MARKT-AANBIEDINGEN
VROOM DREESMANN - LEIDEN
ingezonden stukken
leest de advertenties
in uw DAGBLAD
SPECIAAL VOOR DEN ZATERDAG
Koopt nu reeds Uw „BLOEMBOLLEN' -
Profiteert van onze reclame verkoop HEEREN REGENJASSEN met HOED GRATIS.
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG.
DE MAANDAG DOOR Z. H. DEN PAUS
TE HOUDEN REDEVOERING.
Wordt per radio verspreid.
De redevoering, welke Z. H. de Paus
Maandagochtend om elf uur (Ital. tijd), d.i.
10 uur 40 Amsterd. zomertijd, zal houden
tot de te Rome verbl-vende Spaansche
vluchtelingen zal door het radiostation
van het Vaticaan, de Italiaansche en Ame-
rikaansche radiostations en eenige Euro-
peesche zenders worden verspreid.
De K. R. O. meldt, dat hij, aangezien hij
Maandag a.s. geen zendtijd heeft, de ra
dio-rede, welke Z. H. de Paus des mor
gens voor de te Rome verblijvende Spaan
sche vluchtelingen zal houden, op gramo-
foonplasen zal vastleggen. Dinsdagavond
zal deze rede dan met vertaling in het
Nederlandsch in het K. R. O.-programma
wojden opgenomen.
AFVLOEIÏNG BIJ DE NED. SPOOR
WEGEN.
Een veertigtal hoofdconducteurs met
pensioen of op wachtgeld.
Naar de „Maasb." verneemt, zal, ingaan
de 15 September a.s., een veertigtal hoofd-
oonducteurs, weegns overcompleet, op
wachtgeld of pensioen gesteld worden.
Hiervoor komen in aanmerking, zij die 60
jaar zijn of ouder.
HET CONFLICT IN DE WASCH-
INDUSTRIE TE GOUDA.
Beide partijen hebben het voorstel van den
rijksbemiddelaar aanvaard.
Gisteravond hebben beide partijen, be
trokken by het dreigende conflict in de
Goudsche waschindustrie het bemiddelings
voorstel van den rijksbemiddelaar prof.
mr. Josephus Jitta, aangenomen, zoodat
het conflict is opgelost.
De bezuiniging op de vergoeding ex art.
205 der L. O. Wet 1920 en de financiën
van sommige kerkbesturen.
De Commisise tot regeling van het Ker
kelijk Crediet in het Bisdom Haarlem acht
zich verplicht de volgende algemeene me-
dedeeling te publiceeren.
Ingevolge de bepalingen van art. 205
der L.O. Wet 1920, werd tot dusver voor
bijzondere scholen, die reeds vóór 1922
waren gebouwd, door de Gemeenten een
verbruiksvergoeding aan de Schoolbestu
ren betaald. Deze vergoeding bedroeg in
de meeste gevallen ruim 6 van de ge
schatte waarde der gebouwen. Om te be
zuinigen op de onderwijsuitgaven der Ge
meenten is deze vergoeding nu terugge
bracht tot ten hoogste 5 daartegen
over is echter aan de Schoolbesturen de
gelegenheid geboden vóór 1 Aug. 1936 te
verzoeken om een uitkeering in eens, ten
bedrage van als regel 80 der oor
spronkelijke geschatte waarde van de
schoolgebouwen, waardoor deze vergoe
ding wordt afgekocht.
Voor vele kerk- en schoolbesturen be-
teekent deze bezuiniging een zóó belang
rijke vermindering van inkomsten, dat zij
het nog bestaande of juist verkregen fi-
nancieele evenwicht ernstig verstoort. Pa
rochies welke tot nu toe erin slaagden, zij
het met groote moeie, aan hun finan-
cieele verplichtingen te voldoen, zien zich
thans voor onoverkomelijke moeilijkheden
geplaatst en hebben zich tot de Commis
sie tot regeling van het' Kerkelijk Crediet
in het Bisdom Haarlem moeten wenden
om advies.
