, alsmede vele geweren en een metirailleur. Volgens een mededeeling van raddo- Sevilla blijft het goud naar het buitenland stroomen. Gisteren heeft 250 K.G. het land verlaten. De algemeene toestand is gunstig, aldus het in handen der nationalisten zijnde ra diostation. DE NATIONALISTEN AAN HET FRONT VAN TALAVERA TERUGGESLAGEN. De regeering heeft Zaterdagavond me degedeeld, dat zij een grooten aanval der nationalisten langs het front van Talavera gericht op Madrid, heeft afgeslagen en een tegenaanval in dezen sector heeft in gezet. DE STRIJD OM TOLEDO. Volgens de mededeelingen van radio-Se- villa zijn de regeeringstroepen bij Toledo verslagen. De weg naar Madrid en het Tietardal zouden door de nationalisten zijn bezet, waarbij 360 man der regeeringstroe pen gedood zouden zijn. REDDING VAN VROUWEN EN KINDEREN UIT HET ALCAZAR? De gezant van Chili, Nunez Morgado, heeft zich Zondagavond naar Toledo bege ven om te trachten, dat de 900 grijsaards, vrouwen en kinderen, die in het Alcazar zijn opgesloten, vandaar zullen kunnen vertrekken. De vluchtelingen zullen eventueel wor den ondergebracht in twee kloosters, waar zij onder bescherming van het corps diplo matique zullen zijn, hetgeen zal warden aangegeven met de Chileensche vlag. De regeering heeft aangeboden voor de bescherming en revitailleering der vluchte lingen te zullen zorgen. Het is nog niet mogelijk geweest deze voorstellen ter kennis te brengen van de opstandelingen, daar er nog steeds gescho ten Wordt. De bevelhebber der regeeringstroepen zal het antwoord der opstandelingen overbren gen aan Largo Caballero, die het op zijn beurt aan Morgado zal overhandigen. In dien de opstandelingen het voorstel zullen aannemen, zal een afspraak worden ge maakt voor een onderhoud van de opstan delingen met Morgado. DE STRIJD IN DE SECTOR VAN HUESCA. Overste Sandine heeft medegedeeld, dat manschappen der Catalaansche militie in den sector van Huesca Sitano geheel heb ben bezet. De laatste opstandelingenhaar den te Quincena werden eveneens opge ruimd. In deze plaats wappert thans overal de republikeinsche vlag. MIJNGEVAAR IN DE SP AAN SC HE WATEREN. Radio Coruna heeft in de Engelsche taal de volgende mededeeling uitgezonden: „Voor alle schepen, die bij de Spaansche kusten varen: De consul van Engeland te Coruna deelt mede, dat er volgens inlichtin gen van de commandant der vloot van de opstandelingen te Ferrol gevaar bestaat de havens van Santander en Bilbao te nade ren, daar op 14 September direct na mid dernacht mijnen zullen worden gelegd. Alle schepen, die zich thans in deze havens bevinden, moeten ze verlaten vóór het ge noemde tijdstip". NED. OOST-INDIE DE NIEUWE G.-G. TE SABANG AANGEKOMEN. Aneta seint uit Sabang: Zaterdagmorgen om acht uur meerde het m.s. „Johan van Oldenbarnevelt", waar mede de nieuwbenoemde gouverneur-gene raal van Ned. Indië, jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, de reis naar Ned.-Indië maakte, aan de kade. LUCHTVAART PASSAGIERSVLIEGTUIG VERONGELUKT. Drie dooden. Een vliegtuig, waarmede ter gelegenheid van een plaatselijk feest te Noyon rond vluchten werden gemaakt, is neergestort, tengevolge waarvan de piloot, zijn passa gier en diens dochtertje om het leven zijn gekomen, AMERIKAANSCH LEGERVLIEGTUIG VERONGELUKT. Twee dooden. Twee legervliegers zijn Zaterdag om het leven gekomen, toen hun toestel op 500 m. van te vliegveld te Marchfield veronge lukte. OCEAAN VLIEGERS GESTART. De Oceaanvliegers Richman en Merrill zijn hedenmorgen om 3.23 uur (Amst. tijd) voor hun retourvlucht naar Amerika te Southport gestart. ACHT-EN-ZEVENTIG PERSONEN OMGEKOMEN. Naar uit Bergen wordt gemeld, is Zon dagmorgen in het Loen-meer in het district Nordfjord in Westelijk Noorwegen een ge weldige rotsblok in het meer gevallen, waardoor een vloedgolf werd veroorzaakt, welke twee kleine dorpen geheel vernield. Niet minder dan 78 personen zijn om het leven gekomen en verscheidene zijn ge wond. Onder de dooden bevinden zich 30 kinderen. De Noorsche regeering heeft vliegtuigen gezonden met artsen, verpleegsters en ver bandmiddelen. Het was Zondagmorgen vijf uur, toen de