De aanvallen op Irun duren voort
Malaga in een hachelijke positie
Mexico levert wapens aan de
Spaansche regeering
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1936
DE LE1DSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
AAN HET NOORDELIJK FRONT.
Een stortvloed van granaten en kogels
komt, van Biriatou zichtbaar, op Spaansch
gebied neer. De grond is volkomen om
woeld. Gisteravond nog onderhielden de
opstandelingen een vernietigingsvuur op de
regeeringsstellingen, die te lijden schijnen
te hebben, maar waarvan de bezetters er in
slaagden hun positie te handhaven.
Een nieuwe batterij der opstandelingen
heeft om zes uur stelling genomen bij het
fort Fagogain, waardoor eenigszins dwars
op de loopgravenrij der militietroepen kon
worden gevuurd. Hun tegenstand werd
echter niet gebroken. De regeeringsbatterij
van Fontarrabie beantwoordde het vuur en
een vliegtuig heeft vijf bommen op de op
standelingen laten neerkomen. Gisteravond
om zeven uur woedde de strijd nog verbit
terd voort.
BOMBARDEMENTEN VAN MADRID.
Radio Seville heeft in zijn uitzending van
gistermiddag één uur het volgende mee
gedeeld:
„Onze laatste operatie in de provincie
Toledo heeft ons in staat gesteld de vallei
van den Taag te bezetten en heeft den af
tocht tengevolge gehad van de regeerings-
troepen, die zware verliezen hebben gele
den en een belangrijk, oorlogsmateriaal
hebben achtergelaten. Deze nederlaag had
een onmetelijken terugslag. Hij stelde in
staat de moreele verzwakking der militie-
soldaten der regeering te constateeren,
wien men had verteld, dat zij geen enke
len tegenstand zouden ontmoeten tot aan
Cordoba en dat de marsch naar Sevilla ge
makkelijk zou zijn. Madrid wordt bijna da
gelijks gebombardeerd door de luchtstrijd
krachten, die als doelwit de kazernes, mi
nisteries en vliegvelden kiezen. De lucht
strijdkrachten der regeering zijn zeer ver
zwakt door de verliezen en wij opereenen
in alle gerustheid".
Het communiqué voegt hieraan toe: „De
autoriteiten van Irun hebben na de bur
gerbevolking te hebben geëvacueerd, niet
geaarzeld de gevangenen in de straten en
op de door onze luchtmacht bedreigde
plaatsen bloot te stellen".
Radio-Sevilla deelde gisterochtend nog
het volgende mede: „Dank zij een hevig
bombardement uit de lucht zijn de natio
nalisten in Asturië-15 K.M. naar het Noor
den opgerukt in de richting van Oviedb. In
de Sierra Guadarrama zijn de nationalis
ten uit San Rafael komend, 15 K.M. onge-
rukt. In een gevecht tegen de Marxisten
zijn de nationalisten nabij Teruel aanzien
lijk opgerukt. Bij het begin van het ge
vecht voegden verscheidene miliciens zich
bij de nationale troepen en openden het
vuur op een andere Marxistische kolonne.
Te Barcelona werden vijftien piloten ge
fusilleerd, omdat zij weigerden de beve
len voor een aanval uit te voeren. In een
hevig bombardement van Cangas de Ti
nea werden de Marxisten verslagen; be
halve vele dooden hadden zij 600 gewonden
en 400 werden krijgsgevangen gemaakt. De
vijand liet op het terrein vijftien vracht
auto's, 15 motorrijwielen en 2800 geweren
achter.
Malaga werd hevig gebombardeerd door
de luchtmacht van de kolonne Varela".
HACHELIJKE SITUATIE TE MALAGA.
Gisteravond te Gibraltar aangekomen
vluchtelingen verklaren, dat de opstande
lingen zich thans op minder dan 3 mijl af-
stands van Malaga bevinden.
De uitwij kelingen zijn van meening, dat
de stad zich spoedig zal moeten overgeven.
