STADS
NIEUWS
I ste mh v<tng
No. 8513
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 193o
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V De wettige regeering in Spanje
Wij kunnen begrijpen, dat 't velen duis
ter blijft, als zij trachten een inzicht te
krijgen in den politieken toestand van
Spanje, 't Is ook moeilijk, zoo niet onmo
gelijk, daarvan een helder beeld vóór zich
te zien.
Enkele belangrijke feiten staan echter
wel vast. En 't is heel erg jammer, dat
velen ook déze niet schijnen te zien.
Eerstens, de „opstandelingen" zijn lang
niet allen menschen, wien 't uitsluitend of
allereerst te doen is, om bescherming van
Kerk en Godsdienst. En 't zijn óók lang
niet allen fascisten. Er zijn fascisten on
der, wien 't er om te doen is, een dicta
tuur te scheppen, en er zyn ook onder vele
Katholieken, die de onrechtvaardige en
schandelijke bejegening van Kerk en
Godsdienst door een regeering, die feitelijk
haar macht in handen van de communis
ten heeft gegeven, niet langer konden ver
dragen en daardoor in opstand zijn.geraakt.
Vervolgens, de regeering in Spanje is
niet een democratisch bestuur, zooals wij
ons dat hier kunnen voorstellen maar
de dictatuur van het communisme heeft
er, ook vóór den opstand, maar al te veel
invloed op gehad.
Dit laatste brengen wij onder de aan
dacht speciaal van iemand, van wien wij
vanmorgen een briefje met bijvoeging van
eenige knipsels uit de socialistische pers
hebben ontvangen. Zoo eenvoudig als
hij het ziet, is de werkelijkheid heusch
niet!
De vraag, waar dan toch eigenlijk de
Regeering, de wettige Regeering in Spanje,
met name in Madrid zit, is volkomen ge
rechtvaardigd, merkt de „Avondpost" van
gisteren op.
Ziehier, aldus het blad, wat een zoo juist
uit die hoofdstad ontsnapte Nederlander
aan de „N.R.Crt." heeft medegedeeld:
„Het ergste van het leven in Madrid is,
dat er geen autoriteit meer is. Men kan
zich dat in een stad als Rotterdam niet in
denken. Overkomt u hier wat, ge spreekt
den eersten agent van politie aan, dien
ge tegenkomt en deze komt voor uw rech
ten op. Maar in Madrid is dat anders, daar
regeert in naam wel de officieele en wet
telijk gekozen regeering, maar in de prac-
tijk heeft het grauw het heft in handen.
Gezag is nu wel nooit zoo'n allesoverheer-
schend begrip geweest in Spanje, maar
thans is het de slungel, de jongen of meid
uit de heffe des volks, die u zegt, wat ge
te doen of te laten hebt. Stapt ge nu, om
maar een voorbeeld te geven, een café uit
en de een of andere baardelooze knaap of
jonge dame in overall vindt uw boord ver
dacht en heeft zin in uw schoenen, welnu,
het wapen, waar ze zelf nog zoo weinig
mee vertouwd zijn, dat het trilt in hun
handen, als ze het op uw hart zetten
wat op zichzelf al een heel gevaarlijke si
tuatie vormt gaat gemakkelijk af. Een
ongeordende bende heeft in Madrid de
macht in handen. In het Volksfront regeert
het extremisme en men kan zich voorstel
len, wat dat beteekent in een land met 60
pet. analphabeten, die stelselmatig sinds
jaar en dag zijn opgezet".
Ziedaar! Waar zit nu die „wettige regee
ring", waarop ook in ons land de socialis
ten zich beroepen om hun sympathie voor
het „volksfront" te rechtvaardigen?
Nog een staaltje:
„De Morning Post" publiceert mededee
lingen van een ooggetuige over de terecht
stelling van 27 leidende Spaansche perso
nen door de marxistische militie te Ma
drid. Deze ooggetuige was een van de 2000
politieke gevangénen, die tezamen met
een groot aantal misdadigers in de z.g.
modelgevangenis te Madrid was opgeslo
ten en later wist te ontvluchten. Op 22
Augustus, zoo vertelde hij, werden alle ge
vangenen van de Roode Militie naar de
binnenplaats gebracht. Bij het vallen van
de duisternis bezette de militie de daken
rondom de binnenplaats en opende van
alle zijden het vuur op de ongelukkigen,
van wie er negen onmiddellijk werden ge
dood en meer dan 20 zwaar gewond. Na
vijf minuten werd het vuren gestaakt. Den
vogenden morgen werden 27 vooraan
staande pplitieke gevangenen gefusilleerd".
