ZATERDAG 12 SEPTEMBER 1936 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN ste Jaargang No. 8520 DF ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent pei weeK2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week t 2.60 per kwartaal Franco per post t 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, mei Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. De partijen-staat Voor het artikel van pater Beuns in de „Studiën", getiteld „Partijen-Staat of Par ty-Staat" waarop wij al reeds hebben gewezen vraagt mr. dr. A. baron van Wijnbergen in de „Maasbode" van gister avond aller aandacht. Wij citeeren uit deze beschouwing: Terecht schrijft pater Beuns, dat ten onzent op de klip van den godsdienst een eenheidspartij stranden moet en dan ook onmogelijk één partij in staat is om het geheele Nederlandsche volk te bezielen. Trouwens de ervaring heeft ons in het verleden reeds afdoende geleerd, dat we den èèn-partij-staat niet aan vaarden kunnen. Immers, wel niet als uitvloeisel van een bepaald stelsel, maar dan toch in feite hebben we voor een goed deel den één-partij-staat gekend ten tijde der liberale overheersching, waarbij de eenheidsgedachte met name tot verwezenlijking kwam in de ééne, voor allen toegankelijke openbare school, waaraan, naar het dan heette, de natie gehecht was. Een herhaling daarvan, in welken vorm, langs welken weg ook, wijzen we zoo beslist mogelijk af. Maar wie nu meenen mocht dus te kunnen redeneeren: De zaak is dan uiterst eenvoudig; we hebben dus niets te doen dan den partijen-staat, dien we eenmaal hebben, rustig te behouden hij zou zich ten eenen- male vergissen. Inderdaad, daarin ligt de geweldige verantwoordelijkheid van allen, die in vloed kunnen uitoefenen op het politieke leven: zij moeten eenerzijds met groote kracht zich verzetten tegen de invoering van een Partij-Staat het juiste woord voor wat anderen zoo graag noemen een partij en-loozen Staat en anderzijds met doelbewuste energie streven naar ingrij pende hervorming van onzen huidigen partijen-staat. Wij hebben al meermalen als onze mee ning geuit, dat bedoelde hervorming moet gericht zijn op een algeheele wijziging in de mentaliteit, die velen in alle partijen beheerscht de mentaliteit, die meer zoekt naar wat van anderen scheidt, dan naar wat met anderen bindt, de mentali teit van zelfvoldaanheid en zelfgenoeg zaamheid. In deze mentaliteit ligt naar onze mee ning voor een groot deel de oorzaak van de verwording van ons democratische par lementaire regiem. Wij beweren echter niet, dat hiermede de totale oorzaak is blootgelegd. Er is meer, wat geleid heeft tot ontaarding van het in wezen gezonde party en-stelsel. Bij voorkomende gelegenheden hebben wij er ook telkens en telkens de aandacht op gericht, hoe het geschiedt, dat een par tij, zoekende haar eigen quantitatieve grootheid, eischen stelt aan regeerders en bestuurders, waarvan zij weten kan en weten moet, dat deze onvervulbaar zijn, en welke haar vertrouwensmannen zélf niet zouden kunnen inwilligen, als dezen als zoodanig zouden moeten mee-regee- ren en mee-besturen. Dat haalt het par tijen-wezen diep neer in de waardeering van allen, die altijd, en dus ook en volstrekt niet minder in de politiek, waarheid en eerlijkheid verlangen. En wij hebben ook vroeger reeds dit verschijnsel, dat wij mogen het constateeren, zonder de andere partijen te willen heilig-verklaren! voornamelijk zich openbaart in de po litiek van de S.D.A.P., gesignaleerd als een der oorzaken van het verval der par lementaire democratie. Pater Beuns "wijst ook op dit verschijn sel. Maar hij gaat dieper in op de oorzaken van bedoeld verval en hij wijst er op, hoe een parlementaire democratie, welke loochent God en de door Hem gewilde verbondenheid van alle menschen ten onder moet gaan. Pater Beuns schrijft n.l. o.m.: Wat is dan wel te rekenen tot de misbruiken van de partij en-staat? Een misbruik is de demagogische be werking van het niet politiek ge schoolde volksdeel door schoonklin kende leuzen met het doel om door zuivere belangen-partijen druk op de wetgeving uit te oefenen. Een parlmentaire democratie is vol komen ten onder gegaan als meest waardig regiem voor een beschaafd volk, wanneer in het parlement een wereldbeschouwing triomfeert, die de fundamenten van ieder menschenle- veri en van iedere gemeenschap loo chent: God en de door Hem gewilde verbondenheid van alle menschen. Wij zijn het met den heer Van Wijnber gen eens, dat in het artikel van pater Beuns een meer uitvoerige beschou wing, die wij reeds hebben toegezegd, ho pen wij spoedig te geven een rijkdom van stof ter overweging ligt. V De strijd in Spanje Iemand zendt ons eei. blaadje, waarin af gedrukt een brief van de „katholieke pa- cifiste" mevr. Buising van Besouw, door haar gericht aan de massa-betooging der I R. H. voor hulp aan het Spaansche volk, gehouden in het R. A. I.-gebouw te Am sterdam en deze inzender vraagt ons eenig commentaar op dezen brief. Wij kunnen hierop antwoorden, dat de geregelde lezer van ons blad geen commen taar meer zou noodig hebben. Wij hebben reeds meer betoogd en aan getoond, dat niet waar is de bewe ring ook in bedoeld schrijven gedaan door mevr. Buising van Besouw dat te genover het Volksfront in Spanje het fas cisme staat. Tegenover het Volksfront staan de fascisten, maar óók duizen den Katholieken als zoodanig, die willen opkomen tegen de tyrannie, door het com munisme in Spanje uitgeoefend en toegela ten of niet verhinderd door de regee ring. De genoemde opposante mevrouw doet trouwens wel 'ns meer vreemde bewerin gen. AUTOBUS MET 30 INZITTENDEN BU MEERKERK TEGEN EEN BOOM Groot aantal gewonden, van wie eenigen ernstig Hedenochtend omstreeks half tien heeft op den straatweg tusschen Lexmond en Meerkerk een ernstig autobus-ongeval plaats gehad, waarbij een groot aantal per sonen is gewond. Een autobus van de touring-onderneming J. B. Pool Jr. te Amsterdam, die heden ochtend te half 8 uit de hoofdstad was ver trokken met bestemming naar Antwerpen, is ongeveer halverwege Lexmond en Meer kerk met groote snelheid aan de rechter zijde van den weg tegen een boom gere den. De chauffeur van de bus, de 39-jarige R. van Dijk uit Amsterdam, wilde een wa gen passeeren. Daar van den anderen kant ook een viertuig naderde, zwenkte hij met groote snelheid naar rechts op zooda nige wijze, dat hij niet kon voorkomen, dat de bus aan den rechterkant op een boom stootte. De gevolgen waren ern stig. Het rechtergedeelte van de bus werd geheel in elkaar gedrukt, de voorste wie len vlogen eraf, de banken in de bus scho ven in elkaar en alle ruiten braken stuk. In de bus zaten 29 passagiers, voor zoo ver bekend allen uit Amsterdam, die naar België moesten. Van hen zijn ongeveer twintig gewond. Het juiste aantal kon nog niet worden vastgesteld. Door hulp, welke spoedig ter plaatse was, werden de slachtoffers bin nengedragen in de boerderij van den heer De Heer. Spoedig arriveerden dr. C. Spij kerboer uit Meerkerk en dr. W. J. Sidré uit Lexmond. Uit Gorinchem en Utrecht werden ziekenauto's besteld om de passa giers, die het ernstigst gewond waren naar de rijksklinieken te Utrecht over te bren gen. Bij het verzenden van dit bericht wa ren twee personen, die ernstig gewond waren, naar Utrecht vervoerd. De meeste pasagiers kregen min of meer ernstige snijwonden, eenigen gebroken beenen, terwijl de ernstigst gewonden ook inwendige kneuzingen opliepen. Ook de politie uit Lexmond en Meerkerk was spoedig ter plaatse en verleende hulp bij het bergen der slachtoffers. Het ongeval veroorzaakte op dezen dag vooral groote consternatie in de anders zoo rustige omgeving. Het schijnt, dat de