De burgeroorlog feller dan ooit
De aanval in het Noorden concentreert
zich thans op San Sebastian
£7ste Jaargang
MAANDAG 7 SEPTEMBER 1936
No. 8515
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DE AANVAL OP SAN SEBASTIAN.
De nationalisten concentreer en na den
val van Irun hun krachten op San Sebas
tian.
Zaterdagavond bulderden de kanonnen
reeds bij de poorten der stad.
De stad lijkt uitgestorven; de straten zijn
verlaten en de winkels gesloten. Er zou
den 300 gijzelaars zijn geëxecuteerd in den
loop van de laatste twee weken. De Gou
verneur, Ortega, heeft de journalisten bij
zich ontvangen. Hij gaf toen blijk nog zeer
optimistisch te zijn. „Wij zullen stand hou
den, zoo verklaarde hij, want wij zijn sterk
en welgewapend." Dit lijkt echter niet de
opvatting te zijn van de meerderheid der
bevolking.
Uit San Sebastian te Hendaye aangeko
men vluchtelingen vertellen, dat te San
Sebastian oneenigheid zou heerschen tus-
schen de anarchisten en de andere bond-
genooten van het Volksfront. Eerstge-
noemden zouden nl. aandringen op een
strijd tot het uiterste en, voor het geval
de nationalisten de stad zouden innemen,
deze te voren in brand willen steken.
De zender van La Coruna deelde giste
ren mede, dat San Sebastian gebombar
deerd is door den kruiser „Espana" en dat
de civiele gouverneur van de stad naar
Frankrijk is gevlucht.
MOE HET ER IN IRUN UITZIET.
De correspondent van Havas heeft een
bezoek gebracht aan Irun. De stad is bijna
geheel vernield. De Carlistische troepen
trekken door de stad in de richting van
San Sebastian.
Men telt nog een honderdtal brandhaar
den, die eerst over enkele dagen uitge
brand zullen zijn. De autoriteiten van de
Car listen laten Irun geheel liggen en ruk
ken onmiddellijk op naar San Sebastian.
De bisschop van Valladolid gefusilleerd.
De radiopost van Jerez de la Frontera
zond Zaterdagmorgen uit, dat vóór den
aanval van de stad Irun de zich aldaar be
vindende bisschop van Valladolid en tal
rijke geestelijken door de volksfrontmi
litie zijn gefusilleerd.
De in het fort van Guadeloupe 6 weken
vastgehouden gijzelaars zijn Zaterdagavond
laat plotseling op vrije voeten gesteld. Alle
160 zijn behouden in Hendaye aangekomen.
Zij vertellen, dat gedurende de laatste da
gen in het geheel 10 gijzelaars geëxecu
teerd zijn.
Het fort Guadeloupe is nog steeds in han
den der regeeringstroepen.
FUENTARRABIA DOOR DE
NATIONALISTEN BEZET.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
hebben de troepen der nationalisten na een
kort vuurgevecht met de regeeringstroe
pen de op 3 KJVÏ. ten N.O. van Irun aan
de monding van de Bidassoa gelegen plaats
Fjientarrabia ingenomen.
TALAVERA DE LA REINA INGENOMEN
Naar te Lissabon wordt vernomen van
de Spaansche grens hebben de nationalis
ten na een verhittere gdevcht van drie da
gen Talavera de la Reina bezet. De bij
zondere correspondent van het te Lissabon
verschijnende blad „Seculo" schrijft ten
aanzien van dit gevecht uit Caceres o.a.
dat de regeeringstroepen, voordat de recht-
schen de stad binnentrokken, nog 200 per
sonen, die met de nationalisten sympathi
seerden, vermoordden en vervolgens de
banken en particuliere woningen leegroof
den. Den nationalisten vielen bij de bezet
ting van de stad 12 stukken geschut met
een volledig munitietransport, twee vlieg
tuigen, 20 vrachtauto's, een spoortrein met
levensmiddelen en een groot aantal hand
vuurwapenen in handen. De regeerings
troepen lieten ongeveer 1500 dooden ach
ter; in de straten lagen honderden lij
ken. Kort nadat de stad door de nationa
listen was bezet, werd deze door vliegtui
gen van de regeering gebombardeerd.
Een tegenaanval der regeeringstroepen.