bewoners van de aan het Loen-meer gele gen dorpjes Boedal en Hesdal uit him laat ste slaap werden gewekt door een oorver- doovend geraas. Waarschijnlijk hebben de goede lieden zich nauwelijks rekenschap kunnen geven, wat er gebeurde, want het volgend oogen- blik stortte een rotsblok, zoo groot als een flink kerkgebouw, in het meer. Het was boven van de 6800 meter hoogen Rave-berg losgeraakt en langs de rotshelling naar be neden gerold, alles verpletterend wat er in den weg stond. Toen dit geweldige rotsblok met enorme snelheid in het betrekkelijk kleine meer plonste, kwam dit plotseling in heftige be weging. Het water deinde hevig weg onder de drukking van het rotsblok, sprong boven zijn oever uit en stortte zich met enorme kracht op de gebouwen van de aan het meer gelegen dorpjes. Zulk een ontzaglijke kracht had deze vloedgolf, dat in de beide plaatsjes nog slechts drie huizen overeind bleven staan. Zeven hotels, die gelukkig sedert enkele weken geen gasten meer herbergden, wer den in elkaar gedrukt als waren zij van bordpapier en stortten tot puinhoopen in een. De dorpsbewoners werden door de neer storting van het rotsblok en de daarop vol gende vloedgolf volkomen verrast, zoodat zij geen maatregelen konden nemen om zich in veiligheid te stellen. Tientallen menschen vonden aldus een vreeselijken dood, en toen na eenigen tijd de deining verminderde en het water zich weer binnen de oevers van het meer terug trok, leverde de beide dorpjes, die nog slechts kort tevoren een beeld van rustigen vrede waren geweest, een onbeschrijflijk ellendigen aanblik op. Hartverscheurende kreten van gewonde en stervende menschen 6tegen op uit de puimen van de huizen, en zij die het leven er hadden afgebracht, liepen weeklagend en huilend rond, radeloos over hun leed en dat van hun ouders, him kinderen, hun bu ren, hun vrienden Moeilijke hulpverleening. Daar de beide dorpjes zeer geïsoleerd liggen en de weinige verbindingsmiddelen met de buitenwereld door de ramp zeer ge stoord bleken, duurde het geruimen tijd, voordat er van buiten hulp kon worden ge boden. Toen het gebeurde te Bergen bekend werd, kon men niet onmiddellijk hulp bie den, daar de getroffen streek zeer afgelegen en moeilijk met snelverkeer te bereiken is. Men charterde daarom in allerijl een wa tervliegtuig, laadde dit vol met medicamen ten en andere hulpmiddelen en met eenige dokters en verplegers als passagiers steeg het toestel Zondagmiddag op, om na kor ten tijd te dalen op het Loen-meer, dit in middels geheel zijn rustig aanzien had ge kregen, en droomerig tusschen de hooge rotsen lag Met koortsachtigen ijver werd nu begon nen aan de verleening van de eerste hulp bij welk werk men echter handen te kort kwam. Bijzonderheden omtrent de vreeselijke verwondingen van sommige dorpelingen zullen wij den lezers maar besparen! Tegen den avond arriveerde nog een hulp expeditie uit Bergen, die gedeeltelijk per auto, gedeeltelijk in geforceerde marschen, naar de plaats des onheils was getogen. Voor het los raken van nog meer groote rotsblokken wordt thans zeer gevreesd en •het is waarschijnlijk, dat de beide dorpen en de overige plaatsen bij het meer waar menschen wonen, geheel ontruimd zullen moeten worden. BUITENLAND BEL01E. MGR DE JONG OP HET CONGRES VAN MECHELEN. De aartsbisschop van Utrecht, mgr de Jong, heeft gisterochtend de Pontificale Hoogmis bijgewoond, welke werd opge dragen in de basiliek „Sacré Coeur" te Erussel door den primaat van Polen ter gelegenheid van het zesde katholiekencon gres te Mechelen. De aartsbisschop was ook tegenwoordig bij het mass af eest, dat gister middag in het Centenaire-stadion plaats gehad heeft tot sluiting van het congres. DUITSCHLAND. HET PARTIJ-CONGRES TE NEURENBERG. Redevoering van Hitier tot SA., S.S. en motorcorps. Hitier heeft Zondagavond het woord gericht tot S.A., S.S. en het nationaal so cialistisch motorcorps, die in de Luitpold- arena te Neurenberg waren bijeengekomen. De rijkskanselier zeide o;m.: „Onze oude tegenstander, dien wij overwonnen heb ben, probeert agitatie tegen ons te verwek ken. Hij bedreigt ons met den vuist. Men moet zich