Zulke beestachtigheden hebben plaats
door een orgaan van de „wettige regee
ring".
Wij herhalen, onze sympathie kan niet
onvoorwaardelijk worden gegeven aan de
opstandelingen. Ook niet alles, wat aan
dien kant gebeurde en gebeurt kan door
den beugel volstrekt niet!
En wij stemmen in met deze passage uit
een artikel in de „Gelderlander" van gis
teren:
„Ook de nationalisten gaan lang niet in
alles vrij uit; ook onder hen schuilen aan
hangers, wier uiteindeljike bedoelingen
nieuwe gevaren over Spanje zouden kun
nen brengen.
Maar als het socialistisch „Volksblad"
het tracht voor te stellen, alsof de niet-so-
cialistische pers slechts een leugenachtige
voorlichting geeft, dan is ze er toch wel
heel erg naast.
De gruwelen, waaraan de aanhangers
van de regeering zich schuldig maken, zijn
door zoovele betrouwbare ooggetuigen ge
constateerd, dat ze door holle woorden
kraam niet zijn weg te vagen.
Het zijn feiten, ten hemelschreiende fei
ten. De socialistische pers loopt heet voor
een verdediging van een z.g. democratie,
die in den grond van de zaak tegenover
werkelijke democratie staat als water te
genover vuur.
De democratie, welke de S.D.A.P. in
Spanje verdedigt, is een verkapte commu
nistische dictatuur, waartegenover wij
scherp afkeurend staan en fclijven staan,
omdat zij Goddelijke en menschelijke wet
ten met voeten treedt.
Staatsvergoding, van welken aard ook, is
tegen het katholieke beginsel, dat gezonde
vrijheid en gezond gezag eischt".
De wereld
in vogelvlucht
De verwoede aanvallen van de nationa
listen op de sterk verdedigde stad Irun,
vlak bij de Fransche grens, hebben van
morgen succes gehad. Begunstigd door den
nevel, hebben de troepen van generaal
Mola een stormloop ondernomen op de
vópr de stad aangebrachte stellingen der
roode militie en deze overrompeld. In pa-
nischen schrik vluchtten de verdedigers in
de richting van de Fransche grens. De aan
vallers konden daarop het stadje binnen
rukken, doch het werd niet zoo maar prijs
gegeven door de aanhangers van Madrid.
Om iedere straat en om ieder huis bijna
moest worden gevochten. Het is een taaie
strijd, doch zooals uit de belegering van
Irun blijkt, zijn de geregelde troepen van
de generaals Mola en Franco de rooden
toch de baas op den duur, ondanks het feit,
dat deze laatsten met fanatieken moed
vechten.
Een zelfde bolwerk als Irun in het Noor
den is Malaga in het Zuiden. Ook daar
is de positie der roode militie hopeloos.
Men heeft reeds te Gibraltar, dat En-
gelsch bezit is, geinformeerd, of men daar
eventueel vluchtelingen kan bergen; maar
Gibraltar zit al stikvol vreemdelingen. Het
ziet er naar uit, alsof de dagen van de
Madrileensche regeering gesteld zijn.
Met het accoord tot non-interventie zal
het waarschijnlijk ook wel misloopen. Ita
lië, dat er zich al eens meer over beklaagd
heeft, dat met name Frankrijk toch clan
destien steun verleent aan de regeering
van Madrid, heeft nu in de moord op een
Italiaansch onderdaan te Barcelona aan
leiding gevonden om oorlogsschepen naar
de Spaansche wateren te zenden. Boven
dien zouden verscheidene Italiaansche
vliegtuigen te Vigo zijn aangekomen.
JAARGETIJDE
MGR. J. D. J. AENGENENT
A.s. Maandag 7 Sept. zal in de kathe
drale kerk St. Bavo te Haarlem om half elf
(zulks in afwijking van vorige publicaties)
een plechtige H. Mis van Requiem met
pontificale assistentie worden opgedragen
als eerste Jaargetijde ter nagedachtenis
van Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aange-
nent z.g.