Generaal Franco heeft het volgende te
legram gepubliceerd: „Nieuwe door de re
geering naar het front van Tal Avera ge
zonden troepen hebben getracht zich
meester te maken van de waterkeering van
Alberche, ten noor den van Tala >era. Zij
werden met groote verliezen teruggesla
gen. Twee regeeringsvliegtuigen zijn neer
geschoten.
De Spaansche regeering meldt echter:
Aan het front van Talavera is de Zondag
gunstig geweest voor de regeeringstroepen,
die over 25 K.M. zijn opgerukt en die him
nieuwe stellingen hebben kunnen verster
ken. Eenige patrouilles der voorhoede zijn
doorgedrongen in ee" buitenwijk van Tal
avera. De opstandelingen waren gedwon
gen terug te treken en de in den loop
der laatste dagen ingenomen stellingen
weer te verlaten. Het opperbevel heeft ver
klaard, dat het offensief hervat zal wor
den, zoodra de artillerievoorbereiding aan
het front zal zijn beëindigd.
TAGUE NADERT TOLEDO.
Het radiostation Jerez de la Frontera
deelde Zaterdagavond half zeven mede,
dat de rechtsche kolonne onder bevel van
kolonel Yague tot vier kilometer van To
ledo is genaderd en op het punt staat de
stad binnen te rukken. De toestand te Ma
drid wordt steeds moeilijker.
Een vliegtuig der nationalisten heeft
pakken levensmiddelen neergeworpen bo
ven het Alcazar in Toledo. Slechts 'n enkel
pak kwam echter binnen de muren van
het Morenpaleis neer meldt de regeering
Opstandelingen, die trachtten zich meester
te maken van de overige pakken werden
door mitrailleurvuur gedwongen te vluch
ten. Zij verloren daarbij verscheidene man
nen.
RONDOM MALAGA.
Een communique van de troepen der na
tionalisten in het Zuiden, dat verspreid is
door den zender van de Portugeesche Ra
dioclub, maakt bekend, dat generaal Va-
rela gisteren een colone regeeringstroepen
ten Noorden van Malaga uiteengejaagd
heeft. De regeeringstroepen verloren daar
bij 120 dooden, 8 mitrailleurs, een vracht
wagen, een munitietrein en een belangrijke
hoeveelheid verder materiaal.
DE OMSINGELING VAN HUESCA.
Volgens een mededeeling van het regee-
ringshoofdkwartier aan het Aragoneesche
front wordt de omsingeling van Huesca
dagelijks nauwer aangehaald. De beleger
den hebben gebrek aan levensmiddelen en
munitie, terwijl zij voorts gedemoraliseerd
zijn. Velen deserteeren uit hun gelederen.
REGEERINGSTROEPEN VERLATEN
MAJORCA.
De radiopost van Jerez de la Frontera
heeft gistermorgen het volgende bekend
gemaakt: „Bij het evacueeren van Majorca
heeft kapitein Bayo een belangrijke hoe
veelheid materiaal, mitrailleurs, talrijke
paarden en muilezels, benevens 600 uitge
hongerde gevangenen achtergelaten.
REGEERINGSDUIKBOOT TOT ZINKEN
GEBRACHT.
De torpedoboot „Vilasse" heeft bij La
Coruna een regeeringsduikboot tot zinken
gebracht.
HULP UIT MEXICO?
De federatie van Mexicaansche arbei
ders heeft Zaterdag verscheidene commis
sies gevormd met het doel de Spaansche
regeering te hulp te komen. Eerst later zal
echter een beslissing worden genomen over
de vraag in welken vorm, contanten of wa
penen en munitie, deze hulp naar Madrid
zal worden gezonden.
FRANKRIJK EN DE NIET-INMEGING.
De Fransche Volkspartij, waarvan Do-
riot leider is, publiceert een communiqué,
waarin aangekondigd wordt, dat de vakver-
eenigingen der metaalbewerkers beslo
ten hebben, de fabrieken Maandag te laten
stilstaan uit protest tegen de niet-inmen-
gingspoütiek der regeering. „Frankrijk",
aldus het communique, „heeft zich niet te
mengen in de zaken, die Spanje verdeelen.
De regeering mag niet toegeven aan de
chantage der communisten. Zij moet neu
traal blijven. De politieke staking is nood
lottig voor de belangen van de natie".