Zij zeggen dat vliegtuigen der opstandelin
gen Malaga met bommen hébben bestrooid,
tengevolge waarvan het vliegveld en tal
van gebouwen in brand staan.
De ontstelde bewoners hebben zich naar
de haven begeven om te trachten aan boord
van schepen een goed heenkomen te zoe
ken.
Bovengenoemde vluchtelingen bevonden
zich aan boord van den Britschen torpedo
jager Worcester.
Twee kanonneerbooten der regeering
hebben getracht troepen te ontschepen bij
La Linea aan de oostkust, doch zij zijn
daarin niet geslaagd, daar 'een afdeeling
fascisten naderde. Er zijn drie slachtoffers
te betreuren, o.a. een jongen van negen
jaar.
Te La Linea en Algeciras zijn sedert het
begin der vijandelijkheden meer dan hon
derd gevangenen terecht gesteld, onder wie
vele vrouwen.
SEVILLA GEBOMBARDEERD.
De luchtmacht der regeering heeft Se
villa, Granada, Cadix en Cordoba gebom
bardeerd, en aanzienlijke schade aange
richt op de vliegvelden.
REGEERINGSTROEPEN VOOR TERUEL
VERSLAGEN.
Een colonne regeeringstroepen is door de
opstandelingen voor Teruel verslagen.
„HET UUR DER OVERWINNING IS
NABIJ".
Generaal Mola heeft verklaard, dat „het
uur der overwinning" nabij is, maar dat de
burgeroorlog tot het einde van den winter
zou voortduren. Mola voegde hieraan toe:
Misschien zullen wij volkomen de macht
van het communisme in Spanje vernieti
gen. Voorts zeide hij: „Ik geloof niet in de
neutraliteit der naties".
De correspondent van de Diario de No-
ticias maakt melding van verschrikkelijke
tooneelen te Avila, waar de katholieke be
volking razend en over haar zenuwen heen
is tengevolge van de herhaalde bombarde
menten. Gister hebben de regeeringsvlieg
tuigen Avila wederom gebombardeerd.
VAN HET FRONT IN ARAGON.
Het hoofdkwartier der regeeringstroepen
aan het front in Aragon deelt mede, dat de
operaties bij Huesca een normaal beloop
hebben.
De regeeringstroepen rukken steeds ver
der op en Huesca is door de militie en ar
tillerie geheel ingesloten. De luchtmacht
heeft de stellingen der opstandelingen he
vig bestookt In de afgeloopen 48 uur zijn
aan regeeringszijde in deze frontsectie 20
man gevallen. Een groot aantal manschap
pen der opstandelingen is gedeserteerd met
medeneming van mitrailleurs en andere
vuurwapenen.
Na de ontvangst van de mededeelingen
van het hoofdkwartier verluidde, dat Hues
ca op het punt stond door de regeeringstroe
pen te worden bezet en dat de opstandelin
gen in eenige buitenwijken waren terug
gedrongen.
MEXICO ZAL WAPENS LEVEREN.
Aan de Spaansche regeering.
President Cardenas van Mexico heeft
gisteren in de openingszitting van het fe
derale congres o.m. medegedeeld, dat de
Spaansche ambassadeur vergunning heeft
gevraagd voor de levering van wapens
door Mexico aan Spanje.
De Mexicaansche regeering heeft dit
verzoek ingewilligd
Naar aanleiding-van deze verklaring van
president Cardenas, wordt nader gemeld,
dat aan de Spaansche regeering in de ha
ven van Vera Cruz 20.000 geweren en
20.000 geweerpatronen ter beschikking zijn
gesteld.
DE MARTELDOOD VAN DEN
BISSCHOP VAN JAEN.
„De Bisschop werd letterlijk in stukken
„gehakt".
Niet voor alle misdaden, die het Com
munistische gepeupel heeft bedreven, kan
de regeering te Madrid aansprakelijk wor
den gesteld. In enkele gevallen kan zij al
le schuld van zich afwijzen, wijl zij in ver
band met den verwarden toestand niet al
tijd haar gezag kon doen gelden.