Niet alleen de geestelijken uit het ge-
heele bisdom, maar ook de Katholieken,
zoowel particulieren als vertegenwoordi
gers van organisaties, worden verzocht, bij
deze plechtigheid aanwezig te zijn,
PATER E. v. d. SNOEK O.F.M.
De Hartebrug-parochie viert Zondag het
zilveren kloosterfeest van een harer kape
laans, pater Evodius v. d. Snoek O.F.M.
En zij zal dit feest vieren in hartelijk mee
leven, in oprechte dankbaarheid!
Pater v. d. Snoek arbeidt nog slechts kort
in Leiden. In Sept. 1934 is hij benoemd tot
Kapelaan aan de parochie van de Harte-
brug, die hem korten tijd daarvoor had lee-
ren kennen èn leeren waardeeren als lei
der van een groote missie. In deze twee
jaar heeft pater v. d. Snoek hoogachting en
waardeering verworven in steeds breedere
kringen, in en buiten de parochie van de
Hartebrug om de open eerlijkheid en
gulle hartelijkheid, die uitstraalt uit heel
zijn optreden; om den priesterlijken ijver,
waarmede hij al zijn functies vervult, en
die brandt en gloeit in zijn welsprekend
woord.
Op de gave zijner welsprekendheid wordt
herhaaldelijk uit verscheidene kringen een
beroep gedaan en, naar wij meenen,
nooit tevergeefs. Pater v. d. Snoek preekt
en spreekt graag, omdat hij gaarne anderen
mededeelt van wat hij bezit aan diepe ge
loofsovertuiging, aan liefde voor Christus
en Zijn Kerk, aan liefde voor al zijn mede-
in enschen.
Katholiek Leiden kent pater v. d. Snoek
ln zijn kwaliteit van adviseur van groep
III der sociale vereenigingen, omvattend
tien organisaties, kernleider van den R.K.
Volksbond, voorzitter en directeur .in de
Zitavereeniging. In al deze functies is de
jubilaris een zeer gewaardeerd adviseur of
leider.
Daarom zal het kloosterfeest van pater
v. d. Snoek Zondag door velen worden
mee-gevierd in oprechte dankbaarheid
dankbaarheid niet slechts voor het goede,
door den jubilaris in Leiden verricht, maar
voor al de weldaden, die God in die vijf
en twintig jaar na de uitrede in de Fran
ciscaner-Orde heeft geschonken aan den
jubilaris en door hem aan tallooze anderen!
Pater v. d. Snoek is 10 Dec. 1892 te 's Gra-
venhage geboren, is in de Orde der Minder
broeders gekleed 7 Sept. 1911, is priester
gewijd 10 Maart 1918.
Van 1919 tot 1927 is hij assistent-pater
geweest in het klooster te Woerden en mis
sie-predikant. Daarna achtereenvolgens
gardiaan van het klooster te Nieuwe Nie-
dorp en van het klooster te Woerden. Sinds
Sept. 1934 is pater v. d. Snoek Kapelaan
te Leiden.
En Leiden, en in het bijzonder, natuur
lijk, de parochie van de Hartebrug, mag
a.s. Zondag met hem mee-vieren zijn zil
veren Ordes-jubileum.
Zooals reeds gemeld is er Zondag om
10 y, uur een plechtige Hoogmis van dank
zegging en van 12.30 tot 2 uur receptie aan
de pastorie.
PATER C. SLOOTS O.F.M.
Onder de Franciscaansche Jubilarissen
op 7 September a.s. behoort onze oud-stad
genoot de weleerw. pater Cunibertus
Sloots zoon uit een Leidsche familie,
die meerdere priesters en religieusen aan
de Kerk heeft geschonken.
Pater Sloots heeft al zijn priester-jaren
geleefd en gewerkt in het klooster te
Weert. Daar is bij werkzaam geweest aan
het Centraal Bureau der Derde Orde en
hij is bekend als de vol-ijverige en zeer ver
dienstelijke medewerker van verschillende
tijdschriften als de Tertiaris, St. Franciscus
St. Antonius-almanak, enz.
