Nu is het de tijd
WEER GIERDE DE ZUIDWESTER-
STORM OVER ZEE EN LAND.
Heeren
Dames
Armband
Armband
Horloge
Horloge
Zakhorloge met ketting.
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1936
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 15
Noorsch stoomschip bij Callantsoog gestrand -
Ned motorschoener in nood bij Terschelling. -
Tentoonstellingstent te Surhuisterveen ingewaaid -
.Marine-oefening bemoeilijkt door den storm. -
De „zomer 1936" zal nog langen tijd in
herinnering blijven als de wind-zomer,
want wind is er dit seizoen volop geweest
en ook gisteren, als eerste voorbode van
den naderenden herfst, werden we ont
haald op 'n stevigen Zuidwesterstorm. De
Bildt had het gistermorgen wel goed ge-
had.
Uit tal van plaatsen, te zee en te land,
kwamen weerberichten binnen over de
moeilijkheden, welke de storm heeft ver
oorzaakt.
Wij laten ze hieronder volgen:
NOORSCH SCHIP IN MOEILIJKHEDEN.
Bij Callantsoog gestrand.
Uit IJmuiden wordt gemeld: Het Noor-
sche stoomschip „Sirenes" metende 4300
bruto reg. ton, dat gistermorgen in bal
last van Amsterdam naar de Tijne was
vertrokken en wegens slecht weer buiten
gaats voor anker was gegaan, is door het
stormweer van zijn ankers geslagen en be
vond zich daarop in een gevaarlijke positie
in de richting van Egmond aan Zee.
De sleepboot „Utrecht" van bureau
„Wijsmuller" vertrok uit den Helder, de
sleepboot „Indus" van L. Smit en Co. uit
Hoek van Holland om de „Sirenes" assis
tentie te bieden.
Om half zeven werd de reddingboot
„Neeltje Jacoba" gereed gemaakt om uit
te varen. Op dat tijdstip bevond de „Si
renes" zich tien mijl uit de kust.
Daarna is het schip hoe langer hoe meer
naar de kust gedreven. Omstreeks kwart
voor acht gisteravond was het op slechts
enkele mijlen uit de kust ten noordwes
ten van IJmuiden. De kapitein was er toen
in geslaagd het schip tegen den storm te
keeren en daarna trachtte hij zeewaarts
te stoomen.
Voorloopig was het schip buiten gevaar.
De aangeboden sleepboot-assistentie -heeft
de kapitein geweigerd.
Het weer werd er echter niet beter op.
Er stond een hevige zuidwesterstorm, zoo
dat het niet tot de onmogelijkheden be
hoorde, dat het stoomschip opnieuw naar
de kust zou drijven. De „Neeltje Jacoba"
was nog niet uitgevaren.
Gisteravond om elf uur bevond de „Si
renes" zich drie vier mijl uit de kust
dwars van Egmond. Het schip, dat twee
roode lichten voerde, ten teeken, dat het
niet kon manoeuvreeren, lag op dat tijd
stip met den kop tegen den wind in. De
storm woedde nog in volle kracht voort.
Te middernacht bevond de „Sirenes" zich
reeds benoorden Berger, aan Zee.
Vannacht om half twee was de „Sire
nes" tot Petten gevorderd. Het schip lag
toen twee en een halven miji u't den wal,
dus niet ver verwijderd van de gevaarlijke
zandbank, de Pettener Polder genaamd.
Deze bank is door een boei aangegeven. De
sleepboot „Utrecht" van de firma Wijs
muller te Den Helder bevond zich in de
nabijheid van het schip, doch de kapitein
van de „Sirenes" achtte sleepboothulp nog
niet noodzakelijk. De bewegingen van het
schip werden van de kust af nauwlettend
gevolgd. De bemanning van de redding
boot van Petten een vlet was paraat.