De wereld
in vogelvlucht
De strijd in Spanje wordt thans weer
verwoeder dan ooit voortgezet. Na de val
van Irun wordt de aanval van Mola's troe
pen geconcentreerd tegen San Sebastian,
waarvan de val binnenkort tegemoet ge
zien kan worden. Het is evenwel te hopen,
dat deze fraaie havenstad niet hetzelfde lot
zal ondergaan als het volkomen vernielde
Irun. Verder wordt fel gevochten om het
bezit van de steden Talavera, Huesca, To
ledo en Malaga.
De val van Iruin heeft in Frankrijk de
drang van de meest links staande groepen
tot opgeven van de non-interventiepolitiek
weer nieuw voedsel gegeven. De premier
Leon Blum heeft alle moeite om zijn vol
gelingen ervan te overtuigen, dat de poli
tiek van niet-inmenging de eenige moge
lijkheid in om Europa niet in twee nood
lottige kampen te verdeelen. Gisteren heeft
hij te Parijs bij gelegenheid van een groote
socialistische demonstratie een rede ge
houden, waarin hij de menigte met allen
ernst voorhield, dat zij, die zoo schreeuw
den om vliegtuigen en kanonnen voor de
Spaansche regeering, moesten bedenken,
dat als Frankrijk de zijde der Spaansche
regeering koos, er direct andere landen
klaar zouden staan om de nationalisten te
steunen. De gevolgen voor Europa zijn
niet te overzien. De Spaansche communis
tische propagandiste, die la Passionaria
wordt genoemd, doet alle moeite om
Frankrijk mee te sleuren in den Spaan-
schen burgeroorlog en het is te vreezen, dat
de socialistische premier Leon Blum niet
genoeg gezag zal hebben, om zijn geestver
wanten in toom te houden tegenover het
meesleepande betoog van deze félle propa-
KERKNIEUWS
JAARGETIJDE
MGR. J. D. J. AENGENENT.
Mgr. Huibers in de plechtige Requiem-mis.
Onder groote belangstelling zoowel van
de zijde der geestelijken als van de lee-
ken werd hedenmorgen in de Kathedraal
te Haarlem een plechtige H. Mis vr Re
quiem met pontificale assistentie van Z.
H. Exc. Mgr. J. P. Huibers gecelebreerd
als eerste jaargetijde ter nagedachtenis van
wijlen Z.H.Exc. J. D. J. Aengenent.
Op het in rouw gehulde hoogkoor was
een katafalk geplaatst, waarop de ponti
ficalia waren neergelegd.
De plechtige H Mis werd opgedragen
door den hoogeerw. heer Mgr. Th. W.
Pichot, vicaris-generaal van het bisdom,
geassisteerd door den hoogeerw. heer F.
Filbry, als diaken en den weleerw. heer
kapelaan H. Th. L. Hendriks, neef van den
overleden Bisschop, als subdiaken. Troon-
diakens waren de hoogeerw. heer en kanun
niken J. C. Aalberse en J. H. Niekel, van
het Philosophicum te Warmond, Presbyter-
assistens was Z. D. H. Mgr. H. J. M. Tas-
kin, proost van het Hoogwaardig Kapittel.
Aanwezig waren o.m. de kanunniken van
het Bisdom, Mgr. J. M. /an der Tuyn- oud
secretaris van Mgr. Aengenent Deken van
Den Haag, Min. van Staat, mr. Aalberse,
de familieleden van Monseigneur, het
kerkbestuur van de Kathedraal en verte
genwoordigers van de jeugdorganisaties
Het geheele middenschip was gevuld met
leden van de kath. jeugdvereenigingen en
deputaties van organisaties.
Kap. dr. L. Kat uit Amsterdam, diri
geerde het Kathedrale Zangkoor, dat voor
deze gelegenheid was versterkt met zan
gers van andere Haarlemsche kerkkoren.
De vaste misgezangen werden door alle
aanwezigen meegezongen. Het was een in
drukwekkende plechtigheid.
AUTO OP ONBEWAAKTEN OVERWEG
DOOR TREIN GEGREPEN.
Bestuurder gewond.
Hedenmorgen te kwart over negen werd
een auto, bestuurd door den 52-jarigen A.
W. te Haren (Gr.) op den onbewaakten
overweg te Waterhuizen, onder de ge
meente Haren, gegrepen door een uit de
richting Hoogezand komenden trein. De
auto werd geheel vernield.