Voor enkele van deze parochies bleek
het noodzakelijk het voordeel van de af
koop prijs te geven en met de verlaging
der vergoeding tot 5 genoegen te ne
men, omdat alleen daardoor de nakoming
van de bestaande verplichtingen nog mo
gelijk bleek.
In het algemeen stelde echter de Com
missie zich op het standpunt, dat om ver
schillende redenen aan afkoop van de
jaarlijksche vergoeding de voorkeur moest
worden gegeven. Daardoor zullen de be
trokken kerkbesturen in de gelegenheid
gesteld worden belangrijke aflossingen op
hunne schulden te doen, en gevrijwaard
zijn tegen mogelijke verdere verlaging
van deze jaarlijksche uitkeering.
De Commissie heeft evenwel met leed
wezen moeten vaststellen, dat eenige van
deze Kerkbesturen, ook na deze verlich
ting van de schuldenlast, voor het restee-
rende deel eenige tegemoetkoming van
crediteuren behoeven. Al naar gelang de
jaarlijksche vergoeding een grooter of
kleiner deel van de totaalinkomsten ver
tegenwoordigde, blijken min of meer in
grijpende maatregelen noodzakelijk.
Wel zullen crediteuren van al deze Kerk
besturen een deel van hun vordering, va-
rieerend tusschen 10 en 40 terug
ontvangen. Voor sommige van hen h^eft
de Commissie echter moeten adviseeren
een lichte renteverlaging te verzoeken,
voor andere zal helaas een deel der schul
den renteloos moeten worden gemaakt.
Met groot leedwezen heeft de Commis
sie tenslotte moeten vaststellen, dat onder
de nieuwe saneeringen enkele parochies
vallen, wier financieele verplichtingen
reeds gereorganiseerd werden.
Waar de oorzaak van deze verslechte
ring geheel buiten de macht der Kerk- en
Schoolbesturen valt, is echter aan de te
nemen maatregelen niet te ontkomen.
Gelijk bij de reeds gesaneerde Besturen
zal het Bisdom Haarlem ook voor de hier
bedoelde de middelen van het fonds voor
arme Kerken aanwenden om de eventueel
door deze saneeringen ontstaande rente-
looze schulden zoo spoedig mogelijk af te
doen.
De Commissie durft vertrouwen, dat
deze algemeene mededeeling zal mede
helpen, om de crediteuren te bewegen
eventueele saneeringsvoorstellen met de
zelfde welwillendheid te ontvangen en te
beantwoorden, waarmede zij haar andere
voorstellen (zij zegt dit met dankbare vol
doening) aanvaard heeft gezien.
Haarlem, 2 September 1936.
De Commissie tot Regeling van
het Kerkelijke Crediet in het
Bisdom Haarlem:
Mgr. TH. M. P. BEKKERS.
P. J. BRUGEMAN.
J. A. SCHIPPERS.
Mr. TH. WESTERWOUDT.
Mijnheer de Redacteur,
Het moet voor u wel een zeer beroerde
samenloop van omstandigheden beteeke-
nen, ^at juist één dag na uw driestar te
gen een artikel in het Kringorgaan der N.
S. B., alhier, ir. Albarda in het „Volk" een
verklaring omtrent de besprekingen tus
schen hem en mr. Aalberse meent te moe
ten afllegen. In deze verklaring toont Al
barda o.a. aan, dat de „overeenstemming
met de Katholieken vrijwel zeker was" en
dat een „Kabinet van Herstel" op basis
van de Roomsch-Roode samenwerking het
doel der besprekingen zou hebben moeten
uitmaken.