Ook vanaf den vuurtoren Kijkduin te Den
Helder kon men het schip waarnemen. Het
roode bakboordlicht was daar goed te zien,
wat er op wees, dat het schip dwars in den
wind lag. Intusschen was ook de „Dorus
Rijkers" te Den Helder gereed tot uitva
ren. Een bedenkelijke omstandigheid was,
dat tengevolge van den storm het licht van
den boei van Zuidehaaks, welke het vaar
water naar den Helder aangeeft, was uit
gegaan, zoodat de oriëntatie ter.plaatse be
moeilijkt werd. De storm woedde om twee
uur nog onverminderd voort.
Het schip bevond zich vanochtend te om
streeks zes uur voor het Schulpengat. Het
schip had tot op dat oogenblik nog geen
assistentie verzocht.
Ten slotte voor Callantsoog
gestrand.
Hedenmorgen te omstreeks kwart over
zeven is het schip ten slotte voor Callants
oog vastgeloopen. Het schip zit vrij hoog
op het strand. Er bestond toen geen direct
gevaar voor de opvarenden.
Het schip, dat vrij hoog, 1 K.M. ten zui
den van Callantsoog op het strand zit, kan
niet op eigen kracht loskomen. De redding
boot „Dorus Rijkers" is ter assistentie uit
gevaren. Van Petten uit wordt getracht met
vuurpijlen een verbinding met de „Sire
nes" tot stand te brengen.
Twaalf leden der bemanning
aan land gebracht.
Na den geheelen nacht stuurloos rond
gedreven te hebben tusschen IJmuiden en
Den Helder, is het Noorsche kolenschip
„Sirenes", metende 4300 bruto registerton,
hedenmorgen te acht uur precies voor Cal
lantsoog gestrand. Het middenschip werd
met den kop naar het noorden evenwijdig
aan de kusf op het strand gezet. Nog geen
honderd meter van den duinenrand af.
De voorsteven is vastgeloopen op een strek
dam.
In de vroege morgenuren stonden reeds
honderden in den stroomenden regen op
de duinen te kijken.
Er is een lijnverbinding tot stand ge
bracht en met behulp van de broek verlaat
de bemanning het schip. Tegen tien uur
zijn reeds twaalf man van de uit 35 koppen
bestaande bemanning aan den wal ge
bracht en liefderijk opgenomen in café
„De Haan". Hooge zeeën slaan intusschen
nog steeds over het schip, de bemanning
zet een eigen reddingsboot uit. Dit is ech
ter een hachelijke onderneming en op ad
vies van den schipper van de Egmond-
sche reddingboot „Jan van der Plas" wordt
hun door' seinen vanaf de duinen kenbaar
gemaakt, geen boot te strijken.
De positie van het schip is verre van
gunstig, daar het zeer dicht op de kust
zit diep met den kiel in het zand, moet het
wel haast onmogelijk geacht worden, het
schip te bergen. Het moet vermoedelijk
als verloren worden beschouwd.
De secretaris van de Noord- en Zuid-
Hollandsche Reddingmaatschappij, de heer
de Booy is onder weg om het reddings
werk te leiden.
NEDERLANDSCHE MOTORSCHOENER
IN NOOD.
In het Westgat bij Terschelling.
De Nederlandsche motor-klipperaak
„Baltic" trachtte gistermQrgen het Noord-
Oostgaat bij Terschelling binnen te loopen
in verband met de "ware zee.
Dit mocht echter niet gelukken.
Later op den dag is het met hout geladen
vaartuig het Westgat van Terschelling
ingevaren, het is over de banken heen ge
slagen en ligt nu, benoorden de Bosch
plaat in een uiterst gevaarlijke positie.
Het schip heeft het noodsein geheschen.
De motorreddingboot „Brandaris" van
de Noord- en Zuid-Hollandsche Redding-
Maatschappij, de „Insulinde" van Oostma-
horn en de roeireddingboot van Hollum
zijn uitgevaren om het schip in zijn be
narde positie hulp te verleenen.
De „Brandaris" is nabij het schip aan
gekomen.