De bestuurder bekwam hoofdwonden en
kneuzingen aan armen en beenen. Per
auto werd het slachtoffer naar zijn woning
vervoerd, waar hem geneeskundige hulp
verleend werd. Zijn toestand is redelijk.
De trein kwam ongeveer 150 Meter verder
tot stilstand en had vijftien minuten ver-
traginging.
BINNENLAND
DE LIMBURGSCHE VOLKSDAG VAN DE
N. S. B.
In het park van den heer Philips, gelegen
tegen de helling van den Couberg boven
Valkenburg, heeft de N.S.B. Zaterdagmid
dag haar volksdag gehouden. Er waren
naar schatting 5000 bezoekers, onder wie
echter een aanzienlijk deel van buiten de
provincie, en ook uit Dusseldorp en andere
Het weer was slecht, waardoor de land
dag korter heeft geduurd dan in de bedoe
ling lag. Nauwelijks had graaf d'Ansem-
bourg het woord genomen of de eene stort
bui volgde op de andere, zoo zelfs, dat de
spreker tijdens het onweer zijn rede moest
onderbreken. Ir Mussert sparak terstond na
den heer d'Ansembourg. Éérst toen de
volksdag afgeloopen was klaarde het op.
Graaf d'Ansembourg heeft vooral de hou
ding van de kerkelijke autoriteiten in Lim
burg tegenover de N.S.B. gelaakt.
Met het verwerken van de vele honder
den auto's en bussen over de helling naar
Valkenburg, die juist verbreed wordt, was
na afloop een heele tijd gemoeid. Geen in
cident heeft zich noch hier, noch elders in
Limburg voorgedaan, zoodat de talrijk ver
tegenwoordigde politie zich kon bepalen tot
de regeling van het verkeer.
Bovenstaande gegevens over de N.S.B.
„volksdag" geeft de „N. R. Crt.", aan welk
blad wij ze ontleenen. Met de vermelding
ervan voldoen wij aan de belangstellende
vraag van eenigen onzer lezers: hoe heeft
Katholiek Limburg zich gehouden?
Blijkens bovenstaande mededeelingen
mag het antwoord hierop luiden: zooals te
verwachten was uitstekend! Slechts be
trekkelijk weinig Limburgers hebben aan
den Volksdag deelgenomen en allen hebben
zich rustig gehouden; geen enkel incident
heeft zich voorgedaan.
Zondag heeft Katholiek Limburg zijn ge
voelens geuit in groote Katholieke bijeen
komsten. 9
EN HET ANTWOORD VAN KATHOLIEK
LIMBURG.
Op het groote Vrijthof te Maastricht
heeft Zondag Mgr Deken Wouters het
woord tot de vele duizenden demonstranten
gericht.
Het Tweede Kamerlid H. Hermans voer
de daarna het woord, waarin spr. de be-
leedigdngen den Limburgschen Bisschop
door de N.S.B. aangedaan, scherp hekelde
en allen aanspoorde tot trouw aan Kerk,
geloof en kerkelijk gezag.
Een telegram van trouw en aanhankelijk
heid aan Z. Exc. Mgr Lemmens werd ver
zanden, waarna een plechtig Lof in de
open lucht de bijeenkomst besloot.
Te Roermond trok een stoet van meer
dan 10.000 mannen en vrouwen, met tal-
looze vaandels biddend vanuit de stad naar
het Kruiswegpark en de kapel van 't Zand,
waar de weleerw. heer kapjelaan Sars een
toespraak tot de duizenden hield.
Een plechtig Lof besloot deze treffende
manifestatie van katholiek geloof.
Te Sittard trok een groote stoet van plm.
10.000 deelnemers door de stad. Verschil
lende spandoeken werden in den stoet mee
gevoerd, waaronder zelfs de beeltenis van
Z. H. den Paus en Mgr Lemmens.
Te Heerlen hebben op straten of pleinen
geen demonstraties plaats gevonden, maar
in de kerken zijn wel gebedsacties gehou
den, waaraan door talloos velen is deelge
nomen.
Nadat Zaterdagavond in alle kerken een
plechtig Lof was gecelebreerd werd gister
morgen een plechtige Hoogmis opgedragen
ter intentie van het behoud van het geloof
in Limburg.
Voorts werd Zondagmiddag in de kerken
pen oefening van eerherstel gehouden.
Bij al deze gelegenheden waren de ker
ken stampvol, en katholiek Heerlen heeft
aldus waardig en op ondubbelzinnige wijze
van zijn gezindheid blijk gegeven.