De „Telegraaf", waarin het artikel van
Albarda wordt overgenomen, teekent in
het avondblad van heden, 4 September,
hierbij aan:
„Sedert Aug. 1935 is er in de verhouding
tusschen de Katholieken en de Socialisten
weinig verandert. Misschien zijn de be
trekkingen zelfs iets nauwer geworden, al
hebben de gebeurtenissen in Spanje eenig
roet in het eten geworpen. Daardoor heeft
het artikel van ir. Albarda een zekere ac
tualiteit. Als er opnieuw over de vorming
van een kabinet onderhandeld moet wor
den, zal de S. D. A. P. waarschijnlijk het
zelfde standpunt innemen. Het is niet van
ironie ontbloot, dat zij een ministerie,
waarin een Roomsch-Roode bondgenoot
schap de hoofdrol moest spelen, een „Ka
binet van Herstel" wilde doopen."
Deze beide uitspraken, van Albarda en
van de Telegraaf, onderschrijven toch wel
volkomen, dat, wat in het gewraakte ar
tikeltje in de(n) Nat. Soc. Opmarsch ge
schreven werd, n.l. dat de R.-K. Staatspar
tij „zweert" bij een bondgenootschap met
de Marxistische broederen,
We willen geheel over het hoofd zien
uw aanval op dat woordje zweert". U
weet even goed als wij, dat de uitdrukking
„zweren bij" een standaarduitdrukking is,
om aan te duiden, dat men iets zoo bui
tengewoon graag zou willen of zou willen
bezitten, eventueel vast zou willen hou
den. En evenzeer weet u dus dat dit
woordje niet letterlijk opgevat mag en kan
worden.
Uw ontkenning van de Roomsch-Roode
samenwerking mogen wy echter niet stil
zwijgend voorbijgaan, vooral niet, nu van
zoo onverdachte zijde de beveitging er
van is losgekomen.
Tegen uw bewering in, dat nooit en bij
geen enkele gelegenheid door de R.-K. St.
P. en haar voormannen over dit bondge
nootschap is gerept, houden wij vol, dat
herhaaldelijk door die voormannen op dat
samengaan is gewezen, zij het dan, dat de
intenties dier heeren misschien een ande
ren grond hadden, dan die des heeren Al
barda c.s.
Wij behoeven hier slechts te noemen Pa
ter Otten, Mgr. Poels en Dr. Moller, om
nog te zwijgen van de parochieblaadjes en
andere katholieke periodieken, waarin en
door wie telkens weer opnieuw beweert
wordt, dat „honderdmaal liever steun ver
leend zal worden aan de Marxisten dan
aan de N. S. B. of de nationaal-socialisten".
Uit al die uitlatingen komt ontegenspreke
lijk de wensch naar voren om met behulp
van de S. D. A. P. de N. S. B. om zeep te
helpen.
In die N. S. B. immers schuilt het ge
vaar voor de R.-K. St. P. en ter wille van
het behoud dier partij zullen de middelen
door het doel geheiligd moeten worden.
Zoo naief zijt gij niet, Mijnheer de Re
dacteur, dat gij geen onderscheid zult we
ten te maken tusschen den letter en den
geest, die in de verschillende uitlatingen
en uitingen om den voorrang strijden. Vol
mondig zult gij moeten erkennen, dat in
groote kringen van de R.-K. St. P. de hoop
leeft op het door u gewraakte bondgenoot
schap, met het door ons aangegeven doel.
Heel gaarne willen we hierbij in aan
merking nemen, dat gij persoonlijk van
harte daar tegen zijt.
Alvorens echter van leer te trekken op
de wijze als gij deed in uw bovenbedoelde
driestar, moest gij eens grondig lezen en
herlezen, wat er in den laatsten tijd uit
katholieke kringen geschreven en gespro
ken wordt. Wij zijn er van overtuigd, dat
gij u zelf dan wel eens af zult vragen, of
gij wel het recht had te schrijven, gelijk
gij deed.