De bemanning aan boord van
de „Brandaris".
Nader wordt gemeld, dat kapitein-reeder
is J. Pekelder te Groningen. Het vaartuig,
133 ton bruto metende, was op weg van
Zweden naar Grouw (Fr.).
Het schip ligt in het Westgat, op den
hoek van de Boschplaat, voor anker. De
„Brandaris" is er in geslaagd verbinding
te krijgen en heeft de opvarenden, de ka
pitein, diens vrouw en twee matrozen, aan
boord genomen. Men zou nu tot het aan
breken van den dag in de nabijheid van
het schip blijven, om dan nader de situa
tie onder oogen te zien.
De „Insulinde" is naar haar post terug
gevaren, evenals de roeireddingboot van
Hollum.
De „Brandaris" moest echter vanwege
het slechte weer den geheelen nacht bui
tengaats blijven. Met het krieken van den
dag is het schip opgestoomd naar Ter
schelling. De „Baltic" zit thans hoog op
de Boschplaat. Deskundigen beweren, dat
zij gemakkelijk met hoog water vlot kan
komen.
STEENKRAAN EN PUINSCHIP DOOR
STORM OVERVALLEN.
Uit Breezand wordt gemeld: Gistermid
dag zijn op den Afsluitdijk een steenkraan
en een puinschip, welke daar puin losten,
door den Westerstorm overvallen.
Het schip is bijtijds in veilige haven ge
sleept, doch de kraan sloeg door de hooge
stortzeeën op de steenen gloiing en is vrij
wel vernield.
Het personeel van de kraan is aan wal
gegaan.
SCHEPEN TE DE LEMMER BINNEN
GEBRACHT.
Uit De Lemmer: Tengevolge van den vrij
hevigen storm is gistermiddag een vijftal
aan de maatschappij tot uitvoering van
Zuiderzeewerken toebehoorende bagger
bakken op het IJselmeer op drift geraakt.
Drie hiervan konden vrij spoedig weer
worden vastgelegd. De beide andere wer
den door de M U. Z.-sleepbooten Johan en
Anna Johan in de haven gebracht.
Later zijn de drie overige baggerbakken
door de motorreddingboot „Hilde" binnen
gebracht.
De laatste heeft ook assistentie verleend
aan de visschersaak L. E. 25 van W. Boots-
ma, die oostelijk van de havens voor an
ker moest gaan liggen. Het schip kon be
houden in veilige haven worden gesleept.
Dit was ten slotte k he' geval met twee
baggermachines en een zandzuiger.
LAAG WATER OP HET BUITEN-IJ EN
HET IJSSELMEER
Voor de scheepvaart op het IJsselmeer
beteekende het stormweer een ernstige
vertraging.
Het aantal vaartuigen, dat de Oranjeslui
zen passeerde was zeer klein.
Het Buiten-IJ-water daalde tot 1.25 M.
beneden Amsterdamscb peil, hetgeen één
meter beneden normaal is.
Ruim twee uur over tijd kwam het pas
sagiersschip „Zuiderzee" der firma Ver-
schure en Co., dat den dienst onderhoudt
tusschen Amsterdam en Zwolle, de Oranje
sluizen binnen. Nabij Pampus was het
schip vastgeloopen.
Na enkele uren slaagde de bemanning
er in het vaartuig weer vlot te brengen.
Om zes uur werden de sluizen bereikt.
Het Motorschop „De Veluwe" van de
I reederij Zwaag te Amsterdam, dat een
pleiziertocht maakte naar Twente, moest
gisteravond weer te Amsterdam aangeko
men zijn. Tengevolge van den lagen wa
terstand kon het schip de haven van Kam
pen niet verlaten.
GROOTE TENTOONSTELLINGSTENT IN
ELKAAR GEWAAID.
Gistermiddag omstreeks drie uur is de in
opbouw zijnde tentoonstelling op het gebied
van landbouw, nijverheid en handel te
Surhuisterveen, gemeente Achtkarspelen,
door den plotselingen stormvlaag geteis
terd.