Geen enkele verzachtende omstandig
heid kan zij evenwel aanvoeren, als zij
eenmaal verantwoording zal moeten afleg
gen voor den marteldood van den Bisschop
van Jaen.
Op last van het Ministerie van Oorlog
werd de Prelaat in zijn paleis gearresteerd
en als gijzelaar onder sterk militair gelei
de per trein overgebracht naar Madrid.
Toen deze aan de halte Vilaverde stopte in
de onmiddellijke nabijheid der hoofdstad,
deed een bende Communisten een inval in
het station. Alle reizigers van den trein
werden uitgeschud, terwijl de militairen
geen vin verroerden om de passagiers te
beschermen, ja zelfs zoo laf waren, dat zij
den wagon verlieten, waarin de Bisschop
was gezeten, zoodat deze aan de willekeur
van het gepeupel was overgeleverd. De
tachtigjarige Moeder en de Zuster van den
Prelaat trachtten den Bisschop nog te be
schermen, maar zij vermochten natuurlijk
niets tegen de communisten, die bij het
zien van een toog als razende duivels op
hun prooi toevlogen. „De Bisschop werd
letterlijk in'.stukken gehakt", waarna de
moeder en de zuster van den Kerkvorst
eveneens werden vermoord.
EERHERSTEL VOOR DE SPAANSCHE
GRUWELEN.
Op Zondag 30 Augustus hebben te Rome
verschillende plechtigheden plaats gehad,
om eerherstel te brengen voor de gruwe
lijke heiligschennissen, die door het Bols
jewisme in Spanje zijn bedreven, en ter
wijl tevens werd gebeden om het einde van
de vervolgingen van God af te smeeken.
De belangrijkste plechtigheid had plaats
in de Jezuïtenkerk, waar de reliquiën wor
den bewaard van de Spaansche heiligen,
de H. Ignatius van Loyola, de H. Francis-
cus-Xaverius en van den gelukzaligen Jo
zef Pignatelli.
Tal van Spaansche priesters, kloosterlin
gen en leeken, die uit hun vaderland zijn
gevlucht, woonde deze plechtigheid bij.
De bekende Pater Venturini hield een
predikatie, waarin hij protesteerde tegen
de onmenschelijke gruwelen die in Spanje
werden bedreven. Het Bolsjewisme, zoo
vervolgde spreker, tracht geheel Europa
in haar greep gevangen te houden, en zijn
invloed tot in het hart van Amerika te
doen doordringen. Pater Venturini hoopte,
dat de goedgezinden met behulp van de
goddelijke genade erin zouden slagen, om
de Bolsjewistische plannen te ontmaskeren,
en de openbare meening op de juiste wijze
voor te lichten. Hij verklaarde verder, dat
de wet op de non-interventie een dwaas
heid was, en dat dit noch christelijk, noch
menschelijk was, en hij spoorde zijn toe
hoorders aan, om door hun gebeden, door
hun liefdadige-bijdragen en solidariteit
him steun te verleenen.
Daarna riep hij de voorspraak in van de
Spaansche heiligen, en hij smeekte Gods
zegen over Spanje en over de geheele we
reld af.
Na deze toespraak kwam een processie
de kerk binnen, met Mgr. Perello y Pou,
Bisschop van Vich, aan het hoofd, verge
zeld van kanunnik Auget van Barcelona,
en kanunnik Sabatier van Tarragona. De
processie besond uit een vijftigtal priesters
en leeken. Na het Tamtum Ergo werd de
zegen gegeven door den Bisschop van Vich.
De H. E. P. Ledochowski, de Generaal
Overste der Jezuïten, woonde deze plech
tigheid bij. De Bisschop van Vich heeft
eveneens de oefening van eerherstel in de
kerk van de H.H. Eustachius en Chrystos-
tomus in Trastaverre bijgewoond.
BU1TENLANDSCKE BERICHTEN
1558 DOODEN OP KOREA
Minister Nagata van overzeesche zaken
deelde in de zitting van het Japansche
kabinet mede, dat tengevolge van den ty
phoon en de overstrooming op Zuid-Korea
27 en 28 Augustus 1558 dooden zijn te be
treuren. Dit aantal stijgt tot over de 2000,
indien men de overstrooming van Augus
tus hierbij voegt. In totaal zijn 29.500 hui
zen vernield. Het ministerie heeft hulp uit
Tokio gezonden en de bladen hebben een
inschrijving geopend tot leeniging van den
nood.
HET ONGELUK IN DE MIJN BIJ
BOCHUM
Het aantal slachtoffers van het mijn
ongeluk bij Bochum is wederom met twee
toegenomen. Omtrent de oorzaak der ont
ploffing is nog niets definitiefs bekend, ter
wijl evenmin vaststaat of iemand schuld
heeft.
DAT WAS OP HET NIPPERTJE
De arbeider Guy Lagley is, nadat hij drie
jaren lang in de doodencel van de straf
gevangenis van Noord Carolina was opge
sloten geweest in afwachting der terecht
stelling, door den gouverneur van den
Staat begenadigd, daar zijn onschuld is
komen vast te staan. De man was er van
beschuldigd, medeplichtig te zijn geweest
aan moord en was deswege ter dood ver
oordeeld. 25 Minuten voor het doodvonnis
zou worden voltrokken, is zijn onschuld
komen vast te staan.
In deze drie jaar heeft Legley 22 mede
gevangenen naar den electrischen stoel
zien vertrekken.
NOORD-SPANJE, waar thans het hevigst .gevochten wordt.
BUITENLAND
VOLKENBOND.
VOORSTELLEN TOT HERVORMING
VAN DEN BOND.
Nieuw-Zeeland stelt een plebisciet voor.
Gisteren was de laatste dag, dat het se
cretariaat-generaal van den Volkenbond
nog voorstellen tot hervorming van den
Bond in ontvangst kon nemen. Alleen van
Frankrijk, Sovjet-Rusland, Argentinië,
Uruguay en Nieuw-Zeeland zijn voorstel
len ontvangen.
Nieuw-Zeeland stelt voor, dat alle sta
ten, leden en niet-leden van den Bond on
middellijk een plebisciet organiseeren over
de volgende beide punten:
Is het volk bereid automatiscl en onmid
dellijk deel te nemen aan sancties, voor
zien bij artikel 16 van het Volkenbonds
pact tegen iederen staat, die door den
Raad of de Volkenbondsvergadering wordt
gekenmerkt als een aanvaller?
Moeten in dit geval de legers van de
Staten onmiddellijk en automatisch ter be
schikking van den Volkenbond worden ge
steld?
DUITSCHLAND.
KERK EN STAAT IN HET DERDE RIJK.
Nieuwe onderhandelingen in 't zicht.
Op de vergadering van het gezamenlijke
Duitsche Episcopaat te Fulda is, zooals ge
meld, een nieuwe Commissie benoemd, die
tot taak heeft gekregen om nieuwe onder
handelingen te voeren met de Duitsche
Rijksregeering om te komen tot een vreed
zame oplossing van de talrijke conflicten,
die zich tusschen Kerk en Staat hebben
voorgedaan naar aanleiding van het niet
naleven van de bepalingen van het Con
cordaat van de zijde van den Staat. De sa
menstelling van deze Commissie is thans
als volgt:
Kardinaal Adolf Bertram, Aartsbisschop
van Breslau, Kardinaal Michael von Faul-
haber, Aartsbisschop van Munchen, Kar
dinaal Karl Joseph Schulte, Aartsbisschop
van Keulen, Mgr. Konrad Graaf von Prey-
sing, Bisschop van Berlijn, en Mgr. Cle
mens August, Graaf von Galen, Bisschop
van Munster.
ENGELAND.
EDWARD Vin OOK NAAR DE
ZWARTE ZEE.
Bezoeken aan Varna en Constantza
aangekondigd.