geen illusies maken; wij zijn ieder oogenblik bereid. In het buitenland hebben overal manifestaties plaats. De massa's worden opgehitst en bijeengeroe pen in betoogingen tegen het fascisme, te gen het nationaal-socialisme, vóór het bolsjewisme, vóór de levering van wape nen en vóór het verleenen van financieele hulp. Ik heb Duitschland nog niet opgeroepen tot een betooging, maar, indien ik Duitsch land zou oproepen tot een betooging, zou er slechts één enkele betooging zijn. Men zou geen tien of twintigduizend menschen zonder eenige discipline zien, maar mil- lioenen en nog eens millioenen zouden zich verheffen tegen onzen ouden tegenstan der, den erfvijand van de menschheid. Als oud-frontstrijder kan ik zeggen, dat wij willen samenwerken en geen vijandigheid, noch haat wenschen jegens iemand, maar nimmer zal Duitschland bolsjewistisch worden. Wij willen niet, dat het resultaat van ons werk door de internationale bolsjewisten en Joden wordt vernietigd. Wij weten wat ons te doen staat en hebben daartoe geen raad noodig van de Palestij- men, wij weten, dat de toekomst van een volk geen geschenk is, maar dat het er voor moet strijden. Moord en doodslag ziet men elders. Bij ons is het volk gelukkig, sterk en manmoedig. Voor mij is het een prachtige zaak uw kanselier te mogen zijn. Ik ben dit geluk verschuldigd aan allen, die in donkere uren in mij geloofden. Laten ,wij den ouden eed van vriendschap en ka meraadschap en trouw in ons eeuwige Duitschland herhalen. Voor hedenavond, bij de sluiting van het partij-congres, verwacht men nog een be langwekkende rede van Hitier. FRAH&RMK. DE STAKING TE RIJSSEL. Bijzondere bemiddelaar aangewezen. Minister-president Blum is Zondagavond uit Rijsel te Parijs teruggekeerd. Hij is er niet in geslaagd de staking der textielarbei ders bij te leggen. Uit een officieel communiqué blijkt, dat de regeering voornemens is een arbitrale uitspraak te doen, welke door beide partijen moet worden aanvaard. Leon Blum zal daartoe een der leden van de regeering aanwijzen. Intusschen dreigt de staking zich uit te breiden tot de textielarbeiders in de Vo gezen, waar de mogelijkheid van een alge meene staking aanwezig is. JAPAN. JAPANSCHE TROEPENTREIN WOOR BANDIETEN OVERVALLEN. Een nachtelijken aanval van Koreaan- sche bandieten op een Japanschen troepen- trein in de nabijheid der steenkolenmijn van Moeientsjeng (Oost-Mandsjoekwo) zijn 25 Japansche officieren en minderen gedood en 65 gewond. BUITENLANBSCHE BERICHTEN AUTO STORT IN 250 METER DIEPEN AFGROND. Drie dooden en een gewonde. Op den over den grooten St. Bernhard voerenden straatweg heeft Zondagavond een ernstig auto-ongeluk plaats gehad. Een dahvaarts rijdende personenauto vloog na bij het dorp Liddes uit de bocht en stortte in een 250 meter diepen afgrond. Daarby kwam drie der inzittenden, inwoners van Martigny, om het leven, terwijl de chauffeur slechts zijn arm brak. Het onge luk is het gevolg van een stuurbreuk. HEVIGE BRAND IN SLAAPZALEN. Zeventien dooden. Zaterdag zijn te Yakoetsk zeventien per sonen om het leven gekomen bij een brand welke twee slaapzalen, in gebruik by leden van een districtscommissie der partij en ambteneren van het Russische volkscom missariaat van landbouw, in de asch heeft gelegd. BRAND IN DE OPERA TE PARIJS. Kort na middernacht is Zondag brand uitgebroken in het „Theatre de 1'Opera" te Parijs. De brandweer was evenwel spoedig ge waarschuwd en uit negen kazernes ver scheen groote materiaal. Tegen drie uur was het bluschingswerk te einde. De schade is onbeteekenend. R. K. Ver. v. Kraamverzorging voor alle gezindten te Leiden en Omstreken Plaatsing-Bureau Boerhaavestr. 30 verleent hulp door gediplomeerde krachten Geopend eiken DINSDAG- en DONDER DAGMIDDAG van 2—4 UUR tot het ver strekken van de gewenschte inlichtingen, aanmelden van contribueerende leden en aanvragen voor kraamhulp - Telef. 