Sedert enkele jaren is pater Sloots de
bibliothecaris van de grootste bibliotheek
der Minderbroeders in ons land, n.l. die te
Weert, en archivaris van de Ned. Provincie
der Minderbroeders, in welke laatste kwa
liteit hij zich groote verdiensten heeft ver
worven door een nieuwe ordening van de
oude archief-stukken.
Pater Sloots is lid van de Rijkscommissie
van advies inzake biblotheek-wezen.
De parochianen van de „Hartebrug" te
Leiden kennen en waardeeren pater Sloots
wel heel bijzonder als den schrijver van
het gedenkboek der parochie, uitgegeven
ter gelegenheid van het onlangs gevierde
eeuwfeest.
De Jubilaris, die eenigen tijd heeft ver
toefd ten huize van zijn moeder te.Oegst-
geest, is deze week weer teruggekeerd naar
Weert, waar zijn zilveren kloosterjubileum
zal worden gevierd.
PATER CR. v. d. STOK.
De verdiensten van een missionaris-le
ven zijn vaak omgekeerd evenredig aan wat
er van bekend is en over vermeld wordt.
De missionaris verlaat het vaderland, om
te arbeiden in een vreemd land, onder vaak
uiterst moeilijke omstandigheden, aan de
uitbreiding van Christus' Rijk. Na een lan
ger of korter aantal jaren wordt zijn
dood gemeld. Ziehier, de feiten, meestal de
eenige feiten, die over het missionaris-le
ven in de courant staan.
En tóch, wie onzer brengt zoo vele en
zoo zware offers, als in vele gevallen de
missionaris!
Het leven van een onbekenden, een „ge
wonen" missionaris staat vaak in geeste
lijke voornaamheid en zedelijke groot
heid ver boven dat van velen, die onder
ons een groote reputatie genieten, geëerd
en gefêteerd worden.
Deze waarheid is ons een aanleiding om
namens katholiek Leiden een eere-saluut
te brengen naar een anderen Jubilaris der
Franciscaansche Orde, dén uit Leiden ge-
boortigen pater Crispinianus v. d. Stok, die
nu ongeveer 15 jaar het Evangelie pre
dikt in het verre China. Wij bidden, dat
God dezen missionaris nog zeer vele jaren
spare voor zijn verheven arbeid!
Hutspot-tochten
naar Leiden.
Ter gelegenheid van het
50-jarig bestaan der 3
October-Ver eeniging.
3 October nedert snel! En daarmede de
herdenking van Leiden's Ontzet, die door
de jaren heen tot een nationale gebeurte
nis geworden is, waarvoor tienduizenden
uit heel het land en zelfs van ver buiten
onze grenzen naar de oude Sleutelstad
komen.
3 October is het feest van den hutspot
en den hosvlonder, de dag van den be-
faamden historischen optocht, van den in
tocht der Geuzen en de traditioneele uit-
deeling van haring en wittebrood.
De derde October zal ditmaal van bij
zondere beteekenis zijn, omdat thans te
vens het 50-jarig bestaan der 3-October-
vereeniging zal worden herdacht. Een
dubbel feest wordt dat dus en een extra
aanleiding voor niet-Leidenaars om ge
tuige te zijn van dit festijn van traditie en
jolijt, dat naar z'n aard en z'n omvang
bijna eenig is in ons land.
Het is daarom dat ter gelegenheid van
den 3den October nu „hutspot-tochten"
zullen worden georganiseerd voor auto
mobilisten, motorrijders, wandelaars en
wielrijders, waarbij niet het leveren van
een belangrijke sportprestatie, doch het
aanmoedigen van een bezoek aan de Leid
sche feestviering hoofddoel is. Ook de in
woners der Sleutelstad zelf kunnen aan
dezen ster-tocht deelnemen en daardoor
in het bezit komen van de fraaie „hutspot
plaquette" of ,hutspot-draag-medaille",
welke wordt uitgeloofd voor allen, die
den tocht overeenkomstig de voorwaar
den volbrengen.
Automobilisten en motor-rijders moeten
daartoe een afstand van tenminste 80 K.M.
afleggen en hun startkaart op een der na
der te bepalen stations laten afstempelen.