Wat de tegenspraak in de bladen, betref
fende de hatelijkheden jegens Kevelaar,
aangaat, zouden wij u willen vragen: Is
het feit, dat deze lasterlijke aantijgingen,
niettegenstaande de gegeven tegenspraak,
herhaaldelijk in die bladen voorkwamen,
niet het bewijs van een systematisch be
drog, waarover de Hoogeerw. Heer Deken
van Kevelaar zich ernstig meende te moe
ten beklagen?
Dr. Moller heeft niet ontkend gesproken
te hebben, gelijk dit in ons orgaan werd
weergegeven; wel heeft hij een nadere ver
klaring van zijn bedoelingen trachten te
geven, waarmede echter de quintessence
van het betoog niet teniet gedaan is.
Noch leugen, noch laster vallen in het
artikel in ons orgaan te wraken. Wat wel
te wraken ware, d.i. de wellicht iets te
scherpe toon, waarin dit artikel gesteld is,
doch die volkomen verklaarbaar is voor
iemand, die den geestelijken en stoffelijken
terreur van zijn geloofsgenooten in zijn
vollen omvang heeft mogen „genieten" en
die door eigen ervaring maar al te goed
weet, welk een dubbelhartigheid er
heerscht in de kringen van de zich noe
mende R.-K. St. Partij'ers en hoevele hun
ner prijken met het mooist denkbare „Ja
nus-gezicht".
Omdat wij dit wisten, hebben wij ge
meend het stukje te moeten plaatsen, pre
cies zoo, als het uit de pen van den schrij
ver gevloeid is, en wetende, dat gij, Mijn
heer de Redacteur, daarop wel het een
en ander commentaar leveren zoudt
We verzoeken dit ons antwoord op uw
driestar eveneens een plaatsje in uw blad
te willen geven en blijven inmiddels, met
dank voor uw bereidwilligheid.
Redactie van het Kringorgaan der
N. S. B. „De Nat. Soc. Opmarsch".
Tot onzen spijt is door omstandigheden
de plaatsing van bovenstaand ingezonden
stuk enkele dagen vertraagd.
Wij plaatsen er gaarne enkele opmer
kingen bij, niet omdat wij „zoo naief' zijn,
dat wij meenen, den inzender te kunnen
overtuigen, maar omdat wij misschien bij
enkele onzer lezers nog bestaande misvat
tingen kunnen rechtzetten.
Wij begrijpen, natuurlijk, het woordje
„zweert", zooals inzender het bedoelt. Maar
ook dan houden wij vol, dat het leugen en
laster is, te beweren, dat de R.-K. Staats
partij zweert bij een bondgenootschap
met de S. D. A. P. Leugen, als men zulk
een bewering doet, zonder op de hoogte te
zijn; laster, als men het beweert tegen be
ter weten in.
De verklaring van ir. Albarda en de
phantasie van de „Telegraaf" weerspreken
geenszins, wat wij in de gewraakte
driestar hebben geschreven. Mr. Aalberse
heeft niets, maar dan ook niets anders
gedaan, dan zich op het standpunt ge
plaatst, dat bij de pogingen om een Kabi
net te vormen de medewerking van de S.
D. A. P. niet te voren moest worden uit
gesloten. Van een zweren bij een bond
genootschap met de S. D. A. P. was en is
bij mr. Aalberse geen sprake.En dit
willen wij er nog aan toevoegen ook
van het vormen van een „Roomsch-Roode"
regeering lag en ligt volstrekt buiten zijn
bedoeling.
Dat „telkens weer opnieuw (in kringen
der R.-K. Staatspartij) beweerd wordt",
dat „honderdmaal liever steun verleend
zal worden aan de Marxisten dan aan de
N. S. B. of de Nationaal-Socialisten", is een
phantasie van den inzender. Hij kan die
bewering niet waar maken; dat
staat vast. (Dr. Moller kan inzender
citeeren met een passage uit het verslag
eener rede, waarvan hij de juistheid, wat
de quintessence betreft, heeft geloochend).