Van de twee groote tentoonstellingsten
ten, één van 1100 vierk. M. en een van 1600
vierk. M. is de grootste in elkaar gewaaid.
In de tent bevonden zich tal van stand
houders, die bezig waren hun uitstallingen
gereed te maken. Toen het eerste gedeelte
van de tent onder de kracht van den storm
wind inzakte, maakten zij zich ijlings uit
de voeten, zoodat bij de tweede vlaag,
welke de geheele tent deed bezwijken, geen
persoonlijke ongevallen voorvielen.
Het vallende tentzeil heeft zeer veel
schade aan de stands en de uitgestalde
voorwerpen aangericht.
De standhouders en het tentoonstellings
comité zullen de schade, welke niet door
verzekering wordt gedekt, ooderling rege
len.
De tentoonstellingslocaliteiten zouden
vannacht opnieuw worden opgebouwd, zoo
dat hedenochtend om acht uur de standhou
ders de inrichting van hun stands onmid-
delijk ter hand konden nemen. De ope
ning van de tentoonstelling blijft op
Woensdag a.s. vastgesteld.
MARINE-OEFENING BEMOEILIJKT
DOOR HET STORMWEER.
Ook hier moet „Dorus Rijkers" hulp
brengen.
Gistermiddag werden voor Den Helder
torpedo's ingeschoten, waaraan het tor
pedotransportvaartuig „Mercuur" deelnam.
Dit schip pikte de afgeschoten torpedo's
op, doch met de laatst afgeschoten torpedo
lukte dit niet tengevolge van het in he
vigheid toenemende stormweer. Men be
sloot daarom het projectiel op sleeptouw te
nemen naar de haven van Nieuwediep.
Ook de stoomsloep van de „Mercuur", die
bij het inschieten behulpzaam was geweest
werd naar de haven gesleept. De schijf
barkas, het doelwit van de gelanceerde
torpedo's, die men eveneens veilig had
willen binnenbrengen, sloeg voordat ze op
gepikt was, vol water en zonk.
Op het oogenblik, dat het torpedotrans
portvaartuig de haven binnenliep, brak de
sleeptros, waaraan de sloep werd gesleept.
De sloep, waarin twee matrozen zaten,
dreef in de richting van het fort „De Har-
sens" naar den kant van den Zuidwal.
Ten einde de sloep met de beide man
nen in veiligheid te brengen, voer een
sleepboot van Hr Ms. wachtschip uit, even
als een jol van de marine.
Bijzonder fortuinlijk was ren niet. De
jol dreef door den storm naar den Zuid-
wal af, waar zij later werd afgehaald door
de motorvlet H. D. 106.
De sleepboot van het wachtschip ge
raakte na de twee matrozen te hebben op
gepikt, onklaar en kwam ook op den Zuid-
wal vast te zitten. Dc motorreddingboot
„Dorus Rijkers" van de Noord- en Zuid-
Hollandsche Reddingmaatschappij, die ter
assistentie was uitgevaren, heeft een tros
overgegooid en vervolgens de sleepboot
losgetrokken en met de zes opvarenden
binnengebracht.
RADIOZENDER VAN KOOTWIJK
GESTOORD.
De radiozender van Kootwijk heeft gister
avond omstreeks kwart over acht de uit
zending een kwartier moeten onderbre
ken, tengevolge van een hevig onweer, dat
daar boven het station heeft gewoed.
DE STORM ALS VERRASSING.
Tot voor kort vertoonde de algemeene
weerstoestand slechts een langzame ach
teruitgang en scheen het alsof de depressie
die aan het einde der vorige week over de
Britsche Eilanden lag, alleen behoefde weg
te trekken om het goede weer te doen te-
rugkeeren.
Deze vooruitzichten zijn plotseling ver
stoord geworden door de snelle ontwikke
ling van een secundaire depressie over En
geland.