In 't Dekenaat Venray trok men na 't
Kinderlof om half 3 in optocht naar het
H. Hartstandbeeld, alwaar een bloemen
hulde werd gebracht en opdracht werd her
nieuwd. Om half zes had een massale de
monstratie plaats op het Marktplein, welke
besloten werd met een plechtig Lof in de
parochiekerk. In het Dekenaat Helden had
een groote openluchtmeeting plaats om 4
uur, waarna eveneens in de openlucht een
plechtig Lof werd opgedragen, gevolgd door
opjdracht aan het H. Hart.
Het Dekenaat Horst bracht in het recto
raat Kronenberg een bijzondere hulde aan
Mgr Lemmens, die daar aanwezig was
voor het toedienen van het H. Vormsel en
het consacreeren der nieuwe kerk.
Ook het Dekenaat Gennep hield reeds
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De strijd in Noord-Spanje concentreert
zich thans om San Sebastian. (1ste blad).
Z. H. de Paus zou licht ongesteld zijn.
(éde blad).
Communistische actie in Frankrijk, (éde
blad).
Tracht Avenol Italië te bewegen tot we-
der-deelneming aan 't Volkenbondswerk?
(éde blad).
Verscherping van den toestand in Pales
tina. (éde blad).
BINNENLAND.
Plechtig Jaargetijde van Mgr. J. D. J.
Aengenent. (Kerkn., 1ste blad).
De pogingen, aangewend door de Regee
ring ten bate van de uit Duitschland ge
zette Nederlanders. (1ste blad).
Gisteren geraakten vier jongens te Am
sterdam bij het kanovaren te water, waar
bij twee ervan verdronken. (Gem. Ber.,
3de blad).
Brand in een olietankschip te Vlissin-
gen. (Gem. Ber., 3de blad).
Nederlandsche motorschoener op de
Noordzee vergaan; de opvarenden gered.
(Gem. Ber., 3de blad).
Op onbewaakten overweg bij Haren
werd een auto door een trein gegrepen.
(lste blad).
Bij een trambotsing tusschen Alkmaar
en Schoorl werden dertig personen ge
wond. (lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
LAWNTENNIS: De nationale tennis
kampioenschappen brachten een drievoudig
succes voor mej. Terwindt. (2de blad).
ATHLETIEK: De nationale wedstrijden
der Bataven. Recordverbeteringen op de
Sintelbaan te Amsterdam. (2de blad).
VOETBAL: Het R. K. F.-elftal met 4—1
door de Oostenrijksche Jugendkraft ge
klopt. (2de blad).
HOCKEY: De Britsch-Indische kampioe
nen verslaan Oranje met 81 in een gran-
diozen wedstrijd. (2de blad).
WIELRENNEN: De wereldkampioen
schappen op den weg door Buchwalder en
Magne gewonnen. (2de blad).
ZWEMMEN: Nieuw Ned. record 200 M.
Schoolslag van Jopie Waalberg, (2de blad).
MOTORSPORT: De K. N. M. V.-dames-
rit 1936 door mevr. J. Leeuw (Utrecht)
gewonnen. (2de blad).
zijn biddag, doch de meeting zal plaats
hebben op Zondag 20 Sept.
Het Dekenaat Venlo hield bij gelegen
heid van den Biddag een massale bedevaart
naar Genooi, waar de toewijding van het
geheele Dekenaat aan de H. Maagd plaats
had.
LANDDAG DER R. K. STAATSPARTIJ
TE BERGEN OP ZOOM.
Op de uitgestrekte terreinen van den
R. K. Boerenbond aan het Stationsplein te
Bergen op Zoom is gisteren een uitstekend
geslaagde landdag der R. K. Staatspartij
voor West-Brabant en Zeeland gehouden.
Zevenduizend mannen en vrouwen kwamen
tegen drie uur op de terreinen bijeen.
Het woord werd gevoerd door den heer
H. I. Kuiper, voorzitter van den R. K.
Landarbeidersbond te Utrecht, den heer F.
Rohling uit Nijmegen en den weleerw. heer
Henri de Greeve uit Haarlem. Allen wek
ten op om in eenheid de kracht te blijven
zoeken om zoodoende de pogingen van het
nationaal socialisme en het communisme
in ons land de macht in handen te nemen,
te verijdelen.