chauf feur van de bus niet gewond werd. De niet-gewonde passagiers en zij die slechts licht gewond werden en na de verleening van geneeskundige hulp konden vertrek ken, zijn per auto verder vervoerd. Nader wordt nog gemeld: Direct na de botsing met den boom vloog het voorste gedeelte van de autobus in brand. De chauffeur die niet gewond was, had de tegenwoordigheid van geest om het vuur onmiddellijk met een brandblusch- apparaat en kleedingstukken te dooven. Van acht der inzittenden zijn de verwon dingen van vrij ernstigen aard. De overige slachtoffers hebben slechts lichte kwetsuren opgeloopen. WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN VERDER VERLOOP VAN DE BACON-AFFAIRE. De socialistische pers schrijft: Dank zij de publicaties in de pers en de dringende vragen van het katholieke Kamerlid v. d. Weyden en ons Kamerlid Van der Sluis, komt er nu toch schot in de afwikkeling van het bacon-schandaal. Dit schandaal bestond hierin, dat de bacon- zouters aanvankelijk onder hun contract met de regeering meer dan dubbel te hooge prijzen .hadden berekend en gekregen, en vervolgens, toen het contract ten langen leste door een inschrijving vervangen werd brutaalweg bij onderlinge afspraak hun prijs met 60 cent per honderd kilo ver hoogden, om met de opbrengst van dit „opzetje" de fabrikanten schadeloos te stel- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAMP. De nationalisten hebben een ultimatum aan San Sebastian gesteld. Madrid zou thans door hen omsingeld zijn. (2de blad). De rede van Z. H. den Paus over Spanje zal per radio worden uitgezonden. (2de blad). Zal Italië niet tegenwoordig zijn op de a.s. Volkenbondsvergadering? (2de blad). Geruchten omtrent een opstand In Por tugal. (2de blad). BINNENLAND. Het debat over de wijziging in de steun- verleening voor werkloozen is in de Eerste Kamer geëindigd met de aanneming van een motie-De Bruijn. (1ste blad). Het verloofde Vorstelijk Paar maakte gisteren een auto-tochtje naar Leiden en Warmond. (1ste blad). Een gave voor de ondersteunde werk loozen ter gelegenheid van de vorstelijke verloving. (1ste blad). len, die geen leveringsopdracht zouden krijgen. Dat in dit schandaal nu wordt ingegre pen, daarvan mogen wij minister Deckers de eer geven. Tegen dezen bewindsman als minister van Defensie hadden wij groote bezwaren, waaraan wij meermalen op dui delijke wijze uiting hebben gegeven. Als minister van Landbouw bevalt hij ons beter. Hij gaat in de baconzaak stapje voor stapje voorwaarts en het mocht zeker wel sneller. Ook beantwoordt hij niet dadelijk alle vra gen van Kamerleden zoo duidelijk en af doende als wel mogelijk is. Maar men moet er ook rekening mee houden, dat hij in de varkenszouters met onder geslepen leiding staande heeren te maken heeft en de mi nister tegenover hen liefst omzichtig te werk gaan en zich zoo weinig mogelijk •blootgeven zal. In ieder geval, de minister gaat tegen de bacon-ergerlijkheden in. Den com mer ci eelen adviseur van het college van regee- ringscommissarissen. den heer Van Zwa nenberg, die zelf vleeschfabrikant en be langhebbende is, schakelt hij als bacon- adviseur uit. Niet heeren baconzouters zelf, maar de minister alleen zal voortaan uit maken, of er op de leveringsprijs aan de re geering een kop gezet mag worden, ten einde daarmee de stil-gelegde fabrieken (en hun personeel, dit kwam op v. d. Sluis' vragen vast te staan) tegemoet te komen. Dit zijn alles geheel natuurlijke beslissin gen. Het bedenkedijke is, dat vroeger klak keloos in strijd ermee gehandeld werd. Maar het komt nu dan toch in orde. Daar over spreken wij onze voldoening uit. 77 TT T rrrrr nr rr "UNSES JULIANA EN PRINS BENNO GEKIEKT BIJ DEN SPOORWEGOVERGANG TE WARMOND. HET VORSTELIJK PAAR IN DEN TUIN VAN .„MEERRUST" TE WARMOND.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1