3420. Aanvragen (schriftelijk) adres Boerhaave- straat 30. HOOGSTE BERG VAN BRITSCHE RIJK BEKLOMMEN. Bij de Duitsche Himalayastichting te Mtinchen is bericht ontvangen, dat de hoog ste berg van het Britsche rijk en tevens de hoogste tot dusver door menschen bestegen berg, de 7820 meter hooge „Nanda Devi" in de Garwhal-Himalaya, einde Juli door een Engelsch-Amerikaansche expeditie tot den top toe is beklommen. Daar in dit gebied alle verkeersmiddelen ontbraken, moest het 'bericht van het suc ces der expeditie door inlandsche koeriers naar het eerste radiostation gebracht wor den, hetgeen door de bijzondere moeilijk heden en gevaren bijna twee maanden heeft geduurd. UIT DE RIJNSTREEK ALPHEN AAN DEN RUN. VAN EEN STELLING GEVALLEN. Zwaar gewond opgenomen. Hedenmorgen is de metaalbewerker J. A. v. d. Aard, werkzaam bij de schee ps- bouwwerf der firma Boot in de Hoorn, van een ±8M. hooge stelling gevallen. De man kwam op de rails terecht en liep een rug- wervelfractuur op. Dr. H. verleende de eer ste hulp en liet den man per ziekenauto overbrengen naar het Academisch Zieken huis te Leiden. Jubileum. Zaterdag herdacht onze plaatsgenoot, de heer P. v. Leeuwen, zijn 40-jarig jubileum in dienst als timmer man by „Het Tegelhuis" alhier. In de mor genuren werd de jubilaris met zijn vrouw en familie van huis gehaald en in de ont vangzaal door den heer D. ten Cate Brou wer persoonlijk ontvangen. Mede was hier aanwezig diens echtgenoote, de burgemees ter en het kantoor en fabriekspersoneel. Op grootsche wijze werd de jubilaris ge huldigd, daarbij allereerst toegesproken door den heer Brouwer, die schetste de groote ijver en toewijding, waarmede de jublaris steeds geplichtsgetrouw de hem opgedragen werkzaamheden heeft ver richt. Deze toespraak ging gepaard met de aanbieding van een fraaie fauteuil en cou vert met inhoud. Namens het kantoorper soneel werd de jubilaris toegesproken door den heer Koning onder aanbieding vaneen schemerlamp en namens het personeel en collega's door den meesterknecht Bruines onder aanbieding van een cassette met le pels en vorken etc. Ook door den burge meester werd het woord gevoerd, die den jubilaris tevens onder luid applaus de kon. onderscheiding n.l. de zilv. medaille verbonden aan de orde van Oranje Nas sau op de borst spelde. Nadat vervolgens aan het geheele gezelschap ververschingen waren aangeboden en ook de echtgenoote van den jubilaris een bloemenovatie in ont vangst had te nemen, bracht de jubilaris zichtbaar ontroerd voor deze hulde aan allen woorden van dank. Ook het verdere van den dag bereikten den jubilaris nog tal van persoonlijke en schriftelijke geluk- wenschen, zoodat het voor hem en de zij nen een onvergetelijken dag is geworden. Bekroning. Op de nationale veeten toonstelling te Utrecht wist de stal van der Kloot Meijburg alhier eenige fraaie successen voor de zwartblaar fokkerij te boeken door de volgende prijzen te beha len: 2e'pr. met Dictator 938 S; 2e pr. Cato 6028 S; 3e pr. Cesar 13646 R. v. J. Voorts behaalde onze plaatsgenoot G. v. Dorp een le pr. met Noortje 4290 S; J. de Kool een zeer eerv. verm, met Oscar 1491 S en J. Wassenaar een eerv. verm, met Wodan 1417 S. BOSKOOP. De nieuwe brug geplaatst Onder groote belangstelling is Zaterdag de nieuwe brug geplaatst. Nadat Vrijdag middag de hef brug in Boskoop was gear riveerd, werd Zaterdagmorgen vroeg be gonnen om de noodbrug, waaraan een ex tra opklapbaar dak was gemaakt, in orde te brengen, zoodat de hefbrug, welke op twee schuiten werd vervoerd, gemakkelijk hierdoor kon. Hierna werd begonnen de brug op de hoofden te plaatsen hetgeen een vlot ver loop had Om ongeveer half drie werden de vlag gen geheschen en onder het loeien van de sirenes der booten ging het 100.000 K.G. zware gevaarte langzaam omhoog. Behal ve ingenieurs en heeren van de Prov. Sta ten, waren aanwezig de heer mevr. Ver kerk, de beide wethouders en verschillen de autoriteiten. De officieele opening van de brug zal in October plaats vinden, door nog ver schillende werkzaamheden aan de beide brughoofden moeten worden verricht. Geboren: Maria Wilhelmina, d. van G. P. Rijnbeek en G. C. Bunnink. Hui- bert, z. van A. v. d. Leeden en N. van Harten. Ondertrouwd: J. C. Hegmans en M. B. J. Radder. Overleden: Margaretha van Nes, echtgenoote van Adriaan van Nes, 72 jaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 9