Naar Stefani uit Sofia verneemt, zal ko
ning Edward VTII in den loop van de vol
gende week een bezoek brengen aan Varna
(Bulgarije) en Constantza (Roemenië).
Het te Stanboel verschijnend blad „Ku-
rum" noemt het onderhoud, dat binnenkort
tusschen koning Edward VIII en president
Ataturk zal plaats vinden, een der voor
naamste gebeurtenissen uit de geschiedenis
der laatste jaren.
Het blad voegt daar aan toe, dat men, ge
geven het privé-karakter van het bezoek,
van dit onderhoud geen directe politieke
resultaten mag verwachten. Toch zal dit
onderhoud er toe bijdragen de vriend
schapsbanden tusschen beide landen te ver
sterken. Het blad acht het in dit verband
symptomatisch, dat de koning vóór zijn be
zoek aan Turkije eerst naar Joego-Slavië
en Griekenland is gegaan en besluit, dat
het hier een politieke toenadering betreft,
welke gunstig is voor het behoud van den
vrede.
OOSTENRIJK.
MENSCHENSMOKKEL IN
STIERMARKEN.
Voor de Spaansche roode militie.
Naar het D. N. B. van betrouwbare zijde
verneemt, zijn de autoriteiten 'van Stier
marken een omvangrijke communistische
menschensmokelarij op het spoor gekomen.
Waarschijnlijk zijn reeds honderden werk-
loozen uit Stiermarken, hoofdzakelijk mijn
werkers en arbeiders in hoogovenbedrij-
ven, overgehaald, dienst te nemen in de
roode militie in Spanje.
De afgeloopen weekviel het den amb
tenaren van de steunbureaux in Zeltweg
en Fohnsdorf, het centrum van het mijn
en hoogovenbedrijf in Stiermarken, op, dat
tachtig arbeiders, die werkloozensteun ont
vingen, hun steungelden niet meer kwa
men afhalen.
Uit het onderzoek, dat werd ingesteld,
bleek, dat communistische agenten uit
Tsjecho-Slowakije naar Stiermarken wa
ren gekomen, om werkloozen aan te wer
ven voor de roode militie in Spanje. De ar
beiders, die op het voorstel ingingen, wer
den, van reisbiljetten en geld voorzien, via
Zwitserland en Frankrijk naar Spanje ge
zonden.
De communistische agenten trachtten de
werkloozen vooral tot dienstneming over
te halen door hun te verklaren, dat zij zich
aldus op de Spaansche priesters en op de
Spaansche kerken konden wreken voor den
12den Februari 1934.
De autoriteiten vermoeden, dat ook in
andere plaatsen van Stiermarken dei-gelij-
ke communistische menschentransporten
hebben plaats gehad.
Momenteel wordt een uitgebreid onder
zoek naar deze aangelegenheid ingesteld.
RUSLAND
MOLOTOF NIET GESCHORST.
Molotof, voorzitter van den raad van ar
beid en defensie in de unie der sovjet-re
publieken, is van vacantie teruggekeerd en
heeft zijn werkzaamheden hervat.
Officieel wordt tegengesproken, dat Mo
lotof wegens Trotzkiïstische activiteit zou
zijn geschorst.
PALESTINA.
SIR SAMUEL HOARE NAAR
PALESTINA.
Volgens uit Malta ontvangen berichten
bevindt de eerste lord der admiraliteit, Sir
Samuel Hoare, zich thans aan boord van de
„Arethusa", welk oorlogsschip op weg is
naar Haifa. Hoare zal een bezoek brengen
aan de voor de kust van Palestina verblij
vende vlooteenheden.
Na terugkeer uit Haifa zal Hoare zich
weer aan boord begeven van het jacht der
admiraliteit „Enchantress", dat zich te Fa-
magusta bevindt.
AFRIKA.
DE BISSCHOP VAN DESSIE
GEFUSILLEERD.
Hij zou zijn landgenooten tegen Italië
hebben opgezet.
De Abessinische bisschop van Dessie, die
na de overwinning der Italianen zijn on
derwerping aanbood, is gisteren door een
vuurpeloton op de markt van Addis Abeba
gefusilleerd. De Italianen zeggen, dat men
hem op heeterdaad heeft betrapt, toen hij
bezig was een groep Abessinische krijgers
tegen het Italiaansche gezag op te hitsen.
In het nog niet door Italië bezette gebied
is het rustig.
Het Abessijnsche gezantschap deelt mede
dat de Negus van'den nieuwen chef der
regeering in de Amharische taal een schrij
ven heeft ontvangen, waaruit blijkt, dat
in het Westen des lands (het niet door de
Italianen bezette gebied) volledige orde en
rust heerscht. De brief besluit met de me-
dedeeling, dat in overeenstemming met de
instructies van den Negus met het oog op
de bezetting van Addis Abeba door 'de
Italianen een regeering is gevormd en dat
alle staatszaken worden gevoerd met mede
werking van een staatsraad, welke bestaat
uit ambtenaren uit alle provincies van
Abessinië.
LUCHTVAART
DE WEDSTRIJD OM DEN GORDON
BENNETT-BEKER.
Een Belgische ballon gedaald.
Dinsdagmiddag om 4.20 uur (A.Z.T.) is
een Belgische ballon, welke deelneemt aan
den wedstrijd om den Gordon Bennett-
beker, op 18 K.M. ten Noordoosten van
Smolensk vlot gedaald.
In den ballon bevonden zich de beide
Belgen Vanschelle en Kersen. De beman
ning is per auto naar Smolensk gebracht.
LIVERPOOL—NEW YORK IN 11 UUR.
Een luchtkruiser.
Schuyler Kleinhans, de chef-ontwerper
van de Douglas Aircraft Company, die
eeniêe der snelste vliegtuigen der Ameri-
kaansche luchtvloot heeft ontworpen,
heeft een plan uitgewerkt voor het bou
wen van een reusachtige vliegboot, met
afmetingen als van een normale kruiser.
In een exposé voor de leden van fret
Luchtvaart Instituut te San Francisco
heeft Kleinhans verklaard de kosten voor
zoo'n vliegboot ongeveer vier millioen
pond sterling zouden bedragen, maar dat
zijn vliegboot dan ook de afstand Liver
poolNew York in elf uur zou kunnen af-
Het bouwen van deze vliegboot zou bij
onafgebroken werken 4 jaar duren.
EEN MOEDER GAAT VLIEGEN
OVER DEN OCEAAN.
De 31-jarige mevrouw Beryl Markham,
moeder van een zevenjarigen zoon, staat
in Engeland gereed om wellicht nog he
den te starten in een Percival Vega Gull-
machine voor een Oceaanvlucht naar
Amerika.
Reeds heeft mrs. Markham eenige proef
vluchten gemaakt. Over het resultaat is
zij in hooge mate voldaan. „Het is een
prachtige machine", verklaarde zij.
Waarom mrs. Markham alleen wil vlie
gen? Des te grooter zijn haar kansen, haar
doel snel te bereiken. Slaagt zij daai'in,
dan zal zij vermoedelijk een eerste lan
ding op Newfoudland maken, om daarna
naar New York door te vliegen, een tocht,
waarover zij in totaal twintig uur denkt
te doen. Haar vliegtuig heeft een kruis
snelheid van 240 K.M. per uur. Een radio
installatie neemt mrs. Markham niet mee:
dat is maar schadelijk gewicht
Alles is thans in gereedheid voor het
vertrek. Was het weer zoo gebleven als de
laatste dagen der vorige week het geval
was, dan zou mevrouw Markham zonder
verder dralen opstijgen. De omstandighe
den waren toen ideaal, en de wind was bij
hooge uitzondering Oost. Maar sindsdien
trad er een verandering in, die geen ver
betering bleek, zoodat thans het wachten
is op een gunstig weerbericht. Volgens de
jongste inlichtingen van het Britsche mi
nisterie van Luchtvaart is de kans daarop
niet zoo heel gering.