Voor diegenen hunner, die aan de eischen
voldoen, is na inlevering van de start
kaart, de „hutspot-plaquette" beschikbaar,
terwijl zij als extra-attractie koste
loos kunnen deelnemen aan den traditio-
neelen hutspot-maaltijd, voorafgegaan
door haring en wittebrood. Ter plaatse
zullen de deelnemers bovendien gelegen-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Irun gevallen in handen der nationalis
ten. Ook in Malaga is de toestand hope
loos. Italië zendt kruisers en vliegtuigen
ter bescherming van zijn onderdanen (2e
blad).
Het Coblenzer schandaal-proces afge
last? (2e blad).
Generaal von Epp over de Duitsche ko
loniale eischen (2e blad).
Woelingen in de Sovjet-Unie (2e blad).
In Palestina is het nog allesbehalve rus
tig (2e blad).
Oceaanvlucht geslaagd. De vliegers
moesten een noodlanding maken in Wales
(Luchtv., 2e blad).
BINNENLAND.
Te Amsterdam heeft een jongen zijn
Ieeraar opgelicht voor ƒ30.000. (Gem. Ber.,
3de blad).
De overval op de geldauto te Amsterdam
(Gem. Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De wereldstayerskampioenschappen der
wielrenners te Zurich door Raymond ge
wonnen. (3de blad).
heid vinden den grooten jubileum-optocht
gade te slaan.
De door de wielrijders en de wandelaars
af te leggen afstand bedraagt respectieve
lijk 30 en 20 K.M. De belooning voor deze
groepen bestaat een uit a§n „hutspot-
draagmedaille".
Er zullen extra-prijzen worden toege
kend voor de vereenigingen met ten min
ste tien leden. Om voor een dergelijken
vereenigings-prijs in aanmerking te ko
men, moeten de leden zich collectief mel
den.
Alle deelnemers moeten uiterlijk te
halftwaalf voormiddag in Leiden aanko
men. Bepalingen en reglement voor deze
„hutspot-tochten", alsmede een startkaart
worden den deelnemers toegezonden na
ontvangst van het inschrijvingsformulier
en de verschuldigde inleggelden, waarbij
wij aanteekenen, dat de inschrijvingsbil
jetten gericht moeten worden aan het
secretariaat der commissie, Nieuwstraat
28, Leiden, vóór 24 September a.s.
DE HUURTOESLAGEN VOOR GROOTE
GEZINNEN.
Door de heeren Schriller en Manders is
het volgend schrijven gericht aan den ge
meenteraad.
„Ondergeteekenden, kennis er van dra
gende, dat bij het College van Burgemees
ter en Wethouders plannen in voorberei
ding zijn, om ingrijpende veranderingen
in het verleenen van huurtoeslagen aan
huuders van woningen voor groote gezin
nen uit het „Huurtoeslagfonds" (Zie raads
besluit van 7 Juli 1930 en daaraan voor
afgaande ingekomen stuk No. 119 van 23
Juni 1930) aan te brengen, zijn van oor
deel, dat, alvorens tot die veranderingen
wordt besloten, den Raad in de gelegen
heid behoort te worden gesteld, zioh hier
over uit te spreken, en hebben daarom de
eer de volgende motie bij den Raaad in te
dienen:
„De Raad,
vernomen hebbende, dat bij het College
van Burgemeester en Wethouders plannèn
in voorbereiding zijn, om veranderingen
in het verleenen van huurtoeslagen aan
huuders van woningen voor groote gezin
nen uit het „Huurtoeslagfonds" aan te bren
gen,
verzoekt het College van Burgemeester
en Wethouders, aan die plannen geen uit
voering te geven, alvorens den Raad volle
dig op de hoogte te hebben gesteld van de
eventueel voorgenomen wijzigingen en de
gevolgen van dien en hem in de gelegen
heid te hebben gesteld, zijn gevoelens te
dezen opzichte kenbaar te maken".
Kerkconcert Jo Vincent en
Anthon van der Horst.
Op Woensdag 16 September zullen Jo
Vincent en Anthon van der Horst, der
traditie getrouw, een kerkconcert geven
in de Pieterskerk alhier, aanvang te 8 uur.
Kaartverkoop is bij het Bespreekbureau
J. M. Eggers.