Reeds Zondag wezen enkele verschijn
selen, zooals het ophouden van de baro
meterstijging en het veranderen van de
bewolking, alsmede het opnieuw buiig
worden van het weer er op, dat er een
nieuwe achteruitgang op til was.
Zondagavond begon de barometer op
nieuw te dalen en deze daling werd reeds
voor middernacht sterker, waarna in den
nacht een zoo 6terke daling doorzette,
dat de barometer Maandagmorgen elf m.m.
lager stond dan den vorigen avond. Hier
uit kon met zekerheid de opkomst van
stormweer worden voorspeld, want het is
juist de sterke en in snelheid toenemende
barometerdaling, die nooit als voorteeken
van storm misverstaan kan worden. Im
mers een dergelijke zeer snelle daling kan
slechts veroorzaakt worden door de nade
ring van een krachtig stormveld, dat
meestal in ontwikkeling is.
Het is dan ook inderdaad gisteren tot
een storm gekomen. In den voormiddag
stak de Zuidelijke wind sterk op en viel
er veel regen. Later, omstreeks elf uur is
de wind naar het Westen omgeloopen en
nog in kracht toegenomen. Het is echter
gebleven bij een zomerstorm van matige
kracht en van vrij korten duur. Gelukkig
maar want uit zulke plotseling opkomen
de stormen kunnen zich gevaarlijke orka
nen ontwikkelen, zooals b.v. in 1911 het
geval was bij den beruchten September-
storm.
Wij moeten in alle jaargetijden er op ver
dacht zijn, dat een dergelijke storm zich
plotseling in een zeker gebied kan ontwik
kelen. Is eenmaal de ontwikkeling in gang
gezet dan kan het stormveld zich enorm
uitbreiden en kan de wind tot orkaankracht
aangroeien. Daarom is het altijd van be
lang in een tijd als nu, dat het weer na
langen tijd van rust hoe langer hoe actie
ver is geworden, vooral den gang van den
barometer na te gaan en in verband te
brengen met de verschijnselen aan den wol
kenhemel en dan kan men er staat op ma
ken, dat een zoo snelle barometerdaling
als zich gisteren heeft voorgedaan, altijd
door storm wordt gevolgd.
AUTO IN EEN SLOOT GERAAKT.
Koopman uit Rotterdam verdronken.
Hedenmorgen te omstreeks half tien is
op den Bilwijkschenwég tusschen Stolwijk
en Haastrecht een bestelauto, bestuurd
door den koopman De Watier uit de Hooge
Nieuwstraat te Rotterdam, tengevolge van
den slechten toestand waarin de weg ver
keert, in een drie meter breede sloot terecht
gekomen.
De bestuurder kon zich niet bijtijds be
vrijden en is verdronken. Een tweede in
zittende kon worden gered.
INBRAAK IN EEN KANTOOR
BOEKHANDEL.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
een brutale inbraak gepleegd in den kan
toorboekhandel van de firma Berkers, in
de Nachtegaalstraat te Utrecht.
Een krantenbezorger ontdekte in den
vroegen morgen een ruïne in de vitrine en
vond in het portiek leege doozen en papier.
Hij waarschuwde den bewoner en deze kon
alleen constateeren, dat een brutale dief de
vitrinekast had opengesneden en een groot
aantal waardevolle penhouders had gesto
len. Alles bijeen vertegenwoordigden de
ontvreemde penhouders een bedrag van
ruim 300. De politie heeft de zaak in on
derzoek.
AVONTUREN VAN EEN FILM
OPERATEUR.
Hoe de „Veendam" maar moest wachten.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag,
om vijf minuten over 12 uur, zou het stoom
schip „Veendam" van de HollandAmerika
Lijn vertrekken naar New York. Even vóór
het vertrek kreeg de maatschappij een tele
grammetje van een derde-klasse-passagier,
die op doorreis was van Duitschland naar
New York, doch die niet op tijd konJkomen
en eerst onv 12 uur aan het Maasstation zou
arriveeren. Derhalve moest de „Veendam"
maar even wachten.