Neen, inzender heeft geen recht om te
schrijven over een Roomsch-Rood verbond,
zooals hij geschreven l\eeft en nu weer
schrijft. Als hij nu schrijft: „Tegen uw be
wering in, dat nooit en bij geen en
kele gelegenheid door de R.-K.
Staatspartij en haar voormannen over dit
bondgenootschap is gerept" (wij spa
tieeren) dan merken wij hier op, dat wij
dat niet hebben beweerd! Natuur
lijk niet. Wij „lezen en hèrlezen" nu, zoo
als in het verleden, heusch wat er over dit
onderwerp wordt geschreven!
"^/at het over Kevelaar vermelde be
treft wij kennen geen blad, dat de „las
terlijke aantijgingen" heeft opgenomen na
de gegeven tegenspraak. Maar, afgezien van
Kevelaar, de inzender zal toch niet bewe
ren, dat er in Duitschland geen terreur
ten opzichte van de Katholieken plaats
grijpt op een wijze, die ook ons, Katholie
ken van Nederland, móet ergeren en be
droeven!
De inzender schrijft over „terreur" van
zijn geloofsgenooten ondervonden. Als in
zender niet een eigen begrip heeft van
„terreur", maar het begrip verstaat, zoo
als het verstaan moet worden, dan keu
ren wij dat optreden van de bedoelde ge
loofsgenooten s'ark af, zéér sterk. Wij kun
nen zulk een gedrag haast niet straf ge
noeg veroordf »len en zouden het wel pu
bliekelijk aan den kaak willen stellen!
Maar, geac.ite inzender, wees eerlijk
enerken, dat vele Katholieken in
Duitschland ongetwijfeld meer reden heb
ben, om o/er terreur te klagen, dan gij
hier over de terreur van uw geloofsgenoo
ten. Wij drukken hier nog 'ns af het jong
ste sc .-ijven van Kardinaal Faulhelber,
van 6 September (wellicht heeft inzender
ons vorig nummer niet gelezen):
„Duizenden ouders is het eenvou
dig onmogelijk gemaakt, hun kinderen
op de confessioneele school te laten in
schrijven, tegen alle recht en wetten
in, en door middel van een onbeschrijf
lijke terreur. De schoolbesturen heb
ben bevel ontvangen van den direc
teur van het onderwijs te Muenchen,
om de aangifte eenvoudig te verhin
deren. Alle onderwijzers van leerlin
gen voor de confessioneele school wer
den officieel door dë autoriteiten be
last met 't maken van propaganda voor
de neutrale school. Alle propaganda
middelen van de partij, de dagblad
pers, duizenden vlugschriften en ma
nifesten, honderden vergaderingen tot
zelfs de federatie van de verdediging
tegen luchtaanvallen en de officieele
radio kregen tot taak de confessionee
le school te bestempelen als een na
deel voor de volksgemeenschap, ter
wijl de voorstanders van het confes
sioneele onderwijs als staatsvijanden
werden gekenschetst.
Werklieden en ambtenaren werden
bedreigd met economische nadeelen,
met het verlies van hun werk en hun
brood, opdat zij hun kinderen niet voor
de confessineele school, doch voor de
neutrale school zouden laten inschrij
ven. Behoeftige ouders zouden geen
steun meer ontvangen van de winter
hulp, wanneer zij hun aangifte van
kinderen voor de katholieke school
niet willen intrekken."
Tenslotte: De inzender zegt, misschien in 'n
te sterke toon geschreven te hebben. Mis
schien in een te sterke toon.Als hij
schrijft, dat het optreden onzer Bisschop
pen is „in-droevig en misdadig boven
dien", dan is dat niet een „misschien" „te
sterke toon", maar dan is dat een manier
van denken en schrijven, welke voor ieder
Katholiek g r o f-k w e t s e n d is. Mocht
inzender dat 'ns mèt ons inzien! Maar
eerlijk gezegd wij vreezen, dat zijn N.
N. S.-mentaliteit hem daarvoor, helaas, ver
blindt.
Red. „L. Crt."
GEEL KATOENEN MANSHEMDEN
100 cM. lang, per 39
JONGENS EN HEEREN PANTA
LONS EN BORSTROKKEN, solide
kwaliteit, 3 maten. Per Q C c
stuk
WITTE HANDDOEKEN met op
schrift. Gezoomd, 70* 4Q c
70 cM1
ROSE ELASTIEKEN BUSTEHOU-
HOUDERS, goed rek-
baar, alle maten
FLANELLEN BABY SLAAPZAK
KEN met lange mouwen, 89'
bleu, zalm en rose
GERUITE STOF, prima kwali
teit, 80 cM, breed, per 5 C
KOUSEN van prima kwaliteit.
Matzijde en geplatteerd. c
In alle modekleuren, p. p.
IMITATIE SUEDE DAMES HAND
SCHOENEN. Zéér apart model,
leuke afwerking, In de
nieuwste modetinten, p. TC e
paar
KAARTEN DRUKKNOOPEN
wit en zwart gesorteerd.
Per kaart 6 doz.
in
9'
KLEEDJES van ongebleekte katoen
om zelf te borduren In kruis- en
platsteek. Romdom kant, 29'
in diverse maten
GEORGETTE JABOTS
met kantgarneering. CA
Vlot model
TRICOT DAMESJAPON van zware
kwaliteit Jersey. Ook in 2 50
groote maten
DAMES PULLOVERS met bor
duursel. In de kleuren
narine. terra, groen en 145
bruin
TRICOT JONGENS PAKJES, met
staand boordje, In bleu
rood. Leeftijd 2 tot 75'
5 jaar
WOLLEN HEERENSOKKEN in
moderne fantasie dessins CA e
oer naar«Jw
POPELINE HEEREN OVER
HEMDEN met 2 boorden en 2
paar afknoopbare man- 4 45
ch&ttan
Wollen kameelhaar DAMES
KRAAGPANTOFFELS m. PQc
rubber zool, per paar 3
Echt kameelhaar HEEREN EN
JONGENS SLIPPERS, 7C c
maat 43/47 1.00. 36/42
BOODSCHAPPENTAS-
SCHEN, in diverse AO'/j
kleuren
BLOEMBOLLENGLAZEN in
diverse kleuren „Leer- 10'
dam" glaswerk
Groot radlobloc, 100 vel, 2 prima
schriften 36 bladz., met voorlijn
en vloei blad, 1 vulpotlood,
1 schoolétui 6 deelig,
samen voor
29'
MOLTON DEKENS. Geheel wit.
Prima kwaliteit, 125 x g aC
1 70 cMDV
BEDKUSSENS, overtrokken met
prima gebloemde tijk
stevig gevuld
59'
VLAGGEN. Rood-wit-blauw en
oranje-blanche-bleu, compleet m.
stok en houder, circa 195
100x150 cM.
WASCHECHTE KLEEDJES in
diverse frissche ruitdes-
sins, 60x120 cM.
39'
MOQUETTE KLEEDJES in mooie
Perzische en moderne 4 AA
dessins, 60 x 1 20 cM.
OUD-HOLLANDSCHE KOEK-
STOEL, donker gebeitst O 40
met biezen zitting
ALUMINIUM STEELPANNEN.
prima kwaliteit, AC c
14. cM^3
Prima gummispons, 1 pakje sham-
poon voor licht en donker haar,
prima kam, onze bekende tube
tandpasta, prima tanden- c
borstel, samen voor J7
Wij brengen een schitterende collectie. Allen keurig verpakt in zak met afbeel
ding der bloemen en plantwijze, o.a.:
HYACINTHEN 3 stuks 0.20
TULPEN 6 0.20
NARCISSEN6 0.20
CROCUSSEN 25 0.20
SNEEUWKL. 25 0.20
enz. enz. enz.
Al onze bollen zijn gegarandeerde
bloeiers.