Wat doet men al niet voor een passagier!
Dies stuurde de HollandAmerika Lijn
een auto met eenige beambten naar het
Maasstation, teneinde den Duitschen passa
gier zoo spoedig mogelijk naar het schip te
brengen. De trein stoomt binnen, maar
geenpassagier. Auto reed weer naar
de Wilhelminakade en de „Veendam" ver
trok precies een half uur te laat, zonder
succes.
Wat was er geschied?
De passagier-derde-klasse voor de „Veen
dam", een Duitsche filmoperateur, was bij
de Nederlandsche grens plotseling tot de
ontdekking gekomen, dat zijn pas was „ver-
loopen". Ijlings keerde hij terug naar Em
merich, waar hij een pas kreeg voor 14
dagen. Hardloopend kon hij nog juist zijn
trein halen naar Nederland, maar toen hij
zijn spoorboekje raadpleegde, zag hij dat
de trein eerst om 12 uur aan het Maassta
tion zou aankomen en de boot vertrok om
vijf minuten over 12 uur. De filmoperateur
telegrafeerde in Arnhem naar de H. A. L.,
dat men maar even moest wachten met de
afvaart.
In zijn haast was de Duitsoher echter ge
stapt in het gedeelte van den trein, dat
doorgaat naar Den Haag. Daar stond hij nu
in plaats van te Rotterdam, waar hy zóó
punctueel zou zijn afgehaald, op het perron
van de Staatsspoor in de Residentie. Hij
nam een taxi naar de Hollandsche Spoor
en arriveerde om plus minus één uur aan
het Station D. P. te Rotterdam.
Wat moest de Duitscher nu beginnen?
Hij h«id geen cent op zak, want geld uit
Duitschland had hij niét mee mogen nemen.
Voor hem waren 50 dollar afgezonden aan
het adres van de HollandAmerika Lijn.
Maar wat had hij daar nu aan. De boot was
weg en hij moest toch overnachten. De film
operateur besloot op den pof naar een hotel
te gaan, belde den volgenden morgen de
H. A. L. op en deze heeft toen in samenwer
king met den Vreemdelingen Dienst, na
tuurlijk van de 50 dollar, die tevoren waren
afgezonden, de hotelrekening betaald, een
ticket gekocht voor passage K. L. M. naar
Londen, waar de Duitsche filmoperateur be
houden is aangekomen. In Londen nam hij
een treintje naar Southampton en daar heeft
hij op de kade de komst van de „Veendam"
netjes afgewacht. „Msb."
DE NOODREM.
De electrische trein van 16 u. 15 uit Am
sterdam arriveerde met 10 minuten vertra
ging te Haarlem. Bij Halfweg stond de trein
plotseling stil. Het treinpersoneel consta
teerde, dat er iemand aan de noodrem had
getrokken. Groote beweging onder de pas
sagiers. Eindelijk bleek dat op een der
toiletinrichtingen een Engelschman aan de
noodrem had getrokken, denkende dat hij
daarmee de watervoorziening in beweging
brachtaldus bericht de „N.R.Ct."
Daar staat de „doodstraf" op!
Fietsen in het donker zonder
reflector en zonder wit achter-
spatbord kost 'n paar gulden
boete (als de politie u ziet)
of— uw leven (als het verkeer
u niet ziet!)
cfJ, P.S. Wist u, dat alleen „wit"
„wit" is..- G»smoezelig"
of „verroest" is dus niet
voldoende 0
om in Uw vriendenkring te onderzoeken of zij reeds
geabonneerd zijn op Uw lijfblad „De Leidsche Courant".
Voor aanbreng van een nieuwe abonné voor minst n;
drie maanden stellen wij wederom, voor korten tijd,
als premie beschikbaar, naar verkiezing een:
